1-3. a) Vaisrayeli va ti ka txiemo txihi ka mbimo ya Zakariya? b) Ngu ku txani Jehovha a di kombete vathu vakwe ti to ve tshumelela kwakwe?

WONA dibhuku di txi puruma, wamsikati a ku mndani ka khadi ya siñolo, vavasikati vambidi, va txi puruma mpfhukani ngu tibhapi ta nyawukolwe. Zakariya a ti woni ngu maso toneto ka miwoniso yakwe. (Zakariya 5:1, 7-9) Ngu ku txani Jehovha a di kombile mprofeti Zakariya miwoniso yoneyo? Vaisrayeli va ti ka txiemo txihi ngu mbimo yoneyo? Athu hi nga gonda txani ka miwoniso yoneyo?

² Ka dilembe da 537 na ku si seta Kristu, vathu va Jehovha va ti tsakile ngutu. Va ti humile ka wukhumbi wu va nga ti ka wona kudingana 70 wa malembe! Makhatoni, va ti tsakile aku va nga ti tshumela ve ya aketa dithepele ni ku ya khozela Jehovha. Ngu dilembe dimwedo dwe, se va ti khatile kuaka dithepele. Vathu va ti tsakile ngutu, se vona va to “tsaka ngu kutsaka ka hombe ngutu kuza mapswi me pfala  kule ngutu.” (Ezra 3:10-13) Kambe vakaneti kha va swela kukhata mthumo wawe wo kaneta. Vaisrayeli va thelekile dikhodho ve za ve leka kuaka dithepele. Se va khatile kuwona ta mitini ni tithembweni kwawe. Kupindile 16 wa malembe dithepele di si se guma ku akwa. Ngu toneto, ku ti laveka txialakanyiso txa ti to ve tshumelela ka Jehovha ve leka kuwona tawe dwe. Jehovha a ti lava ve mu khozela ngu kuhiseka ni txibindi.

³ Se ngu dilembe da 520, Jehovha a rumete mprofeti Zakariya ti to e ya va khumbulisa ti to ngu ku txani Jehovha a di va humisile Bhabhilona. Wona ti to ditina da Zakariya di womba ti to “Jehovha a khumbute.” Hambiku Vaisrayeli va nga ti divate ati Jehovha a nga va mahela, Txizimu txi ti ngadi txi va khumbula. (Lera Zakariya 1:3, 4.) Jehovha a thembisile ku va vhuna ti to ve wuyisa wukhozeli wo basa. Jehovha a tshumete e va khumbutisa ti to ene a na amukela wukhozeli wawe ngako va txi mu ninga asi i ku sa lisima dwe. Konkuwa he xolisisi miwoniso yimbidi ya Zakariya, wa wutxhanu ni wumwewo ni wa wutxhanu ni yimbidi. Hi na wona ti to Jehovha a va vhunisile ku txani Vaisrayeli ngu kuthumisa miwoniso yoneyo ni ku athu hi nga gonda txani ka yona.

4. Ka muwoniso wa wutxhanu ni wumwewo, Zakariya a woni txani? Ngu ku txani dibhuku di nga ti bhatwe madhawa otshe? (Wona mfota wu wu ku makhatoni 1.)

⁴ Zakariya ndima 5 yi khata ngu muwoniso wo xamalisa. (Lera Zakariya 5:1, 2.) Zakariya a woni dibhuku di txi puruma mpfhukani. Dibhuku donedo di ti ni konamu ka 9 wa mimetro ya kulapha, ni 4,5 wa mimetro ya kuanama. Se dibhuku di to tulwa kubhalwa madungula. (Zakariya 5:3) Ka mbimo ya kale, dibhuku do tombetelwa, di ti bhalwa ka didhawa dimwedo. Kambe adi di nga wonwa ngu Zakariya, di ti bhatwe madhawa otshe nguko ku ti bhalwa madungula a wulamuli.

5, 6. Jehovha a wu wonisa ku txani wukhamba?

