1, 2. (a) Ovokuasi api atatu a kuete esilivilo lia velapo a tunda ku Yehova? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo?

YEHOVA eye ohuasi ya velapo yoluali luosi. Ovina viosi vi kasi voluali viaye. (1 Asapulo 29:11, 12) Pole, eye wa siata oku lekisa ocali caye komanu vosi. Tu eca olopandu kokuaye omo okuti wa siata oku tu ĩha ovokuasi alua a pamisa ekolelo lietu! Ovina vipi via kongeliwa vovokuasi aco? Vo vokuasi aco mua kongela (1) Usoma wa Suku (2) Upange woku kunda kuenda (3) Ocili ci sangiwa Vondaka yaye. Pole, nda ka tua lavuluile, tu pondola oku ivalako esilivilo liovokuasi aco. Tu sukila oku ivaluka esilivilo liovokuasi aco kuenda oku vokiya ocisola cetu kokuavio, momo Yesu wa popia hati: “Oku ku kasi ukuasi wene haiko ku kala utima wene.”​—Luka 12:34.

² Tu konomuisi ndomo tu amamako oku lekisa ocisola kuenda olopandu vietu Kusoma, kupange woku kunda kuenda kocili Cembimbiliya. Poku ci linga, sokolola ndomo ove o pondola oku vokiya ocisola cove kovokuasi a pamisa ekolelo liove.

3. Ulume wa tukuiwa volusapo lua Yesu nye a nõlapo oku linga oco a lande omota yimosi? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

³ Tanga Mateo 13:45, 46. Yesu wa tukula olusapo luatiamẽla kulume umue wa kala oku landa loku landisa olomota viondongo. Eteke limue ulume waco, wa sanga omota yondongo okuti ya velapo olomota viosi a sangele tete. Eye wa landisa ovina viosi a kuatele oco a lande omota yaco yi kuete esilivilo lia velapo. O pondola oku sokolola esilivilo omota yaco ya kuata kulume waco?

4. Nye tua nõlapo oku linga oco tu kuatise Kusoma?

⁴ Nye tu lilongisa kolusapo lua Yesu? Ocili Cusoma wa Suku ci sokisiwa lomota yi kuete esilivilo lia velapo. Nda tu kuetele ocisola Usoma ndeci ulume wa tukuiwa volusapo a velisilepo omota yondongo, tu ka likolisilako oku amamako oku pokola Kusoma. (Tanga Marko 10:28-30.) Tu kũlĩhĩsi ulandu womanu vavali va ci linga.

5. Nye Sangeo a nõlapo oku linga oco a kuatise Kusoma?

⁵ Sangeo wa kala ulume umue ukuakutambula elisimu. Eye wa kala ohuasi omo lioku tambula olombongo viomanu. (Luka 19:1-9) Pole, eteke limue Sangeo wa yevelela ovina Yesu a kala oku popia viatiamẽla Kusoma. Omo okuti, eye wa sola calua ovina a yeva, wa yonguile oku linga epongoloko komuenyo waye. Eye wa popia hati: “A Ñala onepa yovipako viange ndi vieca kolohukũi, nda nda punda omunu umue, ndi ci tiula lukuãla.” Noke Sangeo wa tiula olombongo viomanu a tambuile kuenje wa siapo oku kala ukuacipululu.

6. Apongoloko api ukãi umue a linga kuenda momo lie a ci lingila?

⁶ Vanyamo apita, ukãi umue okuti wa kuata ocituwa coku namulãla lomunu ukuavimatamata vimuamue wa yeva ovina viatiamẽla Kusoma. Handi vali, eye wa kalavo usongui wocisoko ci teyuila omanu va yongola oku kuela lomanu vakuavimatamata vimuamue. Pole, eci a lilongisa Embimbiliya wa mola esilivilo Liusoma wa Suku kuenje wa limbuka okuti, wa sukilile oku linga apongoloko komuenyo waye. (1 Va Korindo 6:9, 10) Omo liocisola a kuatela Yehova, wa siapo ocisoko caco kuenda wa liwekapo oku namulãla lomunu ukuavimatamata vimuamue. Omo liaco, kunyamo wo 2009 wa papatisiwa kuenje kunyamo wa kuamamo wa litumbika kupange wakundi votembo yosi. Ukãi waco wa linga apongoloko aco momo ocisola a kuatela Yehova ca velelepo okuti, olonjongole viaye vĩvi vi sule.—Marko 12:29, 30.

