1, 2. a) Titshomba muni ta tinharu leti Jehovha a hi nyikako? b) Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

JEHOVHA hi yena Munhu wo ganya nguvhu ku hundza vontlhe va nga kona. A zvilo zvontlhe zvi lumba yena. (1 Kronekele 29:11, 12) Kanilezvi Jehovha i na ni wuhana ga hombe. A ho ku mu bonga hi titshomba to tala ta moya leti a hi nyikako! Titshomba muni? A to kari ta kona hi leti: 1) Mufumo wa Nungungulu, 2) ntiro wa kuchumayela, ni 3) lisine hi li kumako ka Mhaka yakwe. Kanilezvi loku hi nga ti woneli, hi kufamba ka cikhati hi nga rivala a lisima la titshomba leto. Hi fanele ku tshama hi ku ti alakanyisa a lisima la tona hi tlhela hi engetela ku ti randza, hakuva kota kuwula ka Jesu, “laha yi nga kona tshomba ya wena, kwalaho yi tava kona ni mbilu ya wena.” — Mateu 6:21.

² A hi woneni lezvi hi nga mahako kasi a lirandzo la hina hi Mufumo, ni ntiro wa kuchumayela, ni lisine li simama li tiyile. A cikhati hi mahako lezvo, ehleketa hi lezvi wena wutsumbu u nga mahako kasi ku tiyisa lirandzo la wena hi titshomba leto ta moya.

3. Zvini lezvi a wanuna wa mufananiso wa Jesu a nga ti yimisele ku maha kasi ku xava perola gin’we? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)

³ Gondza Mateu 13:45, 46. Jesu i hlawutele mufananiso wa wanuna wo kari a nga gwevha maperola a xavisa. Ka siku go kari i kumile perola ga lisima nguvhu ku hundza wontlhe a nga tshukile a ma wona. A wanuna loye i wa gi lava nguvhu a perola lego laha ka kuza a xavisa zvontlhe lezvi a nga hi nazvo kasi a gi xava. Wa li wona a lisima leli a wanuna loyi a nga li wona ka perola lego ke?

4. Zvini hi ti yimiseleko ku maha hi kota ya Mufumo?

⁴ Hi gondza yini ka mufananiso wa Jesu? A lisine la Mufumo wa Nungungulu li fana ni perola ga lisima. Loku hi wu randza nguvhu Mufumo a ku fana ni lezvi a wanuna loyi a nga gi nyikisa zvona lisima a perola gakwe, hi ta vhumela ku tsika zvontlhe kasi ku maha malandza ya Mufumo kala kupindzuka. (Gondza Marku 10:28-30.) A hi woneni vanhu vambiri va nga maha lezvo.

5. Zvini lezvi Zakewu a nga ti yimisele ku maha hi kota ya Mufumo?

⁵ Zakewu i wa hi muhlengisi wa khupo. I wa ganyile hi mali ya ku kalavela vanhu. (Luka 19:1-9) Kanilezvi ka siku go kari, i zwile Jesu na a wulawula hi Mufumo wa Nungungulu. Lezvi a nga zvizwa zvi mu tsakisile nguvhu laha ka kuza a boha ku cica wutomi gakwe gontlhe. I te: ‘Languta Hosi, ndzi pambulela zvisiwana a khihlanya ga zvilo zva mina, ni loku ndzi ngha ndzi mu kalavele cilo munhu, ndzi ta ci tlhelisela na ci engetilwe ka mune.’ Zakewu i tlhelisele vanhu a mali leyi a nga va kalavele a tlhela a tsika makangwa.

