Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Famentuafiyiñ taiñ kuyfi weda mongen ka wiño niewetulayafiyiñ

Famentuafiyiñ taiñ kuyfi weda mongen ka wiño niewetulayafiyiñ

‘Famtripatumün eymün tamün kuyfike wesa mongen tamün niekefel ta kuyfi mew ka tamün femkefelchi dungu’ (KOLOSENSE 3:9).

ÜLKANTUN: 121 KA 142

1, 2. Kiñeke che, ¿chem ngüneduamkey pu Dungukelu Iney Ngen Jewba mu?

FENTREN che ngüneduamkey pu Dungukelu Iney Ngen Jewba ñi trürümfalngenon kakelu pu che mew. Kiñe wentru Anton Gill pingelu, kiñe lifru mew sakifi pu Dungukelu Iney Ngen Jewba ñi femün Alemania nazi mu. Feypi pu nazi ñi rume kayñetufiel pu Dungukelu Iney Ngen Jewba, ka ñi mülen 6.000 Dungukelu chew ñi küdawken pu püresu 1939 mu. Ka feypi, weda awükangelu rume, Jewba ñi pu che kimfalngefuy tañi manelfalngen ka ñi kiñewkülen, ñi nor piwkeyefiel ta Chaw Ngünechen ka tañi ñochi piwkengen kayñetun mew.

2 Kafey, kiñeke che Sudafrica mu, ngüneduamfingün pu Dungukelu Iney Ngen Jewba ñi trürümfalngenon. Kiñeke tripantu mew, pu Dungukelu Iney Ngen Jewba fülang adngelu ka fülang adngenolu eluñmangelafuy ñi trür trawüal. Welu 18 antü diciembre 2011, doy 78.000 Dungukelu Iney Ngen Jewba kakerume tuwün nielu ka fillke mapu mu tuwlu trawüyngün tati doy fütra estadio Johannesburgo waria mew, ñi allkütuafiel Chaw Dios ñi dungu. Kiñe wentru adkünukefilu ti estadio, feypi: “Turpu pekelafun fentren che femngechi küme miyawkelu. Kom küme tukutuwkiyawimün, ka küme lifkünufimün ti estadio. Ka fillke tuwün nielmün rume, kiñewküleymün, tüfa doy afmatufalngey”.

3. ¿Chumngelu trürümfalngelaiñ?

3 Ñi feypin engün pengelkey chem che rume ngüneduamafuy taiñ kiñewkülen pu peñi ka lamngen iñchiñ ka taiñ trürümfalngenon (1 Pedro 5:9). ¿Chumngelu (chemu) trürümfalngelaiñ kakelu trokiñche mew? Eluwkülelu am taiñ famentuafiel Jewba ñi ayükenoel. Femürpual tüfa, kellukeeiñmew ti Biblia ka Chaw Ngünechen ñi newen. Femngechi ‘famtripatukeiñ taiñ kuyfike wesa mongen’, ka ‘nietuiñ tati we mongen’ (Kolosense 3:9, 10).

4. ¿Chem inaduamaiñ tüfachi chillkatun mu? ¿Chumngelu?

4 Famtripatulu iñchiñ taiñ “kuyfike wesa mongen”, ngelay taiñ wiño nietuafiel. Feymu tüfachi chillkatun mew, wüne inaduamaiñ chumngechi famtripatual taiñ “kuyfike wesa mongen” ka chumngelu fente falin-ngey taiñ femal. Ngüneduamaiñ tati pu che fütra wedake dungu femkelu rume, küme elkünutuafuy ñi mongen. Fey ngüneduamaiñ chem ñi chumafel pu fentren tripantu yenielu Jewba ñi trokiñche mew tañi wiño nietunoal tañi “kuyfike wesa mongen”. ¿Chumngelu ngüneduamfalngey tüfa? Kiñeke Dungukelu Iney Ngen Jewba kuñiwtukuwlayngün, feymu rakiduamürpuyngün ka yerpuyngün ñi mongen chumngechi ñi femkefel petu ñi kimnofiel ta Jewba. Müna weda. Feymu kom longkontukuaiñ tüfachi ngülam: ‘Tati newenkülelu trokiwkülelu, kuñiwtulepe ñi kulpanoal’ (1 Korintio 10:12).

FAMENTUAFIYIÑ TI WEDAKE ILLUTUN

5. 1) ¿Chumngelu müley taiñ pürüm famentuafiel Jewba ñi ayükenoel? Feypinge kiñe pengelün dungu. 2) ¿Chem dungu ñi ayükenoel ta Chaw Ngünechen feypiley Kolosense 3:5-9?

5 ¿Ngüneduamfulmi kay tami takuwün ñi podkülen ka ñi weda nümülen? ¿Chumafuymi? Pürüm modawafuymi llemay. Ka femngechi ngüneduamfuliyiñ taiñ femmeken Jewba ñi ayükenoel, müley taiñ pürüm küme elkünutuafiel taiñ femken. Pablo nütrami kiñeke wedake femün mu, fey feypi: “Fewla elkünutufimün kom tüfachi dungu”. Inaduamafiyiñ epu: fillke pekan kudumuwün ka fillke ünufal dungu. Biblia feypi: “Feymu llemay, kom tati trokiñ ñi nieel tamün kuerpu tüfachi Mapu mew kom ngünenieafimün, tamün femnoal fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley ka fillke ünufal dungu, tamün rume illunienoal kudumuwün, ayünienoal ñi femal wedake dungu, ka tamün diñmanoal, fey tüfa poyekefilu reke pu adentun” (Kolosense 3:5, TNM; papeltunge Kolosense 3:6-9).

6, 7. 1) Pablo ñi feypin mu, ¿chumafuiñ taiñ femnoal Jewba ñi ayükenoel? 2) ¿Chumngechi mongen yekefuy Sakura? ¿Chem kellueyew ñi küme elkünutual ñi weda mongen?

6 Fillke pekan kudumuwün. Biblia feypi epu che kurengenolu ley dungu mew kudumuwle, tüfa kiñe pekan kudumuwün. Pablo feypifi pu kristiano ñi ngünenieafiel ‘kom tati trokiñ ñi nieel tañi kuerpu’, femngechi ñi kon-noal pekan kudumuwün mew. Tüfa pengelkeeiñmew ñi duamfalngen taiñ yafüluwküleal ñi famentuafiel ti wedake illutun. Küdawngeafuy, welu femafuiñ llemay.

7 Femngechi dungu rupay Japon mew kiñe lamngen Sakura pingelu * (inaduamnge ti kimal dungu). Pichikalu, kidulelu trokiwkefuy ka weñangkükefuy. Feymew 15 tripantu nielu koni kudumuwün dungu mu. Fey Sakura eluwkefuy ñi kudumaetew fillke che ka küla rupa angkanentupüñeñi. Kidu feypi: “Ellaka mu, konlu pekan kudumuwün mu küme felelu trokiwfun, ka rakiduamfun pu che ñi duamtuetew ka piwkeyeetew. Welu rupachi tripantu mu, doy weda duamürpun”. Femngechi mongen yeniefuy puwlu wüla 23 tripantu. Fey eluwi ñi chillkatuafiel ti Biblia pu Dungukelu Iney Ngen Jewba engün. Rume ayüwmaeyew ñi kimürpun. Feymu Jewba kellueyew ñi rume kulpatuwnoal ka ñi kim piwkeyewal, fey elkünuy ñi weda mongen. Fewla wüneley amuldungun mu, ka kidulelu trokiw-welay. Kidu feypi: “Rume ayüwkülen fill antü ñi pefiel tañi piwkeyeetew Jewba”.

