1-3. (a) Zakaria wakatanga rini kuporofita zve ngowapi wainga mugariro wo vandhu va Jehovha? (b) Ngenyi Jehovha wakakumbira kuti vandhu vake vahwirire kwaari?

MUPHUKUTU waimburuka, mwanakaji ari mukati mo cimujiyo co kupimira zve vanakaji vaviri vari kumburuka vano mapapiro akadari inga o thupu. Izvi ndi zvimwe zvo zvivoniso zvinoshamaisa zvakavona Zakaria. (Zakaria 5:1, 7-9) Ngenyi Jehovha wakapa muporofita wake zvivoniso izvi zvinoshamaisa? VaIziraeri vainga pa mugariro wapi pa nguva iyi? Zve tingabesereka kudini nyamasi uno ngo zvivoniso izvi?

² Rainga gore ro 537 Kristu acito waviya zve vandhu va Jehovha vainga vakadakara maningi. Ivona vainga mu ushoko ku Bhabhironi mu makore anokwana kuita 70, asi wari vainga vasujunuhwa! Ivona vainga vacinyaukihwa kuti vahwirire Jerusarema kuti vamusijire temberi zve vanamate Jehovha kondhono. No rapera gore, vaIziraeri vakatanga kuvaka  temberi. Vandhu vainga vakadakara maningi zve vainga ‘vecikuhwa ngo simba, mazwi aizika ndhambo.’ (Esdra 3:10-13) Asi, kuteverehwa ko basa ro kuvaka kwakaramba kweciengejeka. VaIziraeri vakaguma pa kuremba zvokuti vakatoima basa ro kuvaka temberi. Kunja kwa izvi, vaitobatikana pa kuvaka nyumba javo no kurima munda javo. Nopapera makore matandhatu, temberi ya Jehovha yainga icito yapera. Vandhu va Mwari vaidikana kuceukijwa kuti vahwirire kuna Jehovha zve vatame kurangarira zvavo basi. Jehovha waida kuti vamunate ngo kuvangisira no kucunga.

³ Ngokudaro mu gore ro 520, Jehovha wakagaja muporofita wake Zakaria kuti abesere kuceukija vandhu avo kuti ngenyi Iyena wakavasujunura kubva Bhabhironi. Zvinodakajisa ngo zvokuti zina ro kuti Zakaria rinoreva “Jehovha Anoceukija.” Pikija vaIziraeri vainga vakanganwa zvovakaitihwa ndi Jehovha, Mwari wainga acizivi kuvakanganwa. (Verenganyi Zakaria 1:3, 4, Shanduro yeNyika Itsva.) Jehovha wakagondesa kuti waizovabesera kumusijira kunamata kwakacena. Asi iyena wakavangwaja kuti waizotendera kunamata kwavo basi, kudari ivona vakakuita ngo simba rese. Ngatende tipopore civoniso co citandhatu no co cinomwe ca Zakaria. Tinozojija kuti Jehovha wakabesera kudini vaIziraeri zve kuitisa kudini zvivoniso zviviri izvi zvinotibesera nyamasi uno.

4. (a) Ngocapi cakava civoniso co citandhatu ca Zakaria? (b) Ngenyi muphukutu uwu waitahwa mativi ese? (Vonanyi divi ro kutanga ro pikica 1.)

⁴ Cipauko co 5 ca Zakaria cinotanga ngo civoniso cicikazivi kuvonekazve. (Verenganyi Zakaria 5:1, 2.) Zakaria wakavona muphukutu ucimburuka. Muphukutu uwu wainga no mametru 9 zve wainga no urebu unokwana kuita mametru 4 no meya. Muphukutu uwu wainga wakafununguka zve wainga wakatahwa. (Zakaria 5:3) Ainga masoko anosisira maningi o rutongeso. Mu nguva yo kare, vandhu vainga no cirovejeso co kutara divi rimwe basi ro muphukutu. Asi, masoko aya ainga anosisira maningi zvokuti muphukutuwo waitahwa mativi ese.

