Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Ñaupa causaita saquishunchij

Ñaupa causaita saquishunchij

‘Ñaupa causaitapish, chai causaipi imallata ruraj cashcatapish, mauca churanata llujshichij shina saquichij’ (COLOSENSES 3:9, QC, 1989).

CANTOCUNA: 121, 142

1, 2. ¿Testigo de Jehovacunamantaca gentecunaca imatataj nincuna?

ACHCA gentecunaca ‘testigo de Jehovacunaca alli gentecunami can’ nincunami. Por ejemplo, Anton Gill runaca Alemania nazi nishcapi testigocuna ima tucushcatami escribirca. Paica: “1939 huatapica 6.000 testigocunami prezupi carca. Paicunataca achcatami llaquichircacuna. Chashna llaquichicujpipish mana pꞌiñarishpami allita rurajcuna carca. Shinallataj tandallami Diosta servishpa catircacuna” nircami.

2 Sudáfrica llajtapipish testigocunaca alli gentecuna cashcatami ricuchircacuna. Ñaupa huatacunapica blancocunahuan yanacunahuan tandanacuchunca autoridadcunaca mana saquijchu carca. Pero domingo 18 de diciembre de 2011 huatapica 78.000 gentecunami Diosmanta yachangapaj Johannesburgo estadiopi tandanacurcacuna. Chai tandanacuimanca Sudafricapi causaj testigocunapish, shujtaj llajtacunamanta testigocunapishmi shamurcacuna. Estadiota cuidajca: “Chashna alli gentecunataca ni maipi mana ricushcanichu, tucuicunami limpio churarishcacuna carca. Estadiotapish limpiotami saquircacuna. Chꞌican chꞌican gentecuna cashpapish tandallami carcacuna” nishpami parlarca.

3. ¿Imamantataj testigocunaca mana shujtaj gentecuna laya canchij?

3 Mana testigo gentecunapish ñucanchijcuna tandalla causaj cashcatami ricuncuna (1 Pedro 5:9). Muyundij Allpapica ¿imamantataj huauquicuna panicunaca mana shujtaj gentecuna laya can? Bibliata yachashcamanta, Jehová Diospaj espíritu ayudajpimi ñaupa causaita saquishpa mushuj causaita callarishcanchij (Colosenses 3:9, 10, QC, 1989).

Tucuicunami cambiai tucunchij

4. a) ¿Cai temapica imatataj yachashun? b) ¿Imamantataj caita yachana minishtirin?

4 Ñucanchijcunaca, mauca churanata llujshichij shinami mana alli ruraicunataca saquina canchij. Cai yachaipica mana alli ruraicunata ima shina saquinata, imamanta chaicunata saquina cashcatami ricushun. Shinallataj mana alli cosascunata rurashca cashpapish gentecuna cambiai tucushcatami yachashun. Chashnallataj achca huatacunata Diosta sirvicushpapish ñaupa mana alli ruraicunaman ama tigrangapaj imata ruranatami yachashun. ¿Imamantataj caita yachana minishtirin? Huaquincunaca Diosta sirvicushpaca mana cuidadota charircacunachu. Chaimantami ñaupa mana alli munaicunata, ruraicunata cutin rurai callarishcacuna. 1 Corintios 10:12-pica: “Maijanpish sinchi cashcata yuyajca, ama urmangapajca alli ricurangui” ninmi. Cai versopi nishcataca mana cungarinachu canchij.

MANA ALLI MUNAICUNATA SAQUISHUNCHIJ

5. a) ¿Imamantataj mana alli ruraicunata utca saquina canchij? (Página 15-pi tiyaj dibujota ricui). b) ¿Colosenses 3:5-9-pica ima juchacunamantataj parlan?

5 ¿Cambaj churana mapa, jiruta ashnacujta cuentata cushpaca imatataj ruranguiman? ¿Manachu chai rato llujshichinguiman? Ari. Diosca pai millanayachishcata ama rurachun ninmi. Dios millanayachishcatachari ruracunchij. Chaita cuentata cushpaca chai ratomi cambiana canchij. Ñaupa punllacunapica Jesusta catijcunataca Pabloca: ‘Tucui mana alli ruraicunata saquichij’ nircami. Cunanca Pablo parlashca huainayana juchacunamanta, mapata rurana juchacunamantapish yachashun (Colosenses 3:5-9-ta leyipai).

6, 7. a) ¿Pablo nishca shinaca mana alli ruraicunamanta caruyangapajca imatataj rurana canchij? b) ¿Sakura panica ima shinataj causarca? c) ¿Ima shinataj paipaj causaita cambiarca?

