1, 2. Paulusi Silasilu Filip­pimi qanoq misigisaqar­pat? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

PISUT takorluuk­kit. Un­nuaqeq­qar­poq. Ajoqersuiar­tor­titat marluk Paulusi Silasilu il­loqarfim­mi Filip­pimi par­naarus­siviup ilorler­paavata taar­ner­paar­taaniip­put. Isigaat kiggitsivim­mut aalajanger­neqarsimagamik nikeriarsin­naan­ngil­lat, tunumik­kul­lu anaaler­neqarsimagamik an­niar­put. (ApS 16:23, 24) Ul­lormi tamatumani siusin­nerusuk­kut Paulusi Silasilu tas­san­ngaan­naq inupilun­nit uniar­neqarlutik niueriar­tor­tarfim­mukaan­neqar­put. Tas­sanilu eq­qar­tuun­neqariataar­put. Atisaat nutsul­lugit piiariarlugit anaaler­neqar­put. (ApS 16:16-22) Pisup naaper­tuil­luan­ngis­susia! Paulusi Romami in­nut­taavoq tamatumun­ngalu naaper­tuut­tumik eq­qar­tuus­sivim­mi pineqar­tus­saal­luni. *

² Paulusip par­naarus­sivim­miitil­luni ul­lormi tamatumani pisut inuil­lu Filip­pimi najugaqar­tut eq­qarsaatigisimasin­naavai.  Il­loqarfin­ni amerlasuuni Paulusip tikit­tagaatut in­nani Filip­pimi synagogeqan­ngilaq. Taamaat­tumik juutit il­loqarfiup avataani kuup eq­qaani Guuti pal­lorfigisariaqar­tar­paat. (ApS 16:13, 14) Il­loqarfim­mi tamatumani angutit juutiusut qulinit, synagogeqas­sagaan­ni piumasarineqar­tunit, ikin­nerugamik? Filip­pimiut Romami in­nut­taaner­tik tul­luusimaarutigaat. (ApS 16:21) Im­maqa taman­na pis­sutigalugu Paulusip Silasil­lu juutiusut aam­ma Romami in­nut­taasuunerat Filip­pimiut ilimagin­ngilaat. Pis­sutaasoq naluar­put, nalun­ngilar­pul­li par­naarus­saanerat naaper­tuil­luan­ngitsuusoq.

3. Sooq Paulusip par­naarus­saanini paasiuminaatsis­simasin­naavaa, qanorli isigin­nit­taaseqar­pa?

³ Im­maqa aam­ma Paulusip qaam­matialun­ni kingul­ler­ni pisimasut eq­qarsaatigai. Asiaaq­qamiip­poq Ægæerit Imar­taata il­luatungaani. Sumiif­fin­ni as­sigiin­ngitsuni oqaluus­siniaraluar­toq anersaap il­ler­nar­tup arlaleriarluni oqaluus­seq­qun­ngilaa. Soorlulusooq anersaap il­ler­nar­tup al­lamukar­tin­niarsarigaa. (ApS 16:6, 7) Sumul­li? Troasimiitil­luni takorruuisitaanik­kut ima oqarfigineqar­poq: “Makedoniamut ikaarlutit ikioriar­tor­tigut!” Jehovap piumasaa erseq­qip­poq. Taamaat­tumik ingerlaan­naq Makedonialiar­poq. (Apustilit Suliaat 16:8-10 atuakkit). Taava susoqar­pa? Makedoniamut apuutitsiaan­narluni par­naarus­saavoq! Sooq Paulusip taama misigisaqar­nis­saa Jehovap akueraa? Qanoq sivisutigisumik par­naarus­saaq­qas­sava? Tamak­ku eq­qarsaatigigaluarunigil­luun­niit Paulusi up­per­nik­kut aalajaat­tuarlunilu nikal­lun­ngilaq. Silasilu marluul­lutik “qinup­put Guutimul­lu erinalin­nik un­nersiutigin­nil­lutik”. (ApS 16:25) Eq­qis­sineq Guutimit pisoq uum­matimik­kut eq­qarsaatimik­kul­lu eq­qis­sial­laatigaat.

4, 5. (a) Uagut atuk­kavut Paulusip atugaanut qanoq as­singusin­naap­pat? (b) Paulusip atugai ilimagin­ngisamik qanoq al­lan­ngor­pat?