7. Tu amamako ndati oku pamisa ocisola cetu Kusoma wa Suku?

⁷ Omo lioku lekisa epokolo Kusoma wa Suku, valua pokati ketu tua siata oku linga apongolo kovimueyo vietu. (Va Roma 12:2) Pole, handi ka tua yulile uyaki waco. Omo liaco, ka tu ka eceleli okuti ocisola tu kuetele Usoma ci tepuluka omo lioku sola ovokuasi ale olonjongole vĩvi viatiamẽla  kevĩho liukahonga. (Olosapo 4:23; Mateo 5:27-29) Oco tu kuatisiwe oku amamako oku pamisa ocisola tu kuetele Usoma wa Suku, Yehova wa siata oku tu ĩha ovokuasi akuavo a kuete esilivilo lia velapo.

8. (a) Momo lie upostolo Paulu a sokisila upange woku kunda ‘ndukuasi volombia viotuma’? (b) Paulu wa lekisa ndati okuti wa solele upange woku kunda?

⁸ Yesu wa tu ĩha ocikele coku kunda kuenda oku longisa olondaka viwa viatiamẽla Kusoma wa Suku. (Mateo 28:19, 20) Upostolo Paulu wa sokisa upange woku kunda ndukuasi wa solekiwa volombia viotuma ale vasanga otuma. (2 Va Korindo 4:7; 1 Timoteo 1:12) Omo okuti ka tua lipuile tu sokisiwa ndesanga liotuma. Pole, esapulo tu kunda li sokisiwa ndukuasi u kuete esilivilo lia velapo momo li nena omuenyo ko pui kokuetu kuenda komanu vana va tu yevelela. Eli olio esunga lieci Paulu a popela hati: “Ovina viosi ndi vi lingila olondaka viwa okuti, lamevo nambuilako esumũlũho”. (1 Va Korindo 9:23) Paulu wa likolisilako oku longisa omanu vakuavo catiamẽla Kusoma wa Suku. (Tanga Va Roma 1:14, 15; 2 Timoteo 4:2.) Ocisola a kuatela olondaka viwa co kuatisa oku amamako oku kunda ndaño lalambalalo alua. (1 Va Tesalonike 2:2) Tu pondola oku kuama ndati ongangu yocisola Paulu a lekisa kupange woku kunda?

9. Volonjila vipi tu lekisa okuti tu sole upange woku kunda?

⁹ Onjila yimue Paulu a lekisa okuti wa solele upange woku kunda, oku sandiliya apuluvi alua oco a kundile omanu vakuavo. Ndeci Paulu kumue Lakristão vo kocita catete va linga, tu pondolavo oku kundila omanu olondaka viwa konjo lanjo, kuenda kovitumãlo kua siata oku kala omanu. (Ovilinga 5:42; 20:20) Etu tua siata oku sandiliya olonjila via litepa oco tu kundile omanu. Nda tua sokiya ciwa otembo yetu, tu pondola oku litumbika kupange wakundi vasokamo ale wakundi votembo yosi. Citava okuti, tu lilongisa elimi likuavo oco tu ilukile kocitumãlo cimue ci kasi vofeka yetu ale oku ilukila kofeka yikuavo.—Ovilinga 16:9, 10.

