1, 2. a) ¿Imatan Dios qowanchis? b) ¿Imaraykun kanqapuni llakikuykuna? (Kay paginapi fotota qhaway.)

LLIUPAS munanchismi thajpi kausayta ¿riki? Chhaynataq chayqa kusisqachá kashanchis Jehová Dios thaj kay qowasqanchismanta. Chay thaj kayta qowasqanchisraykun sonqonchispas yuyayninchispas thaj kashan (Filip. 4:6, 7). Chaymantapas Jehová Diosman vidanchista qosqanchisraykun paywan thajpi kashanchis (Rom. 5:1).

² Ichaqa, thaj kaytaña Dios qowanchis chaypas kanqapunin llakikuykunaqa, ¿imarayku? Tukukuy p’unchaykunapi kausasqanchisrayku. Tukukuy p’unchaykunapi kausasqanchisraykun runakunapas millayman tukupushanku (2 Tim. 3:1-4). Chaymantapas Saqraq contranpi pantasqa yachachikuykuna contrapi iman qaqata sayananchis kashan (2 Cor. 10:4, 5). Ichaqa manan chaykunallachu, mayninpiqa yaqapaschá familianchis thaj kayninchista  qechuwasunman, ¿imaynata? Yaqapaschá noqanchismanta burlakunkuman. “Qanpa kausaykipin familia t’aqanasqa kashan” nispapaschá niwasunman. Mayninpiqa familiamanta imapaschá qarqoyta munawasunman. ¿Imaynatan chayta qhawarinanchis? ¿Imatan ruwasunman chhaynapi tarikuspa? Chaykunamantan kaypi yachasunchis.

3, 4. a) ¿Lliu runakunachu chaskikunanku karan Jesuspa yachachisqanta? b) ¿Imaraykun sasa kanan karan Jesusta qatikuy?

³ Jesusmi niran: “Ama piensaychischu kay pachaman jamusqaywan thaj kay kanantaqa; manan thaj kayta apamuqchu jamuni, aswanmi espadata churaq. Noqaqa t’aqanachiqmi jamuni: Churin taytan contra kanqa, ususitaq maman contra, qhachuntaq suegran contra. Runaq enemigonkunaqa wasinpi kaqkunallataqmi kanqa”, nispa (Mat. 10:34-36). Chaypi Jesuspa nisqan jina, manan llapa runakunachu yachachikuyninta chaskikunan karan, chayraykun familiapipas t’aqanakuy kanan karan. Chaymi discipulonkunaqa kallpata jap’inanku karan.

⁴ Jesús kay pachaman jamuspaqa ‘cheqaq kaqmanta willananpaqmi’ jamuran manan runakunata t’aqananpaqchu (Juan 18:37). Chhaynaqa, ¿imaraykun niran: “Ama piensaychischu kay pachaman jamusqaywan thaj kay kananta”, nispa? Chaywanmi nisharan payta qatikuyqa mana facilchu kananta. Arí, payta qatikuqkunaqa imaymana sasachakuykunapin tarikunanku karan, ¿imarayku? Familiankuna amigonkuna mana cheqaq kaqta aceptasqankurayku.

5. ¿Imakunapin Jesuspa qatikuqninkuna tarikunanku karan?

⁵ Jesusta qatikuy munaq runakunaqa ñak’arinankupunin karan, familiankupas jark’akunankun karan (Mat. 10:38). Arí, Jesusta qatikuqkunaqa burlasqa, familiankuq cheqnisqan iman kananku karan. Chaywanpas askha premiotan chaskinanku karan, chhaynapunitaqmi kashanpas (leey Marcos 10:29, 30).

6. Familianchisña jark’awasunman chaypas, ¿pikunatan masta munakunanchis?

⁶ Pi familianchispas jark’awasunman Dios serviyninchista chayqa manan chayraykuchu paytaqa cheqnikunanchis. Chaywanpas Jehová Diosta Cristotawanmi pimantapas masta munakunanchis (Mat. 10:37). Saqraqa imaymanatan ruwanqa familianchista munakusqanchisrayku Jehová Diosta qonqapunanchispaq. Chaymi kunan rimasun imakunas munakuyninchista chiriyachinman chaymanta, imaynatas atipasunman chaymantawan.

