1, 2. (a) Tatělu arětạ maarěga apa nighělị i Yehuwa si kitẹ? (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

YEHUWA kai kakalạkenge su patikụ alam semesta. Kěbị haghi i Sie piạ. (1 Kar. 29:11, 12) Katewe, Yehuwa maělugẹ̌. I kitẹ mẹ̌tarimakasẹ ual᷊ingu i Sie něgělị lawọ arětạ rohani si kitẹ! Ene kai (1) Kararatuang u Mawu, (2) hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, dingangu (3) těntiro maarěga su Alkitapẹ̌. Katewe mạeng tawe maingatẹ̌, kakạděngụe i kitẹ miwul᷊e apạe kaarěgane arětạ ene. I kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌ mẹ̌tahěndung arěgang arětạ ene dingangu turusẹ̌ měnoghasẹ̌ kakěndagi kitẹ, kere niwerang i Yesus, ”suapan piạ arětạ u e, naungu e mal᷊aing sene!”—Luk. 12:34.

² Mahịe i kitẹ měngěndung kerea měndiagạ kakěndagi kitẹ su Kararatuang u Mawu, hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, dingangu su těntirong Alkitapẹ̌ tatapẹ̌ matoghasẹ̌. Kụ kěnang pẹ̌tiněna kerea i kau botonge měnoghasẹ̌ kakěndagu su arětạ rohani ini.

3. Apa nikoạu sěngkatau esẹ su wěkeng i Yesus tadeạu makawělị sěmbaụ mutiara? (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.)

³ Basa Matius 13:45, 46. Yesus nẹ̌běke piạ sěngkatau tahapědagang nědeạ mutiara mal᷊ěnggihẹ̌. Piạ su sahěllo, i sie nakaěbạ mutiara limembong mal᷊ěnggihẹ̌ bọu mutiara wal᷊inẹ. I sie mapulu mutiara ene, hakị u i sie nẹ̌bal᷊ụ kěbị darotonge tadeạu makawěli mutiara ene. Esẹ ene tantu sěbạe mapulu makaěbạ mutiara ene.

4. Tadeạu makoạ rakyatẹ̌ u Kararatuang u Mawu, apa koateng i kitẹ?

⁴ Apa kaěndungang i kitẹ bọu běkeng i Yesus? Těntiro soal u Kararatuang u Mawu kai kere mutiara maarěga. Mạeng i kitẹ makěndagẹ̌ su Kararatuang u Mawu kere sěngkatau esẹ mapulu mutiara kanini, i kitẹ mapulu měněntang kěbị haghi tadeạu makoạ rakyatẹ̌ u Kararatuang u Mawu. (Basa Markus 10:28-30.) Mahịe i kitẹ měmanda duang katau seng někoạ hal᷊ẹ̌ ene.

5. Apa nikoạ i Zakheus gunang Kararatuang?

⁵ Zakheus kai mẹ̌gaghěle bea. I sie nakalạ ual᷊ingu měngẹ̌ngakal᷊ẹ̌. (Luk. 19:1-9) Katewe su sahěllo, Zakheus nakaringihẹ̌ Yesus něněntiro soal u Kararatuang u Mawu. I sie mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu apa nikaringihange kụ i sie mapulu měmal᷊ui pěbawiahe. I sie naul᷊ị, ”Sěmbahạgeang bọu arětạku, takụ ionggọ su taumata kasiang; dingangu balạe i sai wọu takụ kinaakal᷊eng, sarung takụ baehang kapia si sie ěpạ u sul᷊e!” Zakheus něnul᷊e roitẹ̌ seng nial᷊ạe, kụ i sie něngědo něnahusu roitẹ̌.