CHUMNGECHI FAMTRIPATUAL FILLKE ÜNUFAL DUNGU MU

8. Biblia mew, ¿chem ünufalngeafuy?

8 Fillke ünufal dungu. Biblia mew, ünufalngey tati fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley. Welu kafey, ünufalngeafuy ñi pütremtuken pu che, ñi ayentuken podngechi dungu mew kam kakelu dungu (2 Korintio 7:1; Efesio 5:3, 4). Ka femngechi ünufalngeafuy fillke wedake dungu ñi femkeel pu che adkintungenon mew, kiñeke papeltukeyngün lifru ñi duamdomoal kam duamwentrual, kam adkintukeyngün pengelkeelchi kudumuwün dungu. Fey eluwafuyngün ñi kidutu malüwal, tüfa ünufali tati (Kolosense 3:5) * (inaduamnge ti kimal dungu).

9. Kiñe che illunierpule kudumuwün, ¿chem rupayafuy?

9 Fentren che adkintukefilu pengelkeelchi kudumuwün dungu, rume illunierpukeyngün kudumuwün dungu. Fey rumel duamdomokeyngün kam duamwentrukeyngün. Ngüneduamngekey tati pu adkintukelu pengelkeelchi kudumuwün dungu rumel illuniekeyngün ñi wimtun pu ngollife ka drogatufe reke. Feymu afmatukelaeiñmew tati pengelkeelchi kudumuwün dungu ñi fente wedalkakefiel pu che. Kiñeke tüfa rume yewekeyngün tañi femün mu, küme küdawkelayngün kam tañi pu che ayüwkülelay, fey wüdawafuyngün tañi afkadi mu kam langümuwafuyngün kütu. Kiñe wentru kiñe tripantu ñi adkintuwenofiel pengelkeelchi kudumuwün dungu, feypi: “Fewla may yamuwtun”.

10. Ribeiro, ¿chumngechi illuwelafi ti pengelkeelchi kudumuwün dungu?

10 Fentren che rume küdawtukeyngün ñi pewenoal ti pengelkeelchi kudumuwün, welu femafuyngün llemay. Inaduamaiñ ñi rupan kiñe wentru Ribeiro pingelu, Brasil mapu mew. Wechengelu, elkünuy ñi ruka ka eluwi ñi küdawal kiñe fabrika mu chew ñi reciclangeken papel. Üye mu pefi kiñeke chillka nielu kudumuwün dungu. Ribeiro feypi: “Ñochikechi illunierpufiñ. Doyelkülefun, fey ayülefun müten ñi tripayal tañi üñam, femngechi peal fillke video nielu kudumuwün dungu”. Kiñe antü ti küdaw mu mülefuy kiñeke lifru ñi reciclangeal, fey pey ti lifru El secreto de la felicidad familiar. Ñimitufi ka eluwi ñi papeltuafiel. Ñi kimürpuel yafültukueyew ñi chillkatual ti Biblia pu Dungukelu Iney Ngen Jewba engün. Welu Ribeiro alüñmay ñi illuwenoafiel ti pengelkeelchi kudumuwün dungu. Feymu, ¿chem kellueyew? Kidu feypi: “Ngillatukefun, chillkatukefun ti Biblia ka rakiduamkefun tañi kimürpuel mew, tüfa kelluenew ñi doy falintuafiel Chaw Dios ñi chumngen. Femngechi doy piwkeyerpufiñ ta Jewba, feymu ñochikechi illuwekelafiñ ti pengelkeelchi kudumuwün dungu”. Tati Biblia ka Chaw Ngünechen ñi newen kellueyew ta Ribeiro ñi küme elkünutual tañi mongen, fey fawtisawi ka fewla longkoley kiñe trawünche mu.

11. Taiñ famentuafiel ti pengelkeelchi kudumuwün dungu, ¿chem femafuiñ?

11 Tañi pewenoafiel pengelkeelchi kudumuwün dungu, Ribeiro mülefuy ñi papeltuafiel ti Biblia. Welu kafey mülefuy ñi küme rakiduamal tañi papeltupeel mu ka eluwal ñi puwal tañi piwke mu. Kafey mülefuy ñi ngillatuafiel ta Jewba tañi kelluaetew, femngechi Ribeiro doy piwkeyefi ta Jewba, fey ñochikechi illuwelafi pengelkeelchi kudumuwün dungu. Ka femngechi iñchiñ taiñ famentuafiel ti pengelkeelchi kudumuwün dungu, müley taiñ rume piwkeyeafiel ta Jewba ka üdeafiel ti wedake dungu. Biblia feypi: “Awem, eymün tati pu piwkeyeniefilu ta Jewba, üdeafimün tati wedake dungu. Kidu ta kuñiwtukunieñmafi ñi mongen tañi pu püntütripakenoetew; montulkefi engün tati pu wedake che mew” (Salmo 97:10).