7. Wakin manaña warmi-qharichu Testigo kanku chaypas, ¿imaynatan qhawarinanku casado kausayninkuta?

⁷ Bibliaq nisqan jina pipas ‘casarakuqqa ñak’ariypin tarikunqa’ (1 Cor. 7:28). Sichus qosayki otaq esposayki mana Testigochu chayqa, aswan sasachakuykunan matrimonio ukhupi kanqa. Ichaqa manan chayraykuchu t’aqanakuyman otaq divorcioman jaykunanchis. Aswanmi casado  kausaytaqa Jehová Dios jina rikunanchis (1 Cor. 7:12-16). Cristiana esposakunaqa umanta jinan respetananku qosankuta manaña Diosta servinkumanchu chaypas. Cristiano qosakunapas munakuywan khuyakuywan iman cuidananku esposankuta manaña Diospi iñinkumanchu chaypas (Efes. 5:22, 23, 28, 29).

8. ¿Ima tapuypin piensananku wakin esposakuna?

⁸ Wakin qosakunaqa manan munankuchu esposanku tukuy tiemponkuwan Dios servinankuta. Chaymi pasaran juj hermanawanpas. Paytaqa qosanmi niran ima p’unchaykunallas predicaq lloqsinan chayta. Chhaynapi tarikushanki chayqa, ¿imatan ruwawaq? Chaypaq kaypi piensay, ¿Jehová Dios saqenaykitachu qosayki munashan? Manachus chhayna chayqa kasukuy paypa nisqanta. Chhaynapin rikuchinki allin yuyaywan imatapas ruwaq kasqaykita. Manataqmi yanqachu ch’aqwata jatarichinki (Filip. 4:5).

9. ¿Imaynatan esposakuna wawankunata yachachinman papankuta respetanankupaq?

⁹ Sichus qosayki Diosta mana servinchu chayqa sasapunin wawaykikunata uyway kanqa. Chaywanpas yachachinaykin wawaykikunaman tayta-maman respetayta (Efes. 6:1-3). Ichaqa, ¿imatan ruwawaq qosayki mana Diospa kamachisqanman jinachu kausaqtin? Qanmi ejemplota wawaykikunaman qonayki qosaykita respetaspa. Chaymantapas qosaykipa allin ruwasqankunatan qhawarinayki manataqmi wawaykikunaq ñaupanpiqa imatapas ninaykichu. Aswanmi wawaykikunata ninayki: “Sapankanchismantan Dios serviyninchis kanqa”, nispa. Sichus wawaykikuna papankuta respetanqaku chayqa yaqapaschá papanku Dios serviyta munanqa.

10. ¿Imaynatan juj cristiana wawankunaman Diosmanta yachachinman manaña qosan munaqtinpas?

¹⁰ Wakin mana iñiq qosakunaqa manan munankuchu wawankuman Bibliamanta  yachachinankuta aswanmi munanku wawanku imaymana fiestakunapi participanankuta. Chhaynapiña juj cristiana tarikunman chaypas, tukuy atisqantan ruwanan wawankunaman Diosmanta yachachinanpaq (Hech. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15). Juj mana iñiq qosa manapuni munanqachu esposan wawankunaman Bibliamanta estudio qonanta ni juñunakuyman apanantapas chayqa, esposaqa respetananmi qosanpa nisqanta. Chaywanpas atikusqanman jinan wawankunaman yachachinan Diosmanta (Hech. 4:19, 20). Tiempowanqa wawakunan ajllakunanku kanqa Diosta servinqakuchus icha manachus chayta (Deut. 30:19, 20). *

11. ¿Imaraykun familianchiswan problemakuna kanman?

¹¹ Diosmanta yachayta qallarispaqa manapaschá familianchisman imatapas willaranchischu. Iñiyninchis wiñasqanman jinaqa yaqapaschá mana manchakuspa paykunaman imachus yachasqanchista willaranchis (Mar. 8:38). Chaywanqa problemakunapipaschá paykunawan tarikuranchis. Chayrayku, ¿imatan ruwasunman Diosta mana qonqaspalla paykunawan thajpi kananchispaq? Chaytan kaypi yachasunchis.

