Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

“Mmutthukuleke Natiri” Ommanne Anyu

“Mmutthukuleke Natiri” Ommanne Anyu

“Mmutthukuleke natiri àmanenlyanyu Apwiya”.​MATHEYO 5:33.

ISIPO: 18, 7

1. (a) Etthu xeeni Yefte ni Ana yaalikana aya? (Nwehe elatarato yoopacerya.) (b) Makoho xeeni anrowa waakhuliwa mwaha ola?

YEFTE aari muhooleli oolipa murima ni nakhotto ootupa. Ana aari muthiyana oowiiyeviha, aamukhapelela saana iyawe ni etthoko awe. Yefte ni Ana yaanimukokhorela Yehova. Nave yaahikhala etthu oowanli aya yaalikana aya. Maana Yefte ni Ana yaahimmanela natiri Yehova ni moororomeleya yaahimutthukula natiri aya. Olelo-va, aakhala matakiheryo ooloka a alopwana ni athiyana, yaawo ammanenle natiri Yehova. Vano, nrowe noone waakhuliwa wa makoho mararu anittharelana. Ontaphulela exeeni ommana natiri? Xeeni oryaaya muritti muulupale ommanela natiri Muluku? Exeeni eniixutta ahu ni natiri aamaniwe ni Yefte ni Ana?

2, 3. (a) Ontaphulela exeeni ommana natiri? (b) Biibiliya onihimya exeeni voohimya sa ommanela natiri Muluku?

2 MBiibiliyani, natiri etthu yuulupale enimuleiherya ahu Muluku. Mwa ntakiheryo, mutthu pooti ommanela natiri Yehova ohimyaka wira onrowa opaka etthu, onvaha etthu, okela muteko wa Muluku, aahiiso wiinanela itthu sikina. Natiri yoothanla mutthu onipaka awe mootaphuwa. Khuuvo onikhanyereriwa ommana natiri. Masi akhala wira mutthu onnithanla ommana natiri, Yehova onnoona okhala yoleiherya yuulupale mutthu onitthuneya awe ottittimiha ni omaliherya. MBiibiliyani, natiri yooleiherya yuulupale. Nto mutthu onileiherya ohimyaka wira onrowa opaka etthu aahiiso khonrowa opaka etthu eyo. (Maphattuwelo 14:22, 23; aHéberi 6:16, 17) Moota xeeni Biibiliya onooniherya awe wira ommanela natiri Muluku, ti muritti muulupale?

3 Nlamulo na Moise nnooniherya wira akhala wira mulopwana ommanela natiri Yehova, “khanwerya-tho ovirikanya molumo awe: ohana omaliherya sothene simanenlyawe natiri”. (Mothakoni 30:3) Muhoolo mwaya, Salomoni aalempe so: “Mwammanela natiri Muluku, muhipiseké omutthukula. Muluku khanaphavela alolo: tivó mmutthukule natiri ommanalyanyu”. (Musuweli 5:3) Yesu iixuttinhe wira ommanela natiri Muluku ori muritti muulupale oriki: “Ninlelo muhìwa sahimeriwaya atthu a khalai wira: ‘Muhilipelé mothaka: vano mmutthukuleke natiri àmanenlyanyu Apwiya’”.​—Matheyo 5:33.

4. (a) Xeeni ori aya muritti muulupale ommanela natiri Muluku? (b) Ntakiheryo na Yefte ni Ana, ninniixuttiha exeeni?

4 Ela enooniherya wira muritti muulupale, ommanela natiri Yehova. Maana omutthukula natiri aahiiso ohimutthukula natiri ommanne ahu pooti olipiha wala ohonona wataana wahu ni Yehova. Davidi aahiiwanyeiha eyo vaavo aakonhe awe so: “T’ani omphwanela owela mwako w’Apwiya? Ti pani omphwanela okhala mpani mwaya?” Nuumala-vo aahaakhula ohimya wira Yehova onnimweemererya khula mutthu “ohinlapha sowòtha”. (Esalimo 24:3, 4) Natiri xeeni ampanke awe Yefte ni Ana? Niireke vahaakhweela omutthukula natiri aya?

AWO YAAHIMUTTHUKULA NATIRI AYA

5. Natiri xeeni ammanne awe Yefte? Exeeni yaakhumelenle?

5 Yefte aahimmanela natiri Yehova okathi aarowa awe owana ni nloko na Àmoni. Nloko na Amoni naari awanani a atthu a Muluku. (Makhulupale 10:7-9) Yefte aahimuxonttela Yehova wira omukhaliherye oxintta ekhotto. Owo aahimmana natiri oriki: “Mwakivaharu tthiri mmatatani mwaka atthu Àmoni, katthikela owani kiri mukumi ni òwerya, ole ompajerya okhuma mpani mwaka, arwaka okumana, yowo t’unrowa okhala awaya Apwiya”. Muluku aahaakhula nivekelo na Yefte ni aahimukhaliherya oxintta ekhotto. Okathi Yefte aatthikela awe owaani, mwanawe mwaamuthiyana amphenta awe aahirwa okumana ni yena. Mwaana ole aarowa “okhala awaya Apwiya”. (Makhulupale 11:30-34) Natiri ole aataphulela exeeni wa mwaana ole?

Yefte ni mwanawe yaari atthu oororomeleya, nto khiyuupuwela ohimutthukula natiri yammanenle aya Muluku

6. (a) Niireke vaahikhweya Yefte ni mwanawe omutthukula natiri ammanenle awe Muluku? (b) Otumererya 23:22, 24 ni Esalimo 15:4, sinniixuttiha exeeni voohimya sa anatiri?

6 Wira Yefte omutthukule natiri ammanne awe, mwanawe aahaana orowa omurumeela Yehova okathi wotheene otabernaakulu. Niireke Yefte ammanne natiri ole ohuupuwenle? Nnaari. Waaniheryasa, Yefte aanisuwela wira mwanawe taarowa opacerya orwa okumana ni yena. Hata aasuwela aahiiso ahaasuwela, omutthukula natiri ammanenle awe Yehova khahiyo yaari etthu yookhweya wa yena aahiiso mwanawe. Okathi anwenha awe mwanawe, Yefte aahimmye wira: moopwexa murima aka. Mwanawe aahivekela orowa ‘wikhupanyerya mwaha w’ohitheliwa wawe’. Nthowa xeeni? Yefte khaarina mwaana mwaamulopwana, nto mwanawe mmosa ene mwaamuthiyana khaarowa otheliwa nnakhala waayara anamwane. Nave emusi ni nsina na Yefte nammala-mala. Masi Yefte ni mwanawe yaahisuwela wira yootthuna ya Yehova yaari yootepa otthuneya ovikana moonelo aya. Yefte aahimmye wira: “Miyo kihalaphela Apwiya: vano nkinwerya otthikela ottuli”. Mwanawe aahimmye so: “Mukìriheke ntoko salaphenlyanyu”. (Makhulupale 11:35-39) Yefte ni mwanawe yaari atthu oororomeleya, nto khiyuupuwela ohimutthukula natiri yammanenle aya Muluku, hata vahaakhweyale opaka eyo.​—Mmusome Otumererya 23:22, 24; Esalimo 15:4.

7. (a) Natiri xeeni Ana ammanne awe ni nthowa xeeni? Exeeni yaakhumelenle? (b) Natiri a Ana aataphulela exeeni wa Samuweli? (Nwehe enoota.)

7 Nave okathi wooxankiha wa okumi awe, Ana aahimmanela natiri Yehova. Mukhalelo wa Ana waari wowooniha othunku okhala wira khaayara nto aaniveehiwa ni oramusiwa mwaha wa ohiyara. (1 Samuweli 1:4-7, 10, 16) Ana aahimuleela Yehova moonelo awe, khumuleiherya oriki: “Nyuwo Apwiya muniwerya sothene, mukiwehe miyo, murumeyi anyu òtakhaliwa: mukimorele ikharari, muhimuliyalé murumeyi any’ula: mukivahe mwana mwamulopwana. Mwakivaha, miyo kinimovahani mwan’owo, akhale awinyu mahiku othene èkumi awe: owo khanimetthiwaka ikharari sawe”. * (Nwehe enoota.) (1 Samuweli 1:11) Yehova aahiiwa nivekelo na Ana, nto mwaakha waattharelana aahimuyara mwaana mwaamulopwana, Samuweli. Tthiri, Ana aahihakalala vanceene! Ana khaamuliyanle natiri ammanenle awe Muluku. Nuumala omuyara mwaana, Ana aahimmye wira: “Tthiri miyo kavekenle Apwiya”.​—1 Samuweli 1:20.

Ana aahipaka sotheene aawerya awe wira omutthukule natiri ammanenle awe Muluku

8. (a) Niireke vaahikhweya Ana omutthukula natiri awe? (b) Moota xeeni Esalimo 61 eniwooniheryayani ntakiheryo nooloka na Ana?

8 Vaavo Samuweli aarina awe iyaakha tthaaru, Ana aahipaka ele aamuleihenrye awe Yehova. Aahimuroiha Samuweli wa Eli, Mukhulupale a Anamukuttho otabernaakulu ya oSilo, khwiira: “Kanvekela mwan’ak’ola. Apwiya àkìwa, khukivaha yàvekelaka. Vano ni miyo-tho kinnavaha Apwiya mwan’ak’ola. Akhalé awaya Apwiya mahiku othene èkumi awe”. (1 Samuweli 1:24-28) Okhuma nihiku nne orowa ohoolo, Samuweli aarowa okhalaka otabernaakulu. Biibiliya onihimya wira “mmiravo Samuweli ira annuwaka vamaithoni v’Apwiya”. (1 Samuweli 2:21) Khivaakhweyale Ana omutthukula natiri ammanenle awe Muluku. Maana khaarowa okhalaka ni mwanawe amphenta awe vanceene. Ana khaarowa onweha mwanawe innuwaka. Masi Ana aanimuupuwela natiri ammanenle awe Yehova. Tivonto, aahipaka sotheene aawerya awe wira omutthukule natiri ammanenle awe Muluku.—1 Samuweli 2:1, 2; musome Esalimo 61:2, 6, 9.

Niireke munnaatthukula anatiri mummanenle anyu Yehova?

9. Exeeni ninrowa ahu othokorerya vano?

9 Nihoona wira ommanela natiri Yehova muritti muulupale. Vano, nrowe nithokorerye makoho ala anittharelana: Olelo-va, anatiri xeeni anaamana ahu? Exeeni enrowa onikhaliherya waatthukula anatiri awo?

NATIRI A WIIVAHERERYA WANYU

Natiri a ekasamento (Nwehe ettima 14)

10. Natiri xeeni muulupale muKristau onimmana awe? Onihela muhina exeeni?

10 Okathi muKristau oniivahererya awe wa Yehova, onnimmana natiri muulupale. Wiivahererya wa Yehova, onitaphulela opaka nivekelo mutthu ori ene mekhawe, omuleiheryaka wira onrowa omurumeelaka Muluku okumi awe wotheene, moohicikha etthu enrowa okhumelela. Yesu aahimmye wira nihaana ‘wikhotta’ mmansihu, niire so, ommana natiri wira ninrowa omuhelaka nipuro noopacerya Yehova, ohiya okumi ahu. (Matheyo 16:24) Okhuma nihiku nne orowa ohoolo, “hiyo n’àtthu Àpwiya” Yehova. (aRoma 14:8) Tthiri, ninnivaha efaita yuulupale wiivahererya wahu. Ninnoona ntoko iipale awe nasaalimo iiraka: “Kaxukhuru sai Apwiya mwaha wa sorera sothene sikìrenlyaya? Kinimwataphula anatiri kàmanenlyaka vamaithoni v’atthu aya othene”.​—Esalimo 116:12, 14.

11. Exeeni yiiraneyale nihiku mwaabatiziwa anyu?

11 Niireke muhiivahererya wa Yehova ni khubatiziwa? Akhala wira ti siiso, vaareera! Niireke munnuupuwela vaavo munna aalavula mwaha wa obatizo ookonhaweni akhala wira muhiivahererya wa Yehova ni munniiwexexa wira “wiivahererya wanyu ni obatizo onnoosuwanyeihani okhala mmosa a Anamoona a Yehova”? Okathi mwaakhunle anyu wira aayo, atthu otheene yaahisuwela wira muhiivahererya ni mwaaniphwanela obatiziwa ntoko murumeyi ooweemereriwa ni Yehova. Tthiri Yehova aahihakalala vanceene!

12. (a) Makoho xeeni anitthuneya ahu wiikoha? (b) Mikhalelo xeeni Pedru onnitumererya awe okhalana?

12 Nihiku mwaabatiziwa anyu, mwaahimuleiherya Yehova wira mwaarowa omurumeelaka ni wiimananiha weettela malamulo awe. Masi obatizo, wanipacerya paahi. Nuuvira okathi, otheene ahu nihaana ovikaniha wiivarerya. Hiyo pooti wiikoha so: ‘Nuumala obatiziwa, kiireke wataana waka ni Yehova onninnuwa? Kinnivikaniha omurumeela ni murima wotheene? (aKolosi 3:23) Kinnivekela ikwaha sinceene? Kinnimusoma Biibiliya khula nihiku? Kiireke nkinicompela mithukumano? Kinnirowa olaleerya khula okathi oniwerya aka? Aahiiso nkinikhalela nthiti miteko iya?’ Murummwa Pedru oonilopola wira naahiivahe ephoole, hiyo pooti woolowela miteko sa Yehova. Wira eyo ehiniiraneele, nihaana ophavela ni ikuru sahu sotheene wuncererya waamini wahu, osuwela wahu, mweettelo ahu wooloka ni ovilela wahu.​—Mmusome 2 Pedru 1:5-8.

13. Exeeni muKristau oniivahererya ni obatiziwa onitthuneya awe osuwela?

13 Nuumala ommanela natiri Yehova, khivaniweryaneya otthikela ottuli. Mutthu yoole okhulumunwe omurumeela Yehova aahiiso weettela malamulo awe, oohoothereryeke ohimyaka wira khaivaherenrye tthiri wa Muluku ni obatizo awe khorina efaita. * (Nwehe enoota.) Akhala wira mutthu iivaherenrye wa Yehova onnipaka etampi yuulupale, owo onrowa waakhula ohoolo wa Yehova ni muloko. (aRoma 14:12) Nto khanimphavela okhala ntoko atthu Yesu aahimmye awe wira: “Nyuwo mohiya ophenta warinanyu wopajeryani”. Masi nimphavela wira Yesu onihimeerye wira: “Kosuwela mwettelo anyu: kosuwela ophentana wanyu ni wamini wanyu ni warumela wanyu akhw’inyu ni nthiti nanyu. Kosuwela-tho wira munnitepa ovara miteko sorera ovikana khalai”. (Wisupulula 2:4, 19) Tivonto, niphaveleke omuhakalaliha Yehova nikhalaka moovarihana ni wiivahererya wahu.

NATIRI A EKASAMENTO ANYU

Natiri a ekasamento (Nwehe ettima 14)

14. Natiri xeeni mukina muulupale muKristau onimmana awe? Nthowa xeeni?

14 Okathi muKristau onithela awe aahiiso otheliwa, owo onnimmana natiri muulupale a nenli. Ekasamento ti yowaarya. Yehova onnimuthokorerya natiri a ekasamento okhala etthu yuulupale. Vaavo mulipa-onithela ni ole onrowa otheliwa animmana aya natiri, awo annipaka eyo vamaithoni va Yehova ni ohoolo wa atthu otheene ari opuro owo. Nave, annileiheryana wira anrowa ophentanaka, okhapelelana ni ottittimihana mukina ni mukhwaawe okathi wotheene anrowa aya okhala akumi valaponi, moovarihana ni marehereryo a othela apakiwe ni Muluku. Nnaamwi atthu akina ahiromolaka masu ala alempwe, masi nlelo ale anithelana annimmana natiri vamaithoni va Muluku. Okathi animmana aya natiri owo, awo annikhala anamathelana. Ekasamento enitaphulela okhala vamosa okumi wotheene. (Maphattuwelo 2:24; 1 aKorinto 7:39) Yesu aahimmye wira: “Yeyo Muluku ephitanyalyawe, mutthu ahimwalanyihé-tho”. Ale anithelana, ahuupuweleke wira akhala wira ekasamento aya kheneetta saana, ahaana omwalana.​—Marko 10:9.

15. Xeeni maKristau eekeekhai ahintthuneya aya othokorerya ekasamento ntoko atthu a mulaponi?

15 Tthiri, okhala wira atthu toohimalela, khekhanle ekasamento yoomalela. Ti maana aya Biibiliya onnileela awe wira ikwaha sikina anamathelana “anophwanya maxakha a vathí-va”. (1 aKorinto 7:28) Olelo-va, atthu anceene moolumwenkuni khanivaha efaita ekasamento. Awo anuupuwela wira akhala wira itthu khasineetta saana, pooti omwalana. Masi owo khahiyo moonelo wa maKristau eekeekhai. Maana annisuwela wira ammana natiri vamaithoni va Muluku. Ohimutthukula natiri a ekasamento, onwoka Muluku, nto Muluku onnaanyokha anawoothe. (Onamukuttho 19:12; Miruku 6:16-19) Anamathelana ahaana wuupuwela masu a murummwa Paulo oowi: “Nyuwo mothela? Weso, muhiphavele omwalana ni mwar’inyu”. (1 aKorinto 7:27) Paulo aahilavula eyo okhala wira aanisuwela wira Yehova onninyokha omwalana ohineemereriwa ni Biibiliya.​—Malakhiya 2:13-16.

16. Biibiliya onihimya exeeni sa omwalana ni ovalaana?

16 Yesu aahimmye wira mutthu pooti omwalana akhala wira ole othelanne awe ooraruwa. Nto ole oraruweliwe tonithanla omulevelela aahiiso ohimulevelela. (Matheyo 19:9; aHéberi 13:4) Ankhi ovalaana? Nave-tho, Biibiliya onniiwanyeiha saana mwaha ola. (Mmusome 1 aKorinto 7:10, 11.) Biibiliya khonihimya wira ale athelanne avalaaneke. Masi, ikwaha sikina pooti okhala itthu sinimwiiriha muKristau woona wira vannitthuneya ovalaana ni ole othelanne awe. Mwa ntakiheryo, owo pooti woonaka wira okumi awe aahiiso wataana wawe ni Yehova ori mmaxakhani, akhala wira ole othelanne awe nammwareya aahiiso tootakhala. * (Nwehe enoota.)

17. Anamathelana anrowa olipiha sai ekasamento aya?

17 Akhala wira anamathelana annirowa ovekela miruku wa axitokweene mwaha wa mixankiho sa ekasamento aya, axitokweene aahaana waakoha anamathelana awo akhala wira aaweha eviidiyu eni: Exeeni Ekhanle Ophenta Wekeekhai? ni akhala wira aasoma ebroxura eni: Etthoko Anyu Enoowerya Okhala Yoohakalala. Ikaruma iya, sinnittittimiherya malakiheryo a Biibiliya anikhaliherya olipiha ekasamento. Anamathelana amosa ahimmye so: “Okhuma okathi nipacenrye ahu osoma ebroxura ela, ninnihakalala vanceene mukasamentoni mwahu”. Murokora yoowo ekasamento awe evirinhe iyaakha 22, onihimya wira ekasamento awe yaahanle vakhaani omala. Nuumala oweha eviidiyu Ophenta Wekeekhai, murokora ole onihimya wira: “Nnaamwi oowanli ahu naabatiziwe, naahikhalana moonelo woovirikana. Eviidiyu ele yaakumiheriwe okathi wooreerela! Olelo-va itthu sinneeta saana”. Tthiri akhala wira anamathelana annivarihela muteko malakiheryo a Yehova mukasamentoni mwaya, wataana waya onoolipa ni anoohakalalaka vanceene.

