Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Mɛɛ Naŋ Soliŋ Wana Chieeyɛi Paanduei Lekɔɔ Nduyɛ Miŋ Viou Ndi Fakolo Yɛ

Mɛɛ Naŋ Soliŋ Wana Chieeyɛi Paanduei Lekɔɔ Nduyɛ Miŋ Viou Ndi Fakolo Yɛ

“La chii niŋ feu a wana chieeyɛi paanduei, a sɔɔŋ ndi ii tosa woŋ.”KOLOSIAŊNDA 3:​9.

CHONDOŊ: 121, 142

1, 2. Yɛɛ waŋnda saaluŋ yɛ a Seiyaa Chɛhowaa?

WANAA bɔɔbɔɔ saaluŋ maa Seiyaa Chɛhowaa choŋnuŋ teŋgeŋ. Le taamaseliiyo, mi wana poonyiaa pilɛ diolaŋ aa Ɛŋtɔŋ Chiil lisa suliŋnda Seiyaa Chɛhowaa o Naasi Chamani niŋ. Mbo poonyiaa aa, “Mi Seiyaa Chɛhowaa yusa Naasi ndoo tul nda leyɛ wo kɔllo. . . . A wɔsi 1939, Seiya Chɛhowaa 6,000 wa o dɔɔŋgɔla nda kota waŋnda laŋ niŋ ni.” Mbo hiau lachi a dimioo maa mi che bɛɛ ma tusi Seiyaa Chɛhowaa nyɛpalaa wɔɔŋ wɔɔŋndo choo, kɛ mi waŋnda sina nda maa a cho wanaa wana nɔla ma tiindaŋ, ma meinuŋ doŋ o nyɛkindilaa bɛŋgu, ma chɔm lo lechoo wo o Mɛlɛka ndaa lo, nduyɛ a nɔ diompilɔɔ.

2 O viu wɔ bɛɛ le, o Saut Afilika niŋ, mi waŋnda cha vɛlɛ nyɛ teŋgeŋndo a Seiyaa Chɛhowaa okɔɔ. O teleŋ pilɛ niŋ, ndaa chɛl mi Seiyaa Chɛhowaa nɔ kɔɔle cheleŋ o lɛŋnde leŋ niŋnda ndaa chuuŋgiaŋ le bɔŋaŋndaŋ te. Kɛ, o Kuɛɛndoo choo, Yindimiiyo 18, 2011, mi Seiyaa Chɛhowaa hiouwɔɔ 78,000 o Saut Afilika niŋ a lɛŋii cheleŋnde, a nɔ kɔɔle pilɛ le wa chuuŋgiaŋ naapilɛ le bɔŋaŋ teŋgeŋndo, o dɔɔŋgɔ bɛndu bɛndoo o Chohanɛsbɔɔ niŋ. Mi wanaa cho dɔɔŋgɔ koŋ hɔlteŋ nda o pilɛ dimi aa, “Kani bɛɛ I chi wɔ waŋnda o dɔɔŋgɔɔ hoo niŋ ma nɔ kaa kɛndɔɔ maa nya le. Nya kpou cho a doviaŋ nyɛkɛndɛi. Nduyɛ la dindi dɔɔŋgɔɔ nyɛkɛndɛi. Kɛ i hiou kpou ve, la cho kaale pilɛ le. La cho a muuliaŋ nda kpou.”

3. Yɛɛ tosa yɛ mi puaapiliaa naa chieeŋndo balɔɔ silɔ wa teŋgeŋ?

3 Lelaŋ, wanaa cho bɛɛ Seiyaa Chɛhowaa le wa cho chɔɔ kpendekele maa puaapiliaa naa chieeŋndo balɔɔ silɔ cho teŋgeŋ. (Pitɛ Tasoo 5:​9) Le yɛɛ naŋ choŋnuŋ yɛ teŋgeŋ a kɔɔna kɛ kɛ cheleŋ? Kanifondole, a mala Baabuiyo vɛlɛ a nyina diandaa, mi naapila tosa wallo kalaŋ le siŋgaa nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu Chɛhowa kɔllo. Ŋ “chii niŋ feu a wana chieeyɛi paanduei” okoŋ miŋ wounuŋ “wana chieeyɛi sɛnɛiye.”—Kolosiaŋnda 3:​9, 10.