⁵ Lera Zakariya 5:3, 4. Votshe vathu va fanete ve xamula ka Txizimu ngu simaho sawe. Kambe ngutu-ngutu vathu va Jehovha ngako va dhanwako ngu ditina dakwe. Vona va mu randa futhi va tiziva ti to kupa ti nyenyezisa ditina dakwe. (Mavingo 30:8, 9) Vathu vamwani va nga alakanya ti to kupa kha ta biha u di ni txivangelo txo pfala. Kambe ku singa ni mhaka ni ti to txivangelo ngu txihi, m’thu wu a paku kha na mhaka ni Jehovha, ditina Dakwe ni mlayo wakwe, kambe a ni mhaka ni nene dwe.

⁶ Ina u ti woni ti to Zakariya 5:3, 4 yi womba ti to txiruko txi ndina ‘wulela nyumbani ka dikhamba’ ni ku txi ndina ‘zumba wusiku wotshe nyumbani kwakwe  kambe txi yi heta’? Jehovha a nga humisa hahanze wubihi hagari ka vathu vakwe. M’thu hambi a txo pa ti si ziwi ngu maphoyisa, valungu vakwe, madhota mwendo vaveleki, kambe Jehovha a na tiziva. Jehovha kha kanakani ti to m’thu hambi a txo pa ngu nzila yihi, ene a na ti humisa ha vathoni. (Vahebheru 4:13) Athu ha tsaka ngu ku va ni vathu ava va zamako kuthembeka “yotshe mbimo”!—Vahebheru 13:18.

7. Hi fanete hi maha txani ti to hi huluka wulamuli wu wu ka dibhuku?

⁷ Wu walo wukhamba wu wu tsakisaku Jehovha. Kuengisa Jehovha ni kuziva milayo yakwe mayelano ni ta tinene ni to biha, ni kuhanya ngu nzila yi yi basisako ditina dakwe i kateko kwathu. Hi txi maha toneto, ha huluka ka wulamuli wa Jehovha ka vathu ava va si muengisiko.

8-10. a) Txixambanyo nji txani? b) Ngu txihi txixambanyo atxi Mkoma Zedhekiya a nga txi funya?

⁸ Dibhuku dile do puruma di tshumela di va ni madungula aya ma bhasopisako awu “a xambanyako makuhu” ngu ditina da Txizimu. (Zakariya 5:4) Txixambanyo i mapswi aya ma tsanisekisako ti to mhaka yo kari ditshuri, mwendo txithembiso txo maha to kari mwendo kwa mbi maha.

⁹ Phela kuxambanya ngu ditina da Jehovha hi nga msakano. (2 Makronika 36:13) Hi ti wona ka ti ti nga humelela Zedhekiya mkoma wo gwitisa wu a nga fuma Jerusalema. Zedhekiya a mahile txixambanyo ngu ditina da Jehovha txa ti to ene a ndina ti veka hahatshi ka mkoma wa Bhabhilona. Kambe Zedhekiya a divati txixambanyo txakwe. Ngu toneto, Jehovha a gete  Zedhekiya ti to “ka wukhalo wu a zumbako ka wona, mfumeli wu a nga fumiswa ngu ngene, akule a nga eyisa txixambanyo ni kufunya txitumelelano, ina, a na fela kona Bhabhilona.”—Ezekhiyele 17:16.

¹⁰ Jehovha a ti emete ti to mkoma Zedhekiya e hetisisa txixambanyo atxi a nga ti tximahile ngu ditina dakwe. (2 Makronika 36:13) Kambe Zedhekiya a lekile txithembiso txakwe e ya kombela txivhuno ka ditiko da Egipta ti to e khululwa Bhabhilona. Kambe a txo sakana, ditiko da Egipta di si na ku m’vhuna.—Ezekhiyele 17:11-15, 17, 18.

11, 12. a) Ngu txihi txithembiso txa hombe ka sotshe? b) Kutiningetela kwathu ku wu gwesa ngu nzila yihi wutomi wathu ditshiku ni ditshiku?

¹¹ Hi gonda txani ka ti ti nga humelela Zedhekiya? Ti to Jehovha wa engisa sixambanyo sathu. Kha ha fanela hi divala sithembiso sathu, ti to Jehovha e tsaka. (Masalmo 76:11) Txixambanyo txa hombe ka sotshe, nja ku tiningetela ka Jehovha. Mbimo yi hi tiningetelako kwakwe, hi thembisile ti to hi na mthumela hambi ku txo humelela txani ni txani ka wutomi wathu.

¹² Hi nga txi xayisisa ku txani txithembiso txathu ka Jehovha? “Ditshiku ni ditshiku” hi manana ni siduko sa hombe ni sa sidotho. Nzila yi hi wonisanako ni sikarato soneso, yi kombisa ati wuxaka wathu ni Jehovha wu nga bangisa tona. (Masalmo 61:8) Ngu txikombiso, u na maha txani ngako mthumi mwendo m’gondi kuloni a txi sakana ngu ku kusiha? Ina u na lamba se u kombisa ti to u lava kuengisa Jehovha? (Mavingo 23:26) Se u maha txani ngako i di awe wekha ha mwayani u khozelako Jehovha? Ina wa kombela Jehovha ti to e kuvhuna kusimama ni mahanyelo a Wukristu? Ku singa ni mhaka ni txiemo txako, ina ditshiku ni ditshiku wa bonga lirando ni mkongomiso wa Jehovha ? Ina wa zama kumana mbimo yo lera Bhiblia ditshiku ni ditshiku? Phela mbimo yi hi nga tiningetela ka Jehovha hi m’thembisile kumaha totsheleleto. Ngako hi txi mmahela ati hi tikotako ni ku muengisa, hi kombisa ti to ha mu randa Jehovha ni ku hi lumba ene. Athu hi hanyela kukhozela Jehovha. Se aku hi thembekako kwakwe ene a hi thembisa ti to mbimo yi yi tako a na hi mahela timhaka to xamalisa.—Dhewuteronome 10:12, 13.

13. Hi gonda txani ka muwoniso wa wutxhanu ni wumwewo wa Zakariya?

¹³ Muwoniso wa wutxhanu ni wumwewo wa Zakariya wu hi vhuna kupfisisa ti to ngako hi txi randa Jehovha, hi na mbi pa mwendo kufunya sithembiso sathu. Hi gondile kambe ti to hambiku Vaisrayeli va nga maha sionho so tala, Jehovha kha leka txithembiso txakwe ni ku kha va leka. A ti pfisisile ti to va ti ka txiemo txo karata txa valala vawe. Ngu txikombiso txiya, Jehovha a hi gondisa ti to hi fanete hi xayisa sithembiso sathu. Se hi nga tsaniseka ti to ene a na hi vhuna. Nzila yimwane ayi  ene a hi vhunako ngu yona, ngu hi ninga themba ya mbimo yi yi tako. Na i singa kale ene a na gumisa wotshe wubihi ha mafuni. Themba yoneyo yi ka muwoniso wa wutxhanu ni yimbidi.

14, 15. a) Ka muwoniso wa wutxhanu ni yimbidi, Zakariya a woni txani? (Wona mfota wu wu ku makhatoni 2.) b) I mani wu a nga ti mndani ka khadi? Ngu ku txani ngelozi yi di vhate khadi?

¹⁴ Msana ka ku va Zakariya a di woni dibhuku do puruma, ngelozi yi mu gete tiya: ‘Guleta maso u wona.’ Se Zakariya a woni txo nga khadi, txi dhanwako ku i “efa.” (Lera Zakariya 5:5-8.) Khadi yi ti ni txidhingizelo, i ku txivhalo txo nemela ngutu. Se mbimo yi txi nga vhunungulwa, Zakariya a woni ‘wamsikati a di khalahatshile mndani.’ Se ngelozi yi m’txhamusete ti to wule wa msikati “Mbubihi.” Alakanya Zakariya a txi thava mbimo yi a wonako ti to wule wamsikati a zama kuhuma! Se ngu txikuluveta ngelozi yi to retha wule wamsikati, se yi vhala ngu txidhingizelo. Ti womba txani toneto?