⁴ Paulusitut misiginikuuit? Im­maqa ilaan­nik­kut inuunin­ni aalajangigas­saqarlutit Guutimut ikioq­quvutit misigalutil­lu anersaap il­ler­nar­tup siulersuinera malil­lugu. Tamatumali kingor­na unam­miniagas­sar­pas­suaqaler­putit inuunin­niluun­niit al­lan­nguerujus­suar­tariaqarlutit. (Oqal 9:11) Misigisimasatit tamak­ku eq­qarsaatigiguk­kit im­maqa eq­qarsaatigaat sooq Jehovap taama it­tunik pisoqar­nis­saa akuerisimaneraa. Jehova tatigil­luin­narlugu piner­tusaar­tuar­nis­san­nut suna iluaqutigisin­naaviuk? Taman­na akis­sutis­sarsisin­naavar­put Paulusip Silasil­lu tul­liul­lugu misigisaan­nit.

⁵ Paulusi Silasilu erinarsor­til­lugit ilimagin­ngisanik pisor­pas­suaqaler­poq. Siul­lermik, nuna sajorujus­suar­poq. Par­naarus­siviup matui am­mariataar­put. Aam­ma par­naarus­sat tamarmik kalun­nersui kit­toraap­put. Taava Paulusip par­naarus­sanik paarsisoq im­minooriaraluar­toq an­naap­paa, taan­nalu ilaqutaalu tamarmik kuisip­put. Aqaguani ul­laak­kut il­loqarfim­mi atorfil­lit oqariar­tor­titsip­put Paulusi Silasilu par­naarus­sivim­mit iperagaas­sasut eq­qis­sil­lutil­lu il­loqarfik qimas­sagaat. Atorfil­lit paasigamik­ku Paulusi Silasilu Romami in­nut­taasuusut taamaat­tumil­lu kuk­korujus­suarsimal­lutik nam­mineerlutik Paulusik­kut aniar­tor­tut ingiaqatigiar­tor­paat.  Paulusil­li Silasil­lu il­loqarfim­mit aal­lar­tin­natik Lydia, qatan­nguter­tik kuiserlaaq, inuul­luaq­qujar­toq­qaar­niar­paat. Periarfis­sar­til­lu Filip­pimi qatan­ngutinik al­lanik nakus­satsitsinis­samut atorluar­paat. (ApS 16:26-40) Suut tamarmik al­lan­ngoriataarsin­naas­susii!

6. Maan­na suut eq­qar­tus­savavut misis­sorlugil­lu?

⁶ Pisimasut tamak­ku qanoq ilin­niarfigaavut? Jehova ilimagin­ngisamik iliuuseqarsin­naavoq, taamaat­tumik ajor­nar­torsioraangat­ta isumakulut­tariaqan­ngilagut. Tamatuma ilin­niutis­sar­taa Paulusip kil­litsis­sutigingaaraa nalun­ngilar­put kingusin­nerusuk­kum­mi Paulusip isumakuluutit eq­qis­sinerlu Guutimit pisoq qatan­ngutinut Filip­pimiit­tunut al­laatigaa. Al­laaserisami matumani sam­mis­savar­put Paulusip Filippimiut 4:6, 7-imi oqaasii. (Atuakkit). Taava oqalut­tuani Biibilimeersuni al­lani Jehovap ilimagin­ngisamik iliuuseqarsimanera misis­sus­savar­put. Kiisalu misilin­neqar­nitsin­ni Jehovamik tatigin­nil­luin­narluta piner­tusaar­nis­samut ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ qanoq iluaqutigisin­naanerip­put sam­mis­savar­put.

7. Paulusip qatan­ngutinut Filip­pimiit­tunut al­lak­kami suna ilin­niar­titsis­sutigaa, uagul­lu taman­na qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

⁷ Qatan­ngutit Filip­pimiit­tut Paulusimik al­lagarsiatik atuaramik­kit qanoq eq­qarsarsimas­sap­pat? Ilimanarluin­nar­poq Paulusip Silasil­lu misigisimasaat ilimagin­ngisatul­lu Jehovamit qanoq ikior­neqarsimanerat eq­qarsaatigisimas­sagaat. Paulusip al­lak­kamini suna ilin­niar­titsis­sutigaa? Una: ‘Isumakuluuteqaqinak. Qinugit, taava ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq siuneqas­suser­nit tamanit an­nerungaar­tuusoq’ pis­savat. Oqaatsit taak­ku qanoq isumaqar­pat? Biibilimik nutsik­kani al­lani al­las­simavoq ‘takorluuk­kanit tamanit an­nerungaar­toq’ aam­ma ‘inuit pilersaarusiaan­nit tamanit akimuisoq’. Tas­sa Paulusip ersersin­niar­paa ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ takorloorsin­naasatsin­nit tupin­nar­nerungaar­toq. Ilaan­nik­kut ajor­nar­torsiuter­put aaq­qiis­sutis­saqar­tin­ngisar­put Jehovap aaq­qiis­sutis­saqar­tit­tar­paa. Aam­ma ilimagin­ngisamik iliuuseqarsin­naavoq. – 2 Petrusi 2:9 atuaruk.

8, 9. (a) Paulusip Filip­pimi naaper­tuil­luan­ngitsumik pineqar­nera ajun­ngitsumik qanoq kinguneqar­pa? (b) Sooq qatan­ngutit Filip­pimiit­tut Paulusip al­lagai tatigil­luin­narsin­naavaat?

⁸ Qatan­ngutit Filip­pimiit­tut im­minik pil­lutik Jehovap ukiuni qulini kingul­ler­ni iliuuserisimasai eq­qarsaatigalugit Paulusimit al­lagarsiatik nakus­satsis­sutigisimas­savaat. Paulusip Silasil­lu naaper­tuil­luan­ngitsumik pineqar­nis­saat Jehovap akuerisimagaluaraa, siusin­nerusuk­kut pisut tamak­ku nutaarsias­sap nuan­nersup ‘il­lersor­neqar­neranik inatsisitigul­lu aalajangersar­neqar­neranik’ kinguneqar­poq. (Fil 1:7, NW) Il­loqarfim­mi Filip­pimi atorfil­lit ilagiin­nik  kristumiunik pilersin­neqarlaanik malersuinis­sar­tik merseraat. Im­maqa Paulusip Romami in­nut­taanerar­nera pis­sutigalugu taas­suma Silasi aal­laqatigereeraa ajoqersugaq Lukasi Filip­pimiigin­narsimasin­naagunar­poq. Lukasi taamaalil­luni Filip­pimi kristumiun­ngorlaanut aam­ma iluaqutaal­luarsimavoq.

⁹ Qatan­ngutit Filip­pimiit­tut taak­ku Paulusimit al­lagarsiatik atuaramik­kit nalun­ngilaat Paulusip nam­mineq isum­mani al­laatigin­ngik­kaa. Paulusi an­nikil­liungaarsimavoq. Al­laat qatan­ngutinut taak­kunun­nga al­lak­kami Romami il­luminit aneq­qusaan­ngilaq. Taamaak­kaluar­toq ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ eq­qis­sis­sutigalugu ersersip­paa. – Fil 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Ajor­nar­torsiut isumakuluutigigaangatsigu susariaqar­pugut, sunalu ilimagisin­naavar­put?

¹⁰ ‘Sumil­luun­niit isumakuluuteqar­naveersaar­nis­satsin­nut eq­qis­sinermil­lu Guutimit pisumik’ eq­qis­sinis­satsin­nut suna iluaqutigisin­naavar­put? Paulusip Filip­pimiunut al­lagaanit erser­poq isumakuluuteqaraangat­ta qinuneq iluaqutigisas­sagip­put. Tas­sa isumakuluuteqaraangat­ta qinunik­kut isumakuluutivut an­nit­tariaqar­pavut. (1 Petrusi 5:6, 7 atuakkit). Jehovamut qinugaangavit isumagiumaaraatit tatigil­luin­nar­taruk. Taas­suman­nga pil­luaq­qus­sutisiatit pil­lugit qutsavigisaruk. Puiun­ngisaan­narul­lu Jehova “qin­nutigisavut paasisin­naasavul­lu akimungaarlugit iliorsin­naasoq”. – Ef 3:20.