Ŋ nɔla miŋ tosa siŋgaŋnda bɛndaŋ o yoomula naalaŋ niŋ

4. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ? Nduyɛ le yɛɛ?

4 Te ŋ soliŋ pɛ wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ, ŋ nɔ miŋ viou ndi fakolo. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho fɛŋ pɛɛku mɛɛ naŋ soliŋ wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ yɛ, nduyɛ le sabu hei cho suɛi sɔvɛ wo. Ŋ cho chɔ maa waŋndo nɔla mbo tosa siŋgaŋnda bɛndaŋ o yoomu ndɔɔ niŋ, mi che bɛɛ naa o wa paandu o yiŋnaŋ o sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa niŋ. Okoŋ kɔɔli, ŋ cho yaasiaa nyɛ wanaa viou niŋ o tonyaa niŋnda nɔ ma tosa le wana chieeyɛi ndɛi paanduei viouwɔɔ fakolo wo. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ yaasiaa hei? Kanifuule, i cho suɛi imɔnɛ le sinaa maa wanaa wa paandu Chɛhowa piɛiyo wa, hiu lachi a waa yekeŋ te. Ma kandu yiyaŋndo vɛlɛ a sɔɔŋ tosaa maa paandu tuupa ma sina Chɛhowa. Naa pilɛŋ pilɛŋnda kpou nɔ miŋ kɛsiŋ silaa hoo o kɔl. Ndu cho ni, “Wana o wana nɔ o kɔl pɛ maa ndu ndu cho a dialluŋ kala mɛɛ o mandaŋ, yɔŋi o del o yɔŋ wɔɔŋndo niŋ.”—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​12.

SOLIŊ YEEMƐI KAA IHINI NƆƆLƐIYE O KƆL PO

5. (a) Yɔŋgu wɔ taamaseliiyo le chɔmndo sabu i cho suɛi choŋ choŋ le soliŋndo wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ wo. (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.) (b) Kaala suu kuɛɛ cho yɛ o wana chieeyɛi paanduei niŋ o Kolosiaŋnda 3:​5-9 niŋ?

5 Te a saaluŋ pɛ maa nyɛlaŋ num lekɔɔ la nɔɔla nduyɛ mi la wa chuŋndo fi fi, yɛɛ ŋ tosa yɛ? Ma soliŋ ndaŋ lekɔɔ chɔ chɔ bɛndu. Mɛɛ lende koni. Te o yɔŋ pɛ miŋ wa tosaa sɔɔŋ Chɛhowa tul leyɛ woŋ, o bɛnda miŋ keleŋa muŋ malɔɔ. Mi Pɔɔl suaa a sɔɔŋ wɔɔŋ waa lende okɔɔ aa, “Lelaŋ la soli niko balaŋ po o yeemaŋ wanaa cho le chieeŋndo hoo wa a nɔ woŋ niŋ.” Ŋ yaasiaŋndɔ ŋmuuŋ. Kaa ihini nɔɔlɛiyo a niilu nɔɔlɛiyo.—Nuawɔ Kolosiaŋnda 3:​5-9.

6, 7. (a) Vɛɛ nyɛ Pɔɔl dimi wo chɔm yɛ maa sɛmbɔɔ yeemaŋ ni le wana chieeyɛi paanduei soliŋndo lekɔɔ? (b) Vɛɛ yoomu Sakula wo wa yɛ? Yɛɛ ke yɛ ndu yoomuaŋ le siŋgaŋndo?

