Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Matemba ni Chipangula Yakukufunga

Matemba ni Chipangula Yakukufunga

“Chino muchiza kupwa nyi munwononoka ku liji lia Yehova Zambi yenu ni mbunge yeswe.”—ZEKARIA 6:15..

MIASO: 61, 22

1, 2. Yika yalingiwile kuli A-Yunda waze apwile mu Yerusaleme ha kusula cha usolwelo wamu chishimbiali wa Zekaria?

MUZE usolwelo wamu chishimbiali wa Zekaria wahwile, iye katambile kuunyonga chinji. Nawa kanyongene chinji ha chilakenyo cha Yehova cha kunongesa yingulungulu. Alioze kwakalumukine nichimwe. Atu anji te machilinga yuma yipi, nawa tembele mu Yerusaleme te kanda yichihwa kuyitungulula. Mumu liaka A-Yunda echele kulinga mulimo uze aehele kuli Yehova? Shina kahilukile ku Yesusaleme hanga alulieke wika mwono wo?

2 Zekaria kanyingikine ngwenyi, A-Yunda waze ahilukile mu Yerusaleme te tuvumbi a Yehova. Ayo kapwile ‘waze eswe Zambi akasumwine mbunge jo” ni kuhichika mingoso ni mazuwo jo mu Babilonia. (Ezera 1:2, 3, 5) Ayo kahichikile chihela chize te anyingika kanawa ni kuya ku chifuchi chize te kanda achimona kama nilimwe tangwa. Kutungulula tembele ya Yehova chapwile chilemu chinji kuli A-Yunda waze apwile ni hamu lia kulinga wenyi ukalu wa tando 1,600 mu chifuchi chize cha ponde.

3, 4. Kapinda muka amwene A-Yunda waze ahilukile ku Yerusaleme?

3 Achinyonga ha wenyi usuku kukatuka ku Babilonia ndo ku Yerusaleme. Mu wenyi wacho, atu kapwile ni mashimbu anji akunyonga ni kuhanjeka hakutwala ku chihela kuze te anayi. