Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Omulingo Tusobora Kujuura Omuntu Owaira Tukamwetantara

Omulingo Tusobora Kujuura Omuntu Owaira Tukamwetantara

‘Mujuule omuntu owaira n’engeso ze.’​—ABAKOLOSAI 3:9.

EBIZINA: 121, 142

1, 2. Kintu ki eky’embaganiza abantu eki bakira kurora hali Abakaiso ba Yahwe?

ABANTU baingi barora ngu Abakaiso ba Yahwe bantu b’embaganiza. Ekyokurorraho, omuhandiiki omu arukwetwa Anton Gill akahaisaniza emiringo enungi ei Bakaiso ba Yahwe bayolekere obu bakaba bali omu nkambi ya Nazi omu Bujirimani. Akagamba: “Abanazi, bakanoba muno Abakaiso ba Yahwe. . . . Omu 1939, Abakaiso ba Yahwe abarukuhika omu 6,000 bakaba bali omu nkambi.” Akongera yagamba ngu Abakaiso ba Yahwe n’obu baraaba babonabonisiibwe muno, bakasigara bamanyirwe nk’abantu abesigwa, abatekaine n’omu bwire obutanguhire, besigwa hali Ruhanga wabo, kandi bakaikara omu bumu.

2 Obusumi bw’enyuma, abantu ab’omu ihanga lya South Africa nabo bakarora ekintu ky’embaganiza hali Abakaiso ba Yahwe. Haroho akasumi nambere Abakaiso ba Yahwe ab’erangi ezitarukusisana bataikirizibwaga kwikara haihi na haihi. Baitu ebiro 18 Desemba, 2011, Abakaiso ba Yahwe abarukuhingura omu 78,000 ab’erangi etarukusisana kuruga omu South Africa n’amahanga agaheraine bakesorooza hamu omu kizaaniro ekirukukirayo obukooto omu ihanga eri, batunga ruso’rokano rw’embaganiza. Omu ha bakuru b’ekizaniro akagamba: “Omu bantu boona abanakarora nibakozesa ekizaniro kinu, kinu nikyo ekitebe ky’abantu ekikyakizireyo kuba n’engeso enungi. Boona bajwaire omu mulingo ogurukuhaisa ekitiinisa. Kandi ekizaniro mukisemiize kurungi muno. Baitu ekirukukira byona, nimwikiriza abantu ab’erangi ya buli mulingo.”

3. Habwaki oruganda rwaitu orw’ensi yoona ruli rw’embaganiza?

3 N’abantu abatali Bakaiso ba Yahwe nibakirorra kimu ngu oruganda rwaitu orw’ensi yoona rw’embaganiza. (1 Petero 5:9.) Habwaki nitwahukanaho muno n’ebitebe ebindi byona? Habwokuba twekamba muno kweyihamu ekintu kyona ekitarukusemeza Yahwe nitusigikirra ha Baibuli n’omwoyo gwa Ruhanga ogurukwera. Tujuura “omuntu owaira” nitujwara “omuhyaka.”​—Abakolosai 3:9, 10.

Nikisoboka omuntu kukora empinduka z’amaani omu bwomeezi bwe

4. Kiki eki turukwija kubazaho omu kicweka kinu? Habwaki?

4 Hanyuma y’okujuura omuntu owaira, titusemeriire kugarukamu kumujwara. Omu kicweka kinu, nitugenda kubanza kumanya omulingo tusobora kujuura omuntu owaira n’ensonga habwaki kiri kikuru kumujuramu. Kandi nitwija kurora ngu nikisoboka omuntu kukora empinduka z’amaani omu bwomeezi bwe n’obwakuba aikaire n’akora ebintu ebibi muno. Hanyuma nitwija kubazaho omulingo abantu abamazire akasumi kaingi omu mananu basobora kwerinda kugarukamu kujwara omuntu owaira. Habwaki kiri kikuru tubazeho ebintu binu? Habwokuba, abantu abamu abaikaire nibaheereza Yahwe bagarukiriire ha nsonga enu. Bagarukiremu kwetwaza n’okutekereza nk’oku bakoraga ira obu bakaba batakamanyire Yahwe. Itwena twine kwikara nitwijuka obuhabuzi bunu: “Nukwo anyakutekereza ayemeriire, ayerinde atagwa.”​—1 Abakolinso 10:12.

WEYIHEMU EBITEKEREZO BYONA EBY’OBUSIHANI

5. (a) Kozesa ekyokurorraho kwoleka obukuru bw’okujuuramu omuntu owaira. (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 15.) (b) Kusigikirra ha Abakolosai 3:5-9, omuntu owaira aba n’ebikorwa ki?

5 Osemeriire kukora ki kakuba oyetegereza ngu engoye ez’ojwaire ziragwire kandi nizinunka? Osemeriire kuzijuramu omu bwangu. Nikyo kimu naitwe, kakuba tumanya ngu Yahwe n’anoba ebikorwa byaitu, tusemeriire kubireka omu bwangu. Paulo obwakaba n’abazaho ebikorwa binu ebibi, akagamba ngu byona tubyeihireho kimu. Leka tubazeho ebintu bibiri ebi tusemeriire kweihaho: obusihani hamu n’okutasemera.​—Soma Abakolosai 3:5-9.

6, 7. (a) Ebigambo bya Paulo nibyoleka bita ngu tikyanguhire kujuura omuntu owaira? (b) Sakura akaba aine bwomeezi bwa mulingo ki? Kiki ekyamukonyire kuhinduramu?

6 Obusihani. Kusigikirra ha Baibuli, “obusihani” nibutwarramu ebikorwa byona eby’okuterana ebitahikire hagati y’abantu abataswerangaine omu butongole. Paulo akagamba ngu obu kirukuhika ha busihani, Abakristaayo basemeriire ‘kufesa’ emibiri yabo. Kinu nikimanyisa ngu tusemeriire kutamu amaani maingi kweihamu okwegomba okubi. Tikyanguhire baitu nikisoboka!

7 Ekyokurorraho ky’omunyaanya itwe Sakura kuruga omu Japani nikigumya ngu nikisoboka omuntu kufesa omubiri gwe. * (Rora obugambo obuli hansi.) Sakura obwakaba ali muto, akakwatwa amasu kandi akaba aine enaku nyingi. Obwakaba aine emyaka 15, akalengaho kumara amasu ge kuraba omu kuterana. Sakura akaterana n’abasaija baingi kandi akaihamu enda emirundi esatu. Nagamba ngu: “Ha kubanza, habw’okuterana muno n’abantu, nkehurra nk’omuntu ow’akaba nagonzebwa. Baitu obu nayeyongiire kuterana n’abantu, nkatandika kuhurra nk’omuntu ataine obulinzi.” Sakura akagumizaamu n’engeso enu kuhikira kimu ha myaka 23. Obwire bukahika yatandika kwega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe kandi yagonza muno ebyakaba n’ayega. Yahwe akamukonyera kuleka obusihani, okwejunana, hamu n’okuswara ebyakaba aine. Hati Sakura n’akora nka payoniya ow’akasumi koona kandi hati takyayehurra aine amasu. Nagamba ngu: “Nikinsemeza muno kurora nintunga okugonza kwa Yahwe buli kiro.”

OMULINGO OSOBORA KULEKA EBIKORWA EBITASEMIIRE

8. Bikorwa ki ebisobora kuletera Ruhanga kuturora nk’abatasemiire?

8 Okutasemera. Kusigikirra ha Baibuli, “okutasemera” nikukiraho obusihani. Nikutwarramu ebintu nk’okunywa etaaba, rundi kusandaara okujunzire. (2 Abakolinso 7:1; Abefeso 5:3, 4) Kandi nikusobora n’okutwarramu ebintu ebibi abantu bakora omu nsita nk’okusoma ebitabu ebiretera omuntu kugonza kuterana rundi kurora ebisisan by’orwanju. Ebintu bya mulingo gunu nibisobora kuletera omuntu kukora ebintu ebitasemiire nk’okuzanisa ebicweka bye eby’ensoni n’ayesisaniriza n’omuntu arukuterana. (Abakolosai 3:5) *​—Rora obugambo obuli hansi.