6 Kaa ihini nɔɔlɛiyo. O Baabuiyo niŋ, kaa ihini nɔɔlɛiyo cho ni, hiniei tosaa a wana cheleŋ, o nya cho kposoŋ o nɔ niŋ, ɔɔ o nya soli yauwo le waa pɔnɔɔ a lanɔ le wo. Mi Pɔɔl dimi maa Kilisiɔŋnda nɔ ma “soli balaŋ po” o kaa ihini nɔɔlɛiyo niŋ. Hoo chɔm ni maa ŋ nɔ miŋ kindiŋ kpoke le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ soliŋndo o kɔl po. Hei tosaa cho suɛi kpɛdɛ le, kɛ ŋ nɔla miŋ tosa ndi!

7 Ŋ cha hei o taamasi ndepilɛnɔ pum o Chepaŋ niŋ diolaŋ aa Sakula. * (Tofa tɛɛsiaa amatou.) Teleŋ Sakula wa chɔnɔŋndo wo, mi wana pilɛyɛi ndii pala ndu nduyɛ mi ndoo tambu kɔl. Le wana pilɛyɛi nduɛi keŋ chɔulabaa, mbo kandu hiniei tosaa teleŋ o wa wɔsilaŋ 15 wo. Mi Sakula tosa hiniei a wanaa bɔɔbɔɔ nduyɛ mbo tɛɛmbuu folilaŋ la yaa. Mbo dimi aa, “O tasela ndɔ, mi cha maa hinii ya wa tosaa ve ke ya hɛnɛkɛyɛi, nduyɛ mi yiyaŋ maa waŋnda yeema ya nduyɛ a kaala ya. Kɛ mɛɛ yaa tosa kaa ihini nɔɔlɛiyo fau, lende koni yaa cha ni maa I cho hɛnɛkɛ le.” Mi Sakula hiau lachi a kaa ndɔɔ hoo haaa mbo fuuluu wɔsilaŋ 23. Okoŋ, mbo kandu Baabuiyo pɛɛkoo a Seiyaa Chɛhowaa, nduyɛ mbo kaala nyɛ o wa pɛɛkoo wo. Mi Chɛhowa mala ndu mbo mal kaa nɔɔlɛi o wa niŋndo nduyɛ mbo tiu kɔl ndɔ tambɛiyo a siɔmbulaŋ ba. Hau, kɔɔfanɔ lɔɔlɔɔ wo Sakula cho ni, nduyɛ o cho lɛ wana pilɛyɛi sinaŋ kposoŋ te. Mbo dimi aa, “I cho bɔɔ a nyaale le hiniŋndaŋ kaŋgaŋ o kaala Chɛhowaa niŋ lepaa o lepaa.”

MƐƐ WANA MAL NIILU NƆƆLƐIYO YƐ

8. Kaala suu kuɛɛ tosa yɛ mi Mɛlɛka che naa maa wanaa nɔɔlɛi?

8 Niilu nɔɔlɛiyo. O Baabuiyo niŋ, “niilu nɔɔlɛiyo” cho ko kaa ihini nɔɔlɛiyo le. O wa vɛlɛ kumnde sɔsaa ɔɔ sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ dimioo o lamamɔɔ niŋ. (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 7:​1; Ɛfisiaŋnda 5:​3, 4) O sim vɛlɛ sɔɔŋ wɔɔŋ waŋnda tosa o lesɔŋgi niŋndoŋ, mɛɛ diomndaŋ veeloo o yaula tosa mi yeemɛi ihiniei bii num ndo, te koŋ te, fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa. Sɔɔŋ muŋ yaa wana o niilu nɔɔlɛiyo niŋ le pisultaŋ a labɛŋgu niŋndo. (Kolosiaŋnda 3:​5) *—Tofa tɛɛsiaa amatou.

9. Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ te waŋndo dou “yeemɛi suundɛi bɛnduei” o mandaa bɛŋgu le?