¹¹ Paulusitut Silasitul­lu Jehovap ikiuineranit tupaal­latsin­neqarsin­naavugut. Malun­nar­torsualiun­ngik­kaluarluni pisariaqar­titar­put isumagiuaan­nar­paa. (1 Kor 10:13) Imaan­ngilarli iliuuseqar­nata utaq­qiin­nas­sagip­put Jehovap atuk­kavut iluarsis­sagai ajor­nar­torsiuter­pul­luun­niit aaq­qis­sagaa. Qin­nutivut naaper­torlugit iliuuseqar­tariaqar­pugut. (Rom 12:11) Iliuutsitsin­nit erser­tar­poq eq­qor­tuliorusut­tugut pil­luaq­qusinis­saanul­lu Jehova tun­ngavis­saqar­tiler­tarlugu. Puiun­ngisaan­nas­savar­put qin­nutigisatsin­nit an­nerungaar­tumik ilimagin­ngisatsitul­lu Jehova iliuuseqarsin­naasoq. Ilaan­nik­kut tupaal­latsil­luta ilimagin­ngisatsitut iliuuseqar­tar­poq. Taamaat­tumik ilimagin­ngisatsitut Jehovap iliuuseqarsin­naaneranik tatigin­nin­nerulis­sutigisatsin­nik oqalut­tuanik misis­sueriar­ta.

12. (a) Kun­ngi Hizkija kun­ngimit Sankeribimit sioorasaar­neqarami sua? (b) Jehovap ajor­nar­torsium­mik aaq­qiis­sutaa qanoq ilin­niarfigaar­put?

¹² Ilimagin­ngisatut Jehovap iliuuseqar­tarsimaneranik oqalut­tuar­pas­suit Biibilimi atuarsin­naavavut. As­sersuutigalugu Hizkija Judami kun­ngiutil­lugu Sankeribip, As­syriap kun­ngiata, Juda tiguar­paa il­loqarfin­nilu in­nut­taasut tamaasa, Jerusalemimiut kisiisa pin­nagit, tigusaralugit. (2 Kng 18:1-3, 13) Taava Sankeribip Jerusalemi saas­suk­kiar­tor­paa. Kun­ngi Hizkija sua? Siul­lermik, Jehovamut ikioq­quvoq Jehoval­lu pruf­fiitia Esaja siun­nersor­tisiaralugu. (2 Kng 19:5, 15-20) Taava Hizkijap isumaqatigin­nin­niarusun­nini ersersin­niarlugu Sankeribip akiliutigeq­qusaa akiler­paa. (2 Kng 18:14, 15) Kiisalu il­loqarfiup sivisuumik ungusaaq­qanis­saanut  Hizkija piareersaatitsivoq. (2 Nal 32:2-4) Taava qanoq pisoqar­pa? Jehovap in­ngilini un­nuami ataatsimi Sankeribip sak­kutuuinik 185.000-nik toqutsisus­satut aal­lar­tip­paa. Hizkijap taama pisoqar­nis­saa ilimagisiman­ngil­luin­naraluar­paa. – 2 Kng 19:35.

13. (a) Josefip misigisaanit suna ilik­kar­par­put? (b) Ilimagin­ngisaq Sarap suna misigaa?

¹³ Angutip inuusut­tup Josefip misigisai eq­qarsaatigik­kit. Egyptenimi par­naarus­saaq­qatil­luni nunami tamatumani inum­mut pis­saaneqar­ner­paamut tul­lersor­tin­ngor­nis­sani ilaqut­taminil­luun­niit perler­tus­saagaluanik an­naas­sinis­samut Jehovap atus­sagaani takorloorsimanavian­ngilaa. (1 Mos 40:15; 41:39-43; 50:20) Jehovap iliuusiisa Josefip ilimagisaanit akimuingaar­nerat qularutis­saan­ngilaq. Aam­ma Josefip aanaq­qiia Sara eq­qarsaatigiuk. Sarap utoq­qalisup inus­siaatiminit ar­namit meerar­taar­tin­neqaan­narani nam­mineq er­niumaar­nini ilimagisimavaa? Sarap Iisaamik er­ner­taar­nera takorloorsimasaanit akimuingaar­poq. – 1 Mos 21:1-3, 6, 7.

14. Sooq Jehova isumal­luarfigisin­naavar­put?

¹⁴ Naatsorsuutigin­ngilar­put Jehovap ajor­nar­torsiutivut tamaasa tupin­nar­tulior­nik­kut silarsuar­taas­saq sioq­qul­lugu  aaq­qis­sagai. Aam­ma inuunitsin­ni Jehova malun­nar­torsualius­sasoq piumasarin­ngilar­put. Nalun­ngilar­pul­li Jehovap itsaq kif­fani aalajaatsut tupin­nar­tulior­nik­kut ikior­tarai. Al­lan­ngorsiman­ngilarlu. (Esaja 43:10-13 atuakkit). Taman­na taas­sumun­nga tatigin­nilis­sutigaar­put. Piumasaatul­lu iliorsin­naaq­qul­luta pis­saanermik tuniumaaraatigut up­peril­luin­nar­par­put. (2 Kor 4:7-9) Hizkija, Josefi Saralu qanoq ilin­niarfigaavut? Jehova ilumoorfigiuarutsigu qanorluun­niit ajor­nar­torsioraluarut­ta taas­suma ikiorsin­naagaatigut paasivar­put.

