1, 2. Engvângin nge Juda lal palite chanchin kan zir ang?

MI PAKHAT chu kawnga a tawlh thlu i hmuh chuan, chu kawnga i kal hunah i fîmkhur ngei ang. Chutiang bawkin, mi dangte thil sual tih chhût ngunna aṭangin chutiang thil sual tih chu kan pumpelh thei a. Entîr nân, Bible-a târ lan mite thil sual tih aṭangin kan inzir thei a ni.

² Thuziak hmasaa kan zir tâk Juda lal palite chuan thinlung zawng zawngin Jehova rawng an bâwl a. Mahse, thil sual lian tak takte an ti a ni. An thiltihte chu Bible-ah chhinchhiah a ni a, chûngte chu ngaihtuahin, thil hlu takte kan zir thei a ni. An chunga thil thlengte aṭangin eng nge kan zir theih a, an thil sual tih angte chu engtin nge kan pumpelh theih?—Rom 15:4 chhiar rawh.

3-5. (a) Asa thinlung chu Jehova lamah awm mah se, eng thil sual nge a tih? (b) Asa’n Baasa a beih khân engvângin nge mihringte a rinchhan mai theih?

³ A hmasa berin Asa chungchâng hi i lo ngaihtuah ang u. Ethiopia mi maktaduai khatin Juda ram an beih khân  Jehova a rinchhan tlat a. Mahse, Israel lal Baasa a beih ṭumah erawh a rinchhan lo a ni. Baasa’n Râma khua siam ṭha tawh lo tûrin Asa’n a duh a, chu khua chu Juda ramri hnaiha awm Israelte khaw pawimawh tak a ni. (2 Chronicles 16:1-3) Asa chuan amah ṭanpui tûrin Suria lal hnêna thamna pêk chu ṭha tûrah a ngai a. Suria hovin Israel khuate an han beih chuan, Baasa’n “Râma khua a siam lai chu a chawlhsan a, a thiltih tum chu a ṭhulh ta” a ni. (2 Chronicles 16:5) Atîr chuan, Asa’n a thu tlûkna siam chu a dikah a ngai ngei ang.

⁴ Mahse, Jehova’n engtin nge a ngaih? Amah a rinchhan loh avângin Asa chungah a lâwm lova, Asa zilh tûrin zâwlnei Hanania a tîr a ni. (2 Chronicles 16:7-9 chhiar rawh.) Hanania chuan Asa hnênah: “Tûn achinah chuan do i nei reng tawh ang,” tiin a hrilh a. Asa chuan Râma khua chu a thu hnuaiah a dah ngei mai; mahse, a dam chhûng zawngin, amah leh a mite’n râl tam tak an do a ngai dâwn a ni.

⁵ Thuziak hmasaah khân, Jehova chu Asa chungah a lâwm tih kan hria a. Asa chu ṭha famkim lo mah se, a thinlung chu a lamah a pe tih Pathianin a hmu a. (1 Lalte 15:14) Chuti chung pawhin, Asa’n thu tlûkna ṭha lo tak a siam chuan, a sawhkhâwkte chu a pumpelh thei lo a ni. Engvângin nge Jehova ni lovin, amah leh mi dangte chu a rinchhan zâwk ni? Asa chuan indonaa hnehna chang tûrin thiam taka a do theih a inring a ni mai thei a. A nih loh leh, mi dangte hnên aṭangin thurâwn ṭha lo tak a dawng pawh a ni thei bawk.

6. Asa thil sual tih aṭangin eng nge kan zir theih? Entîrna pe rawh.

⁶ Asa thil sual tih aṭangin eng nge kan zir theih? Eng dinhmunah pawh kan ngaih dân aiin, Jehova kan rinchhan zâwk tûr a ni a. Kan harsatnate chu a lian emaw, a tê emaw pawh ni se, a ṭanpuina kan dîl a ngai a ni. Hetianga ngaihtuah hi a ṭha: Kan buainate chu ṭha bera kan ngaih anga chinfel tumin mahni inrinchhan châng kan nei em? A nih loh leh, Bible sawite chu ngaihtuah hmasain chuta thurâwn pêkte chu kan buaina chinfel nân kan hmang em? tih hi. Entîr nân, i chhûngte chuan inkhâwmna leh inkhâwmpuia tel loh nân an tibuai cheah han inchan teh. Chutiang dinhmuna tih tûr i hriat theih nân Jehova ṭanpuina i dîl ang em? A nih loh leh, hun rei tak chhûng hna nei lova i awm hnuah, nangmah chhawr duhtu i hmu pawh a ni thei a. Chawlhkâr tin inkhâwm i kal a ngai tih hrilhin hna i chân ngam ang em? Buaina chu eng ang pawh ni se, hla phuahtu thurâwn pêk hi kan hre reng tûr a ni: “I awm dân tûr chu LALPA chungah nghat la; amah chu ring la, aman a ti vek ang,” tih hi.—Sâm 37:5.

7, 8. Jehosaphata’n eng thil sual nge a tih a, eng nge a rah chhuah? (A thupui chunga milem en rawh.)

⁷ Tûnah chuan, Asa fapa Jehosaphata chanchin i lo ngaihtuah ang u. Ani chuan Jehova lâwm zâwng mize ṭha tak tak a nei a. Jehova a rinchhan lai chuan, thil ṭha tam tak a ti a ni. Mahse, thu tlûkna ṭha lo ṭhenkhat pawh a siam a. Entîr nân, a fapa nupui atân Lal sual Ahaba fanu nei tûrin ruahmanna a siam a. A hnuah, Ahaba’n Suria mite a beih khân, ṭanpui lo tûra zâwlnei Mika’n a vaukhân chung pawhin a ṭanpui a ni. Indonaah, Suria mite chuan Jehosaphata chu an bei a, thah an tum ta a ni. (2 Chronicles 18:1-32) Jerusalem-a a haw chuan, zâwlnei Jehua’n: “Mi suaksual chu i ṭanpuiin LALPA hawtute chu i hmangaih dâwn a ni maw?” tiin a lo zâwt a ni.—2 Chronicles 19:1-3 chhiar rawh.

⁸ Jehosaphata chu a chunga thilthleng leh zâwlneite vaukhânna aṭangin a inzir em? A inzir lo chu a lungchhiatthlâk hle. Jehova chu hmangaih rengin, leh tihlâwm a duh reng chung pawhin, Jehova be duh lo mi chu ṭhianah a siam leh a ni. Chu pa chu Ahaba fapa Lal Ahazia a ni a. Jehosaphata leh Ahazia chuan lawngte an siam tlâng a. Mahse, an siam zawh hmain a chhe leh vek a ni.—2 Chronicles 20:35-37.

9. Ṭhian ṭha lote kan thlang a nih chuan eng thil nge thleng thei?

⁹ Jehosaphata chunga thilthleng aṭangin eng nge kan zir theih? Jehosaphata chuan thil dik a ti a, “thinlung zawng zawnga LALPA zawng ṭhîn,” mi a ni. (2 Chronicles 22:9) Mahse, Jehova  hmangaih duh lotute chu hun a hmanpui ṭhîn a, chu chuan a nunah buaina nasa tak a thlen a. Dik tak chuan, thah a ni lek lek a ni. Bible-a thufing buin a sawi hi hre reng rawh: “Mi fing pâwl la, i lo fing ang a, mi â pâwl erawh chu hrehawm tuar phahna a ni,” tih hi. (Thufingte  13:20) Mi dangte hnênah Jehova chungchâng sawi kan duh a. Mahse, a rawngbâwl duh lotute ṭhiana siam chu a hlauhawm thei a ni.

10. (a) Nupui pasal neih kan duh a nih chuan, Jehosaphata hnên aṭangin eng nge kan zir theih? (b) Eng nge kan hriat reng ang?

¹⁰ Entîr nân, nupui pasal neih kan duh a nih chuan, Jehosaphata hnên aṭangin eng nge kan zir theih? Jehova hmangaih lo tuemaw chu kan ngaizâwng ṭan pawh a ni thei a. Nupui pasal atân Pathian mite zîngah kan zawng hmu lo ang tih kan ngaihtuah pawh a ni mai thei. A nih loh leh, kan chhûng khat lainate chuan kan upat lutuk hmain kawppui kan neih a ngai tih min hrilh pawh a ni thei bawk. Mite hmangaih tûr leh hmangaihna dawn ngaiin Jehova’n min siam tih chu a dik ngei mai. Mahse, kan kawppui tûr âwm kan hmu lo a nih chuan eng nge kan tih ang? Min ṭanpui theitu pakhat chu Jehosaphata chunga thilthleng ngaihtuah hi a ni. Ani chuan Jehova hnênah kaihhruaina a dîl reng a. (2 Chronicles 18:4-6) Mahse, Jehova hmangaih lotu Ahaba ṭhian a nih hnu chuan, Jehova vaukhânnate chu a ngaihthah ṭan ta a ni. Jehosaphata chuan: “A lama rilru dik tak putute chunga a chakzia tilang tûrin khawvêl zawng zawngah LALPA mit chu a lêng ruai ruai ṭhîn a ni,” tih hi a hre reng tûr a ni a. (2 Chronicles 16:9) Keini pawhin Jehova’n min ṭanpui a duh tih kan hre reng tûr a ni. Kan dinhmunte a hriain, min hmangaih a. Hmangaihna dawn i duhna leh kawppui tûr i mamawhna chu Pathianin a ngaihsak ang che tih i ring em? Engtik nîah emaw chuan i mamawh chu a pe dâwn che tih ring tlat rawh!

