Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

“Sambukila ya Zambi . . . Yakuhiana Kunyonga Cheswe”

“Sambukila ya Zambi . . . Yakuhiana Kunyonga Cheswe”

“Sambukila ya Zambi, yize yakuhiana kunyonga cheswe, muyikafunga mbunge jenu.”A-FWILIPU 4:7.

MIASO: 112, 58

1, 2. Yika yalingiwile kuli Paulu ni Saila mu Fwilipu? (Tala chizulie ha uputukilo.)

ACHINYONGA ha lusango yono. Te hakachi ka ufuku. Mishionaliu aali Paulu ni Saila, kapwile mukachi ka chipatulo muze te munalaa-pwi mu kamenga wa mu mbonge ya Fwilipu. Ayo te kechi kuhasa kukatuka mumu molu jo te kali mu kuuli, nawa te kanevu yikola mu nyima mumu kaalambile chinji. (Yilinga 16:23, 24) Mukwachako, susumuku yimwe mbunga ya yilianyi yiyikwata Paulu ni Saila ha chimwe chitanda. Hazehene, yaasopesa kawashi-washi. Yaasuwa mazalo ni kwaalikita. (Yilinga 16:16-22) Uno wapwile uhenge unene! Mumu Paulu te kakwete chisemuko cha A-Roma, kashika, katambile kumusopesa kanawa. *—Tala maliji mushi lia lifwo.

2 Muze te ali mu kamenga, Paulu kota kanyongene ha yize yalingiwile ha tangwa liacho ni hali atu amu mbonge ya Fwilipu. Ayo kakapwile ni sunangonga mu mbonge yo, kulisa ni mbonge jinji jikwo jize Paulu te akumeneka. Hachino, A-Yunda te kakuwayila haze lia mbonge hakamwihi ni umwe lwiji. (Yilinga 16:13, 14) Shina mbonge yacho mwakapwile sunangonga mumu te kumushi A-Yunda a malunga chipwe kumi, kwalula chize te chakufupiwa mu yimwe sunangonga? Atu amu mbonge ya Fwilipu kapwile ni kulinangamisa mumu lia kupwa ni chisemuko cha A-Roma. (Yilinga 16:21) Kota kashika ayo anyongene ngwo Paulu ni Saila waze te A-Yunda, ni ayo te mahasa kupwa ni chisemuko cha A-Roma. Kutushi shindakenyo lia yuma yacho, alioze yize tunanyingika yili ngwo, Paulu ni Saila kaasele mu kamenga chamusela.

3. Mumu liaka Paulu ayambashanyine muze amusele mu kamenga, alioze nyonga lika apwile nalio?

3 Paulu kota kanyongene ha chize iye ahetele mu Fwilipu. Ha amwe tukweji kunyima, Paulu kapwile sali likwo lia Kalunga-Lwiji Egeu, mu Azia Yikehe. Muze apwile ko, spiritu yisandu yiyimukanjisa ha yisuho yinji kwambujola ku yihela yimwe. Chapwile ngwe spiritu yisandu yinamulingisa hanga aye ku chihela cheka. (Yilinga 16:6, 7) Kuli kwenako? Muze apwile mu Troa Paulu kamwene usolwelo muze amulwezele ngwenyi: ‘Zauka wize muno mu Masendonya.’ Hano nyonga lia Yehova liapwile zwalala! Kashika hazehene, Paulu yaya ku Masendonya. (Tanga Yilinga 16:8-10.) Mba kulutwe yika yalingiwileko? Muze ahetele mu Masendonya, ha shimbu likehe wika yamusa mu kamenga! Mumu liaka Yehova echele hanga yino yilingiwe kuli Paulu? Matangwa angahi te malinga mu kamenga? Chipwe ngwe Paulu kalihulumbile ha yuma yacho, nihindu ufulielo wenyi wanungine ni kukola hamwe ni chiseke. Iye ni Saila yaputuka ‘kulemba, ni kwimbila Zambi miaso.’ (Yilinga 16:25) Sambukila ya Zambi yiyifunga mbunge ni manyonga jo.