6. Pẹ̌bawal᷊ui apa seng nikoạ u sěngkatau wawine, kụ kawe nụe?

⁶ Pira taung tamai, sěngkatau wawine piạ sintịe wawine, nakaringihẹ̌ habaru Kararatuang u Mawu. I sie kai ketua bọu organisasi tụtatawang hakẹ̌ i sire apang homoseksual. Katewe su tempong i sie něngěndung Alkitapẹ̌ kụ nakahěngang apạe kaarěgane Kararatuang u Mawu, i sie nẹ̌pěndang harusẹ̌ měmal᷊ui pěbawiahe. (1 Kor. 6:9, 10) Ual᷊ingu makěndagẹ̌ si Yehuwa, i sie siměbang bọu organisasi ene dingangu něněntang sintịe. I sie nisahani su taung 2009, kụ sěntaung bọu ene, i sie nakoạ perintis biasa. I sie někoạ pẹ̌bawal᷊ui gěguwạ ual᷊ingu kakěndage si Yehuwa limembong matoghasẹ̌ sul᷊ungu haghing kapulu nẹ̌sal᷊a.—Mrk. 12:29, 30.

7. Kerea i kitẹ měndiagạ kakěndagi kitẹ su Kararatuang u Mawu tatapẹ̌ matoghasẹ̌?

⁷ Tadeạu makoạ rakyatẹ̌ u Kararatuang u Mawu, lawọ bọu i kitẹ seng někoạ pẹ̌bawal᷊ui gěguwạ su pěbawiahẹ̌. (Rm. 12:2) Katewe i kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌  mẹ̌tawakal᷊i. Abe wala kakěndagi kitẹ su Kararatuang u Mawu mělome ual᷊ingu haghing alasang, kere arětạ arau kapulu měkoạ hubungan seks tawe nẹ̌tatahino. (Baw. 4:23; Mat. 5:27-29) Tadeạu tatapẹ̌ makěndagẹ̌ su Kararatuang u Mawu, Yehuwa něgělị si kitẹ arětạ maarěga wal᷊inẹ.

8. (a) Kawe nụe Paulus napẹ̌sul᷊ungu hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ dingangu ”arětạ su ral᷊ungu potẹ̌ bọu ěntana”? (b) Kerea i Paulus něnodẹ i sie makěn-dagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌?

⁸ Yesus něgělị hal᷊ẹ̌ si kitẹ gunang mẹ̌bawa dingangu měněntiro injilu Kararatuang u Mawu. (Mat. 28:19, 20) Rasul Paulus nělahẹ pelayanan kai kere arětạ su ral᷊ungu potẹ̌ bọu ěntana. (2 Kor. 4:7, Terjemahan Dunia Baru; 1 Tim. 1:12) Ual᷊ingu tawe nasukụ, i kitẹ mẹ̌sul᷊ungu potẹ̌ ene. Katewe injilẹ̌ bẹ̌bawang i kitẹ mẹ̌sul᷊ungu arětạ, ual᷊ingu makarěntang pěbawiahẹ̌ kěkalẹ̌ si kitẹ dingangu si sire apang dimaringihẹ̌. Hakị u ene i Paulus nẹ̌bera, ”Kěbị ene e takụ kẹ̌koatenge waugu Injilẹ̌ bọu Mawu Ruata e, tadeạu iạ e makatarimạ u al᷊amatẹ̌.” (1 Kor. 9:23) Paulus nẹ̌tawakal᷊i něnginjilẹ̌ su taumata lawọ. (Basa Roma 1:14, 15; 2 Timotius 4:2.) I sie makěndagẹ̌ su habarẹ̌ mapia, hakị u ene i sie turusẹ̌ měnginjilẹ̌ maning dẹ̌darihang. (1 Tes. 2:2) Kerea i kitẹ botonge mẹ̌těno si rasul Paulus?

9. Apa piram baụ cara něnodẹ i kitẹ makěndagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌?

⁹ I Paulus lai něpakẹ lawọ tempo mẹ̌bisara su taumata wal᷊inẹ gunang měnodẹ i sie makěndagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌. Kere i Paulus dingangu tau Sahani su abad humotong, i kitẹ botonge měnginjilẹ̌ bọu wal᷊e sarang bal᷊e, su tampạ piạ taumata l᷊awọ, dingangu su haghing tampạ i kitẹ mẹ̌sombang i sire. (MMR. 5:42; 20:20) Mạeng botonge, i kitẹ měpakẹ haghing cara gunang měnginjilẹ̌. Contone, i kitẹ botonge makoạ perintis ekstra, perintis biasa, měngěndung bawera wuhu, měngal᷊ing sarang tampạ bal᷊inẹ, arau lai měngal᷊ing sarang luar negeri.—MMR. 16:9, 10.

10. Al᷊amatẹ̌ apa nikaěbạ i Irene ual᷊ingu marading měnginjilẹ̌?

¹⁰ Sěngkatau saudari tawe nẹ̌kawing, su Amerika Serikat, arenge Irene, mapulu měnginjilẹ̌ su taumata něpakẹ berang Rusia. Su taung 1993, i sie timol᷊e kelompok werang Rusia su New York City. Su taung ene, kětạeng piạ 20 penyiar. Nal᷊iu bọu 20 su taunge, Irene naul᷊ị, ”Iạ bědang tawe makawisara mapaelẹ̌ werang Rusia.” Katewe Yehuwa nẹ̌tul᷊ung si sie dingangu su penyiar wal᷊inẹ gunang měnginjilẹ̌ su werang ene. Al᷊amate, orasẹ̌ ini piạ ěnung sidang werang Rusia su New York City. Lawọ něngěndung Alkitapẹ̌  dingangi Irene, kụ piạ 15 nisahani. Piạ u mělẹ̌hal᷊ẹ̌ su Betel, nakoạ perintis, dingangu penatua. Irene naul᷊ị, ”Mạeng isul᷊ung dingangu cita-cita wal᷊inẹ botonge takụ koateng, kětạeng hal᷊ẹ̌ ini nakakoạ si siạ mal᷊uasẹ̌.” Irene sěbạe měngẹ̌ngarěga hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌!

11. Apa al᷊amate mạeng i kitẹ turusẹ̌ měnginjilẹ̌ maning dẹ̌darihang?

¹¹ Mạeng i kitẹ makěndagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, i kitẹ mẹ̌těno si rasul Paulus turusẹ̌ měnginjilẹ̌ maning dẹ̌darihang. (MMR. 14:19-22) Contone, su wělạu taung 1930 dingangu 1944, anạu sěmbaụ su Amerika Serikat sěbạe nirarihang. Katewe i sire turusẹ̌ měnginjilẹ̌. Su tempong pěměrenta nẹ̌sěding, i sire nẹ̌bawa hal᷊ẹ̌ ene sarang pengadilan kụ masau makauntung. Su taung 1943, Saudara Knorr nẹ̌běke sěmbaụ kal᷊auntung i kitẹ su Mahkamah Agung AS. I sie nẹ̌bera kasus kere ini tawe mawawa sarang Pengadilan mạeng anạu sěmbaụ měngědo měnginjilẹ̌. I sie lai naul᷊ị ual᷊ingu anạu sěmbaụ su patikụ dunia turusẹ̌ měnginjilẹ̌, ene něnodẹ maning dẹ̌darihang, hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ tawe maědo. Anạu sěmbaụ su negara wal᷊inẹ lai nakauntung su kasus hukum kerene. Ual᷊ingu makěndagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, i kitẹ tawe měngědo maning dẹ̌darihang.

12. Apa harusẹ̌ turusẹ̌ koatengu?

¹² Mạeng i kitẹ makěndagẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, i kitẹ tawe mẹ̌tiněna kětạeng mědeạ jam. I kitẹ mapulu měkoạ kěbị haghi gunang ”měhabaru Injilẹ̌”. (MMR. 20:24; 2 Tim. 4:5) Katewe apa sarung těntirong i kitẹ si sire? Ene kai arětạ tuhụe nighělị u Mawu.

13, 14. Bọu bawerang Yesus, apa mangal᷊ene tampạ ’pěndaresoěngu arětạ’ su Matius 13:52, kụ kerea carane měloho ene?

¹³ Arětạ katělune nighělị i Yehuwa  ene kai kěbị těntirong Alkitapẹ̌ seng niěndungang i kitẹ. Yehuwa Simbul᷊u těntiro kahěngang. (2 Sam. 7:28; Pang. 32:4) Mẹ̌sul᷊ung i Amang maělugẹ̌, i Sie něgělị si kitẹ těntiro nihino ene. I kitẹ měngěndung manga těntiro ini carane mẹ̌basa Alkitapẹ̌, publikasi, duměn-ta su kěbaktian, dingangu pěngangibadang sabang misa. Yesus naul᷊ị mạeng i kitẹ turusẹ̌ měngěndung manga těntiro ini, i kitẹ sarung piạ ’pěndaresoěngu arětạ’ kụ lohone těntiro ”buhu ringangu těbe”. (Basa Matius 13:52.) Yehuwa sarung mẹ̌tul᷊ung si kitẹ měloho tampạ ’pěndaresoěngu arětạ’ i kitẹ, mạeng i kitẹ mědeạ manga těntiro ini kere mědeạ arětạ mạbawuni. (Basa Baweran Salomo 2:4-7.) Kerea carane?

¹⁴ I kitẹ harusẹ̌ marading měngěn-dung Alkitapẹ̌ dingangu publikasi, kụ lai měkoạ riset. Mạeng měkoạ ene, i kitẹ makaěbạ těntiro ”buhu”, bědang tawe nikasingkateng i kitẹ. (Yos. 1:8, 9; Mzm. 1:2, 3) Edisi humotong Měhabarẹ̌, nikoạ su wulang Juli 1879, napẹ̌sul᷊ungu těntiro nihino dingangu bungang nal᷊aụ su tal᷊oarang ěhe. Tadeạu makaěbạ bungang ene, sěngkatau harusẹ̌ marading mědeạ. Kụ mạeng nakaěbạ, i sie abe mẹ̌pěndang ene seng botonge. I sie harusẹ̌ mědeạ limembong mal᷊awọ. Kerene lai, abe mẹ̌pěndang seng botonge mạeng nakaěbạ sěmbaụ těntiro nihino. I kitẹ harusẹ̌ marading mědeạ pakal᷊awọ těntiro ene.

15. Kawe nụe piạ těntiro nisěbạ těntiro ”těbe”, kụ těntiro sude kẹ̌kapuluangu?

¹⁵ Su tempong buhudeng něngěn-dung Alkitapẹ̌, i kitẹ nakasingkạ těntiro nakal᷊uasẹ̌ si kitẹ. Ini nisěbạ těntiro ”těbe” ual᷊ingu ene humotong niěndungang i kitẹ. Apa contone? Humotong i kitẹ něngěndung i Yehuwa kai Měndariading kitẹ, i Sie piạ timonane gunang taumata. I kitẹ lai něngěndung Mawu něndolohẹ̌ Ahuse sarang dunia makoạ tatěbusẹ̌, tadeạu i kitẹ maliwirẹ̌ bọu rosa dingangu papate. I kitẹ lai něngěndung Kararatuang u Mawu sarung mapakailang kěbị kasasusah, kụ i kitẹ měbiahẹ̌ mal᷊uasẹ̌ sarang karěngụe su dunia.—Yoh. 3:16; Pěl. 4:11; 21:3, 4.

16. Apa harusẹ̌ koateng mạeng apa niěndungang i kitẹ soal u těntirong Alkitapẹ̌ niwal᷊ui?

¹⁶ Pẹ̌sěnsul᷊ẹ apa niěndungang i kitẹ soal u těbal᷊ẹ̌ arau ayatẹ̌ niwal᷊ui. Mạeng ene nariadi, i kitẹ harusẹ̌ měngěndung dingangu mẹ̌tiněna hal᷊ẹ̌ ene. (MMR. 17:11; 1 Tim. 4:15) I kitẹ harusẹ̌ makaěna kerea kasingkạ buhu nẹ̌tatěntang dingangu kasingkạ těbe. Bọu ene lai, i kitẹ harusẹ̌ masingkạ perincian bọu kasingkạ buhu ene. Mạeng měkoạ ene, kasingkạ buhu ini sarung matamba su těntirong Alkitapẹ̌ seng niěndungang i kitẹ. Apa gunane mạeng i kitẹ měkoạ kěbị ene?