9 Wanaa nua fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nda, mi “yeemɛi suundɛi bɛnduei” kendu nda niŋ poŋ, nduyɛ mii simnuŋ kaa nda. Wanaa sinaa dɛniaa saaluŋ maa te fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa ma simnuŋ kaa waŋndo pɛ, o cho ko mɛɛ muɛiyaŋ kolɔɔ ɔɔ kooma wana chua a ve o numpila niŋ te waŋ chuaa ma simnuŋ naa kaa waŋndo yɛ. Lelaŋ, o cho suɛi bii wana kɔndɔfili le te kaa le fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa hiŋ pɛ a fulamakɔɔli wɔɔŋndo. Ŋ tiŋ cho yɛ muŋ ni, siɔmbulaŋ num biyɔɔ, a tiuba ma tosa wali sɔvɛ le, yuŋgoo ve a nyaale le, kɛyaŋndo, naapum ma diinuŋ numpila. Mɛɛ poo pum fula o kaa tofaa fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ le wɔsiei ipilɛ, mbo dimi maa o miiŋgu vɛlɛ ndupila bɛɛleŋ kioo.

10. Vɛɛ Hibeidu looku yɛ kaa wa ndu o koowaŋ niŋ le fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa wo malɔɔ?

10 Le waŋnda apum, o cho chɔulaba bɛɛŋ bɛɛŋ te nda cho le malɔɔ fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa le. Kɛ a nɔla ma sɔla batiuwaa o chɔulabaa hoo niŋ. Tofawɔ taamasi Hibeidu wo o Bilasil niŋ. Teleŋ o wa wɔsilaŋ 13 a 18 tɛɛŋndo, mbo fulaŋ chiɛiniŋ mbo kɔ wa wallo naa nda miŋgi yaula paandulaŋ toosiaa wa. Loŋ o saaluŋ yaulaŋ a fotueila tumfondolaŋ leniŋ ni. Mi Hibeidu dimi aa, “Mi suɛi hei luɛi ya o koowaŋ niŋ o pɔmpɔmbɔ. Mɛɛ yeemɛi hiu ya biyɔɔ tei, pelei ko ya wa niŋ kindilaa ni le mi chua ya wa o ba bɛŋgu wo keleŋa fula mi nua vidueila tumfondolaŋ.” Paale pilɛ mɛɛ Hibeidu kuɛ o wallo niŋ, mbo nua yaula nda dii bemboo le miŋgioo toosiaa laŋ, okoŋ mbo cha yau pum leniŋ diolaŋ aa, “The Secret of Family Happiness.” Mbo chua ndu mbo veelu diomndaŋ leniŋ. Mi nyɛ o pɛɛku leniŋndo nyindu ndu le Baabuiyo pɛɛkoo a Seiyaa Chɛhowaa. Kɛ mbo chua Hibeidu teleŋ vilɛi le kaa ndɔ wɔɔŋ koŋ malɔɔ. Yɛɛ mala yɛ ndu? Mbo tɛɛsiaa aa, “Mi piɛileŋ, Baabuiyo pɛɛkoo, a yiyaŋndo o nyɛ ya pɛɛku wo choo mala ya mi balika melaa ya nɔ le suliŋnda Mɛlɛkalaŋ ndo handuŋ lechoo. O hei niŋ, mi kaala ya nɔ le Chɛhowa wo simnuŋ o kala mbo hiau yeemɛi ya nɔ le fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa wo.” A mala Baabuiyo vɛlɛ a nyina diandaa Mɛlɛkaa, mi Hibeidu siŋga kaala ndɔlaŋ, mbo sɔla yiŋɔɔ, nduyɛ suŋ suŋ niŋ o cho bɛndu kundaa.