11, 12. (a) Hezekia’n a thinlung târ langtu eng thil nge a tih? (b) Engvângin nge Jehova’n Hezekia a ngaihdam?

¹¹ Hezekia hnên aṭangin eng nge kan zir theih? Jehova’n Hezekia chu a thinlunga awm zawng zawng hre tûrin a ṭanpui a. (2 Chronicles 32:31 chhiar rawh.) Hezekia thih ngama a dam loh khân a tidam leh ang a, chu mi atân chhinchhiahna a pe ang tih Pathianin a hrilh a. Jehova chuan hlim chu rahkâ sâwm thlengin a tawlh kîrtîr a ni. A hnuah, Babulon hotute chuan chu chhinchhiahna chungchâng hriat belh an duh avângin zâwt tûrin Hezekia hnênah mite an tîr a. (2 Lalte 20:8-13; 2 Chronicles 32:24) Engtia lo chhân lêt tûr nge tih Jehova’n Hezekia hnênah engmah a hrilh lo. A tih tûr hriat nân Jehova’n  “thlahthlamin a fiah a” tiin Bible-in a sawi. Hezekia chuan Babulon aṭanga lo kal mite chu a neih ro hlu zawng zawng a hmuh ta vek a. Hei hian Hezekia thinlunga awm chu a târ lang a ni. Eng kawngin nge?

¹² Lungchhiatthlâk takin, Hezekia chu a lo chapo chho ta a. Tichuan, “a tâna ṭha tûra tih ang chuan a ti lo va.” A rilru a thlâk danglam chhan chu Bible-in a sawi lo. Chu chu Assuria mite a hneh vâng a ni thei a, Jehova’n a tihdam leh vâng pawh a ni thei bawk. A nih loh leh, a lo hausain, a lo hmingthan vâng pawh a ni thei. Hezekia chuan thinlung zawng zawngin Jehova rawngbâwl mah se, ṭum khat chu a lo chapo tâk avângin Jehova a lâwm lo va. Mahse a hnuah, ‘Hezekia chu a inngaitlâwm leh a,’ Pathianin a ngaidam ta a ni.—2 Chronicles 32:25-27; Sâm 138:6.

13, 14. (a) Eng dinhmunin nge kan thinlunga awm târ lang thei? (b) Mi dangin min fak hunah engtin nge kan chhân lêt theih?

¹³ Hezekia leh a thil sual tih aṭangin eng nge kan zir theih? Jehova’n Assuria mite hneh tûra a ṭanpui a, a natna a tihdamsak hnu rei vak lovah Hezekia a lo chapo tih chhinchhiah ang che. Chuvângin, kan chunga thil ṭha a thlen hunah, leh mi dangin min fak hunah eng nge kan tih ang? Chumi kan chhân lêt dân chuan kan thinlunga awm a târ lang thei a ni. Entîr nân, unaupa chu mipui hmaa thusawi tûrin nasa takin a inbuatsaih a. Mi tam takin a thiltih avângin an fak a. Chu an fakna chu engtin nge a chhân lêt ang?

¹⁴ Isua sawi: “Chutiang bawkin nangni pawhin in hnêna thupêk zawng zawng anga in tih hnuin, ‘Bâwih ṭhahnem lo kan ni e; kan tih tûr rêng a ni kan tih ni,’ ti rawh u,” tih hi kan hre reng tûr a ni. (Luka 17:10) Hezekia a rawn chapo khân, Jehova ṭanpuinate hlut nachâng a hre tawh lo tih hre reng rawh. Chuvângin, kan thusawite avânga mite’n min fak a nih chuan, inngaitlâwm reng tûrin engin nge min ṭanpui ang? Jehova thil min tihsakte chu kan ngaihtuah thei a. Tichuan, a chanchin leh min ṭanpui dânte kan sawi thei a ni. Engpawh ni se, ani chu thu kan sawi theihna tûra Bible leh a thlarau thianghlim min petu a ni.

15, 16. Josia’n a thihna thlen thei eng thil nge a tih?