4, 5. (a) Kuchi yize tunapalika ku mwono muyihasa kulifwa ni ya Paulu? (b) Kuchi yipikalo ya Paulu yalumukine susumuku?

4 Shina hi unevu ngwe chize evwile Paulu? Ha limwe shimbu ku mwono we kota wetele kuli Zambi hanga akukwase kukwata chiyulo nawa yiwivwa ngwe wakawile usongwelo wa spiritu yisandu. Alioze kulutwe, yiupalika mu yipikalo hanji yuma yinji yiyalumuka ku mwono we. (Chilumbununyi 9:11) Haliapwila, muze munyonga ha chikuma chacho, muhasa kulihula mumu liaka Yehova echele hanga yuma yimwe yilingiwe ku mwono we. Yika muyikukwasa mba ununge ni kunyongonona ni kufuliela muli Yehova ni mbunge yeswe? Mutuhasa kuwana kumbululo ha yize yalingiwile kulutwe ku mwono wa Paulu ni Saila.

5 Muze Paulu ni Saila te anembi, yuma yinji yize kakapwile ni kushimbwila yiyilingiwa. Chitangu, yikulingiwa munyiko unene. Yajilo ya kamenga yiyazuluka yene. Nawa funge eswe apwile akukasa yakasuluka. Kusulaho, Paulu yakanjisa kalayi wa kamenga hanga achine kulishiha, chocho kalayi wacho ni asoko jenyi eswe yaapapachisa. Mukwachako, yilolo a mbonge yatuma tupitau hanga atuhwise Paulu ni Saila mu kamenga ni kwaalweza hanga atuhuke mu mbonge ni sambukila. Muze yilolo anyingikine ngwo Paulu ni Saila te kakwete chisemuko cha A-Roma, yanyingika upi uze alingile chocho, ayo ene yaatuhwisa haze. Alioze shimbu Paulu ni Saila te kanda atuhuka mu mbunge, yaya ni kushika Lidia ndumbu wa pwo yoze te uchili mwaha mu ufulielo. Ayo yazachisa shimbu liacho hanga atakamise mandumbu akwo mu Fwilipu. (Yilinga 16:26-40) Yuma yeswe yalumukine susumuku!

“YAKUHIANA KUNYONGA CHESWE”

6. Yika mutushimutwina mu mutwe uno, nawa yika mutuhitululamo?

6 Yika twalilongesa ha yize yalingiwile kuli Paulu ni Saila? Twalilongesa ngwetu, Yehova mahasa kulinga yuma yize kutushi ni kushimbwila, kashika kutwatambile kulipikala muze tunamono lamba. Tunanyingika ngwetu yuma yacho yakomwesene chinji Paulu mumu kulutwe yasonekena mandumbu mu Fwilipu hakutwala ku yipikalo ni sambukila ya Zambi. Mu mutwe uno mutushimutwinamo maliji a Paulu ha A-Fwilipu 4:6, 7. (Tanga.) Mutuhitulula jimwe sango ja Mbimbiliya jize jinasolola ngwo Yehova kalingile yuma yize ayo kakapwile ni kushimbwila. Mba hi mutushimutwina chize “sambukila ya Zambi” muyihasa kutukwasa hanga tukumbe yipikalo ha kufuliela muli Yehova ni mbunge yeswe.

Yehova mahasa kulinga yuma yize kutushi ni kushimbwila, kashika kutwatambile kulipikala muze tunamono lamba