FAMENTUAFIYIÑ TI LLADKÜN, WEDA PIWÜN KA TI KOYLA DUNGU

12. ¿Chem kellueyew ta Stephen ñi lladküfemnoal ka ñi pekanka dungunoal?

12 Kiñeke che lladküfemkeyngün ka weda pitukefingün ta kakelu. Feymew tañi pu che kutrankawkey. Australia mew, kiñe wentru Stephen pingelu, pekanka dungukefuy ka lladküfemkefuy pichike dungu mew. Kidu feypi: “Küla rupa püntüwiyu tañi domo iñchiw, ka epe wüdawiyu ley dungu mew”. Welu eluwingu ñi chillkatual ti Biblia pu Dungukelu Iney Ngen Jewba engün, fey Stephen yafüluwi ñi femürpual tañi kimeltungeel. Kidu feypi petu ñi kimnofiel ta Jewba pofo illkukefuy, welu fewla ñom piwkengey, ñochi duamngey ka kümelkawtuy tañi pu che engün. Fewla Stephen konakechi kellukelu ngey, ka tañi domo kiñeke tripantu mu wüneley amuldungun mu. Pu longkolelu Stephen ñi trawünche mu feypingün: “Stephen ñochi duamngey, küme küdawfengey ka ñom piwkengey”. Ka feypingün turpu ñi penofiel illkulen mu. Stephen feypilay ‘iñche ñi newen mu müten küme elkünutufiñ ñi mongen’, welu may feypi: “Femngechi kümelkalen iñche, llowlu am Jewba tañi kellun ñi rume küme elkünutual tañi chumngen”.

13. Ti lladkün, ¿chumngelu kuñiwün-ngey? Ka ¿chem ngülamtueiñmew ti Biblia?

13 Famülke mu fentren che rakiduamkey ñi kümen tañi kewatuchefengen kam ñi lladküfemken. Welu iñchiñ lladküliyiñ, wirarliyiñ kam weda pitufiliyiñ ta kakelu, kewatuchefengeafuiñ ka yamlayafiyiñ ta Jewba. Feymu tati Biblia ngülamtueiñmu taiñ femngechi femnoal (Efesio 4:31). Feymew fentren pu peñi ka lamngen küme elkünutuyngün ñi chumngen ka nietuyngün we mongen. Biblia feypi: “Famentunge ti nüngayüwün, ka elkünunge ti illkun; lladkükilnge ka eluwkilnge tami femal wedake dungu. Pu wedalkamekelu am apümngeayngün, welu üngümkülelu (ingelkülelu) Jewba mew ngen-ngeay Mapu. Ka pichin antü mu, ti wedake che ngewetulayay engün; eymi puwkintuaymi chew ñi mülekefel, welu mülewetulayay engün üye mew. Welu tati ñomngelu ngen Mapu ngeay engün, ka rüf ayüwküleayngün ñi mülen fentren tüngün” (Salmo 37:8-11).