9. Kiki ekisobora kubaho kakuba omuntu alemwa kwerema obu kirukuhika ha kuterana?

9 Abantu abaikara nibarora ebisisani eby’orwanju bamalirra balemerwe okwerema obu kirukuhika ha kuterana kandi okuterana nikyo kintu kimu kyonka eki basobora kwikara nibatekerezaho. Abarukuseruliiriza nibagamba ngu omuntu arukurora ebisisani eby’orwanju n’asobora kwesanga akwatireyo ha ngeso enu nk’oku omuntu akwatirayo obu kihika ha kukozesa ebibazi ebitokoza obwongo. Nikyo orukurorra ngu engeso enu ey’okurora ebisisani eby’orwanju erugamu ebintu eby’akabi. Binu nibisobora kutwarramu okuswar, okuba mugara ha mirimo, amaka kuburwamu okusemererwa, okugaitururwa, hamu n’okweyita. Omusaija omu ow’akaba akwatirwemu engeso y’okurora ebisisani eby’orwanju nagamba ngu kikamutwarra omwaka gumu hanyuma y’okubireka kurora yatandika kwetamu ekitiinisa.

10. Ribeiro akasobora ata kwecwaho engeso y’okurora ebisisani eby’orwanju?

10 Abantu baingi kibagumira muno kwecwaho engeso y’okurora ebisisani eby’orwanju. Baitu nikisoboka engeso enu kugireka. Haroho ekyokurorraho kya Ribeiro kuruga omu ihanga lya Brazil. Obwakaba ali musigazi, akaruga omu ka yagenda kwikara ha ikorro erikaba nirigarukamu kukora empapura ezikozesiibweho. Obwakaba ali omu ikorro linu, akarora akatabu akarumu ebisisani eby’orwanju. Ribeiro n’agamba ngu: “Nkatandika kukwatirayo mpora mpora. Engeso ekeyongererra kimu natandika n’okurora ngu omukazi ou naikaraga nauwe obu yabaga ali omu ka kyandemesaga kurora ebisisani eby’orwanju.” Baitu kiro kimu, Ribeiro akarora akatabu akarukwetwa The Secret of Family Happiness kali omu bitabu ebi bakaba nibagenda kugarra omu kyoma. Akakomamu akatabu kanu yatandika kukasoma. Ebiyasomeremu bikamusikiriza kutandika kusoma Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe. Baitu Ribeiro kikamutwarra akasumi kuleka engeso ye ey’okurora ebisisani eby’orwanju. Kiki ekyamukonyire? Akasoborra ati: “Obu nayeyongiire kusaba, kwega Baibuli, n’okwecumitiriza ha bintu ebi nkaba ninyega, nkeyongera kugonza Yahwe n’okugonza emiringo ye kukira nk’oku nagonzaga ebisisani eby’orwanju.” Baibuli n’omwoyo gwa Ruhanga orugukwera bikakonyera Ribeiro kuhindura obwomeezi bwe, n’okubatizibwa. Kandi hati n’aheereza nk’omugurusi omu kitebe.

Tusemeriire kugonza Yahwe kuruga ha mutima kandi tunobe ekintu kyona ekinyakuli kibi

11. Kiki ekisobora kukonyera omuntu kwetantara ebisisani eby’orwanju?

11 Baitu okyetegeriize ngu Ribeiro kurora yasingura engeso enu atesomese Baibuli kwonka baitu akakora n’ebintu bindi. Akecumitirizaho muno ebi yasomere omu Baibuli kandi yakingura omutima gwe nukwo bitahemu. Akasaba Yahwe namwesengereza kumukonyera. Ebintu binu byona bikakonyera Ribeiro kweyongera kugonza Ruhanga n’okusingura engeso ye ey’okurora ebisisani eby’orwanju. Naitwe obu turaaba nitugonza kwetantara ebisisani eby’orwanju, twine kugonza Yahwe kuruga ha mitima yaitu kandi tunobe ebibi.​—Soma Zabuli 97:10.

MULEKE EKINIGA, OKUJUMA, N’OKUBIIHA EBISUBA

12. Kiki ekyakonyire Stephen kuleka ekiniga n’ebigambo by’okujuma?

12 Abantu abamu barahuka kukwatwa ekiniga, nibatandika kubaza kubi rundi kujuma bagenzi babo. Kinu kiretera amaka gabo kubonabona. Nyineka omu arukwetwa Stephen kuruga omu ihanga lya Australia akaba muntu mujumi kandi ayabihirwaga bwangu n’omu bintu ebitaito. Nagamba: “Nyowe na mukazi wange tukahukanaho emirundi esatu kandi tukaba tutandikire n’okukora entekaniza z’okugaitururwa.” Obu nubwo batandikire kwega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe, kandi Stephen yatandika kuta omu nkora eby’akaba n’ayega. Nagamba ngu obwakaba atakamanyire Yahwe, buli murundi omuntu yakoraga ekintu ekirukumubihiza, yakwatwaga ekiniga ky’amaani nahurra nk’arukugonza kuhulika. Baitu Stephen obu yatandikire kuta omu nkora emisingi ya Baibuli, ebintu bikatandika kusemera. Nagamba ngu: “Obwomeezi bwaitu obw’eka bukatandika kusemera. Yahwe ankonyire kutunga obusinge n’okutekana.” Hati, Stephen n’aheereza nk’omuheereza omu kitebe, kandi mukazi we hati amazire emyaka nyingi n’aheereza nka payoniya w’akasumi koona. Abagurusi omu kitebe nambere Stephen ali nibagamba ngu: “Stephen muntu aculiire, mwekambi, kandi mwebundaazi.” Kandi bakagamba ngu tibakamuroraga akwasirwe ekiniga. Stephen namanya ngu empinduka zinu omu bwomeezi bwe zitabeho habw’amaani ge wenka. Nagamba ngu: “Tinkusoboire kutunga emigisa enu enungi muno kakuba ntaralekere Yahwe kunkonyera kujuuramu omuntu owaira.”

13. Kiki ekiruga omu kiniga? Baibuli etuha buhabuzi ki?

13 Baibuli etutererra kwetantara ekiniga, kutabukira abandi, hamu n’okuboigorra abantu. (Abefeso 4:31) Ebintu binu haroho obu birugamu okurwana. Biro binu abantu baingi batekereza ngu ekiniga n’okurwana bintu bya buli kiro. Baitu amananu gali ngu, ebikorwa binu bijumisa Omuhangi waitu. Haroho ab’oruganda baingi abakozere empinduka z’amaani bajwara omuntu omuhyaka.​—Soma Zabuli 37:8-11.