7. Longeso lika Paulu ahanyine muze asonekenene mandumbu mu Fwilipu, nawa yika mutuhasa kulilongesaho?

7 Muze mandumbu mu Fwilipu atangile mukanda uze Paulu aasonekenene, yika anyongene ha mukanda wacho? Anji akuli ayo kota kewulukile yize yalingiwile kuli Paulu ni Saila ni ha yuma ya susumuku yize Yehova alingile hanga aakwase. Longeso lika Paulu aehele ha mukanda wacho? Longeso liapwile ngwo: Kanda nukalipikala. Lembenu, hanga nutambule “sambukila ya Zambi yize yakuhiana kunyonga cheswe.” Yika maliji wano analumbunuka? Mbimbiliya jimwe jakwamba ngwo, sambukila ya Zambi “yahiana yilota yetu yeswe” hanji “yapalika yiyulo yeswe ya atu.” Kashika Paulu ambile ngwenyi, “sambukila ya Zambi” yilemu chinji kuhiana yize mutuhasa kunyonga. Ha mashimbu amwe twakuhona kunyingika jila yakuhwishilamo yipikalo yetu, alioze Yehova kananyingika chize mayihwisa. Nawa iye mahasa kulinga yuma yize kutushi ni kushimbwila.—Tanga 2 Petulu 2:9.

8, 9. (a) Chipwe ngwe Paulu kamwene lamba mu Fwilipu, yika yipema yalingiwileko mumu lia yuma yacho? (b) Mumu liaka mandumbu amu Fwilipu ahashile kujikijila ha maliji a Paulu?

8 Mukanda wa Paulu kota watakamishine mandumbu mu Fwilipu muze apwile ni kunyonga ha yize Yehova alingile hali ayo hakupalika cha kumi lia miaka. Chipwe ngwe Yehova kechele Paulu ni Saila hanga aahungumione, nihindu yino yaakwashile ‘kufunga ni kukalila sango lipema.’ (A-Fwilipu 1:7) Yilolo amu mbonge ya Fwilipu kakapwile ni hamu lia kuhungumiona chikungulwila chamo chaha. Kota amu Paulu atongwele chisemuko chenyi cha A-Roma, kashika kambaji Luka asalile mu Fwilipu muze Paulu ni Saila akatukilemo. Hachino, Luka kota kahanyine ukwaso ukwo kuli akwa-Kristu aha mu Fwilipu.

9 Muze mandumbu amu Fwilipu atangile mukanda wa Paulu, ayo yanyingika ngwo maliji jenyi kakapwile akutomba. Paulu kapalikile mu yipikalo yinji. Chipwe muze asonekenene mandumbu jacho, iye te kali mu kamenga mu zuwo lienyi ku Roma. Chipwe chocho, nihindu yanunga ni kusolola ngwo kapwile ni “sambukila ya Zambi.”—A-Fwilipu 1:12-14; 4:7, 11, 22.

“KANDA NUKALIPIKALA HA CHUMA NICHIMWE”

10, 11. Yika twatamba kulinga muze tunapinda ni umwe kapalia, nawa yika mutuhasa kushimbwila?

10 Yika muyihasa kutukwasa hanga tuhone ‘kulipikala ha chuma nichimwe’ alioze tupwe ni “sambukila ya Zambi”? Maliji a Paulu kuli A-Fwilipu kanasolola ngwo muze mutulipikala ha umwe kapalia, yitumbo yapwa wika kulemba. Kashika muze tunalipikala, twatamba kwalumuna yipikalo yetu mu yilemba. (Tanga 1 Petulu 5:6, 7.) Muze unalembe kuli Yehova, fuliela pundu muli iye ngwe makukwasa. Sakwilila Zambi mashimbu eswe ha yiwape yize akukwaha. Nawa kanda uvulama ngwo, Yehova mahasa ‘kulinga kuhiana yeswe yize tunechi hanji tunanyongo.’—A-Efwesu 3:20.