5, 6. Jehovha anozwa kudini ngo pamusoro po mushovo uri wese wo umbavha?

⁵ Verenganyi Zakaria 5:3, 4. Vandhu vese vanozodavira kuna Mwari ngo zviito zvavo. Izvi ndizvonadi kamare ku vandhu va Jehovha, ngokuti vanodanijwa ngo zina rake. Ivona vanomuda zve vanozviziva kuti kuba kunopseruja zina rake. (Mazwi Akangwara 30:8, 9) Vandhu vamweni vangararira kuti kuba akuzivi kushata kudari kuno mathangwe akanaka. Asi, azvinenyi cido capi cinotora kuti mundhu abe, paanoba iyena anovonesa kuti cido cake co umbau ngo cinosisira maningi kupinda Jehovha, zina Rake, no mutemo Jake.

⁶ Mavona here kuti Zakaria 5:3, 4 yananga  kuti cituko ‘caizoghwina mu nyumba yo mbava’ zve ‘caizogara mu nyumbemo, cozoipeja’? Ngokudaro Jehovha angaphetura nokutonga mushaishi pakati po vandhu vake. Pikija kudari mbavheyo ingakwanisa kutiza maphorisa, patarawe, vakuru kana vabari, aingakwanisi kutiza Jehovha. Mwari anozoita kuti mushovo wese wo umbavha ubudiswe pambhene. (Vaheberi 4:13) Zvokadi kamare, tino mudakaro ngo kuva pakati po vandhu vanovangisira kuti vave vakagondeka mu “bzese”!—Vaheberi 13:18.

7. Tingatizisa kudini cituko co muphukutu waimburukari?

⁷ Mushovo uri wese wo umbavha unonyangaja Jehvoha. I rukujo kwatiri kuziva zve kuzwira zviambi zva Jehovha ngo pamusoro po zvakanaka no zvakashata zve torarama mu njira icikapseruji zina rake. Ngo kuita kudaro tinotiza rutongeso hwa Jehovha ku vandhu vacikamuzwiri.

8-10. (a) Mbhiko i cinyi? (b) Ngoyapi mbhiko yakaita Mambo Zedekia?

⁸ Tevere, muphukutu waimburukari wakapa masoko o ngwajo ku vese vaya vaivereketa zvo ‘kucengeja’ mu zina ra Mwari. (Zakaria 5:4) Mbhiko ndi manera okuvonesa kuti cakati i cokwadi kana kuti i cigondiso cinosisira maningi cingaithwa kana kutama kuitwa.

⁹ Kuita mbhiko mu zina ra Jehovha i shwiro inosisira maningi. Tinojija izvi kubva mu zvakaitika na Zedekia, mambo wo kupejisira wakatonga Jerusarema. Zedekia wakaita mbhiko mu zina ra Jehovha kuti waizozvidira pasi pa mambo wo Bhabhironi. Asi Zedekia aazivi kukwanirisa cigondiso cake. Ngo iyo ndava, Jehovha wakananga kuti iyena “anozofa mu nyika ya mambo waakamupa  dendemaro, ngokuti wakaxora mbhiko ya mambowo, no kugura citenderano cake; bzinoti, anozofa mu Babilónia.”—Ezekieli 17:16.

¹⁰ Mambo Zedekia wakaita mbhiko mu zina ra Mwari zve Jehovha waivetera kuti aikwanirise. (2 Kronike 36:13) Asi, Zedekia wakagura cigondiso cake zve wakakumbira kuti Ejipita imusujunure ku vaBhabhironi. Pikija zvakadaro, Ejipita aicaikwanisa kumubesera.—Ezekieli 17:11-15, 17, 18.

11, 12. (a) Ngoyapi cigondiso cinosisira maningi yatinozoita? (b) Kujipira kwedu kungapsasa kudini upenyu hwedu hwo njiku no njiku?