17, 18. Kerea rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung si kitẹ?

¹⁷ Yesus naul᷊ị rohkẹ̌ u Mawu makatu-l᷊ung si kitẹ mẹ̌tahěndung apa seng niěndungang i kitẹ. (Yoh. 14:25, 26) Kerea rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung su tempong měnginjilẹ̌? Kěnang pẹ̌tiněna pengalaman Saudara Peter. Su  taung 1970, su tempong umure 19, i sie něnětạ něhal᷊ẹ̌ su Betel Inggris. Su tempong něnginjilẹ̌ bọu wal᷊e sarang bal᷊e, i sie něsěmạu esẹ lawọ bianggụe, kụ limembong maghurang bọu i sie. I sie nẹ̌kiwal᷊o apa tau ene mapulu makaěna lohongu Alkitapẹ̌. Tau ene kai rabi Yahudi, kụ i sie naherang piạ anạ mangudạ měněntiro Alkitapẹ̌ si sie. I sie něnal᷊ukạ si Peter, kụ nakiwal᷊o, ”Kěnang simbahẹ̌, bukẹ̌ Daniel niwohẹ su werang apa?” Peter simimbahẹ̌, ”Sěmbahageang niwohẹ su werang Aram.” Peter nẹ̌běke, ”Rabi ene himěkosẹ̌, katewe iạ limembong himěkosẹ̌ ual᷊ingu iạ masingkạ sasimbahe. Bọu apa iạ nakasingkạ? Su tempong napul᷊ẹ, iạ němarikěsa Měhabarẹ̌ dingangu Sedarlah! pira wul᷊ang tamai, kụ iạ nakaěbạ artikel nělahẹ bukẹ̌ Daniel niwohẹ su werang Aram.” (Dan. 2:4) Kahěngang, rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung si kitẹ mẹ̌tahěndung apa seng niwasa dingangu niresọ su pěndaresoěngu arětạ i kitẹ.—Luk. 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Mạeng i kitẹ makěndagẹ̌ su těntiro seng nighělị i Yehuwa kụ mẹ̌tarimakasẹ ual᷊ingu těntiro ene, i kitẹ mapulu turusẹ̌ měnamba arětạ su tampạ pěndaresoěngu arětạ i kitẹ. Mạeng marading měkoạ ene, i kitẹ sarung sadia měněntiro taumata wal᷊inẹ.

19. Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ měndiagạ arětạ rohaning i kitẹ?

¹⁹ Pěngangěndungang ini něněntiro si kitẹ arětạ rohani ene sěbạe maarěga. Katewe, i kitẹ harusẹ̌ pakaingatẹ̌ ual᷊ingu Setang dingangu duniane mapulu kakěndagi kitẹ su arětạ ini mělome. Mạeng tawe maingatẹ̌, i kitẹ sarung kaakal᷊engu diandi soal u hal᷊ẹ̌ gajine lawọ, mapulu makalạ, arau kapulu měnodẹ arětạ mal᷊awọ. Rasul Yohanes naul᷊ị dunia ini dingangu kěbị dal᷊ohone sarung mapaghohẹ̌. (1 Yoh. 2:15-17) Hakị u ene i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tarimakasẹ ual᷊ingu piạ arětạ rohani dingangu turusẹ̌ měndiagạ ene.

20. Apa harusẹ̌ koatengu gunang měndiagạ arětạ rohaninu?

²⁰ I kau harusẹ̌ pěněntang kěbị apang makal᷊ome kakěndagu su Kararatuang u Mawu. Pakasěmangatẹ̌ měnginjilẹ̌ kụ abe kailangengu kakěndagu su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌. Turusẹ̌ deạ těntirong Alkitapẹ̌. Mạeng měkoạ ene, i kau sarung piạ lawọ ”arětạ maresọ su sorga. Arětạ ene tawe mailang ual᷊ingu tahatako e tawe makapěngal᷊ạ dingangu uane tawe makapěnggolọ. U suapan piạ arětạ u e, naungu e mal᷊aing sene!”—Luk. 12:33, 34.