Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

¿Shujcunahuan ima pasashcata ricushpa yachajunchichu?

¿Shujcunahuan ima pasashcata ricushpa yachajunchichu?

‘Ñucanchi ñaupa taitacuna ima tucushcataca, tucurimui punllacunapi causanajuj ñucanchita yachachingapami escribishca’ (1 CORINTIOS 10:11).

CÁNTICO 11, 29

1, 2. ¿Imamandata Judá llactamanda chuscu reycuna imapi pandarishcata yachajunaca ali can?

PIPASH callepi lluchashpa urmajta ricushpaca ¿chai pushtutallata yalinchimanllu? Na. Shujcuna imapi pandarishcata ricunami ñucanchitapash ama chashnallata pandarichun ayudan. Chaimandami Bibliapi gentecuna imashina pandarishcata yachajunaca ñucanchipallata ali can.

2 Imashinami ñaupa temapi yachajuparcanchi, Judá llactamanda chuscu reycunaca tucui shunguhuanmi Jehová Diostaca sirvirca. Shinapash ninandami pandarirca. Paicuna imapi pandarishcataca Bibliapimi escribishca tiajun. Chai escribishcacunami paicuna imapi pandarishcata ñucanchi pensarichun, ama paicunashna pandarichunbash ayudan. Shinaca ¿imatata paicunamandaca yachajupanchi? Ama paicunashna pandaringapaca ¿imatata rurana capanchi? (Romanos 15:4, liingui).

ÑUCANCHIPILLA CONFIASHPACA LLAQUI APASHUNMI

3, 4. Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvishpapash ¿imashinata rey Asaca pandarirca?

3 Rey Asapa ejemplota yachajushpa callaripashun. Paica, Etiopía llactamanda shuj millón soldadocuna Judá llactata atacajpica, Jehová Diospimi confiarca. Shinapash Israel llactapa Baasá shuti reyhuan macanajuna cashpaca, na Jehová Diospi confiarcachu. Chai punllacunapica, rey Baasami Ramá nishca llacta shinlli tucuchun shuj jatun racu pircacunata shayachijurca. Israel llactapa Ramá llactaca Judá llactapa lindero ladollapimi carca. Shinapash rey Asaca Ramá llactata shinlliyachichunga na munarcachu. (2 Crónicas 16:1-3). Chaimandami paica yuyarca, rey Baasata mishangapaj, Siria llactamanda reyman culquita cushpa ayudahuai nishpaca alitami rurajuni nishpa. Israel llactata siriocuna atacajpica, ‘Ramá shuti pueblota shayachijushcatapash saquishpami’ rey Baasaca rirca (2 Crónicas 16:5). Callaripica rey Asaca yuyashcangami, alitami rurashcani nishpa.

4 Rey Asá Jehová Diospi na confiashcata ricushpaca ¿imashinata Jehová Diosca sintirirca? Jehová Diosca nalicachishpami rey Asataca ricurca. Chaimandami rey Asá pandarishcata intindichichunga, Hananí shuti profetata rey Asapamanga cacharca (2 Crónicas 16:7-9, liingui). Profeta Hananica rey Asataca nircami: ‘cunanmanda chaimanga, canhuan macanajungapaca ashtahuanmi shamunajunga’ nishpa. Shinami rey Asaca, rey Baasá ñana macanajungapaj munajpipash, paipash pai mandajuj llactacunapash ashtaca macanajuicunata charirca.

5. ¿Imamandashi rey Asaca Jehová Diospi confianapa randica, shuj gentecunapira confiashcanga?

5 Ñaupa temapi yachajushca shinaca, Jehová Diosca alicachishpami rey Asataca ricurca. Rey Asaca pandarishpapash tucui shunguhuanmi Jehová Diostaca sirvirca (1 Reyes 15:14). Shinapash, nali decisionda agllashcamandaca ashtaca llaquicunatami rey Asaca charirca. ¿Imamandata rey Asaca Jehová Diospi confianapa randica, paipillata o shuj gentecunapira confiarca? Paica tal vez pensashcangami, soldadocunahuan rishpa macanajushpaca, rey Baasata mishashami nishpa. Na cashpaca, shuj gentecunapa nali consejota uyashpami rey Asaca na Jehová Diospi confiashcanga.

Ñucanchipi confianapa randica Jehová Diospimi siempre confiana capanchi

6. a) ¿Imatata rey Asapa pandarishcamandaca yachajui ushapanchi? b) ¿Imacunapita Jehová Diospi confiashcata ricuchi ushapanchi?

6 Rey Asá pandarishcamandaca ¿imatata yachajupanchi? Ñucanchipi confianapa randica Jehová Diospi siempre confiana cashcatami yachajupanchi. Uchilla problemacuna cajpi, jatun problemacuna cajpipash Jehová Diostami ayudahuai nishpa mañana canchi. Shuj problemata charishpaca ¿imatata ruranata yachanchi? Pensaripai: “Shuj problemapi cashpaca quiquinbilla confiashpachu, ima ali cajta ricushpa decidipangui? Na cashpaca ¿Bibliapi ima nijta ricushca jipachu chai problemata imashina arreglanata pensarinata yachapangui?”. Ishcai ejemplocunata ricupashun. Tucui tandanajuicunaman rimanda ñucanchi familiahuan problemata charishcanchiman. ¿Imata ruranata yachangapaca Jehová Diosta ayudahuai nishpa mañanchichu? Shinallata, unaillata trabajota mascajujpi pipash nishcaman trabajo tianmi nishpa. Shina nijpica ¿trabajota na chasquina peligropi cashpapashchu, tucui semanacunami tandanajuiman rina cani nishpa villanchiman? Ima problemata charishpapash Salmo librota escribij runagupa cai shimicunataca yariami cana capanchi: “Cambaj causaitaca, Mandaj Diosman mingai. Paitalla yariashpa causai. Paica, imata cashpapash rurangallami” (Salmo 37:5).

NALI AMIGOCUNATA AGLLASHPACA LLAQUI APASHUNMI

7, 8. Rey Jehosafatca ¿imacunapillata pandarirca? Chaimanda ¿ima llaquicunapita urmarca? (Callari dibujota ricupangui).

7 Cunanga rey Asapa churi rey Jehosafatpa ejemplota ricupashun. Jehová Diosca rey Jehosafattapash alicachishpami ricun carca. Jehová Diospi confiashpaca, ashtaca ali cosascunatami rey Jehosafatca rurarca. Shinapash huaquinbica nali decisiongunatami agllarca. ¿Imatalla rurashcata ricupashun? Rey Jehosafatca nali rey Acabpa ushihuanmi paipa churitaca cazarachirca. Jipamanga, profeta Micaías o Micaya advirtijpipash na uyashpami, rey Acabta apoyashpa Siria llactamanda soldadocunahuan macanajurca. Macanajuipica sirio soldadocunaca rey Jehosafatta japishpami casi huañuchirca (2 Crónicas 18:1-32). Rey Jehosafat Jerusalenman tigrajpica Jehú shuti profetaca tapurcami: “Canga, ¿Diosta na manllaj runatachu ayudangui? ¿Mandaj Diosta millanayachij runacunatachu juyangui?” nishpa (2 Crónicas 19:1-3, liingui).

8 Profeta Micaya advirtishcamanda, shina llaqui apashcamanda imata na rurana cashcataca ¿rey Jehosafatca yachajurcachu? Paica na imatapash yachajurcachu. Jehová Diosta juyashpa catishpa, paita cushichingapaj munashpapash rey Jehosafatca Ocozías shuti runapa amigomi tucurca. Ocoziasca rey Acabpa churimi carca. Ocoziasca na Jehová Diosta adoranllu carca. Rey Jehosafatca Ocoziashuan tandanajushpami barcocunata rurarca. Shinapash chai barcocuna faquirijpimi chai barcocunata ocupaitaca na usharca (2 Crónicas 20:35-37).

9. Nali amigocunata agllashpaca ¿imata tucunchiman?

9 ¿Imatata rey Jehosafatmandaca yachajui ushapanchi? Rey Jehosafatca ali cosascunata rurashcata, Jehová Diosta ‘tucui shunguhuan mascashcatami’ yachajui ushapashcanchi (2 Crónicas 22:9). Shinapash paica Jehová Diosta na juyaj gentecunahuan amigo tucuimandami jatun llaquicunapi urmarca. Casimi huañuitapash tarirca. Bibliapica ninmi: “Alipacha yachajushca runacunahuan tandanajuj runaca, alipacha yachajushcami canga. Ashtahuangarin shinlli shungu runacunahuan tandanajuj runaca, ninandami llaquichi tucunga” nishpa (Proverbios 13:20). Jehová Diosta rijsichun gentecunata ayudanaca alimi can. Shinapash Jehovata na sirvij gentecunahuan amigo tucushpaca ninahuan pugllajuj cuendami canchiman.

¿Randimanda juyarishpa causangapaj ñucanchicuna shuj cumbaguta minishtijujta ricushpa Jehová Dios imashina ayudanataca confiapanchichu?

10. a) Cazarangapaj munajushpaca ¿imatata rey Jehosafatpa ejemplomanda yachajui ushapanchi? b) ¿Imatata yaria cana capanchi?

10 Cazarangapaj munajushpaca ¿imatata rey Jehosafatmandaca yachajui ushapanchi? Huaquinbica Jehová Diosta na juyaj huarmita o jaritachari juyai callarinajunchiman. Tal vez pensanchipashchari: “Testigo de Jehovacunapurapica pihuan cazaranata na tarishachu” nishpa. Tal vez ñucanchi familiacunapash cutin cutinllari ninajun: “Nara rucuyashpallata, nara payayashpallatami ucha cazarana cangui” nishpa. Jehová Diosca tucui gentecunatallatami pitapash juyana munaihuan, o pipash ñucanchita juyajpi ali sintirina munaihuan rurarca. Shinapash pihuan cazaranata na tarishpaca ¿imatata rurana capanchi? Rey Jehosafat ima pasashcatami yarina capanchi. Paica casi siempremi Jehová Diosta ayudahuangui nishpa mañan carca (2 Crónicas 18:4-6). Shinapash rey Acabhuan amigo tucushpaca Jehová Dios imata advirtishcataca na yarircachu. Rey Acabca Jehová Diosta na juyaj reymi carca. Rey Jehosafatca cai shimicunatami yaria cana carca, Jehová Diosca ‘ima pandatapash na yarij shunguhuan paita cazujcunaman alita rurashpa, paipa tucui ushaita ricuchingapami tucui cai pachata ricuriajun’ (2 Crónicas 16:9). Ñucanchicunapash Jehová Dios ñucanchita ayudangapaj munashcataca yariami cana capanchi. Paica ashtacatami ñucanchitaca juyan, ñucanchicuna imashina sintirijtaca alimi intindin. Shinaca ¿randimanda juyarishpa causangapaj ñucanchicuna shuj cumbaguta minishtijujta ricushpa Jehová Dios ayudanataca tucui shunguhuanllu confiapanchi? Jehová Diosca pai agllashca tiempopimi ñucanchipa ima ali canata ricushpa ayudanga.

Jehová Diosta na adoraj jarita o huarmitaca na juyai callarinachu canchi (Párrafo 10ta ricupangui).

ÑUCANCHI SHUNGU JARIYASHCA TUCUCHUNGA NA SAQUINACHU CANCHI

11, 12. a) ¿Imashinata rey Ezequiasca paipa shungupi imashina cashcata ricuchirca? b) ¿Imamandata Jehová Diosca rey Ezequiasta perdonarca?

11 ¿Imatata rey Ezequiasmandaca yachajui ushapanchi? Shuj punllaca paipa shungu ucupi imashina cashcata cuenta japichunmi Jehová Diosca ayudarca (2 Crónicas 32:31, liingui). Rey Ezequías ungushcapacha cajpimi Jehová Diosca ali tucuchun ayudashami nishpa shuj señalta curca. ¿Ima señaltata curca? Jehová Diosca, shuj sombra 10 gradascunata huashaman tigrajujtami rey Ezequiasmanga ricuchirca. Jipamanga Babilonia llactamanda reycunami chai señal ima cajta yachangapaj munarca. Chaimandami paicunaca rey Ezequiasta tapuchichun huaquin gentecunata cacharca (2 Reyes 20:8-13; 2 Crónicas 32:24). Jehová Diosca chai gentecunata imashina tratanataca, rey Ezequiasmanga na villarcachu. Bibliapi nishca shinaca, rey Ezequías imata rurajta yachangapami Jehová Diosca na imatapash nirca. Rey Ezequiasca pai charishca tucui valishca cosascunatami chai gentecunamanga ricuchirca. Shinami paica, paipa shungu imashina cashcata ricuchirca.

12 Rey Ezequiasca jariyashcami tucushcarca. Chaimandami Jehová Dios imashina ayudashcata agradicinataca cungashcarca. Bibliapica rey Ezequías imamanda cambiashcataca na villanllu. Tal vez, asirio soldadocunata mishaimanda, ungushca cajpi Jehová Dios jambishcamanda, charij charij tucushcamandami paica cambiashcanga. Rey Ezequiasca Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvishca cashpapash, asha tiempotaca jariyashcami tucurca. Chaimandami Jehová Diosca nalicachishpa rey Ezequiastaca ricurca. Shinapash jipamanga “pingai tucushpa” arripintirijpimi Jehová Diosca perdonarca (2 Crónicas 32:25-27; Salmo 138:6).

Shujcuna yapata alicachishpa felicitajpimi ñucanchi shungupi imashina cashcata ricuchinchi

13, 14. a) ¿Ima ratopita ñucanchi shungupi imashina cashcata ricuchinchi? b) Shujcuna yapata alicachishpa felicitajpica ¿imatata yarina capanchi?

13 ¿Imatata rey Ezequiasmanda, paipa pandarishcamandapash yachajupanchi? Yaripashun, rey Ezequiasca asiriocunata mishaimanda, o ungushca cajpi Jehová Dios ayudashcamandami jariyashca tucurca. Shinaca, ali causanajushpa o shujcuna ñucanchita yapata alicachishpa felicitajpica cuidadota charinami canchi. ¿Imamandata cuidadota charina capanchi? Shuj ejemplota ricupashun. Shuj huauquica tal vez ali prepararishpami shuj ali discursota cun. Ashtacacunami alipachami carca nishpa, yapata alicachishpa felicitan. Shina pasajpica ¿imashinashi sintirinman? Ñucanchi sintirishcacunami ñucanchi shungupi imashina cashcata ricuchin.

14 Shujcuna ñucanchita yapata alicachishpa felicitanajujpica, Jesuspa cai shimicunatami yarina capanchi: ‘Mandashcata tucuita pactachishpaca, cangunapash shinallatami cashna nina canguichi: “Ñucanchica, yanga sirvij runacunami canchi. Imata rurana cashcatallami rurarcanchi”’ (Lucas 17:10). Yaripashun, rey Ezequías jariyashca tucushpaca, Jehová Dios imashina ayudashcata agradicinatami cungarca. Shinaca, shuj ali discursota cujpi shujcuna yapata alicachishpa felicitajpica ¿imatata humilde cashpa catingapaca rurana capanchi? Jehová Dios ñucanchita imashina ayudashcata pensarishpaca, Jehová Diosmi ayudahuashca nishpami, paita agradicishpa parlana capanchi. Na cunganachu capanchi, Jehová Dios Bibliata cushcamanda, paipa espíritu santohuan ayudashcamandallami discursocunataca cuita ushapanchi.

DECISIONGUNATA AGLLAJUSHPACA JEHOVÁ DIOS AYUDACHUN SAQUISHUNCHI

15, 16. ¿Imamandata rey Josiasca huañuita tarirca?

15 ¿Imatata rey Josiasmandaca yachajupanchi? Josiasca ali rey cashpapash, ninanda pandarimandami huañuitapash tarirca (2 Crónicas 35:20-22, liingui). ¿Imapita rey Josiasca pandarirca? Rey Josiasca yangamandami Egipto llactamanda Necao o Nekó shuti reyhuan macanajungapaj rirca. Chai reyca, rey Josiashuanga na macanajungapaj munanichu nishcarcami. Bibliapica ninmi, ‘Taita Dios rimashcata villashpami’ Egipto llactamanda reyca shina nirca nishpa. Shinapash rey Josiasca na uyashpa, macanajungapaj rishpami huañurca. Shinaca ¿imamandashi rey Josiasca Egipto llactamanda reyhuan macanajungapaj rirca? Na yachanchichu, Bibliapica na imatapash ninllu.