6 Huainayana. Bibliapica “huainayana” nishpaca shuj cꞌari huarmi manaraj cazarashpa aichapi chayarishpa juchata ruranamantami parlan. Shinallataj huarmipura o cꞌaripura aichapi chayarinamantami parlan. Ñaupa punllacunapica Jesusta catijcuna juchapi ama urmachunmi Pabloca ‘cancunapi tiyaj mana alli munaicunataca tucuita saquichij’ nirca. Huaquinpica mana alli munaicunata saquinaca sinchimi can. Pero sinchi cajpipish huashaman saquingapajmi esforzarina canchij.

7 Japón llajtamanta Sakura shuti panimanta parlashun * (urapi tiyaj notata ricui). Diosta manaraj rijsishpaca paillami sintirij carca. Chashna sintirishpami 15 huatacunata charishpaca shujtaj shujtaj cꞌaricunahuan aichapi chayarinacushpa juchata rurai callarirca. Quimsa cutinmi huahuata shullurca. Paica: “Callaripica cꞌaricunahuan aichapi chayarishpaca cꞌuyashca, allimi sintirij carcani. Pero qꞌuipamanca mana alli sintirircanichu” ninmi. Sakura panica 23 huatacunata charingacamami chashna causarca. Chai qꞌuipami testigo de Jehovacunahuan Bibliata estudiai callarirca. Bibliata estudianataca achcatami munarca. Jehová Diospaj ayudahuanmi chai causaita saquirca. Shinallataj chai juchacunata rurashcamantaca ama llaquilla, ama pingaihuan sintirichunmi Diosca ayudashca. Cunanca ña mana pailla sintirinchu. Ashtahuanpish precursorami can. Paica: “Tucui punllacuna Jehová Dios ñucata cꞌuyashcata ricushpami cushilla sintirini” ninmi.

MAPA RURAICUNATA SAQUISHUNCHIJ

8. ¿Ima mapacunata rurashpataj Diospaj ñaupajpi mana alli ricuri tucunchij?

8 Mapata rurana. Bibliapica, “mapata rurana” nishpaca mana huainayanallamantachu parlan. Ashtahuanpish shujtaj mana alli ruraicunamantapishmi parlan. Por ejemplo, fumana, mapa parlocunata nishpa asichinaca mapa ruraicunami can (2 Corintios 7:1; Efesios 5:3, 4). Shinallataj ñucanchijlla cashpaca mapa ruraicunapimi urmai tucunchij. Por ejemplo, huainayanata yuyachij librocunata leyina, televisionpi, internetpi o revistacunapi lluchulla cꞌaricuna huarmicuna mapata ruracujta ricunapish mapa ruraicunami can. Cai mapa cosascunata ricushpa, leyishpaca ñucanchij charishcacunata japirishpa mapata ruranapimi urmai tucunchijman (Colosenses 3:5) * (urapi tiyaj notata ricui).

9. ¿Mapa munaicunamanta mana jarcarishpaca imataj tucushun?

9 Mapa ruraicunata ricujcunapajca mapa munaicunamanta jarcarinaca sinchimi can. Chai mapa munaicunamanta mana jarcarishpaca cꞌaricunapish huarmicunapish mapata rurana yuyaillachari causancuna. Huaquin yachaj gentecunaca: ‘Chashna mapa ruraicunata ricujcunaca drogarijcuna shina, machajcuna shinami chai viciopi urmancuna’ ninmi. Cai mapacunata ricunaca achcatami llaquichin. Maijancunaca dimastij pingaimi sintirincuna. Mana alli trabajai tucuncunachu. Shinallataj familiapipish llaquitami causancuna. Shujtajcunaca divorciarishcacunami. Cutin shujtajcunaca paicunallatajmi huañusha nishcacuna. Shuj huatata mapa ruraicunata mana ricushca qꞌuipaca shuj cꞌarica: “Cunanca ñucallatajmi alli sintirini” nircami.

10. ¿Ribeiroca mapa ruraicunataca ima shinataj saqui tucurca?

10 Huaquincunapajca mapa ruraicunata ricunata saquinaca sinchimi cashca. Chashna cajpipish saqui tucushcacunami. Brasilmanta Ribeiro shuti runamanta parlashun. Paica huambraraj cashpami huasimanta llujshishpa rirca. Qꞌuipaca shuj fabricapimi trabajai callarirca. Chai fabricapica ña mana vali papelcunatami cutin utilizangapaj tandajcuna carca. Ribeiroca chai papelcunata agllashpami trabajaj carca. Papelcunata agllacushpaca revistacunapimi mapa fotocunata ricuj carca. Paica: “Asha ashami chai viciopi yaicurcani. Qꞌuipacarin mapa peliculacunatami ricui callarircani. Ñucahuan causaj huarmi huasimanta richunmi shuyaj carcani chai peliculacunata ricungapaj” ninmi. Shuj punllaca Ribeiroca papelcuna chaupipimi El secreto de la felicidad familiar nishca librota tarirca. Chai librota leyishca huashaca testigocunahuanmi Bibliata yachai callarirca. Paipaj viciotaca achca tiempopimi saqui pudirca. ¿Chai viciota saquingapajca imatataj rurarca? Paica: “Diosta mañashpa, Bibliata estudiashpa, ima estudiashcapi cutin cutin yuyashpami Diosta ashtahuan cꞌuyai callarircani. Diosta achcata cꞌuyashpami chai mapacunata ricunata ña mana munarcani” ninmi. Ribeiroca Bibliata estudiashpa, Diospaj espíritu santota chasquishpami mapa causaita saquirca. Qꞌuipaca paica bautizarircami. Cunanca congregacionpi ancianomi can.

11. ¿Mapa ruraicunata ama ricungapajca imatataj rurana canchij?

11 Ribeiro paipaj viciota saquingapaj imata rurashcata yuyarishun. Paica Bibliata estudiashca jahuapish estudiashcapimi cutin cutin yuyaj carca. Chashnami Bibliapi yachaicuna paipaj shunguman chayachun saquirca. Shinallataj Jehová Diostami “ayudahuai” nishpa mañarca. Chashna rurashcamantami Diosta ashtahuan cꞌuyai callarishpa mapa ruraicunata saquirca. Tucuicunami Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyana canchij, mana alli ruraicunatapish millanayachinami canchij. Chaita rurashpaca mapa ruraicunataca mana ricushunchu (Salmo 97:10-ta leyipai).

PꞌIÑARINATA, CꞌAMINATA, LLULLANATAPISH SAQUISHUNCHIJ

12. ¿Stephenca ama jahualla pꞌiñaringapajca imatataj rurarca?

12 Achca gentecunaca imamantapish jahualla pꞌiñarishpami mana allita rimashpa llaquichincuna. Chashna jahualla pꞌiñarijpica tucui familiami llaquilla causan. Australiapi causaj Stephen shuti runamanta parlashun. Paica: “Imamantapish pꞌiñarishpami mana allita rimaj carcani. Ñuca huarmihuanpish quimsa cutinmi separarircanchij. Divorciarinatapishmi yuyacurcanchij” ninmi. Chashna causacushpami testigo de Jehovacunahuan Bibliata yachai callarirca. ¿Bibliata yachashpaca Stephenca cambiarcachu? Ari. Paica: “Ñuca familiahuanca ashtahuan allimi causani. Ñaupaca nina sindirij shinami pꞌiñarij carcani. Cunanca tranquilo, alli runami cani” ninmi. Stephenca, siervo ministerialmi can. Cutin paipaj huarmica achca huatacunatami precursora can. Congregacionpi ancianocunaca: “Stephenca tranquilo, humilde, alli trabajadormi can. Colera puricujtaca mana nunca ricushcanchijchu” nincunami. Stephenca: “Ñucallaca mana cambiocunata rurai pudinmanchu carcani. Jehová Dios ayudajpimi ñaupa causaitaca saqui valishcani. Chaimantami cunanca cai bendicioncunata charini” ninmi.

13. a) ¿Rato pꞌiñarinaca imamantataj mana alli can? b) ¿Bibliaca imatataj mandan?

13 Bibliaca pꞌiñarinata, mana allita rimanata, cꞌaminata saquichij nishpami mandan (Efesios 4:31). Huaquin gentecunaca chashna pꞌiñarina, cꞌaminaca mana juchachu can nincunami. Pero Jehová Diostami pingaipi churancuna. Huaquin gentecunacarin rato pꞌiñarij, cꞌamij cashcamantami shujtajcunata llaquichishcacuna. Chaimantami Diosta sirvijcunaca chai mana allicunata saquishpa mushuj ropata churarij shina cambiashcacuna (Salmo 37:8-11-ta leyipai).

14. ¿Shuj pꞌiña runaca ima shinataj cambiarca?

14 Cunanca Austria llajtapi causaj Hans shuti huauquimanta parlashun. Paica congregacionpi ancianomi can. Paipaj congregacionmanta shujtaj ancianoca: “Hansca yallitaj tranquilo mana pꞌiñarijmi can. Pai layataca mana rijsishcanichu” ninmi. Pero Hansca mana siempre chashna carcachu. Paica huambraraj cashpami ubyashpalla, machashpalla purij carca. Shinallataj pꞌiña runami tucurca. Shuj punllaca yallitaj machashcami carca. Pꞌiñarishpaca paipaj noviatami huañuchirca. Chaita rurashcamantami 20 huatacunata carcelpi churarcacuna. Carcelpi cashpapish paica mana cambiarcachu. Asha tiempo qꞌuipaca paipaj mamaca shuj huauquitami carcelpi visitachun mañarca. Chaimi Hansca Bibliata yachai callarirca. Paica: “Ñaupa causaita saquinaca sinchimi carca. Pero ishqui versocunata leyishpami cambianata yuyarircani. Shuj versoca Isaías 55:7-mi carca. Chaipica: ‘Diosta mana rijsij cambaj ñanta saquishpa, Mandaj Diosman cutiri’ ninmi. Caishuj versoca 1 Corintios 6:11-mi carca. Chaipica, juchata ruranata saquijcunamanta parlashpaca: ‘Cancunapish maijancunaca chashnallatajmi carcanguichij’ ninmi. Achca huatacunatami cambiangapaj esforzarircani. Pero Jehová Dios pacienciahuan, paipaj espíritu santota cushpa ayudajllapimi cambiai tucurcani” ninmi. Hansca carcelpi cashparajmi bautizarirca. Casi 18 huatacunata prezupi cashpami llujshirca. Paica cashnapishmi nin: “Jehová Dios ñucata llaquishpa perdonashcamantami diosolopagui nini”.

15. a) ¿Achca gentecunaca imatataj rurancuna? b) ¿Llullanamantaca Bibliaca imatataj nin?

15 Llullashpaca ñaupa causaita charishcatami ricuchishun. Achca gentecunaca impuestocunata mana pagangapajmi llullancuna. Shinallataj ima mana allita rurashcamanta ama malpi quedangapajmi llullancuna. Pero Diosca mana paicuna shinachu can. Paica ‘mana llullaj Diosmi can’ (Salmo 31:5, QC, 1989). Chaimantami paita sirvijcunataca, ‘llullanata saquishpa, tucuicuna caishujta chaishujta ama llullanacushpa parlanacuichij’ nishpa mandan (Efesios 4:25; Colosenses 3:9). Shinaca sinchi cajpipish o pingai tucuna cashpapish mana llullanachu canchij (Proverbios 6:16-19).

ÑAUPA CAUSAITAMI SAQUIRCACUNA

16. ¿Mana alli ruraicunata saquingapajca imatataj rurana canchij?

16 Mana alli ruraicunataca ñucanchijllaca mana saqui tucushunchu. Sakura panipish, Ribeiro, Stephen, Hans huauquicunapish mana alli causaita saquingapajca achcatami esforzarircacuna. Pero ¿ima shinataj ñaupa causaita saqui valircacuna? Jehová Diosmi Bibliahuan yachachishpa, paipaj espíritu santota cushpa ayudarca (Lucas 11:13; Hebreos 4:12). Ñucanchijtapish Jehová Diosca ayudangami. Chaimantami tucui punllacuna Bibliata leyina canchij. Leyishcapimi cutin cutin yuyana canchij. Shinallataj pai mandashcacunata cazungapaj alli yachaita, fuerzatapish cuchunmi mañana canchij (Josué 1:8; Salmo 119:97; 1 Tesalonicenses 5:17). Tandanacuicunaman purijpi, chaipi cutichingapaj alli preparijpica Diosca paipaj espirituta cushpa, Bibliahuan yachachishpami ayudanga (Hebreos 10:24, 25). Shinallataj Diospaj pueblopica revistacuna, JW Broadcasting nishca programa, JW Library programa, jw.org paginami tiyan. Cai tucui ayudacunahuanmi mana alli ruraicunata saquishun (Lucas 12:42).

¿Ñaupa causaita saquingapajca imatataj rurana canchij? (Párrafo 16-ta ricui).

17. ¿Caishuj yachaipica imatataj yachashun?

17 Caipica huaquin ruraicuna, munaicuna mana alli cashcatami ricushcanchij. Diosta servijcunaca chaicunata ama rurangapaj cuidarina cashcatami yachashcanchij. Pero ¿Diospaj ñaupajpi alli ricuringapajca imatataj ashtahuan rurana canchij? Mushuj churarinata churarij shinami cambiana canchij. Shinallataj Dios mandashcata pajtachishpami causana canchij. Caishuj yachaipimi chaita ima shina ruranata yachashun.

^ par. 7 Huaquin shuticunataca cambiashcanchijmi.

^ par. 8 Libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas, volumen 1, capítulo 25-ta ricui.