12. ¿Imaraykun familianchiskuna mana munankumanchu Testigo kananchista? ¿Imatan chaypaq ruwananchis?

¹² Familianchis imachus piensasqanta entiendesun. May kusisqachá kashanchis Diosta reqsisqanchismanta, ichaqa wakin familianchiskunaqa manapaschá chhaynatachu piensanku. Yaqapaschá paykunaqa nishanku “engañachikushanchá”, nispa. Chaymantapas manaña fiestakunapi paykunawan kasqanchisraykupaschá nishanku “manañan munakuwanchischu”, nispa. Jinaspapas yaqapaschá nishanku “ima desgraciapipaschá tarikunqa chay sectaman jaykusqanmanta”, nispa. Chaymi paykunata tukuy yuyaywan uyarinanchis, chhaynapin yachasun imaraykus llakikushanku chayta. Chayta allinta yachasun chayqa allintan explicasun imapichus iñisqanchista (Prov. 20:5). Apóstol Pablopas chaytan ruwaran. Payqa “imaymana clase runakunata” Diosmanta yachachinanpaqmi kallpachakuran, chaypaqqa allintan paykunata entiendenan karan (1 Cor. 9:19-23).

13. ¿Imaynatan rimana pi familianchispas ofendewaqtinchis?

¹³ Llamp’u simiwan rimasun. Biblian nin: “Rimayniykichisqa sumaqpuni kachun”, nispa (Col. 4:6). Pi familianchispas imapi iñisqanchismantapas problemata  ruwayta munawanchis chayqa, Diospa espirituntan mañakunanchis llamp’u simiwan rimananchispaq. Sichus ofendewashanchisña chayqa apóstol Pabloq nisqantan ruwananchis, paymi niran: “Runakuna k’amiwaqtinkupas noqaykuqa sumaqtan kutichiyku, qatikachawaqtinkupas pacienciawanmi aguantayku. Mana kaqmanta tumpawaqtinkupas sumaqtan kutichiyku”, nispa (1 Cor. 4:12, 13).

14. ¿Iman kanqa allinta comportakuqtinchis?

¹⁴ Allintan comportakunanchis. Rimayninchisña sumaq kanman chaypas, allinta comportakusun chayqa astawanmi familianchiswan thajpi kausasun (leey 1 Pedro 3:1, 2, 16). Warmi-qharipi sumaqta kausasun, wawakunatapas sumaqta uywasun, sumaq limpiotataq kausasunpas chayqa familianchiskunan ejemplota jina qhawariwasun. Manaña paykuna Testigomanchu tukunqa chaypas kusisqan kausasunchis Jehová Diosta tukuy sonqowan servisqanchismanta.

15. ¿Iman yanapawasun ama pi familianchiswanpas discutinanchispaq?

¹⁵ Sasachakuykunata atipanapaq preparakuy. Mayninpiqa yaqapaschá familianchis imamantapas discutiwasunman, chaymi manaraq paykunawan rimashaspanchis allinta preparakunanchis (Prov. 29:11). Chaypaq yachasun Australia nacionpi juj hermanamanta, paymi nin: “Suegroyqa jark’akuqmi Dios servinaykuta, chaymi manaraq visitaq rispayku qosaywan Diosmanta mañakuq kayku sumaqllata paywan rimanaykupaq. Chaymantataq preparakuq kayku imakunamantachus rimasaqku chayta, chhaynapi ima parlasqaykupas sumaqlla kananpaq”, nispa.

16. ¿Imatan yuyarinanchis familiapi phiñachinakuy kaqtin?

¹⁶ Kallpachakusunmanña familianchiswan thajpi kananchispaq chaypas, yaqapaschá mayninpiqa paykunawan discutisun. Chay pasanqa chayqa yaqapaschá chaywan llakisqa kasunchis. Maytaña familianchista munakusunman chaypas, Jehová Diostan imamantapas masta munakunanchis. Chayta ruwasun chayqa yaqapaschá cuentata qokunqaku Bibliata kasukuyqa allinpuni kasqanta. Ichaqa, manan pitapas obligasunmanchu Diosta servinanpaqqa, aswanmi willananchis imaraykus Diosta serviy allin chayta. Chaymantapas Jehová Diosqa llapa runamanmi juj oportunidadta qon payta servinankupaq (Is. 48:17, 18).

