1, 2. ¿Imatam wakin runakuna ninku Jehova Diospa testigonkunamanta?

ACHKA runakunam ninku Jehova Diospa testigonkunaqa allin runakuna kasqankuta. Huk kutipim Anton Gill sutiyuq runa, Alemania nacionpi Jehova Diospa testigonkunamanta huk kaqnin libronpi qillqarqa, chaypim nirqa nazi tropakuna Jehova Diospa testigonkunata chiqnispan 1939 kaq watapi 6.000 testigokunata carcelninkupi llamkachispanku ñakarichisqankumanta. Nirqataqmi chaynata ñakarichiptinkupas testigokunaqa confianapaq kasqankuta hinaspa huñulla, hawkalla chaynataq Diosman sunqu kasqankutapas.

² Pasaq watakunallapim Sudafrica nacionpipas wakin runakuna qawarqaku Jehova Diospa testigonkuna imayna kasqankuta. Ñawpaqpiqa chay nacionpi autoridadkunaqa manam munarqakuchu yana casta iñiqmasinchikkuna yuraq casta iñiqmasinchikkunawan kuska  huñunakunankutaqa. Chayna kaptinpas, 2011 watapa diciembre killapa 18 kaq punchawninpim tukuy rikchaq castamanta 78.000 iñiqmasinchikkuna Johannesburgo llaqtapi huñunakurqaku Diospa palabranmanta yachanankupaq. Chayta qawaspanmi estadiomanta cuentallikuq runa nirqa: “Manam haykapipas qawarqanichu achkallay-achka runakuna hawkalla huñunakuqtaqa, llapallaykichikmi sumaq pachasqa karqankichik, huñunakusqaykichik estadiotapas sumaqtam picharqankichik. Ichaqa aswan admirakunapaqmi karqa tukuy rikchaq castamanta kachkaspaykichikpas mana chiqninakusqaykichik”, nispa.

3. ¿Imanasqataq mana wakin religionkuna hinachu kanchik?

³ Jehova Diospa testigonkunamanta runakunapa allin rimasqankuqa, sutillatam qawachin enteron allpa pachapi huk sunqulla kasqanchikta (1 Ped. 5:9). ¿Imanasqataq mana wakin religionkuna hinachu kanchik? Bibliawan hinaspa Diospa chuya espiritunwan yanapachikuspa mana allinkuna ruwasqanchikta saqispa allinkunallataña ruwananchikpaq kallpanchakusqanchikraykum (Col. 3:9, 10).

4. (1) ¿Imakunamantam kay yachachikuypi yachachkasun? (2) ¿Imanasqam chaykunamanta yachananchik?

⁴ Ichaqa hinallam kallpanchakunanchik mana allinkunata manaña haykapipas ruwananchikpaq. Kay yachachikuypim yachasun imaynata mana allin ruwaykuna saqinamanta hinaspa saqinapaq kallpanchakuyqa imanasqa ancha allin kasqanmanta. Chaymantapas yachasunmi imaynanpi runakunaqa mana allin ruwasqankuta saqiy atisqankumanta. Yachasuntaqmi unay wataña Diosta yupaychaqkunapas mana allin ruwaykunata manaña ruwanankupaq imata ruwanankumantapas. ¿Imanasqataq chaykunamantaqa yachananchik? Llakikuypaqmi Diosta yupaychaqkunamanta wakinqa ñawpaqpi mana allin ruwasqankuta kaqmanta ruwayta qallaykunku. Chaymi bibliapa kayna nisqanta mana qunqanachu, ninmi: “Chaynaqa, pipas allin sayasqanta piensaqqa cuidakuchunyá wichiykunanmanta”, nispa (1 Cor. 10:12).

5. (1) Willarimuy huk tupanachiywan imanasqa mana allin ruwayta chaylla saqinanchikmanta (qaway 15 kaq paginapi fotota). (2) ¿Ima mana allin ruwaykunamantam rimarin Colosenses 3:5-9?

⁵ ¿Imatam ruwanchik pachanchik qacha kaspan mana allinta asnaptin? Chayllam chustukunchik ¿aw? Chaynallataqmi mana allin ruwaykunata saqinanchikpaq Jehova Dios niwaptinchikpas chaylla kasukunanchik. Apostol Pablom iñiqmasinkunata sumaqta yachachispan nirqa mana allin ruwaykunata qalaypaq saqinankupaq. Yachasunyá Pablopa rimasqan iskay huchakunamanta: Huchapakuymanta hinaspa millakuypaq ruwaykunamanta (qaway Colosenses 3:5-9).

6, 7. (1) ¿Imata ruwanapaqmi apostol Pablo nirqa? (2) ¿Imaynatam Sakura sipasqa ñawpaqta kawsakurqa, hinaspa imam yanaparqa chaykunata saqinanpaq?

⁶ Huchapakuymanta. Bibliapi huchapakuymanta rimaspanqa, nichkanmi manaraq casarakuchkaspa warmi-qari puñuymanta hinaspa warmimasinwan utaq qarimasinwan kakuymanta. Apostol Pablom iñiqmasinkunata nirqa huchapakuy  munayta chinkachinankupaq. Chaynaqa, kallpanchakunanchikmi warmiwan kay munayta utaq qariwan kay munayta ñuqanchikmanta chinkachinapaq. Kayqa sasam kanman, ichaqa Diospa yanapakuyninwanqa atisunmi.

⁷ Rimarisun Japon nacionmanta Sakura * sutiyuq sipasmanta. Warmallaraq kachkaspanmi pipas mana kuyasqanta piensarqa. Chayna mana tarikunanpaqmi, 15 watanpi kachkaspan hukwan-hukwan kakurqa. Payqa kimsa kutikamam wiksayakururqa hinaspam hurqurachikurqa. Paymi willakun: “Qallariyllapiqa qarikunawan puñuspaymi allin tarikurqani, piensarqanim kuyawasqankuta. Ichaqa tiempopa risqanman hinam manaña chaynañachu tarikurqani, astawanmi piensarqani mana pipas kuyawasqanta”, nispa. Payqa 23 watankamam chayna kawsarqa. Ichaqa chaymanta qipatam biblia estudiayta qallaykurqa hinaspam kusisqa tarikurqa. Jehova Diospa yanapakuyninwanmi chay mana allin kawsakuyninta saqirurqa, hinaspam Jehova Dios pampachaykusqanmanta yachaspan pisi-pisimanta allinña tarikurqa. Kunanqa Diospaqmi llamkan precursora regular kaspan, hinaspapas manañam mana kuyasqa hinañachu tarikun. Paymi nin: “Ancha kusisqam tarikuni Dios kuyawasqanta sapa punchaw qawaspay”, nispa.

8. ¿Imakunata ruwaspam Jehova Diospa qayllanpiqa millakuypaq kachwan?

⁸ Millakuypaq ruwaykunamanta. Bibliapi millakuypaq ruwaykunamanta rimaspanqa, manam huchapakuyllamantachu riman. Chayqa kanmantaqmi qacha rimaykunapas hinaspa cigarrota pitaypas (2 Cor. 7:1; Efes. 5:3, 4). Kanmantaqmi runakunapa pakallapi mana allin ruwasqankupas, chayqa kanmanmi librokunapi utaq videokunapi qalalla huchapakuqkunata qaway. Kaykunata qawayqa runakunatam qari utaq warmi kayninkuwan millakuypaq kaqkunata ruwanankupaq tanqanman (Col. 3:5). *

9. ¿Imataq pasanman qalalla kaqkunata sapa kuti qawaptinchikqa?

⁹ Qalalla kaqkunata sapa kuti qawaqkunaqa, ‘qariwan utaq warmiwan puñuytam llumpayta munapayayta’ qallaykunmanku. Hinaspam huchapakuyllamanña qukurunmanku. Yachaysapa runakunam ninku qalalla kaqkunata qawayman qukuruqkunaqa trago tomayman utaq drogakuyman qukuruqkuna hina kasqankumanta. Chaychiki chayman qukuruqkunaqa mana allinpi tukunku. Chayraykum wakinkuqa pinqapakunku, mana allintachu llamkanku, ayllunkupi mana kusisqachu kawsakunku, rakinakuyman chayanku hinaspa wakinkuqa wañuchikunku. Huk runam qalalla kaqkunata huk wataña manaña qawasqanmanta nin: “Kunanqa hawkañam sunquypipas tarikuni”, nispa.

10. ¿Imaynatam Robertoqa qalalla kaqkuna qawayman qukurusqanta saqirurqa?

¹⁰ Achka runakunam qalalla kaqkunata manaña qawanankupaq tukuyta ruwanku. Chayta saqiy sasa kaptinpas  kallpanchakuspankuqa saqichkankum. Rimarisun Brasil nacionmanta Roberto sutiyuq runamanta. Mozollaraq kaspanmi wasinmanta ripukuspan fabricapi llamkayta qallaykurqa, chaypim mana valeqña qillqakunata ñutuqku. Chaypim qillqakunapi millakuypaq qalalla lluqsimuq kaqkunata qawayta qallaykurqa. Paymi nin: “Pisi-pisimantam qalalla kaqkuna qawayman qukururqani, chaymi wasipi kaspay uywanakusqay warmi maymanpas rinanta munarqani, chaynapi qalalla kaqkunata videokunapi qawanaypaq”, nispa. Huk kutipim Robertoqa llamkayninpi kachkaspan rikururqa Familiaykiwan kusisqa kawsakuy niq qillqanchikta. Hinaspam ñawinchayta qallaykurqa. Astawan yachayta munasqanraykum biblia estudiayta qallaykurqa. Ichaqa chay mana allin qawasqanta saqinanpaqmi unay tiempo pasarqa. ¿Imataq payta yanaparqa? Paymi nin: “Diosta mañakusqay, bibliata ñawinchasqay hinaspa yachasqaypi yuyaymanasqaymi astawan Jehova Diosta kuyanaypaq yanapawarqa. Jehova Diosta anchata kuyasqayraykum chaykuna qawaytaqa manaña munarqanichu”, nispa. Robertoqa bibliapa hinaspa Diospa chuya espiritunpa yanapakuyninwanmi, ñawpaq vidanpi mana allin ruwasqankunataqa saqiyta atirqa. Payqa bautizakuruspanmi kunanqa iñiqkunapi punta apaqña.

11. ¿Imatam ruwananchik qalalla kaqkunata qawayman mana wichiykunapaq?

¹¹ Qawamusqanchikman hinaqa Robertoqa mana allin ruwasqanta saqinanpaqmi bibliata estudiaspan allinta yuyaymanarqa, chaynapi sunqunman chayananpaq. Chaymantapas Diospa yanapakuynintam mañakurqa. Chaynaqa, yuyaymanasqanmi hinaspa mañakusqanmi yanaparqa Jehova Diosta astawan kuyananpaq hinaspa mana allin ruwasqantapas saqinanpaq. Ñuqanchikpas llapallanchikmi Jehova Diosta tukuy sunqunchikwan kuyananchik hinaspa mana allin kaqkunata chiqninanchik, qalalla kaqkunata qawayman mana wichiykunapaq (qaway Salmo 97:10).

12. ¿Imataq Estebanta yanaparqa manaña chaylla piñakuq kananpaq?

¹² Wakin runakunaqa chaylla piñakuqmi kanku hinaspam mana allinkunata rimaspanku hukkunata ñakarichinku. Chayna kasqankuwanmi ayllunkupas ñakarinku. Rimarisun Australia nacionniyuq Esteban sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Paymi ñawpaq vidanmanta kaynata nin: “Ñuqaqa chaylla piñakuspaymi qacha rimaykunata rimaq kani. Warmichaywanpas kimsa kutikamam rakinakururqaniku hinaspam divorciakunaykupaqña kachkarqaniku”, nispa. Chayna kachkaptinkum, Jehova Diospa testigonkuna bibliamanta yachachiyta qallaykurqaku. ¿Imaynataq Estebanqa tarikurqa bibliapa yachachisqanman hina ruwayta qallaykuspanqa? Paymi nin ayllunwan hawkaña kawsakusqanmanta. Ñawpaqtaqa mana rimapayaykunam karqa, kunanmi ichaqa hawkaña tarikun. Kunanqa Estebanqa punta apaqkunapa yanapaqninmi, warmichanpas achka watañam precursora regular. Iñiqkunapi punta apaqkunam paymanta ninku: “Esteban iñiqmasinchikqa hawka, mana hatun  tukuq hinaspa allin llamkaqmi”, nispa. Chaymantapas ninkum mana haykapipas piñakuqta rikusqankumanta. Esteban iñiqmasinchikqa riqsikunmi chaylla piñakuq kasqanta mana kikillanmanta saqisqanta. Chaymi nin: “Mana allinkuna ruwaytaqa saqirqani Jehova Dioswan yanapachikuspallaymi”, nispa.

13. (1) ¿Imanasqam piñakuq kayqa mana allinchu? (2) ¿Imata ruwanapaqmi bibliaqa kamachiwanchik?

¹³ Bibliam kamachiwanchik manaña piñakuq, manaña insultakuq hinaspa manaña qaqchakuq kananchikpaq (Efes. 4:31). Yaqa llapanpim piñakuq kayqa mana allin ruwaykunaman aparuwachwan. Wakin runakunaqa ichapas kay ruwaykunataqa allinpaq hapinmanku, ichaqa Diospa qawasqanman hinaqa manam allinchu. Chaymi achka iñiqmasinchikkuna chayna kayninkuta saqirqaku hinaspam musuqwan pachakuchkaq hina allinkunataña ruwarqaku (qaway Salmo 37:8-11).

14. ¿Atinmanchu chaylla piñakuruq runa imayna kasqanta saqiyta? Willarimuy Juan sutiyuq iñiqmasinchikmanta.