Ŋ nɔ miŋ kaala Chɛhowa o kɔllo niŋ dika nduyɛ miŋ tul o wɔɔŋndo leyɛ

11. Yɛɛ mala yɛ waŋndo mbo mal fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa?

11 Loonuŋ maa le mi Hibeidu mal niilu nɔɔlɛi koŋ, o cho ko Baabuiyo pɛɛkoo le. Mbo tosa nyɛ o koŋ kɔɔli. Mbo yiyaŋ yiŋgoloŋ a nyɛ o nua o Baabuiyo niŋndo okɔɔ, nduyɛ mbo chɛl le ndu luɛiyɔɔ o kɔl dika. Mbo piɛi o Chɛhowa lo, nduyɛ mbo nyɔɔlu ndu le malaa. Sɔɔŋ muŋ mala Hibeidu ni mi kaala ndɔɔ le Mɛlɛka simnuŋ o kala poŋ, mbo hiau yeemɛi nduɛi le fotueilaŋ ɔɔ wunduma tumfonduaŋ nuaa. Naa bɛɛ le miŋ mal kaa wɔɔŋ waa naa, ŋ nɔ miŋ kaala Chɛhowa o kɔllo niŋ dika nduyɛ miŋ tul o wɔɔŋndo leyɛ.—Nuawɔ Sam 97:​10.

LA MAL KƆL BIŊGIOO, DIOMNDA NƆƆLƐILAŊ, A CHOOLAŊ

12. Yɛɛ mala yɛ Stiiviŋ mbo mal kɔl biŋgioo a diomnda wɔɔŋndaŋ?

12 Waŋnda apum, haupa ma dɔunuŋ tumbe nduyɛ ma ke acheleŋnda diomndaŋ fiɛɛli fiɛɛli. Te hei yɔŋnuŋ pɛ, mi yuŋgoo kpou saŋga. Finya pilɛ o Ɔsiteliaa niŋ diolaŋ Stiiviŋ ndoo mɛɛniaa bɔɔ. Nduyɛ o sɔɔŋ taaniŋndoŋ choo bɛɛ, haupa mi ndoo dɔunuŋ tumbe. Mbo dimi aa, “Mi naa laa nuu piɔuwaŋ bɛmbɔɔ le yaa nduyɛ ŋ wa niŋ vɛlɛ bɛɛndiaŋndo le kɛyaŋndo.” Okoŋ, ma kandu Baabuiyo pɛɛkoo a Seiyaa Chɛhowaa, nduyɛ mi Stiiviŋ kindiŋ le nyɛ o wa pɛɛkoo wo dɔuwɔɔ o wali niŋ. Mbo dimi maa tuupa mbo sina Chɛhowa, mi ndoo dɔunuŋ tumbe tau teleŋ o teleŋ nda pilaŋ ndu tana pɛ. Nduyɛ, mi ndoo kinduŋ maa bɔm le piɔllo. Kɛ mɛɛ Stiiviŋ kandu tolɔɔ sila Baabuiyo kɔɔli, mi sɔɔŋ kandu bɛndaa. Mbo dimi aa, “Mi yoomu leyuŋgu naa siŋgaŋ o lepilɛ niŋ kpe. A mala Chɛhowaa, I pɔlul kɔllo nduyɛ kɔl nyuloo ya hiou niŋ hɛnaŋ.” Suŋ suŋ niŋ, buɛi malalaŋndo Stiiviŋ cho ni, nduyɛ laa ndɔ cho niŋ kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ le wɔsila bɔɔbɔɔ. Mi bɛnduaa o kunda Stiiviŋ ndo niŋ dimi aa, “Stiiviŋ cho lɛ wana sɔɔlɛmɛi le, wallo pila o tosa niŋ ni, nduyɛ o nɔ kaa tusiaŋndo.” Ma dimi vɛlɛ maa kani bɛɛ a chi wɔ vɛlɛ ndu mbo dɔunuŋ tumbe le. Stiiviŋ chendu ndupila le siŋgaŋnda o tosa laŋ ndaŋ te. Mbo dimi aa, “Salala kɛndɛlaŋ ndaŋ kpou, I ve laŋ sɔla o yoomu nuu niŋ te, te yaa chɛl mala Chɛhowaa le wana chieeyɛi nii siŋgaa le.”