6. Kucica muni loku a wasati wo kari a ku mahileko, niku hikuyini?

⁶ Ka malembanyana ndzhako, a wasati wo kari i wa hi ni cigango ca wasati-kuloni niku i wa hi murangeli wa hlengeletano ya ku lwela tifanelo ta vanhu va tsakiswako hi ku hlengela masango ni vavasati-kuloni kutani vavanuna-kuloni. Kanilezvi a cikhati leci a nga gondza Bhiblia a tiva a lisima la Mufumo, i wonile lezvaku i fanele ku cica zva hombe wutomini gakwe. (1 Va Le Korinte 6:9, 10) Hi ku randza Jehovha, a wasati loye i tsikile hlengeletano leyo a tlhela a tsikana ni cigango cakwe ca wasati-kuloni. I bhabhatisilwe hi 2009, a tlhela a maha phayona ga cikhati contlhe ka lembe gi nga landzela. I cicile nguvhu hi ndlela leyo hi kota ya lezvi a nga mu randza nguvhu Jehovha ku hundza a kunavela ko biha loku a nga hi nako. — Marku 12:29, 30.

7. Hi nga maha yini kasi a lirandzo la hina hi Mufumo wa Nungungulu li simama li tiyile?

⁷ Kasi ku maha malandza ya Mufumo wa Nungungulu, a votala cikari ka hina va cicile zva hombe wutomini gabye. (Va Le Roma 12:2) Kanilezvi a yimpi ya hina a yi se mbhela. A hi faneli ku tsika lirandzo la hina hi Mufumo  li mbhetiwa ntamu hi nchumu wo kota ku randza titshomba kutani kunavela ka masango ko kala ku nga hlazvekangi. (Mavingu 4:23; Mateu 5:27-29) Kasi ku hi vhuna ku hlayisa lirandzo la hina hi Mufumo wa Nungungulu lezvaku li simama li tiyile, Jehovha i hi nyika tshomba yin’wani ya lisima.

8. a) Hikuyini mupostoli Pawule a nga wula lezvaku a ntiro wa hina wa kuchumayela i tshomba yi nga lomu ka zvibya zva wumba? b) Pawule i kombisile kuyini lezvaku i wa wu randza a ntiro wa kuchumayela?

⁸ Jesu i hi nyikile a ntiro wa ku chumayela ni ku gondzisa a mahungu yo saseka ya Mufumo wa Nungungulu. (Mateu 28:19, 20) Mupostoli Pawule i tlhamusele a ntiro lowo kota tshomba yi nga lomu ka zvibya zva wumba. (2 Va Le Korinte 4:7; 1 Timote 1:12) Hi kota ya ku kala ku mbhelela, hi fana ni zvibya zva wumba. Kanilezvi a mahungu lawa hi chumayelako ma fana ni tshomba ya lisima hakuva ma nga hi maha hi kuma wutomi ga pindzukelwa — hina ni lava va hi ingisako. Hi cigelo leco, Pawule i wa ti karatela ku tirisa mamahela yo hambanahambana kuchumayeleni kakwe, a tlhela aku: ‘Ndzi maha zvontlhe lezvo hi kota ya ivhangeli, kasi ndzi fela ku kuma ciavelo ka yona zvin’we navo.’ (1 Va Le Korinte 9:23) Pawule i wa ti karata nguvhu kasi ku gondzisa vanghana xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. (Gondza Va Le Roma 1:14, 15; 2 Timote 4:2.) A ku randza mahungu yo saseka zvi mu vhunile ku simama a chumayela hambu loku a xanisiwa. (1 Va Le Tesalonika 2:2) Hi nga li pimanyisisa kuyini a lirandzo leli Pawule a nga hi nalo hi ntiro wa kuchumayela?

9. Hi tihi a tindlela to kari leti hi nga kombako hi tona lezvaku ha wu randza a ntiro wa kuchumayela?

⁹ A yin’we ya tindlela leti Pawule a nga komba hi tona lezvaku wa wu randza a ntiro wa kuchumayela ku londzowota ni gihi lungelo a nga gi kuma kasi ku bhula ni vanhu. A ku fana na Pawule ni maKristu yo sangula, hinawu hi chumayela a mahungu yo saseka hi muti ni muti, ni lomu ku fambafambako vanhu, ni kontlhe lomu kun’wani va kumekako kona. (Mitiro 5:42; 20:20) Hi hlota tindlela ta ku chumayela vanhu vo tala nguvhu hi laha zvi kotekako hi kona. Loku hi zvi kota, hi nga tira kota maphayona yo vhunetela kutani ya cikhati contlhe. Hi nga gondza lirimi lin’wani kambe, hi tlhela hi rura hiya ka tiko gin’wani kutani hiya ka cipandze cin’wani kwalomu tikweni ga hina. — Mitiro 16:9, 10.