¹⁴ Rimarisun Juan sutiyuq iñiqmasinchikmanta, payqa Austria nacionniyuqmi. Paymanta rimaspankum iñiqkunapi punta apaqkuna ninku: “Llapaykumantapas aswan hawka runam payqa”, nispanku. Ichaqa payqa manam ñawpaqtaqa chaynachu karqa. Mozochallaraq kachkaspanmi trago tomayman qukuruspan chaylla piñakuq karqa. Huk kutipim sinkaruspan llumpayta piñakururqa hinaspam riqsinakusqan sipasta wañurachirqa. Chayraykum 20 wata carcelpi tiyamunan karqa. Ichaqa carcelpi  kaspanpas manam chayna kaynintaqa saqirqachu. Tiempopa risqanman hinam, paypa maman huk iñiqmasinchikta nirqa wawanta carcelpi watukunanpaq. Chaymantam Juanqa biblia estudiayta qallaykurqa. Paymi nin: “Sasam karqa mana allinkuna ruwasqayta saqiyqa. Ichaqa bibliapim iskay yanapakuyta tarirqani. Huk kaqninmi karqa Isaias 55:7, chaypim nin: ‘Mana allinkuna ruwaq runaqa mana allin kawsaynintayá saqichun’, nispa (Chuya Qellqa 2012). Hukninñataqmi karqa 1 Corintios 6:11, chaypim huchakuna ruway saqiq runakunamanta rimaspan nin: ‘Chaynam wakinnikichikqa karqankichik’, nispa. Achka watakunam Jehova Diosqa chuya espiritunwan yanapawarqa allin kaqkunataña ruwanaypaq”, nispa. Juanqa carcelpi kachkaspallanraqmi bautizakururqa. Payqa 17 wata parten carcelpi kasqanmantam lluqsiramurqa. Paymi nin: “Anchatam Jehova Diosta agradecekuni llakipayaykuwasqanmanta hinaspa pampachaykuwasqanmanta”, nispa.

15. ¿Imatam yaqa llapallan runakuna ruwanku, ichaqa imata ruwanapaqmi Diosqa kamachiwanchik?

¹⁵ Llullakuypas mana allin ruwaymi. Runakunaqa yaqa llapankum impuestota mana qunankurayku utaq mana castigasqa kanankurayku llullakunku. Jehova Diosmi ichaqa mana llullakunchu, payqa imam kaqtam riman (Sal. 31:5). Chayraykum payqa yupaychaqninkunata bibliapi kamachiwanchik mana llullakuspa imam kaqta rimananchikpaq (Efes. 4:25; Col. 3:9). Chaynaqa, imam kaqtam rimananchik pinqaypi qipananchik kaptinpas (Prov. 6:16-19).

16. ¿Imataq yanapawasun mana allin ruwaykunata saqinanchikpaq?

¹⁶ Mana allin ruwaykunataqa manam kikillanchikpa kallpanchikwanqa saqiyta atichwanchu. Sakura, Roberto, Esteban hinaspa Juan sutiyuq iñiqmasinchikkunaqa anchatam kallpanchakurqaku mana allin ruwayninkuta saqinankupaq. Ichaqa, ¿imaynatam chay mana allinkuna ruwayta saqirqaku? Diospa palabran hinaspa chuya espiritun yanapaptinmi (Luc. 11:13; Heb. 4:12). Ñuqanchikpas yanapachikuchwanmi bibliata sapa punchaw ñawinchaspanchik, yachasqanchikpi yuyaymanaspanchik hinaspa palabranpa nisqanta kasukunapaq yachaytawan kallpata quwananchikpaq Diosta mañakuspanchik (Jos. 1:8; Sal. 119:97; 1 Tes. 5:17). Diospa chuya espiritun hinaspa palabran yanapawananchikpaqqa, huñunakuykunamanmi rinanchik hinaspam chaypaq allinta estudiananchik (Heb. 10:24, 25). Chaymantapas servichikunanchikmi Diospa llaqtanpi quwasqanchik qillqakunata, JW Broadcasting, JW Library hinaspa internetpi jw.org nisqantapas (Luc. 12:42).

17. ¿Imamantam qatiqnin yachachikuypi yachasunchik?

¹⁷ Yacharunchikmi wakin ruwaykunata wiñaypaq saqinanchikmanta. Ichaqa, ¿chayllatachu ruwananchik Diospa chaskisqan kananchikpaq? Manam, allin kaqkunatapas ruwananchikmi. Arí, sapa punchawmi kallpanchakunanchik allinta kawsakunapaq. Chayta imayna ruwanamantam qatiqnin yachachikuypi yachasunchik.