13. Le yɛɛ kɔl biŋgioo wɔu yɛ? A yɛɛ okɔɔ Baabuiyo sila yɛ naa?

13 Baabuiyo sila naa maa naŋ kpakpala kɔl biŋgioo, suɛi a kɔl tuuwo o acheleŋnda lo, a sɛɛŋgiaŋndaŋ. (Ɛfisiaŋnda 4:​31) Mi nyɔɔŋ muŋ luei naa balaŋ daandi daandi o kaa niilu latandaa niŋ. Hau, wanaa bɔɔbɔɔ o chieeŋndo niŋ yiyaŋ maa kɔl biŋgioo cho suɛi wɔɔŋ te. Kɛ o kpeekpei niŋ, kaa waa naa chɔm lebɛɛ le Wana Toosiaa naa wo le. Puaapiliaa naa bɔɔbɔɔ ndaa nɔ ma siŋga kaala ndalaŋ nduyɛ ma wounuŋ wana chieeyɛi sɛnɛiye.—Nuawɔ Sam 37:​8-11.

14. Wana nɔ yolɛi bɛnduei yo nɔla pa mbo simnuŋ wana tusiaŋ?

14 Puaapilɛnɔɔ diolaŋ Hɔns cho bɛndu kundaa o Ɔsitelia niŋ. Mi bɛndu kɔɔna sɔɔŋ le bɛnduaa o kunda Hɔns wo niŋndo dimi aa, “Puaapilɛnɔ tusiaŋndo pila o cho ni, o wana yeema waa a ndu latulu wo.” Kɛ o cho lende le ndoo tusiŋ paandu le. Teleŋ o wa wɔsilaŋ 13 a 18 tɛɛŋndo, mbo kandu muɛima kele keliaŋ kolɔɔ nduyɛ mbo luɛi yolɛi. Paale pilɛ mɛɛ o bɛsɛŋa maŋ kolɔɔ nduyɛ mbo hiau ba a kɔllo tuuloo, mbo dii sama ndɔ. Ma duau Hɔns o chiɛi manyumndo niŋ le wɔsilaŋ 20. Kɛ chiɛi manyumndo siŋga kaa ndɔɔ le. Okoŋ kɔɔli, mi kala ndɔ dimul bɛndu kundaa le mbo pɛɛku a ndu, nduyɛ mi Hɔns kandu Baabuiyo pɛɛkoo. Mbo dimi aa, “O cho chɔulaba bɛɛŋ bɛɛŋ te i wa le ya le wana chieeyɛi nii paanduei soliŋndo lekɔɔ le. Bolii Baabui mala ya ve wa Aisaya 55:​7 ni. Loŋ o dimi ni aa, ‘Wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda, a pɛŋgi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa.’ A Kɔliŋtiaŋ Tasoo 6:​11, o soo a wanaa mal yɔŋ wɔɔŋndo tosaa wa okɔɔ wo aa, ‘O paandoo niŋ, sɔɔŋ wɔɔŋ waa lendoŋ muŋ nya aa nɔ tosaa ni.’ Le wɔsila bɔɔbɔɔ Chɛhowa wa biuwɔŋndo a ya malaa a nyina ndɔ diandaa le mi wounuŋ wana chieeyɛi sɛnɛiye.” Hɔns wa wɔ o chiɛi manyumndo niŋ mbo sɔla yiŋɔɔ. Nduyɛ mɛɛ o chii wɔsilaŋ 17 a tɛndaa tɛɛŋ, ma soli ndu. Mbo dimi aa, “I nɔ bɔɔ balika melaa le nyɛiyii bɛndu Chɛhowa chɔm ya nduyɛ mbo mal la haki wo.”