11 Ngwe Paulu ni Saila, ni yetu mutuhasa kukomoka ha yize Yehova malinga hanga atukwase. Hanji ukwaso wacho kuuchi kupwa unene kuhiana, alioze muupwa uze unafupiwa ku mwono wetu. (1 A-Korindu 10:13) Chino kuchalumbunukine ngwo twatamba kutwama wika ni kutala chakuhona kulinga nichimwe, ni kushimbwila Yehova hanga alulieke yuma hanji kuhwisa yipikalo yetu. Twatamba kulinga yuma kulita ni kulemba chetu. (A-Roma 12:11) Yitanga yetu muyisolola ngwo tuli angunu nawa tunahane chimwe kuli Yehova hanga achiwahise. Kutwatambile kuvulama ngwetu, Yehova mahasa kulinga yuma kuhiana yize twakumwita hanji yize twakushimbwila hanga alinge. Ha mashimbu amwe iye kakutukomwesa ha kulinga yuma yize te kutushi ni kushimbwila. Haliapwila tutalenu yilweza yize muyitukwasa hanga tufuliele chinji ha ndundo ja Yehova ja kulinga yuma yize kutushi ni kushimbwila.

YILWEZA YA YEHOVA HA KULINGA YUMA YIZE KUTUSHI NI KUSHIMBWILA

12. (a) Yika Mwanangana Hezekia alingile muze Senakeribe apwile ni kumusosomba? (b) Yika mutulilongesa ha chize Yehova ahwishile kapalia wacho?

12 Mu Mbimbiliya, twakuwanamo yilweza yinji yize Yehova alingile yuma ya susumuku. Chakutalilaho, muze Hezekia apwile Mwanangana mu Yunda, Senakeribe mwanangana wa Suria, yalukukila A-Yunda nawa yatambula mbonge jamo jeswe kuchizako wika Yerusaleme. (2 Mianangana 18:1-3, 13) Hachino, Senakeribe yaya ni kulimika ni Yerusaleme. Mba Mwanangana Hezekia yika alingile? Chitangu, yalemba kuli Yehova hanga amukwase nawa yeta chiyulo kuli Izaia profeta wa Yehova. (2 Mianangana 19:5, 15-20) Kulutwe, Hezekia yasolola umbovu ha kufweta lijimu lize amwichile kuli Senakeribe. (2 Mianangana 18:14, 15) Kusulaho, Hezekia yalulieka mbonge ha kutungulula yipanga. (2 Sango ja Mianangana 32:2-4) Mba kuchi kapalia wacho ahwile? Yehova yatuma mungelo yoze washihile tujita twa Senakeribe 185,000 ha ufuku umuwika. Hezekia kakapwile ni kushimbwila kulingiwa cha yuma yacho!—2 Mianangana 19:35.

Longeso lika twawana ha yize yalingiwile kuli Yosefwe?—Uputukilo 41:42

13. (a) Longeso lika twawana ha yize yalingiwile kuli Yosefwe? (b) Yika yalingiwile kuli Sara yize kakapwile ni kushimbwila?

13 Tutalenu yize yalingiwile kuli mukweze Yosefwe. Muze te ali mu kamenga mu Engitu, Yosefwe kakanyingikine ngwenyi te mapwa mutu wamuchiali mu Engitu hanji ngwo Yehova te mamuzachisa hanga alamwine asoko jenyi ku kapunga. (Uputukilo 40:15; 41:39-43; 50:20) Kwamba pundu, yilinga ya Yehova yahianyine yuma yeswe yize Yosefwe apwile ni kushimbwila. Tutalenu nawa yize yalingiwile kuli Sara kakulwila wa Yosefwe. Iye kapwile ni kushimbwila ngwenyi Yehova mamwaha mwana kupalikila muli ndungo wenyi. Alioze Sara kota kakapwile ni kushimbwila ngwenyi mapwa kafumba nawa mashita mwana. Kashika kusemuka cha Izake chapwile chikomokeso chize Sara te kanda achinyonga kama ku mwono wenyi.—Uputukilo 21:1-3, 6, 7.

14. Ushindakenyo uka mutuhasa kupwanawo muli Yehova?

14 Yetu kutushi kushimbwila ngwetu Yehova alinge yikomokeso hanga ahwise lamba lietu lieswe shimbu paraisu kanda yiheta. Nawa kutushi kujijiminya Yehova hanga alinge yuma ya ukomokeso ku mwono wetu. Chipwe chocho, tunanyingika ngwetu Yehova kakwashile tuvumbi twenyi ku shakulu kupalikila mu yikomokeso. Ni musono nawa iye kalumukine. (Tanga Izaia 43:10-13.) Yuma yacho yakutukwasa hanga tumufuliele. Mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, iye matwaha tachi jize tunafupiwa hanga tulinge upale wenyi. (2 A-Korindu 4:7-9) Yika twalilongesa ha yilweza ya Hezekia, Yosefwe ni Sara? Twalilongesa ngwetu, nyi mutununga ni kushishika kuli Yehova, iye matukwasa chipwe muze mutupwa mu kapinda mukalu.

Nyi mutununga ni kushishika kuli Yehova, iye matukwasa chipwe muze mutupwa mu kapinda mukalu

15. Yika muyitukwasa mba tupwe ni “sambukila ya Zambi” chipwe muze tunamono lamba, nawa kuchi muchihasa kulingiwa?

15 Kuchi mutuhasa kupwa ni “sambukila ya Zambi” chipwe muze tunamono lamba? Mba tupwe ni sambukila yacho, twatamba kufunga usepa wetu ni Yehova hanga ukole. Usepa wacho twakupwa nawo mumu lia chitapo cha ukuule wa Kristu Yesu. Ukuule uli umwe wa milimo ya ukomokeso wa Yehova. Mumu lia ukuule, Yehova mahasa kutukonekena shili yetu, nawa mutuhasa kupwa ni mbunge yitoma ni kukundama kuli iye.—Yoano 14:6; Tiangu 4:8; 1 Petulu 3:21.

MUYIKAFUNGA MBUNGE NI MANYONGA JETU

16. Yika muyilingiwa kuli yetu ni twapwa ni “sambukila ya Zambi”? Hana chilweza.

16 Yika muyikatukwasa mba tuzuke “sambukila ya Zambi, yize yakuhiana kunyonga cheswe”? Mbimbiliya yinambe ngwo sambukila ya Zambi “muyikafunga” mbunge ni manyonga jetu. (A-Fwilipu 4:7) Mu limi lize asonekene nalio Mbimbiliya liji “kufunga” te kakulizachisa kuli maswalale hanga avuluke chizavu cha tujita waze te akwete chiteli cha kufunga mbonge. Atu waze te atunga mu mbonge ya Fwilipu te kakwaafunga kuli yizavu yacho. Atu jacho te kakupomba kanawa ha ufuku nikunyingika ngwo mbonge yo yili yakufunga kanawa. Chizechene nawa, nyi twapwa ni “sambukila ya Zambi,” kutuchi kulipikala chinji, nawa mbunge ni manyonga jetu mapwa ni ukulungunga. Tunanyingika ngwetu Yehova matufunga nawa kanazange hanga tupwe ni mwono upema. (1 Petulu 5:10) Nawa kakutukwasa ku manyonga waze akwiza ku kulipikala hanji kulema ku mbunge.

17. Yika muyitukwasa mba tufuliele muli Yehova ha shimbu lize luyinda munene maputuka?

17 Kwasala hakehe luyinda munene meza hali atu eswe. (Mateu 24:21, 22) Kutwanyingikine pundu yize muyikalingiwa kuli hita mutu. Chipwe chocho kutwatambile kulipikala hakutwala ku shimbu liacho. Chipwe ngwe kutwanyingikine yuma yeswe yize Yehova makalinga, nihindu tunanyingika kanawa Zambi yetu. Tunanyingika yize iye alingilile hali tuvumbi twenyi ashishika ku shakulu. Kashika chipwe ngwe mukulingiwa chuma cheswacho, nihindu Yehova makamanununa upale wenyi. Nawa iye mahasa kulinga yuma yacho mu mutapu uze kutushi ni kushimbwila! Hachino, hita shimbu, Yehova kakutulingila yimwe yize yakutukwasa kupwa cheka ni “sambukila ya Zambi yize yakuhiana kunyonga cheswe.”

^ kax. 1 Chinasoloka ngwe Saila neye kapwile ni chisemuko cha A-Roma.—Yilinga 16:37.