¹¹ Kubva ku zvakaitikari na Zedekia, tinojija kuti Jehovha anozwa zvigondiso zvatinoita. Kuti timudakajise, tinodikana kukwanirisa zvigondiso zvedu. (Nduyo 76:12) Cigondiso cinosisira maningi catingaita i kujipira kwedu. Patinojipira pacedu kwaari, tinogondisa kuti tinozomushandira azvinenyi zvinoitika mu upenyu hwedu.

¹² Tingakwanirisa kudini cigondiso cedu kuna Jehovha? “Njiku jese” tinomuejo mukuru zve mudoko. Njira yatinohwisana no muejo iji tinovonesa kuti ushamwari hwedu na Jehovha wakavanga zvakadini. (Nduyo 61:9) Inga muezaniso, zvicinyi zvamaizoita kudari mudoni wo kucikora kana wo kubasa akatanga kutamba nemwi eciita inga anomuda? Ngo kuda kuzwira Jehovha, munozomukhombija kuti amuzvidi here? (Mazwi Akangwara 23:26) Kana kuti kudari ndimwi mwega pa mbhuri yenyu munonamata Jehovha keni? Munokumbira Jehovha kuti amubesere kuti murambe mucirarama inga muKristu? Azvinenyi ngowapi mugariro wenyu, munobonga Jehovha njiku jese ngo rudo no ndhungamiro jake here? Muri kupsaka nguva yo kuverenga Bhaibheri njiku jese here? Azvinenyi hazvo, itusu takagondesa kuita zvese izvi potakapira upenyu hwedu kuna Jehovha. Patinomuzwira zve toita zvatinokwanisa, tinotatija kuti tinoda Jehovha zve tiri vake. Kunamata kwedu i njira yo kurarama. Zve ngokuti takagondeka kuna Jehovha, iyena anotigondesa upenyu unoshamaisa kumbejiyo.—Deuteronòmio 10:12, 13.

13. Tingajijenyi mu civoniso co citandhatu ca Zakaria?

¹³ Civoniso co citandhatu ca Zakaria cinotibesera kuzwisisa kuti kudari tinoda Jehovha, itusu atizobi kana kutama kukwanirisa zvigondiso zvedu. Tinojijazve kuti pikija vaIziraeri vakaita zvishaishi zvizinji, Jehovha wakaramba ano cigondiso cake zve aazivi kusia vandhu vake. Iyena wakazwisisa kuti ivona vainga pa mugariro unonesa maningi ngo kutendenejwa ngo vavengi vavo. Ngo muezaniso umwe uwu basi, Jehovha anotijijisa kuti tinodikana kukwanirisa zvigondiso zvedu. Zve tingava no cokwadi co kuti iyena anozotibesera kuzviita. Njira imwe yaanotibesera ndiyona Jehovha ngo yo kutipa vetero kuitira kumbeji. Sambi-sambi, anozopeja ushati hwese pasi pano. Tingaverenga ngo pamusoro po vetero yondhoyo mu civoniso cinotevera ca Zacaria.

14, 15. (a) Ngocapi cakava civoniso co citandhatu ca Zakaria? (Vonanyi divi ro cipiri ro pikica yo 1.) (b) Ndiani mwanakaji waingari mukati mo cimujiyo? (c) Ngenyi ngirozi yakacikinija cimujiyo?

¹⁴ Zakaria paakapera kuvona muphukutu ucimburuka, ngirozi imweni yakamubvunja kuti: “Musai majiso.” Perapo Zakaria wakavona cimujiyo co kupimira caidanijwa “efa.” (Verenganyi Zakaria 5:5-8.) Cimujiyo co kupimira ici cainga no cidumaijiro co simbi. Pocakapfununguhwa, Zakaria wakavona kuti “mainga no mwanakaji.” Ngirozi yakasanangurira Zakaria kuti mwanakaji waingari mukati mo cimujiyo ici wainga “cixaixi.” Rangariranyi basi mathyire akaita Zakaria paakavona mwanakaji uwu ecieja kubuda! Asi, ngo kukasika ngirozi yakafungira mwanakaji wiya zve yocikinijira ngo cidumaijiro. Izvi zvinoda kurevenyi?