15. Yɛɛnɛ cho yɛ vɛlɛ o wana chieeyɛi paanduei niŋ? Yɛɛnɛ Baabuiyo dimi yɛ a hei okɔɔ?

15 Choolaŋ bɛɛ la cho o wana chieeyɛi paanduei niŋ. Le taamaseliiyo, mi wanaa bɔɔbɔɔ dimi choolaŋ le halikpeŋ ma kɛɛ le paawa iwɔsioo malɔɔ ɔɔ le biondɔŋ ndaa chɛlɔɔ. Kɛ Mɛlɛka “dimi lachoowa le wo” Chɛhowa cho ni. (Taitɔɔ 1:​2) Lelaŋ, o yeema mi wanaa cho ndu piɛiyo wa kpou “soo o cho tonyaa wo” kɛ a “dimulaŋ choolaŋ te.” (Ɛfisiaŋnda 4:​25; Kolosiaŋnda 3:​9) I cho kpendekele maa ŋ nɔ miŋ dimi tonyaa o yɔŋ bɛɛ mii wa suɛi lasiɔmbu ɔɔ mii kendu le tosaa.—Pulɔwaa 6:​16-19.

MƐƐ NDA SƆLA BATIUWAA YƐ

16. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ soliŋ wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ?

16 Ŋ nɔla miŋ soliŋ wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ a kpaaya naapilaa le. Sakula, Hibeidu, Stiiviŋ, a Hɔns, nda kpou ma chɔulaba kalaŋ le kaala ndala paandulaŋ siŋgaa. Kpaaya Diom Mɛlɛkaa a nyina ndɔ diandaa mala nda ni. (Luku 11:​13; Hibuluiya 4:​12) Le miŋ sɔla tɔnɔɔ o kpaaya koŋ niŋ, ŋ nɔ miŋ wa nuaa o Baabuiyo niŋ lepaa o lepaa, miŋ yiyaŋ o nyɛ naŋ nua wo choo, nduyɛ lɔɔlɔɔ miŋ wa piɛiyo le taasioo a kpaayaa le dɔuwɔɔ nyɛ naŋ pɛɛku wo o wali niŋ. (Chɔɔsuaa 1:​8; Sam 119:​97; Tɛsaloniaŋ Tasoo 5:​17) Ŋ sɔla vɛlɛ tɔnɔɔ o Diom Mɛlɛkaa niŋ a nyina ndɔ diandaa te ŋ wa pɛ toosiaŋndo le bɔŋaŋndaŋ nduyɛ miŋ bii laŋ. (Hibuluiya 10:​24, 25) Nduyɛ ŋ nɔ vɛlɛ miŋ soliŋ nyɛm bɔɔbɔɔ kɔɔna Chɛhowaa cho naa kioo woŋ kpeku, mɛɛ Bandu Mɛŋgɛlaa a “Tiondoo!” cho naa yɛ, Tɛlivisiɔŋ Seiyaa Chɛhowaa, “JW Library,” a “jw.org.”

Vɛɛ naŋ soliŋ yɛ wana chieeyɛi paanduei lekɔɔ? (Tofa pɛl 16)

17. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

17 Ŋ yaasiaa kaala wɔɔŋnda bɔɔbɔɔ Kilisiɔŋnda nɔ ma soliŋ lekɔɔ, nduyɛ ma viou fakolo le Chɛhowa kɔllo nɛŋioo laŋ. Kɛ ŋ nɔ miŋ tosa sɔɔŋ cheleŋ o muŋ kɔɔli. Ŋ nɔ miŋ wounuŋ wana chieeyɛi sɛnɛiye nduyɛ mii wa naa lekɔɔ o yoomu naa niŋ. O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho yaasiaa mɛɛ naŋ tosa hei yɛ.

^ pɛl. 7 Diolaŋ lapum o buŋgɛi hei niŋ la siŋgaŋ.

^ pɛl. 8 Tofa buŋgɛi 25 o yauwo hoo niŋ, “Questions Young People Ask—Answers That Work,” O Tasoo.