14. Kiñe kewatuchefengelu, ¿ñom piwkengeafuy?

14 Kiñe peñi Hans pingelu, longkoley kiñe trawünche Austria mu. Tati adkünukelu ti trokiñ longkolelu Hans ñi trawünche mu feypi: “Kimkelafun kiñe peñi doy ñom piwkengelu kidu mu”. Welu Hans femngechi chengelafuy kuyfi mew. Wechengelu eluwi ñi rume putual ka kewatuchefengefuy. Kiñe rupa ngollikalu pofo illkuy, fey langümfi tañi ayün. Hans elngey ñi püresuleal 20 tripantu, welu karsel mu küme elkünutulay ñi chumngen. Feymew tañi ñuke feypifi kiñe longkolelu ñi pemeafiel ta Hans, fey eluwi ñi chillkatual ti Biblia. Hans feypi: “Rume küdawtun ñi elkünual tañi kuyfi weda mongen. Epu texto Biblia mu kelluenew, Isaías 55:7 feypilu: ‘Ti weda wentru elkünupe ñi rüpü’, ka 1 Korintio 6:11, tüfa nütramkay kiñeke che elkünulu ñi weda femün, fey feypi: ‘Femngechi chengekefuymün kiñekentu eymün ta kuyfi mew’. Fentren tripantu mu, ñochi duampiwkengen mu Jewba elukeenew tañi newen, femngechi iñche tañi nietual we mongen”. Hans fawtisawi petu püresulelu, ka elungey ñi tripayal karsel mu yenielu doy 17 tripantu üye mu. Kidu feypi: “Jewba kutranpiwkeyeenew ka wiñoduamtuenew, feymu rume mañumniefiñ”.

15. ¿Ka chem femkeyngün pu famentukenofilu tañi kuyfi weda mongen? ¿Chem feypiley ti Biblia tüfachi dungu mu?

15 Pu famentukenofilu tañi kuyfi weda mongen, koylatukeyngün. Fentren che koylatukey ñi kullinoal impuesto ka ñi kastigangenoal tañi weda femün. Welu Jewba “koyladungukelay” (Tito 1:2). Feymu feypikefi tañi pu poyekeetew: “Kake kiñeke dungupe ti rüf dungu kisu tañi chafche mew” ka “welukonke koylatuleluwkilmün” (Efesio 4:25; Kolosense 3:9). Feley llemay, müley taiñ rüf dungual, küdawngefule rume kam rupaliyiñ yewen dungu mew (Proverbios 6:16-19).

CHUMNGECHI FEMÜRPUYNGÜN

16. ¿Chem kelluaeiñmew ñi famentuafiel taiñ kuyfi weda mongen?

16 Iñchiñ taiñ newen mu müten famentulayafuiñ taiñ kuyfi weda mongen. Sakura, Ribeiro, Stephen ka Hans müna küdawtuyngün ñi küme elkünutual tañi mongen. ¿Chem kellueyew engün? Biblia ka Chaw Ngünechen tañi newen yafültukueyew (Luka 11:13; Ebrew 4:12). Ka femngechi iñchiñ taiñ kelluaetew tüfa, müley taiñ fill antü papeltuafiel Biblia, rakiduamal taiñ papeltuel mu ka ngillatuafiel ta Jewba taiñ eluaetew kimün ka newen ñi inayafiel tañi ngülam (Josué 1:8; Salmo 119:97; 1 Tesalonisense 5:17). Ka femngechi pepikawliyiñ taiñ amual trawün mu ka trawüliyiñ, fey kelluaeiñmew ti Biblia ka Chaw Ngünechen tañi newen (Ebrew 10:24, 25). Kafey müley taiñ adümnieafiel fillke kellun taiñ elukeetew Jewba ñi trokiñche, tüfa ta fillke chillka, JW Broadcasting, JW Library ka jw.org (Luka 12:42).

¿Chumngechi famentuafuiñ taiñ kuyfi weda mongen? (Inaduamnge parrafo 16).

17. ¿Chem inaduamaiñ küpalechi chillkatun mu?

17 Ngüneduampeiñ fillke wedake femün pu kristiano ñi famentuafiel ka ñi wiño femtunoafiel. Welu, ¿fey ka müten femafuiñ taiñ ayüwülafiel ta Chaw Dios? Femlay, ka müley taiñ nietual we mongen, ka turpu famentunoafiel. Ti küpalechi chillkatun mu inaduamaiñ chumngechi femafuiñ tüfa.

^ parr. 7 Tüfachi chillkatun mew, ka üy tukulelngey ta kiñeke che.

^ parr. 8 Inaduamnge ti lifru “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew”, ti Doy Kimngeam pingechi dungu feypilelu “Chumngechi kidutu malüw-wenoal”.