NATIRI A MUTEKO WA MULUKU WA OKATHI WOTHEENE WA VAMEEKHAAYA

18, 19. (a) Exeeni anamuyari maKristau anceene anipaka aya? (b) Exeeni ekhanle ahu oopaka wira naakhaliherye anna anivara muteko wa Muluku wa okathi wotheene?

18 Wanipacerya, noomuthokorerya natiri aamaniwe ni Yefte ni Ana. Okhala wira yaahimmana natiri owo, mwaana mwaamuthiyana a Yefte ni mwaana mwaamulopwana a Ana, yaahirumeela okumi aya wira amukokhoreleke Yehova mwa enamuna ya vameekhaaya. Anamuyari maKristau anceene olelo-va, annaatumererya anaaya okela muteko wa Muluku wa okathi wotheene, ni annirumeela okumi aya wira amukokhoreleke Muluku mwa enamuna ya vameekhaaya. Nto otheene ahu nihaana waalipiha amiravo awo wira avikaniheke muteko owo aninvarela aya Muluku.​—Makhulupale 11:40; Esalimo 110:3.

Natiri a muteko wa Muluku wa okathi wotheene wa vameekhaaya (Nwehe ettima 19)

19 Olelo-va, aakhala 67.000 anna ni arokora aniirela mpantta Nikhuuru na Olumwenku Wotheene na Arumeyi a Vameekhaaya Anivara Muteko wa Muluku wa Okathi Wotheene na Anamoona a Yehova. Akina anirumeela oBetheli, oteka ipa sa omwene ni muteko wa osirkwiitu. Akina aniixuttiha ixikola sa Muluku, mapioneero a vameekhaaya, mamisionaario, arumeyi a Ipa sa Asembeleya aahiiso arumeyi a ixikola oniixuttiwa Biibiliya. Nto anna awo otheene ammana natiri a “Voto de Obediência e de Pobreza”. Ale animmana natiri ola, annileiherya ovara khula muteko anivahiwa aya ni mutthenkeso wa Yehova, okhweiherya okumi aya ni ohivara muteko wa mulaponi aheemereriwe. Muteko anivara aya toniwiiriha okhala a vameekhaaya. Mowiiyeviha, awo aalakela ovikaniha okhala moovarihana ni natiri aya okathi wotheene anivara aya muteko wa Muluku wa okathi wotheene.

20. Niwooneleke sai, anatiri animmanela ahu Muluku? Nthowa xeeni?

20 Mwaha ola, nihaathokorerya anatiri araru animmanela ahu Muluku. Waaniheryasa nyuwo muhaana anatiri awo. Nave noosuwela wira nihaana wiimananiha vanceene wira nikhaleke moovarihana ni anatiri awo. (Miruku 20:25) Akhala wira khannimutthukula natiri nimmanenle ahu Yehova, eyo pooti onikumiherya maxakha manceene. (Musuweli 5:5) Tivonto, nrowe nimutakihe nasaalimo yoowo aamulenle Yehova wira: “Miyo kinowipelani, kotthapelakani mahiku othene: nihiku ti nihiku kinimwamaliha anatiri yamanalyaka”.​—Esalimo 61:9.

^ etti. 7 Ana aahimuleiherya Yehova wira amuyara mwaana mwaamulopwana, owo aarowa okhala muNaziri okumi awe wotheene. Eyo yaataphulela wira Samuweli aarowa omurumeelaka Yehova.—​Mothakoni 6:2, 5, 8.

^ etti. 13 Okhala wira sookhala itthu sinceene sinithokoreriwa ni axitokweene mutthu ohinatthi obatiziwa, nto vanoovila mutthu ohimya wira obatizo awe khorina efaita.

^ etti. 16 Munwehe Apendise “Moonelo wa Biibiliya Voohimya sa Omwalana ni Ovalaana” eliivuru eni: “Mukhaleke Mophentani Mwa Muluku”.