Handu Kɔllo o Nyɛm Baa Kala Mɛlɛkaŋ Choo
“Naa waŋndo kɛsi nyɛm ndɔŋ baa kalaŋ nda, loŋ koni kɔl ndɔɔ wa ni.”
CHONDOŊ: 76, 59
1, 2. (a) Nyɛm baa kala sala yaa kuɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?
CHƐHOWA cho Wana sulaa bɛndoo le chieeŋndo kpou ni. Ndu nɔ nyɛ o nyɛ fee ni. (Koloniko Tasoo 29:
2 Ŋ yaasiaŋndɔ mɛɛ naŋ kɛsi kaala naa a balika melaa le Masale Mɛlɛkaleŋ, le wali pollo, a tonyaa o kala poŋ yɛ. Te ŋ wa pɛ hei tosaa, yiyaŋndɔ mɛɛ numpila nɔla ma yiŋgila kaala numndo le nyɛm baa kala Mɛlɛkaŋ yɛ.
MASALE MƐLƐKALEŊ LE CHO MACHUAA POU BAA KALA BƐNDOO
3. Yɛɛ po Chiisu soo a ndu okɔɔ o bundɛi niŋndo ndo soliŋ yɛ sala le tosaa le pou baa kalaa opilɛ piondɔɔ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
3 Nuawɔ Maatiu 13:
Te ŋ kaala pɛ Masale Mɛlɛkaleŋ mɛɛ po koŋ ndoo kaala pou baa kala koŋ yɛ, ŋ cho nyɛ o nyɛ pisi le leŋ
4. Sala yɛɛ naŋ yeema yɛ soliŋndo le Masale Mɛlɛkaleŋ?
4 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tale Chiisoo niŋ? Tonya cho a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ wo cho maa pou baa kala koŋ. Te ŋ kaala pɛ Masale Mɛlɛkaleŋ mɛɛ po koŋ ndoo kaala pou baa kala koŋ yɛ, ŋ cho nyɛ o nyɛ pisi le waa o Masale leŋ bɛŋgu. (Nuawɔ Maki 10:
5. Sala yɛɛ Sakiɔɔ ndoo soliŋ yɛ le Masale Mɛlɛkaleŋ?
5 Wana biyaa paawaa Sakiɔɔ wa ni. Mbo simnuŋ wana sulaa a waŋnda kanioŋ biyɔɔ o ba o kafalaŋ niŋ. (Luku 19:
6. Siŋgaŋnda kuɛɛ chua pilɛ tosa yɛ, nduyɛ le yɛɛ o tosa yɛ laŋ?
6 Wɔsilaŋ latiŋ la hiou niŋ mi chua pum tuɛi a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Kɛ chuaa hoo, hiniei ndoo tosa a chaaŋaa nduaa waŋlaanduaa ni. Ndu wa vɛlɛ masaa ni le kɔɔna ndoo suaa le di waŋpiaanduaa tosa hiniei a chaaŋaa ndaa waŋpiaanduaa wa. Kɛ mɛɛ o pɛɛku Baabuiyo mbo sina mɛɛ Masale Mɛlɛkaleŋ le cho nyɛ sɔvɛ yɛ, mbo sina maa o nɔ mbo tosa siŋgaŋ bɛndoo o yoomu ndɔɔ niŋ. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 6:
7. Vɛɛ naŋ kɛsi yɛ kaala naŋ nɔ le Masale Mɛlɛkaleŋndo o kala poŋ?
7 Tuupa miŋ huŋ wa o Masale Mɛlɛkaleŋ bɛŋgu, naa bɔɔbɔɔ tosa fɛŋ siŋgaŋndaŋ o yoomula naalaŋ niŋ. (Luomaŋnda 12:
WALI NAA POLLO PIŊI YOOMULAŊ
8. (a) Le yɛɛ Pɔɔl, wana Chiisu ndoo vem hɔlte ndɔ wo tɛɛsiaa yɛ wali pollo maa mɛɛ “sullo” wa nuaa o “kpɛɛnɛŋ puuloŋ” niŋ yɛ o cho ni? (b) Vɛɛ Pɔɔl ndoo chɔm yɛ maa o kaala wali pollo?
8 Chiisu ke naa wallo le miŋ dimul waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ nduyɛ miŋ pɛɛku nda. (Maatiu 28:
Yooŋgu kɛndɛ naŋ dimi wo cho ko maa nyɛ baa kala kanifuule, o ke naa yoomu fafɛɛŋndo vɛlɛ a wanaa yaŋ naa nilaŋ nda
9. Ɔɔ nɛilaŋ lapum la chɔm maa ŋ kaala wali pollo wo?