10. Onima yipi manji Irene a kuata omo lioku likolisilako oku kundila omanu olondaka viwa?

¹⁰ Manji umue ukãi okuti ka kuelele otukuiwa hati, Irene kofeka yo Estados Unidos, wa yonguile oku kundila olondaka viwa komanu va vangula elimi lio Rusu. Kunyamo wo 1993, eye wa likongela kocimunga cimue ca vamanji va vangula elimi lio Rusu Volupale luo Nova Yorke. Kotembo yaco vocimunga caco mua kala lika eci ci soka 20 kakundi. Noke lioku pita 20 kanyamo, manji Irene wa popia hati, “Ndi litenda okuti si tẽla oku vangula ciwa elimi lio Rusu.” Omo liaco, Yehova wa siata oku kuatisa manji Irene kumue lakundi vakuavo oco va kundile omanu kelimi liaco. Omo lia likolisilo aco, cilo kuli eci ci soka akongelo epandu kelimi lio Rusu Volupale luo Nova Yorke. Manji Irene wa siata oku longisa Embimbiliya komanu valua kuenda ci soka 15 pokati komanu vaco va papatisiwa. Vamue pokati kavo va kasi kupange wo ko Betele, akundi votembo yosi kuenda vakuavo akulu vekongelo. Manji  Irene wa popiavo hati: “Eci ndi sokolola kovina vikuavo nda yonguile oku linga ndi sima okuti, ka kuli upange wavelapo u sokisiwa lupange owu okuti nda wa ndi nenela esanju ndi kuete cilo.” Ocili okuti, manji Irene wa sokisa upange woku kunda ndukuasi!

11. Onima yipi tu kuata nda tu amamako oku kunda ndaño lalambalalo?

¹¹ Nda tua sokisa upange woku kunda ndukuasi, tu ka linga ndeci upostolo Paulu a linga kuenda tu ka amamako oku kunda ndaño ceci tu lambalaliwa. (Ovilinga 14:19-22) Kunyamo wo 1930 kuenda wo 1944, vamanjetu kofeka yo Estados Unidos va liyaka lelambalalo lialua. Pole, ovo va amamako oku kunda. Eci olombiali via seteka oku va tateka oco va liwekepo, vamanjetu va sandiliya ekuatiso kombonge kuenje va yula ovitangi vialua. Kunyamo wo 1943, Manji Knorr wa tukula amue pokati kayulo a lingiwa kombonge ya velapo yo ko Estados Unidos. Manji Knorr wa popiavo hati, nda vamanji va liwekelepo oku kunda nda ka va tẽlele oku lombolola ocitangi lacimue Kombonge. Eye wa amisako hati, vamanjetu voluali luosi va kasi oku amamako oku kunda. Ovo va lekisa okuti elambalalo liaco ka li va tateka. Vamanji vokolofeka vikuavo va yulavo ovitangi viaco. Omo liocisola tu kuetele upange woku kunda, ka tu ka eceleli okuti elambalalo li tu tateka oku liwekapo oku kunda.

12. Nye wa nõlapo oku linga?

¹² Nda tua sokisa upange woku kunda ndukuasi, ka tu ka sakalala lika letendelo liolowola tua soneha liatiamẽla kupange waco. Tu likolisilako oku linga cosi oco tu ‘imbe uvangi wolondaka viwa.’ (Ovilinga 20:24; 2 Timoteo 4:5) Pole, nye ci lomboloka oku longisa omanu vakuavo? Konomuisa ukuasi ukuavo wa tunda ku Suku.

13, 14. ‘Ukuasi’ upi Yesu a tukula kelivulu lia Mateo 13:52 kuenda tu u sanga ndati?

¹³ Ukuasi watatu Yehova a tu ĩha ovina viosi viocili tua siata oku lilongisa. Yehova eye  Ono yocili. (2 Samuele 7:28; Osamo 31:5) Omo okuti eye Isia umue ukuakueca, eye o yongola okuti tu kũlĩhãvo ocili caco. Tunde kosimbu tua siata oku lilongisa ocili caco poku tanga Ondaka yaye, alivulu etu, poku endaenda kolohongele viofeka, kolohongele vimbo kuenda kolohongele tua siata oku kuata olosemana viosi. Osimbu tu likolisilako oku kapako ocili caco, tu ka kuata eci Yesu a tukula hati, “vukuasi waye upamo” ovina viocili “viokaliye levi viosimbu.” (Tanga Mateo 13:52.) Yehova o ka tu kuatisa oku yukisa ovisimĩlo vietu ‘lukuasi waye’ nda tua linga akonomuiso liovina viocili ndeci tu sandiliya ukuasi wa solekiwa. (Tanga Olosapo 2:4-7.) Tu ci linga hẽ ndati?

¹⁴ Tu sukila oku tanga Embimbiliya kuenda alivulu etu olonjanja viosi loku linga lutate akonomuiso. Nda tua ci linga ci ka tu kuatisa oku limbuka ovina viocili viokaliye okuti kosimbu ka tua vi kũlĩhĩle. (Yehosua 1:8, 9; Osamo 1:2, 3) Ocipama catete Cutala Wondavululi wa sandekiwa kosãi Yevambi Linene wo 1879, wa sokisa ocili lonelẽho ya tunda pokati kosoka. Oco omunu a sange onelẽho yaco o likolisilako oku yi sandiliya lutate. Eci omunu a yi sanga, ka sanjukila lika onelẽho yimosi a sanga. Pole, o sukila oku amamako oku sandiliya oco a sange vali olonelẽho vikuavo. Cimuamue haico okuti, ka tu sukila lika oku sanjukila oku sanga ocili cimue. Pole, tu sukila oku kuata ombili yoku amamako oku konomuisa ovina vialua viocili Cembimbiliya.

15. Momo lie pamue tu tukuila ovina vimue viocili Cembimbiliya okuti “viosimbu” kuenda ocili cipi wa velisapo vali?

¹⁵ Eci tua fetika oku lilongisa Embimbiliya, tua lilongisa ovina vimue vi komohĩsa. Pamue, tu tukula ovina viocili tua lilongisa Vembimbiliya okuti, “viosimbu” momo ovio tua lilongisa tete. Vipi pokati kocili caco tua lilongisa? Kefetikilo tua lilongisa okuti, Yehova eye Ululiki wetu kuenda eye o kuete ocipango cimue catiamẽla komanu. Tua lilongisavo okuti Suku wa tuma Omõlaye palo posi oco a fe ndocilumba cocisembi oco tu yovuiwe kekandu kuenda kolofa. Handi vali tua lilongisavo okuti Usoma wa Suku u ka mãlako ohali yosi kuenje tu ka kala otembo ka yi pui palo posi lombembua kuenda lesanju.—Yoano 3:16; Esituluilo 4:11; 21:3, 4.

16. Nye tu sukila oku linga nda kua lingiwa epongoloko limue kocili cimue Cembimbiliya?

¹⁶ Vokuenda kuotembo citava okuti, ku lingiwa epongoloko kelomboloko tu kuete liovitumasuku Viembimbiliya. Nda ovina viaco vieya oku lingiwa, ci kuete esilivilo lia velapo oku sokiya otembo oco tu lilongise eci catiamẽla kepongoloko liaco loku sokolola kovina viaco. (Ovilinga 17:11; 1 Timoteo 4:15) Etu ka tu sukila lika oku kuata elomboloko liatiamẽla ketepiso li sangiwa kelomboloko liosimbu kuenda liokaliye pole, tu sukilavo oku konomuisa lutate ovina via kongela velomboloko liokaliye. Ekonomuiso liaco, li tu kuatisa oku tenda elomboloko liokaliye ndocina cimue ci kuete esilivilo ci panga onepa kocili Cembimbiliya. Momo lie ci kuetele esilivilo oku likolisilako oku linga akonomuiso aco?

17, 18. Espiritu sandu li tu kuatisa ndati?

¹⁷ Yesu wa longisa okuti Espiritu lia Suku li pondola oku tu kuatisa oku ivaluka ovina tua lilongisa kosimbu. (Yoano 14:25, 26) Eci ci pondola oku tu kuatisa ndati poku kunda olondaka viwa? Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue o tukuiwa hati, Peter. Kunyamo wo 1970, eye wa kuata eci ci soka 19 kanyamo, kotembo yaco oco a fetika oku talavaya ko Betele yofeka yo Grã-Bretanya. Manji Peter wa kala oku kundila konjo lanjo kuenje wa sanga ulume umue o kuete olonjele vialua.  Manji wo pulisa nda o yongola oku kuata elomboloko Liembimbiliya. Ulume waco wa kala ulongisi umue u Yudea kuenda wa komõha poku mola okuti umalẽhe umue wa laikele oku u longisa Embimbiliya. Ulume waco wa seteka manji Peter, poku u pula hati: “Umalẽhe, elivulu lia Daniele lia sonehiwa kelimi lipi?” Manji Peter wa kumbulula hati: “Onepa yelivulu liaco lia sonehiwa kelimi lio Haramaiku.” Manji Peter wa popia okuti, njivaluka okuti ulongisi waco wa komõha poku limbuka okuti nda kũlĩhĩle etambululo liepulilo a linga pole, lamevo nda komõha calua ndomo nda tẽla oku eca etambululo kokuaye! Nda kũlĩhĩle ndati etambululo liaco? Eci nda pitĩla konjo nda kũlĩhĩsa Utala Wondavululi kuenda o Despertai! violosãi via pita muna nda sanga ovipama vi lombolola okuti, elivulu lia Daniele lia sonehiwa kelimi lio Haramaiku. (Daniele 2:4) Ocili okuti, espiritu sandu li pondola oku tu kuatisa oku ivaluka ovina tua tanga kuenda oku yukisa ovisimĩlo vietu lukuasi wovina tua lilongisa kosimbu.—Luka 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Nda tua sola ocili tua lilongisa ca tunda ku Yehova kuenda tua lekisa olopandu kokuavio, tu ka kuata onjongole yoku amamako oku vokiya ovisimĩlo vietu lukuasi waco. Osimbu tua amamako oku ci linga, tu ka kala omanu vamue okuti va lipongiya ciwa oco tu longise omanu vakuavo.

19. Momo lie tu sukilila oku teyuila ovokuasi a pamisa ekolelo lietu?

¹⁹ Vocipama cilo, tua lilongisa esunga lieci ci kuetele esilivilo oku kapako ovokuasi a pamisa ekolelo lietu. Pole, tu sukila oku kuata utate oco ka tu ka eceleli okuti, Satana kumue loluali luaye va honguisa ocisola cetu tu kuetele ovokuasi aco. Nda ka tua lavuluile, tu tatekiwa lovina vimue ndeci: Ohuminyo yupange va feta olombongo vialua, onjongole yoku kuata ekalo liwa komuenyo kuenda oku tambela ovokuasi etu komanu vakuavo. Upostolo Yoano wa tu ivaluisa okuti, oluali lulo kuenda ovina viosi vi kasimo, ndopo vi ka kunduiwa. (1 Yoano 2:15-17) Eli olio esunga lieci okuti, tu sukila oku eca olopandu kovokuasi a pamisa ekolelo lietu kuenda oku teyuila ovokuasi aco.

20. Nye wa nõlapo oku linga oco o teyuile ovokuasi a pamisa ekolelo liove?

²⁰ Ku ka ecelele okuti ocisola o kuetele Usoma wa Suku ci tepuluka. Pole, amamako oku kuata ombili kupange woku kunda kuenda ku ka liwekepo oku sola upange woku kunda. Omo liaco, amamako oku sandiliya ocili Cembimbiliya, nda wa ci linga o ka soleka “ukuasi umue ka u pui kilu, una okuti ovimunu ka vi pitĩlako kuenda ka u liwa lombunji. Momo oku ku kasi ukuasi wene haiko ku kala utima wene.”—Luka 12:33, 34.