14. Nikisoboka omuntu ow’agonza kurwana kufooka muntu w’obusinge?

14 Haroho ow’oruganda arukwetwa Hans anyakuheereza nk’omugurusi omu kitebe eky’omu Austria. Omuteraniza w’abagurusi omu kitebe ky’ow’oruganda onu akagamba: “Hans ali omu ha b’oruganda abaculeezi muno ou wakugondeze kwikara nauwe.” Baitu obusumi bwa kara, Hans akaba atali muntu muculeezi. Obu yatahire omu myaka ye ey’obusigazi, akatandika kunywa amaarwa maingi kandi yafooka muntu w’obulemu. Kiro kimu akatamiira yahika n’okutera omwisiki ow’akaba nagonza kuhikya obu yamwisire. Hans bakamucwera kumara emyaka 20 omu nkomo, baitu enkomo etamukonyere kujuura omuntu onu omubi. Kiro kimu, nyina Hans akasaba omugurusi w’ekitebe kugenda kubungiraho Hans kandi orubungo runu rukamurugiramu kwega Baibuli. Akagamba: “Kitanyanguhire kujuuramu omuntu owaira. Ebimu ha byahandiikirwe ebyangarwiremu amaani hakabamu Isaya 55:7, ekirukugamba: “Omubi aleke omuhandagwe” hamu na 1 Abakolinso 6:11, ekirukubazaho kiti abantu abalekere ebikorwa byabo ebibi: ‘Kandi abamu omulinywe nukwo mwasisaine muti.’ Habw’emyaka nyingi Yahwe aikaire n’akozesa omwoyo gwe ogurukwera kunkonyera kujwara omuntu omuhyaka.” Hans akabatizibwa akyali omu nkomo, kandi akalekerwa hanyuma y’okumara emyaka 17 n’ekicweka ali omu nkomo. Akagamba: “Ninsiima muno Yahwe habw’embabazi ze enyingi n’okuganyira kwe.”

15. Kintu ki ekindi ekirukwoleka omuntu owaira? Baibuli ebazaho eta ensonga enu?

15 Kubiiha ebisuba kiri kintu kindi ekirukwoleka omuntu owaira. Ekyokurorraho, abantu baingi babaza ebisuba nukwo betantale kusasura omusoro rundi batarukugonza kwikiriza ensobi zabo. Baitu Yahwe ali “Ruhanga owamananu.” (Zabuli 31:5) Nahabweki nagonza abaheereza be boona ‘kugambaga amazima’ kandi ‘kutabihangana.’ (Abefeso 4:25; Abakolosai 3:9) Kinu nikyoleka ngu twine kubaza amananu n’obu gakuba nigatuswaza rundi kitanguhire.​—Enfumo 6:16-19.

OMULINGO BASOBOIRE KUSINGURA

16. Kiki ekiratukonyera kujuura omuntu owaira?

16 Titusobora kujuuramu omuntu owaira omu maani gaitu habwaitu. Sakura, Ribeiro, Stephen, na Hans boona bakaba baine kutamu amaani maingi kusobora kuleka emiringo yabo eyaira. Ekigambo kya Ruhanga n’omwoyo gwe ogurukwera nibyo byabakonyire. (Luka 11:13; Abaheburaniya 4:12) Naitwe obu turaaba nitugonza amaani ago kutukonyera, twine kusoma Baibuli buli kiro, tugyecumitirizeho, kandi twikale nitusaba Yahwe kutuha amagezi agaratukonyera kuta omu nkora ebitwegere. (Yosuha 1:8; Zabuli 119:97; 1 Abasesalonika 5:17) Kandi omulingo gundi ogu tugasirwa kuruga omu Kigambo kya Ruhanga na ha mwoyo gwe ogurukwera nukwo kuraba omu kwetekaniriza enso’rokano n’okubaho omu nso’rokano zoona. (Abaheburaniya 10:24, 25) Kandi twine n’okukozesa ebintu byona ekitebe kya Yahwe kituteriireho nka magazini zaitu, puroguramu za JW Broadcasting eza buli kwezi, puroguramu ya JW Library, hamu na jw.org.​—Luka 12:42.

Nitusobora tuta kujuura omuntu owaira? (Rora akacweka 16)

17. Kiki eki turukwija kubazaho omu kicweka ekirukuhonderaho?

17 Tubalizeho ebintu bingi ebibi Abakristaayo ebi basemeriire kujuura n’okwetantara kurora basemeza Yahwe. Baitu haroho n’ebintu bindi bingi ebi tusemeriire kukora. Tusemeriire kujwara omuntu omuhyaka kandi twikale tumujwaire obwomeezi bwaitu bwona. Omu kicweka ekirukuhonderaho nitwija kurora omulingo tusobora kukikora.

^ kac. 7 Amabara agamu omu kicweka kinu gahindwirwe.

^ kac. 8 Rora esuura 25 omu katabu Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1.