¹⁵ Muwoniso wuwa wu hi ninga themba ya ti to Jehovha a na mbi thuka e leka wubihi hagari ka vathu vakwe. Ngako Jehovha a txi wona wubihi wo kari, ngu txi kuluveta a na wu thavisa. (1 Vakorinto 5:13) Toneto ti wonekile mbimo yi ngelozi yi nga gabanyeta khadi ngu txivhalo txo nemela.

16. a) Kuhumelete txani ngu khadi? (Wona mfota wu wu ku makhatoni 3.) b) Vale vavasikati vavambidi va ti ya hani ni khadi?

¹⁶ Zakariya a gwitile e wona vavasikati vambidi ava va nga ti ni tibhapi to nga ta nyawukolwe. (Lera Zakariya 5:9-11.) Vavasikati vonevo va si fani ni wule wa  mule ka khadi. Va to gula khadi yile, se ve puruma ngu tibhapi tawe ta mtamo, ve teka ‘Wubihi’ ve wu yisa kule ngutu. Se va ti wu yisa hani? Va ti wu yisa “ditikoni ka Siniri”, mu ku nga ti maneka Bhabhilona. Ngu ku txani va nga ti wu yisa ka ditiko dile?

17, 18. a) Ngu ku txani Bhabhilona i nga ti wukhalo wa wunene wo yisa ‘Wubihi’ ka wona? b) U ti emisete kumaha txani?

¹⁷ Vaisrayeli va mbimo yile va ti tipfisisa ti to ngu ku txani wule wamsikati, i ku ‘Wubihi’ a txi yiswa Bhabhilona. Va ti ti ziva ti to didhoropa da Bhabhilona di ti tate ngu wubihi wa wugelegele ni kukhozela sifananiso. Zakariya ni vamwane ava va nga zumba Bhabhilona, ditshiku ni ditshiku va ti lwisana ni wuhedheni. Se muwoniso wuwa wu va tsanisile ti to Jehovha a na basisa wukhozeli wakwe.

¹⁸ Wu tshumete wu khumbulisa Vajudha ti to va ti ni wutixamuleli wo basisa wukhozeli wawe. Wubihi kha wu nambi thuka wu txi tumelelwa hagari ka vathu va Txizimu. Nyamsi, Jehovha a hi betile ka sengeletano yo basa, aha hi manako lirando ni kuvhikelwa. Hotshethu hi ni wutixamuleli wo yi xayisa yi zumba yi di basile. Wubihi kha wu laveki ka vathu va Txizimu.

19. Hi gonda txani ka miwoniso yo xamalisa ya Zakariya?

¹⁹ Miwoniso yimbidi ayi Zakariya a nga yi wona i bhasopa wa hombe ka va va mahako to biha. Jehovha a na mbi leka wubihi wu ya masoni. Kota malanda akwe, athu hi fanete hi nyenya wubihi. Miwoniso yile yi hi tsanisekisa ti to ngako hi txi zama kutsakisa Tate wathu wa lirando, ene a na mbi hi tisela txiruko, aniko a na hi vhikela ni ku hi katekisa. Hambiku ti nga karatako kuzumba hi di basile ka ditiko diya do biha, hi nga sikota ngu kuvhunwa ngu Jehovha! Kambe hi ti zivisa ku txani ti to wukhozeli wa ditshuri wu na huluka? Ni ku, aku xanisa ya hombe yi ku kona hawa nyongani, hi ti zivisa ku txani ti to Jehovha a na vhikela sengeletano yakwe? Ka msungo wu wu londiselako hi na ta mana tixamulo ta kona.