¹⁵ Civoniso ici cinotithembesa kuti Jehovha aazotenderi mushovo uri wese wo ushati pakati po vandhu vake. Kudari Jehovha wakavona ciri cese cakashata, anozocibvisa ngo kukasika. (1 VaKorinto 5:13) Ngirozi yakavonesa izvo payakafunga ngo kukasika cimujiyo ciya.

16. (a) Icinyi cakaitika no cimujiyo? (Vonanyi divi ro 3 ro pikica yo 1.) (b) Vanakaji vaingari no mapapiro vakaendesa kwapi cimujiyo?

¹⁶ Tevere, Zakaria wakavona vanakaji vaviri vainga no mapapiro akavanga akadari inga mapapiro o thupu. (Verenganyi Zakaria 5:9-11.) Vanakaji ava vainga vakasiana kamare no mwanakaji mushati waingaya mu cimujiyo. No mapapiro avo ano simba, ivona vakathwara cimujiyo ciya no “cixaixi” cainga mukatimo voenda naco ndhambo. Vakaenda naco kwapi? Vakacitora voenda  naco ku “nyika yo Xinari” ku Bhabhironi. Ngenyi vakaenda naco kondhoyo?

17, 18. (a) Ngenyi Bhabhironi rainga ‘cigajikiro’ kuitira “cixaixi”? (b) Masunga kuitenyi?

¹⁷ VaIziraeri vairarama mu njiku ja Zakaria vaizozwisisa kuti ngenyi Bhabhironi raizova ndau yakanaka yo kusia “cixaixi.” Ivona vaiziva kuti rainga dhorobha raizara ngo uhure no kunamata ko kunyepa. Zakaria no vaJudha vamweni vakararama kondhoyo, njiku jese vaieja kuramba kukhwevehwa ngo mugariro wo cihedheni. Ngokudaro civoniso ico cakavonesa kuti Jehovha anozoramba acicenesa manamatiro ake.

¹⁸ Civoniso ici caiticeukijazve kuti vaJudha vainga no mutoro wo kuramba vacicenesa manamatiro avo. Ushati aubviri zve auzotendehwizve pakati po vandhu va Jehovha. Nyamasi uno, Jehovha ari kutinghwinisavo mu sangano rake rakacena, motinozwa rudo hwake zve ngwaririro. Umwe na umwe wedu ano mutoro wo kubesera kuti sangano iri rirambe rakacena. Ushati audikani kuwanika pakati po vandhu va Jehovha.

19. Ngoyapi revo inonyaukirisa yo zvivoniso zva Zakaria nyamasi uno?

¹⁹ Civoniso co citandhatu no co cinomwe i ngwanjo inosisira ku vaya vanoita zvakashata. Jehovha aazotenderi kuti ushati uenderere mberi. Inga vashandiri vake, tinodikana kunyenya ushati. Zvivoniso izvi zvinotithondhoja kudari tikashanda kuti tidakajise Baba wedu vo rudo, ivona avazotituki asi, vanozotingwarira zve votikomborera. Pikija zvinganesa kuramba takacena mu nyika ino yakashata, Jehovha angatibesera kuti tibudirire! Asi, tingava kudini no gwinyiso ro kuti kunamata ko cokwadi kunozopokonyoka? Zve zvicivoneka kuti tiri kukwedera ku dambujiko guru, tingazivisa kudini kuti Jehovha anozongwarira sangano rake? Tinozobhuisana ngo mubvunjo iji pa musoro unotevera.