17, 18. ¿Imakunan yanapawasunman pi familianchispas Diospa llaqtanmanta qarqosqa kaqtin?

¹⁷ Pi familianchispas Diospa llaqtanmanta qarqosqa kaqtinqa otaq Testigo kayninta saqepuqtinqa juj espadapas sonqonchista k’iriwashasunman jinan nanayninchis kanman. Chhaynapi tarikuspa, ¿imatan ruwasunman?

 ¹⁸ Diospa munaynin ruwaypi yuyayninchis kachun. Familianchis Diospa llaqtanmanta qarqosqa kasqanraykupaschá iñiyninchis pisiyanqa, ¿iman yanapawasunman chay mana pasananpaq? Sapa p’unchaymi Bibliata leena, juñunakuykunamanmi mana faltakuspa rina, tukuy sonqomantataq Diospa yanapayninta mañakunanchis, chhaynapin tukuy imatapas aguantasun (Jud. 20, 21). Chaykunataña ruwawaq chaypas, ¿imatan ruwawaq sonqoykipi chay nanay mana chinkaqtin? Ama pisipaychu. Aswanpas Dios serviypi ocupakuy, chay ruwaykunan yanapasunki ama nishu llakisqa kanaykipaq. Chaymi pasaran 73 Salmosta qelqaq runawanpas. Payqa mana allinkunapin piensasharan, chaywanmi llakisqa kasharan. Jehová Diospa yanapayninwanmi ichaqa allin kaqkunata ruwaran, junt’aq sonqollataq karanpas (Sal. 73:16, 17). Noqanchispas chayta ruwasun chayqa junt’aq sonqollan kasun.

19. ¿Imaynatan rikuchisunman Diospa wanachiynin respetasqanchista?

¹⁹ Jehová Diospa wanachisqanta respetasun. Pi munakusqanchis runapas wanachisqa kaqtinqa may sonqo nanaymi. Ichaqa chay wanachiymi lliuta yanapawasun, paytapas yanapanqan Jehová Diosman kutiripunanpaq (leey Hebreos 12:11). Chaykamaqa respetananchismi Jehová Diospa wanachiyninta manataqmi juñunakunachu paywanqa (1 Cor. 5:11-13). Manaña facilchu kanman chaypas manan yanqapas qasiqa paykunawan rimashanachu. Manan celularpi wajashanachu ni mensajekunata apachishanachu ni cartakunatapas qelqashanachu.

20. ¿Imatan suyakushanallanchis?

²⁰ Suyakushallay. Munakuyqa tukuy imatan suyan. Chhaynataq chayqa suyakushallasun qarqosqa familianchis Diosman kutirikunanta (1 Cor. 13:7). Sichus vidanpi cambiokunata ruwashan chayqa, paykunapaqmi mañapunanchis chhaynapi kallpata jap’ispa Jehová Diospa invitacionninta chaskikunanpaq, Diosmi paykunata nin: “Kutirikamuway”, nispa (Is. 44:22).

21. ¿Imatan ruwawaq familiaykipi jark’akuy kaqtin?

²¹ Jesustan noqanchisqa pi runamantapas masta munakunanchis, chaytan pay kikin niran. Jesusqa yacharanmi familianchisña jark’awaqtinchispas Diospaq junt’aq sonqo kananchista. Chayrayku, Jesusta qatikusqanchisrayku familianchispi “espada” otaq jark’akuy kashan chayqa, Jehová Diospa yanapayninta mañakusun paymi yanapawasun ima llakikuytapas aguantananchispaq (Is. 41:10, 13). Jehová Diospas Jesuspas ancha kusisqan kashanku imaña kaqtinpas paykunapaq junt’aq sonqo kasqanchismanta. Chaymantapas jamuq tiempopin imaymana bendicionkunata qowasun. ¿Manachu chayta yachay kusichiwanchis?