15. Ajor­nar­torsioraluarluta ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ qanoq iluaqutigisin­naavar­put, taman­nalu qanoq ajor­narun­naar­pa?

¹⁵ ‘Eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ ajor­nar­torsioraluaraangat­taluun­niit qanoq eq­qis­sis­sutigisin­naavar­put? Jehova qanit­tumik at­taveqarfigiuar­tariaqar­par­put. Kristusi Jiisusi uter­titsis­sutitut pil­liuteqarmat aatsaat taamatut at­taveqar­neq ajor­narun­naar­poq. Uter­titsis­sutitut pil­liut Jehovap tupin­nar­tuliaasa ilagaat. Taman­na pis­sutigalugu ajor­titsin­nik isumak­keerfigisin­naavaatigut, ilerasuuteqan­ngis­sin­naavugut taas­sumun­ngalu qanil­lisin­naal­luta. – Joh 14:6; Jaak 4:8; 1 Petr 3:21.

16. ‘Eq­qis­sineq Guutimit pisoq siuneqas­suser­nit tamanit an­nerungaar­toq’ eq­qis­sis­sutigigutsigu qanoq kinguneqas­sava? As­sersuuteqarit.

¹⁶ ‘Eq­qis­sineq Guutimit pisoq siuneqas­suser­nit tamanit an­nerungaar­toq’ eq­qis­sis­sutigigutsigu qanoq kinguneqas­sava? Biibilimi al­las­simavoq uum­mater­put eq­qarsaativul­lu ‘ser­nigis­sagai’. (Fil 4:7) Al­las­simaq­qaarfin­ni oqaaseq ator­neqar­toq ‘ser­nigis­savaamik’ nutser­neqar­toq sak­kutooqar­nermut tun­ngavoq pineqar­tarlunilu sak­kutooqatigiit il­loqarfim­mik il­lersuisus­satut toq­qar­neqar­tunut. Inuit Filip­pimi najugal­lit sak­kutooqatigiin­nit taamaat­tunik paarineqar­put. Nalun­ngin­namik­ku il­loqarfitsik il­lersor­neqar­toq un­nuak­kut eq­qis­sil­lutik sinis­sin­naap­put. Taamatul­li ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq’ eq­qis­sis­sutigigutsigu isumakuluuteqas­san­ngilagut aam­ma uum­matik­kut isumak­kul­lu eq­qis­sisimasin­naavugut. Nalun­ngilar­put Jehovap isumagigaatigut ingerlal­luas­sasugul­lu kis­saatigigaa. (1 Petr 5:10) Taman­nalu isumakuluutinit nikal­lor­nar­tunil­lu ar­torsin­neqar­tutut misigin­ngin­nis­samut il­lersuutigaar­put.

17. Naal­liun­nar­toqangaar­nis­sami Jehovap tatiginis­saanut suna iluaqutigis­savar­put?

¹⁷ Qanit­tuk­kut naal­liun­nar­toqangaar­nis­saq inuian­nut tamanut nal­liutis­saaq. (Matt 24:21, 22) Uagut inut­tut ataasiak­kaatut qanor­piaq pineqas­sanerluta naluar­put. Pif­fis­sarli taman­na pil­lugu ingasat­tumik isumakulut­tariaqan­ngilagut. Jehovap iliuuserisassaanut tun­ngasut sun­nguit tamaasa ilisiman­ngik­kaluarlugit, Guuterput ilisarisimavar­put. Itsaq kif­faminut aalajaatsunut qanoq ilior­tarsimasoq nalun­ngilar­put. Paasivar­put qanorluun­niit pisoqaraluar­pat Jehovap siuner­tani piviusun­ngor­tik­kumaaraa up­perisin­naal­lutigu. Ilimagin­ngisatsitut iliorsin­naavoq! Taamaat­tumik Jehova uagut pil­luta iliuuseqaraangat tamatigut ‘eq­qis­sineq Guutimit pisoq siuneqas­suser­nit tamanit an­nerungaar­toq’ al­latut misigisar­par­put.