¹⁵ A tâwp berah, Josia hnên aṭangin eng nge kan zir theih? Lal ṭha tak ni mah se, a thihna thlen thei thil a tisual a. (2 Chronicles 35:20-22 chhiar rawh.) Eng thil nge thleng? Aigupta lal Nekova chu chhan awm lovin a do va. Dik tak chuan, Nekova chuan do a duh loh thu Josia a hrilh a ni. Bible chuan Nekova thusawite chu “Pathian kâ aṭanga” lo chhuak tiin a sawi. Mahse, Josia chu indo tûrin a chhuak a, thah a ni ta a ni.  Engvângin nge Nekova chu a do? A chhan erawh Bible-in a sawi lo.

¹⁶ Josia chuan Nekova thusawi chu Jehova hnên aṭang a nih leh nih loh zawng chhuak âwm tak a ni. Engtin nge a zawn chhuah ang? Jehova zâwlnei Jeremia chu a zâwt thei a. (2 Chronicles 35:23, 25) Chu bâkah, Josia chuan thil nih dân dik tak chu a ngaihtuah tûr a ni. Nekova chu Jerusalem ni lovin, hnam dang bei tûrin Karchemis-ah a kal a. Ani chuan Jehova leh a mite chu tihlungnih loh a tum hek lo. Josia chuan thu tlûkna a siam hmain chûng thilte chu ngun takin a ngaihtuah lo a ni. Kan zir tûr chu eng nge ni? Buaina kan neih hunah leh thu tlûkna kan siam a ngaih hunah Jehova’n ti tûra min duhte chu kan ngaihtuah hmasa tûr a ni.

17. Buaina kan neih hunah, engtin nge Josia thil sual tih ang chu kan pumpelh theih?

¹⁷ Thu tlûkna siam tûr kan neih hunah, min ṭanpui theitu leh kan hman theih Bible thu bulte chu kan ngaihtuah hmasa tûr a ni a. Dinhmun ṭhenkhatah chuan, kan thu leh hla chhuahte chu nasa taka zir bing kan duh thei a, a nih loh leh upa hnênah thurâwn kan dîl mai thei bawk. Upa chuan Bible thu bul dangte ngaihtuah tûrin min ṭanpui thei a ni. He dinhmun hi han ngaihtuah teh: Unaunu chuan Thuhretu ni lo tuemaw chu pasalah a nei a. Ni khat chu rawngbâwla chhuak tûrin ruahmanna a siam a. (Tirhkohte 4:20) Mahse, chumi nîah chuan, thu hrila chhuah chu a pasalin a phal lo a ni. A pasal chuan hun tam tak an hman dun theih ngai loh thu leh hmun pakhata hruai a duh thu a hrilh a. Chuvângin, unaunu chuan thu tlûkna ṭha siam thei tûra ṭanpuitu Bible chângte chu a chhût ngun a. Pathian thu âwih a ngai tih leh Isua’n zirtîr siam tûrin thu min pe tih a hria a ni. (Matthaia 28:19, 20; Tirhkohte 5:29) Mahse, nupui chu a pasal thuhnuaia a intukluh a ngai tih leh Pathian chhiahhlawhte chuan a âwm tâwk hriatna an neih a ngai tih a hre reng a ni. (Ephesi 5:22-24; Philippi 4:5) A pasal chuan a thu hrilhna tih tâwp a tum nge ni a, chumi nîa hun hmanpui a duh mai zâwk? Jehova chhiahhlawhte kan nih angin, inâwm tâwk leh amah tilâwm theitu thu tlûknate siam kan duh a ni.

18. Juda lal palite thiltih chhût ngunna aṭangin eng nge i zir theih?

¹⁸ Juda lal palite thil sual tih ang tih châng kan nei pawh a ni thei a. Keini pawh (1) mahni ngaihtuahna rinchhantu, (2) ṭhian ṭha lo thlangtu, (3) rilru chapo tak neitu, a nih loh leh (4) Pathian duhzâwng ngaihtuah hmasa lova thu tlûkna siamtu kan ni mai thei. Chuti chung pawhin, Jehova kan tilâwm thei dâwn lo anga inngaihna tûr chhan a awm lo. Ani chuan chûng lal palite ṭhatna a hmu ang bawkin kan ṭhatna pawh a hmu a. Jehova chuan amah kan hmangaih nasatzia leh a tam thei ang bera a rawng bâwl kan duhzia a hre bawk a. Chuvângin, thil sual tih pumpelh tûra min ṭanpui thei entîrnate min pe a ni. Jehova min pêk hêng Bible thute hi chhût ngunin, a hnênah lâwmthu i sawi ang u!