10. Mabhindzu muni lawa Irene a ma kumileko hi kuva a ti karatile nguvhu kasi ku chumayela a mahungu yo saseka?

¹⁰ Irene, a nga makabye a nga chadhangiko wa le Estados Unidos, i wa lava ku chumayela mahungu yo saseka ka vanhu va wulawulako ciRusso. Hikwalaho, hi 1993, i ti patsile ni ntlawa wa ciRusso dhoropeni ga Nova York. Ka cikhati leco, ku wova ni 20 wa vahuweleli basi ka ntlawa lowo. Andzhako ka 20 wa malembe, Irene i te: “A ndzi se zvi kota ku wulawula khwatsi ciRusso kala nyamutlha.” Hambulezvo, Jehovha i mu vhunile yena ni vahuweleli van’wani lezvaku va chumayela vanhu hi lirimi lelo. Kota wuyelo ga kona, inyamutlha ku na ni 6 wa mabandla ya ciRusso dhoropeni ga Nova York. Irene i gondzile Bhiblia ni vanhu vo tala, niku a 15 wa vona va bhabhatisilwe. A vokari va tira Bheteli, a van’wani maphayona, a van’wani madhota. Irene i ngalo: “Loku  ndzi alakanyela mixuvo yin’wani ya ku kuzvilava na ndzi ti vekele, a ci kona ci tako ca ku na ci ndzi nyikile litsako lo hundza leli.” Irene wa wu nyika nguvhu lisima a ntiro wa kuchumayela!

11. Hi wahi a mabhindzu ya ku simama hi chumayela hambu loku hi xanisiwa?

¹¹ Loku hi nyika lisima a ntiro wa kuchumayela, hi ta fana na mupostoli Pawule, hi simama ku chumayela hambu loku hi xanisiwa. (Mitiro 14:19-22) Hi cikombiso, cikari ka malembe yo sukela 1930 kala 1944, a vamakabye va hina le Estados Unidos va wa xanisiwa hi ndlela yo tshisa. Hambulezvo va simamile va chumayela. A cikhati leci a tihosi ti nga zama ku va tsikisa, a vamakabye va hina va yisile timhaka tihubyeni niku va humelele ka makhati yo hlaya. Hi 1943, Makabye Knorr i wulawulile hi gin’we ga makhati lawo va nga humelela Hubyeni ya Hombe ya Estados Unidos. I wulile lezvaku na ku nga zangi ku vile ni timhaka ta kuya ka Hubye leyo loku a vamakabye va wa nga simamangi ku chumayela. Hi kulandzela, i te lezvi a vamakabye misaveni yontlhe va nga simama va chumayela zvi kombile kubaseni lezvaku a tixanisa a ti zvi koti ku nyimisa ntiro wa hina. A vamakabye ka matiko man’wani vonawu va humelele ka timhaka to kota leto tihubyeni. Kunene loku hi randza a ntiro wa kuchumayela hi nga ta vhumela ku a tixanisa ti hi tsikisa ku chumayela.

12. Zvini u ti yimiseleko ku maha?

¹² Loku hi nyika lisima ntiro wa kuchumayela, hi nga ta karateka hi ntsengo wa tihora leti hi tsalako ka mubiko wa hina. Hi ta maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku ‘kustumunya hi ivhangeli’ hi ndlela yi andzileko. (Mitiro 20:24; 2 Timote 4:5) Kanilezvi zvini hi to va gondzisa vanhu lavo? Wona tshomba yin’wani hi nyikiwako hi Nungungulu.

13, 14. Cini a ‘bako’ kutani tshala legi Jesu a nga wulawula hi gona ka Mateu 13:52, niku hi cheletelisa kuyini lisine tshaleni lego?

¹³ A tshomba ya wunharu leyi Jehovha a  hi nyikako lisine leli hi gondzako. Jehovha hi yena cibuka ca lisine, niku kota Papayi wo hana wa hi nyikawo a lisine lelo. (2 Samueli 7:28; Lisimu 31:5) Hi gondza cipandze ca hombe ca lisine lelo hi ku lera Bhiblia ni mabhuku ya hina, ni kuva kona migotsovanyanweni, mitlhanganweni ya cipandze, ni ka mitlhangano ya hina ya vhiki ni vhiki. Laha hi yako hi tiva timhaka tin’wani ta lisine, hi tava ni leci Jesu a nga ci vitana ku i ‘bako’ kutani tshala ga lisine ‘la liswa ni la kale.’ (Gondza Mateu 13:52.) Jehovha i ta hi vhuna ku tata a tshala ga hina loku hi hlota lisine a ku khwatsi hi loku hi hlota tshomba yi fihlilweko. (Gondza Mavingu 2:4-7.) Hi nga zvi mahisa kuyini lezvo?

¹⁴ Hi fanele ku gondza Bhiblia ni mabhuku ya hina hi kukhandzakanya hi tlhela hi kambisisa timhaka to eta. Lezvo zvi ta hi vhuna ku pola lisine ‘liswa,’ la ku hi wa nga li tivi. (Joxua 1:8, 9; Lisimu 1:2, 3) A Murinzeli wo sangula, a humesilweko hi ciNgiza hi Julho wa 1879, i fananisile a lisine ni citsangi ci fihleleko lomu cikari ka byanyi. Kasi ku kuma citsangi co kota leco, a munhu i fanele ku ci lavetela khwatsi. Ni loku a ci kumile, a nga faneli ku xalaliswa hi ku kuma cin’we basi. I fanele ku simama a lavetela zvin’wani. Hinawu a hi faneli ku xalaliswa hi mhaka yin’we basi ya lisine. Hi fanele ku navela nguvhu ku simama hi tiva zvilo zvin’wani zva lisine.

15. Hikuyini hi nga wulako a lisine lo kari lezvaku ‘la kale,’ niku hi lihi u li nyikako nguvhu lisima?

¹⁵ A cikhati hi nga sangula ku gondza Bhiblia, hi tivile lisine lo kari lo tsakisa nguvhu. Hi nga li vitana lezvaku lisine ‘la kale’ hakuva hi lona hi nga ranga hi li tiva. Zvini zvi patsekako ka lisine lelo? A ku ranga hi gondzile lezvaku Jehovha hi yena Muvangi wa hina niku i na ni kungo hi vanhu. Hi gondzile kambe lezvaku Jehovha i rumele N’wana wakwe misaveni a ta nyikela wutomi gakwe kota muphahlo kasi a hi tlhatlhisa ka ciwonho ni kufa. Hi tlhelile hi gondza lezvaku a Mufumo wa Nungungulu wu ta mbheta zvikarato zvontlhe niku hi nga hanya kala kupindzuka laha misaveni na hi hi ni kurula ni kutsaka. — Johani 3:16; Kuvululelwa 4:11; 21:3, 4.

16. Zvini hi faneleko ku maha loku kuva ni mazwisisela maswa ya lisine la Bhiblia?

¹⁶ A ndlela leyi hi zwisisako hi yona a ciphrofeto co kari kutani mutsalo wa Bhiblia yi nga tshuka yi cica. Loku lezvo zvi humelela, zva lisima a ku ti nyika cikhati ca ku gondza a mazwisisela lawo ya maswa hi tlhela hi ehleketa khwatsi hi wona. (Mitiro 17:11; 1 Timote 4:15) Hi nga lumbeli ku tiva kuhambana ku nga kona ka lezvi hi nga gondza kale ni lezvi zva zviswa basi, kanilezvi hi fanele ku tlhela hi zwisisa a mitlhamuselo yontlhe ya mazwisisela maswa. A ku gondza loko ka wukheta ku ta maha lezvaku a lisine lelo la liswa li nghena ka tshala ga hina ga lisine la Bhiblia. Hikuyini a kutikarata hi ndlela leyo zvi nga zva lisima?

17, 18. A moya wa ku basa wu nga hi vhunisa kuyini?

¹⁷ Jesu i gondzisile lezvaku a moya wa Nungungulu wu ta hi vhuna ku alakanya a zvilo hi zvi gondzileko kale. (Johani 14:25, 26) Lezvo zvi nga hi vhunisa kuyini a cikhati leci hi chumayelako a mahungu yo saseka? A hi woneni a cikombiso ca makabye wo kari wa ku hi Pedro. Hi 1970, i wa hi ni 19 wa malembe niku i wa ha hi ku sangula ku tira Bheteli le Gra-Bretanya. Na a kari a  chumayela hi muti ni muti, i kumile wanuna wa kwalomu ka 50 wa malembe a mu wutisa lezvaku wa zvi tsakela ku zwisisa Bhiblia ke. A wanuna loye i wa hi rabi wa muJudha hikwalaho zvi mu swirile nguvhu a ku wona jaha ga tanga leyo na gi ti byela lezvaku gi nga mu gondzisa Bhiblia. Kasi ku ringa Pedro, a wanuna loye i te: “Hi nga ndzi byela sa, a bhuku ga Danieli gi tsalilwe hi lirimi muni?” Pedro aku: “A cipandze co kari ci tsalilwe hi lirimi la ciAramaiko.” “A rabi loye,” kota kuwula ka Pedro, “i hlamalile hi lezvi ndzi nga wu tiva a hlamulo — kanilezvi mina zvi ndzi hlamalisile nguvhu ku hundza yena. Kasi a hlamulo ndzi wa wu tivisa kuyini? Loku ndzi tlhelile kaya ndzi ya kambisisa lomu ka marevhista ya tihweti ti nga hundzile, ndzi yile ndzi ya kuma ndzima yi nga tlhamusela lezvaku a bhuku ga Danieli gi tsalilwe hi ciAramaiko.” * (Danieli 2:4) Hakunene a moya wa ku basa wu nga hi vhuna ku alakanya mahungu hi nga ma gondza kale, hi ma chela ka tshala ga hina. — Luka 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Loku hi randza a lisine leli Jehovha a hi gondzisako hi tlhela hi xalala hi lona, hi ta ti karatela ku simama hi li engetela tshaleni ga hina. Loku hi tshamela ku maha lezvo, hi taya hi ti wona na hi longile khwatsi ku gondzisa van’wani.

19. Hikuyini hi faneleko ku vhikela titshomba ta hina ta moya?

¹⁹ Ka ndzima leyi hi tivile ku hikuyini zvi nga zvi nene ku nyika lisima a titshomba ta hina ta moya. Kanilezvi, hi fanele ku ti wonela lezvaku hi nga tsiki Sathani ni tiko legi zvi mbheta lirandzo la hina hi titshomba leto. Loku hi nga ti woneli, hi nga tshuka hi colopetelwa hi zvilo zvo kota ku tsumbisiwa ntiro wu holelako mali yo tala, ku ti alakanyela na hi ganyile nguvhu kutani ku lava ku komba van’wani lezvi hi nga nazvo. Mupostoli Johani i hi alakanyisa lezvaku a tiko legi ni zvilo zvi nga ka gona zvi ta fuva na ku nga hi kale. (1 Johani 2:15-17) Hi cigelo leco, hi fanele ku simama hi bonga a titshomba ta hina ta moya hi tlhela hi ti vhikela.

20. U ti yimisele ku maha yini kasi ku hlayisa titshomba ta wena ta moya?

²⁰ Ti yimisele ku tsika ni cihi ci nga hungulako a lirandzo la wena hi Mufumo wa Nungungulu. Ti yimisele ku chumayela hi kuhiseka, u tlhela u nga luzi lirandzo la wena hi ntiro lowo. Simama u lavetela lisine la Bhiblia. Loku u maha lezvo, u ta ti vekela ‘titshomba le tilweni, laha tisumba ni kutshutshumbala zvi nga giko, ni laha makhamba ma nga bhoxiko ma yiva; hakuva laha yi nga kona tshomba ya wena, kwalaho yi tava kona ni mbilu ya wena.’ — Mateu 6:20, 21.