16 Rey Josiasca pensarinami carianga, Egiptomanda reyca Jehová Dios mandajpichu shina nijun nishpa. Chaipaca ¿imatata rurana carca? Paica Jehová Diospa profeta Jeremiastami tapuna carianga (2 Crónicas 35:23, 25). Shinallata rey Josiasca pensarinami carianga, imamandata shina pasajun nishpa. Egipto llactamanda reyca na Jerusalén llactata atacagrijurcachu. Paica Carquemis nishca llactata atacangapami rijurca. Ashtahuangarin, chai reyca Jehovatapash paipa llactatapash fiñachingapaca na munarcachu. Rey Josiasca shuj decisionda nara agllashpallatami tucui chaicunapi pensarina carca. Shinaca ¿imatata yachajupanchi? Shuj problemata charishpa shuj decisionda agllagrijushpaca, pundapica pensarinami canchi, Jehová Diosca imata rurachunda munan nishpa.

17. Shuj decisionda agllagrijushpaca ¿imatata rurana canchi ama rey Josías shina pandaringapaj?

17 Shuj decisionda nara agllashpallatami Bibliapa huaquin textocunapi aliguta pensarishpa ricuna canchi, chaipi yuyaicunataca imashinata pactachi ushana cani nishpa. Huaquinbica publicaciongunapi ashtahuan informacionda mascanapash alimi can. Shinallata shuj ancianopa ayudata mascanapash alimi can. Chai ancianoca Bibliapa shuj textocunapi aliguta pensarichunmi ayudaita ushan. Shuj ejemplopi pensaripashun. Shuj paniguca na Testigo cusahuan cazarashca cashcaman. Chai paniguca ima punlla villachingapaj rinataca ña pensarishcallami purijun (Hechos 4:20). Shinapash paipa cusaca ninmi, “ama villachingapaj richu, unaillatami na ishcandilla puringapaj rishcanchi, jacu purishun” nishpa. Chaimandami chai paniguca, ali decisionda agllangapaca Bibliapa huaquin textocunapi aliguta pensarin. Paica alimi yachan, Jehová Diosta cazuna cashcata, Jesusca shuj gentecunamanbash yachachichun mandashcata (Mateo 28:19, 20; Hechos 5:29). Shinallata, huarmicunaca cusapa autoridadta respetana cashcata, Jehovata sirvijcunaca aliguta pensarijcuna cashcatami yuyarin (Efesios 5:22-24; Filipenses 4:5, NM). Chaimandami chai paniguca pensarita ushan, ñuca cusaca villachinata saquichun munashpa o ciertopacha chai punlla ñucahuan ringapaj munaimandachu shina nijun nishpa. Jehová Diosta sirvijcunaca ima decisionda agllashpapash, aliguta pensarishpa, Jehová Dios alicachishca decisiongunatami agllangapaj munanchi.

JEHOVÁ DIOSTA TUCUI SHUNGUHUAN SIRVISHPACA CUSHILLAMI CAUSASHUN

18. ¿Imamandata Judá llactamanda chuscu reycunapa ejemplocunapi aliguta pensarina capanchi?

18 Huaquinbica Judá llactapa chuscu reycuna cuenda pandarishpachari, ñucanchipilla confianchi, nali amigocunahuan cumba tucunchi, jariyashcacuna tucunchi, o Jehová Diosta na yarishpa decisiongunataca agllanchi. Shina pandarishpapash na yuyanachu canchi, Jehová Diospa ñaupajpi ali ricuritaca nunca na ushashachu nishpa. Jehová Diosca imashinami Judá llactapa chuscu reycunapica ali cosascunata ricurca, shinallatami ñucanchipipash ali cosascunata ricunga. Shinallata Jehová Diosca ñucanchicuna paita juyajta, paita tucui shunguhuan sirvingapaj munajujtaca ricujunmi. Chaimandami ñucanchipash ama pandarichunga, Bibliapi huaquin gentecuna imapi pandarishcata ricuchun saquishca. Shinaca, Judá llactapa chuscu reycunapa ejemplocunapi aliguta pensaripashunchi, Bibliata cushcamandapash Jehová Diosta agradicipashunchi.