Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Lufoyi—Khalidwe Lakufunika Kwene-kwene

Lufoyi—Khalidwe Lakufunika Kwene-kwene

YAHOVA adafulizira mpostolo Paulo kuti anembe makhalidwe mapfemba yomwe timbakwanisa kukhala nayo mwakuthandizidwa na mzimu wakucena. (Wagalata 5:22, 23) Makhalidwe yenseneya pabodzi yambacemeredwa kuti ‘cisapo ca mzimu.’ * (Onani mafala ya m’nyansi.) Ndipo cisapo cimweci cimbacita mbali ya ‘unthu bupsa’ bomwe Akristau ambafunika kukhala nabo. (Wakoloso 3:10) Ninga momwe muti umbafunikira madzi kuti ubale bzisapo, ifembo timbafunika mzimu wakucena kuti tikwanise kukulisa makhalidwe yamweya.—Psalymo 1:1-3.

Khalidwe lakuyamba lomwe Paulo adalifotokoza ni lufoyi. Kodi n’thangwe ranyi khalidweri ndakufunika? Paulo adalewa kuti mwakusaya lufoyi iye ‘akhali lini cinthu.’ (1 Wakolinto 13:2) Tsono kodi lufoyi n’ciyani ndipo ifepano tingalilatize tani pa moyo wathu wa nsiku na nsiku?

KODI LUFOYI N’CIYANI?

Napo kuti mpsakunesa kufotokoza thandauzo cairo la lufoyi, koma Bibliya limbalewa momwe munthu wa lufoyi ambakumbukira na momwe ambacitira bzinthu. Mwa ciratizo, munthu wa lufoyi ‘ngwakukhulupirika na wakudeka mtima’ ndipo ‘ambakomedwa na cadidi.’ Ndipo munthu akakhala wa lufoyi, iye ‘ambalekerera bzinthu bzense, ambakhulupira bzinthu bzense, ambadikhira bzinthu bzense na kupirira bzinthu bzense.’ Iye ambafuna wanthu winango, ambalatiza kuti anawo thupo ndipo ambakhala xamwali wakukhulupirika. Koma munthu wakusaya lufoyi, ambakhala na nsanje, ambabzikuza, ambacita bzinthu bzapezi-pezi, ambandosamala bzace bzokha ndipo ambasunga mathangwe. M’mbuto mwakukhala na makhalidwe yakuipaya, ifepano tin’funika kumbafuna winango na mtima wense, ticimbalatiza lufoyi lomwe ‘limbandosamala lini bzace bzokha.’—1 Wakolinto 13:4-8.

YAHOVA NA JEZU NI CIRATIZO CABWINO PA NKHANI YA LUFOYI

‘Mulungu ni lufoyi.’ (1 Juwau 4:8) Ndipo mabasa na bzicito bzace bzense bzimbalatiza bzimwebzi. Iye adalatiza lufoyi lace likulu kwa wanthufe pomwe adatumiza Jezu pansi pano kuti adzabonere na kutifera. Mpostolo Juwau adati: ‘Lufoyi la Mulungu lidawonekera kuna ife mwa kutumiza Mwana wace wakuyamba kubadwa kubwera m’dziko, kuti tikhale na moyo mwa iye. Lufoyi limweri linkuthandauza kuti ife tiribe kumufuna Mulungu, koma iye ndiye adatifuna mwa kutitumizira mwana wace ninga nsembe yakumpsinkhira pikado zathu.’ (1 Juwau 4:9, 10) Thangwe ra lufoyi la Mulunguli, tingalekereredwe pikado zathu ndipo tingakhale na cidikhiro na moyo wakusaya kumala.

Jezu adalatizambo kuti ambafuna wanthu mwa kupereka moyo wace ninga nsembe kuti acite kufuna kwa Mulungu. Mpostolo Paulo adalewa kuti: ‘Na “kufuna” kumweko, timbacenesedwa thangwe ra kuperekedwa kwa thupi la Jezu Kristu, komwe kudacitika kabodzi kokha.’ (Wahebereu 10:9, 10) Palibe munthu omwe angalatize lufoyi likulu ninga limweri. Jezu adati: ‘Palibe omwe ana lufoyi likulu kuposa la munthu omwe wapereka moyo wace thangwe ra axamwali wace.’ (Juwau 15:13) Kodi bzingakwanisike kuti wanthu wakuperewera atewezere lufoyi lomwe Yahova na Jezu adalilatiza? Inde bzingakwanisike! Mbatiwoneni momwe tingatewezerere.

‘PITIRIZANI KUFAMBA MU LUFOYI’

Paulo adati: ‘Khalani wanthu wakutewezera Mulungu ninga wana wakufunidwa, pitirizani kufamba mu lufoyi, ninga momwe Kristu adatifunira. Iye adabzipereka yekha thangwe ra ifepano.’ (Wayefezo 5:1, 2) Kodi ‘kupitiriza kufamba mu lufoyi’ kumbathandauza ciyani? Kumbathandauza kulatiza lufoyi nthawe zense. Tin’funika lini kumbandolewa kuti timbafuna winango, koma tingalilatize mwa bzicito bzathu. Juwau adanemba kuti: ‘Wana wangu wakufunidwa, timbafunane sikuti na mafala ayai na pamulomo pokha, koma m’bzicito bzathu na m’cadidi.’ (1 Juwau 3:18) Mwa ciratizo, ifepano timbapalizira ‘bzipsa bzabwino bza Umambo’ thangwe timbafuna Yahova na anzathu. (Mateu 24:14; Luka 10:27) Ndipo ‘timbapitirizambo kufamba mu lufoyi’ tikambakhala wakupirira, wakudeka mtima na wakukhululukira. Timbateweza malango ya m’Bibliya yakuti: ‘Ninga momwe Yahova adakulekererani na mtima wense, imwepo mucitembo tenepoyo.’—Wakoloso 3:13.

Kupereka malango ayai kutsimula munthu, kumbathandauza lini kuti tiribe lufoyi. Mwa ciratizo, abereki winango kuti anyamalise mwana omwe ankulira, ambandopasa mwanayo comwe ankuliriraco. Tsono abereki omwe ambafunadi wana wawo, nthawe zinango angapase lini wana wawo comwe ankuliriraco pakakhala kuti pana mathangwe yakucitira bzimwebzo. Mpsibodzi-bodzimbo na Mulungu, napo ngwa lufoyi, iye ‘ambalalanga wale omwe iye ambawafuna.’ (Wahebereu 12:6) Tenepo, kupereka cirango bzikafunika, n’ciratizo ca lufoyi. (Mimwani 3:11, 12) Koma kumbukirani kuti tensenefe ndife wakuperewera ndipo nthawe zinango timbatazira kulatiza lufoyi. Ndipopa, tin’funika kucita nyongo yakukulisa khalidwe limweri. Kodi tingacite tani bzimwebzi? Mbatiwoneni njira zitatu.

KODI TINGAKULISE TANI LUFOYI LATHU?

Cakuyamba, tin’funika kupemba kuna Mulungu kuti atipase mzimu wace wakucena, thangwe ni omwe ungatithandize kukulisa khalidwe limweri. Jezu adalewa kuti Yahova ambapereka ‘mzimu wakucena kwa wense omwe animukumbira.’ (Luka 11:13) Tenepo, tingatsimikize kuti tikakumbira mzimu wakucena, ticibvuma kuti utitsogolere, tin’dzakhala wanthu wa lufoyi. (Wagalata 5:16) Mwa ciratizo, penu imwepo ndimwe mkulu wa gwere, mungakumbire mzimu wakucena kuti ukuthandizeni kulatiza lufoyi pomwe munkupereka malango ya m’Bibliya kwa winango. Ayai penu ndimwe m’bereki, imwepo mungakumbire mzimu wa Mulungu kuti umbakuthandizeni kulanga wana wanu mwa lufoyi sikuti mwa ukali.

Caciwiri, tin’funika kumbakumbukira momwe Jezu adalatizira lufoyi napo pomwe winango akhamuzunza. (1 Pedru 2:21, 23) Munthu akakukhumudwisani ayai akakucitirani cinthu cakusaya cirungamo, mbabzibvunzani kuti: ‘Kodi angadakhala Jezu angadacita tani pa nkhaniyi?’ Mpfumakazi inango yakucemeredwa Leigh idalewa kuti: ‘Kubzibvunza mbvunzoyu kudandithandiza kuti ndiyambe kukumbuka ndinati kucita cinthu.’ Iye adati: “Nsiku inango mwanzangu wakubasa adatumizira anzangu winango wa kubasako mensage yakuipa yakulewa bza ine na basa lomwe ndikhacitalo. Bzimwebzi bzidandiwawa kwene-kwene. Koma ndidabzibvunza kuti: ‘Kodi angadakhala Jezu, angadacita ciyani?’ Pomwe ndidakumbukira bzomwe Jezu angadacita, ndidawona kuti bzikhali bwino kundoisiya nkhaniyo. Patsogolo pace ndidazindikira kuti mwanzanguyo akhalimbana na bvuto likulu la thanzi ndipo akhana thupo kwene-kwene. Tenepo, ndidawona kuti pinango iye adanemba mensageyo mwakusaya kukumbuka bwino. Kukumbukira ciratizo ca Jezu pa nkhani ya kulatiza lufoyi napo pomwe iye akhakhumudwisidwa, kudandithandiza kulatizambo lufoyi kwa mwanzanguyo.” Tikambatewezera Jezu, tin’dzalatiza lufoyi kwa winango nthawe zense.

Cacitatu, tin’funika kumbalatiza lufoyi mwa kumbaikha bzakusaya bza winango pa mbuto yakuyamba. Ndipo lufoyi limweri ndiro lomwe limbazindikirisa ateweri caiwo wa Jezu. (Juwau 13:34, 35) Jezu akhana mtundu umweyu wa lufoyi ndipo iye n’ciratizo cabwino kwa ife. Kodi iye adalatiza tani lufoyi limweri? Mwa kucoka kudzulu ndipo ‘adasiya bzense’ thangwe ra ifepano mpaka adabvuma kutifera. (Wafiripo 2:5-8) Tikambatewezera lufoyi la Jezu, ifepano tin’dzacita bzinthu ninga iye ndipo tin’dzaikha bzakusaya bza anzathu pa mbuto yakuyamba kuposa bzathu.

PHINDU LA KULATIZA LUFOYI

Pana phindu likulu kwene-kwene tikambalatiza lufoyi. Mbatiwoneni bziratizo bziwiri:

Kodi tingagumane phindu liponi tikambalatiza lufoyi?

  • UBALE BWATHU BWA PA DZIKO LENSE: Thangwe ra lufoyi lomwe tinalo kuna abale wathu, timbadziwa kuti ticizungira abale wathu m’gwere liri-lense kuzungulira dziko lense la pansi iwo an’dzatitambira bwino. N’cisimbo cikulu kwene-kwene kudziwa kuti timbafunidwa na ‘gulu lense la abale’ wa dziko lense! (1 Pedru 5:9) Lufoyi limweri limbagumanika kokha pakati pa wanthu wa Mulungu.

  • MTENDERE: Thangwe ra lufoyi ‘timbapirirana winango na mwanzace’ ndipo kucita bzimwebzi kumbatithandiza kukhala na mtendere na ciphatano. (Wayefezo 4:2, 3) Ndipo timbawona mtendere umweyu pa mitsonkhano ya gwere, ya dera na ya cigawo. Kodi imwepo munkutawirizambo lini kuti kukhala na mtendere umweyu n’cisimbo cikulu cakudabwisa m’dziko lakuipali? (Psalymo 119:165; Zaiya 54:13) Tikambakhala mwa mtendere na winango, timbalatiza kuti timbawafunadi ndipo bzimwebzi bzimbakondwesa Baba wathu wa kudzulu.—Psalymo 133:1-3; Mateu 5:9.

‘LUFOYI LIMBAMANGIRIDZA’

Paulo adanemba kuti: ‘Lufoyi limbamangiridza.’ (1 Wakolinto 8:1) Kodi iye akhafuna kulewa ciyani na mafalaya? Paulo adafotokoza thandauzo la mafalaya mu 1 Wakolinto kapitulo 13, ndipo wanthu winango ambacemera kapituloyi kuti “Psalymo la Lufoyi.” Lufoyi limbandosamala lini bzace bzokha, koma limbasamala bzakufuna bza winango. (1 Wakolinto 10:24; 13:5) Munthu wa lufoyi, ambapirira, ambadekera mtima winango, ambacita bzinthu mwakukumbukira winango, ambacitisa banja lace pabodzi na gwere kukhala la lufoyi na lakuphatana.—Wakoloso 3:14.

Pana njira zizinji zakulatizira lufoyi kwa winango, tsono lufoyi lathu kuna Mulungu ndiro lakufunika kwene-kwene, thangwe ndiro lomwe limbatimangiridza kuposa bzense. Thangwe ranyi? Thangwe lufoyi lathu kuna iye ndiro lomwe limbaticitisa kuti tikhale wakuphatana. Ndipo wanthu wa cikhalidwe cakusiyana-siyana, mtundu na bzirewedwe bzense, ankunamata Yahova ‘mwakuphatana.’ (Sofoniya 3:9) Bwerani tikhale wakutsimikiza kulatiza nsiku zense lufoyi lomwe ni khalidwe lakufunika kwene-kwene la cisapo ca mzimu wakucena.

^ ndi. 2 Ino ni nkhani yakuyamba pa nkhani zipfemba zomwe zin’dzafotokoza khalidwe libodzi na libodzi la cisapo ca mzimu.