9 Nɛiyo opilɛ o Pɔɔl chɔm maa o kaala wali pollo wo wa ni, teleŋ kɛ kɛ ndoo sɔla pɛ, mi ndoo soliŋ ndu kpeku le suɛi o acheleŋnda lo. Maa Pɔɔl a Kilisiɔŋaa tasiaa, mi naa bɛɛ dimul waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ chiɛiyo a chiɛiyo, o luŋ, vɛlɛ a ba o ba fee naŋ saaluŋ nda pɛ. (Walta Wanaa Chiisuaa 5:
10. Tɔnɔla yɛɛ Ilɛŋ sɔla yɛ le mɛɛ o tosa wallo kalaŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo yɛ?
10 Ilɛŋ, ndepilɛnɔ yemboo o Amɛlika niŋ ndoo yeema wanaa dimi Lɔɔsiaŋnde wa yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. Le hei, o wɔsi 1993 niŋ, mbo del o kunda pɔmbɔ ndoo dimi Lɔɔsiaŋnde ve choo o Niu Yɔk niŋ. A boondii keŋ, wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa 20 kinɛi wa o kunda koŋ niŋ ni. Mɛɛ wɔsilaŋ 20 hiou, mi Ilɛŋ dimi aa, “Suŋ suŋ bɛɛ I dimi wɔ Lɔɔsiaŋnde nyɛkɛndɛi le.” Kɛ, mi Chɛhowa mala ndu a wanaa dimiaa yooŋgu kɛndɛ cheleŋnda le waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo o suɛi maŋgalɛi keŋ niŋ. Fulamakɔɔlioo cho ni, suŋ suŋ niŋ, kundala dimi Lɔɔsiaŋnde laŋ la ŋɔmpum la cho o Niu Yɔk niŋ ni. Mi Ilɛŋ pɛɛku wanaa bɔɔbɔɔ Baabuiyo, nduyɛ o nda tɛɛŋ, mi 15 sɔla yiŋɔɔ. Apum cho Bɛtɛlaitiiya, apum kɔɔfaa, nduyɛ apum bɛnduaa kundaa. “Te I yiyaŋ pɛ a kpeleŋnda cheleŋnda ya wa kɛsi laŋ, I laalaŋ maa o kɛ kɛ ndoo ke ya niŋ nyaaloo mbo sulaŋ a hoo le.” A tonya, Ilɛŋ
ndoo che bɔɔ wali ndɔ pollo nyɛ baa kala!A che pa wali poli numndo nyɛ sɔvɛ, nduyɛ ma nuuviaa pa teleŋndo le ndu tosaa o lɔɔ bɛŋgu? (Tofa pɛlta 11, 12)
11. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo te ŋ hiou pɛ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o yɔŋ bɛɛ ma tuisi naa tɔɔndaŋndo choo?
11 Te ŋ che pɛ wali naa pollo maa nyɛ baa kala, ŋ cho wa maa Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo, nduyɛ miŋ hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o yɔŋ bɛɛ ma tuisi naa tɔɔndaŋndo choo. (Walta Wanaa Chiisuaa 14:
12. Yɛɛ ŋ kɛɛsiaa yɛ le tosaa?
12 Te ŋ che pɛ wali naa pollo maa nyɛ baa kala, ŋ lenduŋ ko kɔl le mɛɛ kpɛ naŋ cho havɛilaŋ sɔla le poonyiaa o yau kona wali pollo choo le. Ŋ cho nyɛ o nyɛ fee tosa le “waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo.” (Walta Wanaa Chiisuaa 20:
SƆƆŊ TONYAŊ SƆVƐ NAŊ PƐƐKU WOŊ
13, 14. A ‘chiɛi wolɔɔla baa kala’ kuɛɛ okɔɔ Chiisu soo yɛ o Maatiu 13:
13 Nyɛ baa kala yaa ndɔ Chɛhowa ke naa wo cho sɔɔŋ tonyaŋ naŋ pɛɛku kpou woŋ ni. Chɛhowa cho puundule tonyaa ni. (Saamiɛɛ Diiŋ Ndɔɔ 7:
14 Ŋ nɔ miŋ pɛɛku Baabuiyo a yaula naalaŋ lɔɔlɔɔ nduyɛ miŋ tosa yaasiaa nyɛkɛndɛi. Hoo cho naa mala miŋ saaluŋ sɔɔŋ tonyaŋ ‘sɛnɛiyoŋ,’ ŋ naŋ sina paandu le woŋ. (Chɔɔsuaa 1:
15. Le yɛɛ naŋ veelu yɛ sɔɔŋ tonyaŋ ŋpum maa sɔɔŋ ‘paandoŋ’? Nduyɛ sɔɔŋ tonyaŋ kuɛɛ num hɛnaŋ yɛ tau?
15 Mɛɛ naŋ kandu Baabuiyo pɛɛkoo, miŋ pɛɛku a sɔɔŋ tonyaŋ bɔɔbɔɔ okɔɔ. Miŋ veelu dɔɔ sɔɔŋ tonyaŋ muŋ aa sɔɔŋ ‘paandoŋ’ kanifuule, muŋ fɛŋ naŋ pɛɛku. Ɔɔ sɔɔŋ tonyaŋ muŋ lapum? O kandɔŋndo, miŋ pɛɛku maa Chɛhowa cho Wana Toosiaa naa wo ni nduyɛ maa o nɔ saboo le waŋchieeya. Miŋ pɛɛku vɛlɛ maa mi Mɛlɛka yɔŋ Po ndɔɔ o chieeŋndo choo le mbo soliŋ sala le naa baŋaa o hakioo niŋ a piɔmndo. Nduyɛ miŋ pɛɛku vɛlɛ maa Masale Mɛlɛkaleŋ le cho nyɛpalaa kpou chii nduyɛ miŋ wa achal lefafɛɛŋ o chieeŋndo choo o kɔl nyuloo niŋ a nyaaloo.—Chɔŋ 3:
16. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te tɛɛsiaa sɛnɛiyo hiŋ pɛ a sɔɔŋ tonyaŋ Baabuiyo okɔɔ?
16 Lepum, mi sinapɛŋgu naa a suɛi Baabuiyo dimi ve ɔɔ bolle Baabuileŋ sɔla tɛɛsiaa sɛnɛiyo. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, i wa suɛi sɔvɛ le teleŋndo chuaa ma pɛɛku tɛɛsiaa koŋ nduyɛ ma yiyaŋ lechoo. (Walta Wanaa Chiisuaa 17:
17, 18. Vɛɛ nyina diandaa mala yɛ naa?
17 Mi Chiisu pɛɛku naa maa nyina Mɛlɛkaa nɔla mbo mala naa miŋ loonuŋ sɔɔŋ naŋ pɛɛku niŋ paandu woŋ. (Chɔŋ 14:
18 Te ŋ kaala pɛ sɔɔŋ tonyaŋ naŋ pɛɛku Chɛhowa o ba woŋ nduyɛ miŋ chɔm balika melaa le muŋ, yeemɛi cho naa wa le hiouwɔɔ lachi a muŋ dɔuwɔɔ o chiɛi wolɔɔla baa kalaa niŋ. Mɛɛ naŋ tosa hei fau, lende koni naŋ chɔɔlu bɛɛndiaŋ ni le acheleŋnda pɛɛkoo.
MANDA NYƐM BAA KALA NUMNDOŊ
19. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ manda nyɛm baa kala Mɛlɛka ke naa woŋ?
19 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ pɛɛku mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ le miŋ che nyɛm baa kala Mɛlɛka ke naa woŋ nyɛ sɔvɛ yɛ. Kɛ ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ yɔŋi Setana a chieeŋndo hoo tosa mi kaala naŋ nɔ le nyɛm baa kalaŋ muŋndo tol toolo. Te ŋ ve yekeŋ te, ŋ cho wa tuandaŋ a nyɔɔŋ muŋ. Muŋ cho ni, wali nda dimi le naa kioo mbo nɔ paawaa tau wo, yiyaŋndo le waa wana sulaa, ɔɔ yeemɛi pɛɛlɔŋndo a nyɛm naŋ kiɔɔŋ. Mi Chɔŋ, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo, yiyalaŋ naa maa chieeŋndo hoo a nyɛ o nyɛ cho leniŋ cho suŋ tambei sɔla. (Chɔŋ Tasoo 2:
20. Yɛɛ ŋ kɛɛsiaa yɛ le tosaa le nyɛm baa kala Mɛlɛka ke numndoŋ mandaa?
20 Wa o bɛɛndiaŋ le malɔɔ nyɛ o nyɛ tosa mi kaala ŋ nɔ le Masale Mɛlɛkaleŋ ndo tol toolo. Yiinuŋ yauleŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a dialuŋ fulaa, nduyɛ fɛɛŋ bɛɛ kaala numndo le wali pollo tual toolo le. Hiou lachi a yaasiaa le sɔɔŋ tonyaŋ Baabuiyo. Te a tosa lende pɛ, la cho nyɛm baa kalaŋ kɛsi o fondaŋ Mɛlɛkaa. “Loŋ ndu ndu, viinɔ nɔla mbo chiimbuu muŋ te. Nduyɛ, kaaŋguaa di nyɛm numndoŋ te. Naa waŋndo kɛsi nyɛm ndɔŋ baa kalaŋ nda, loŋ koni kɔl ndɔɔ wa ni.”—Luku 12: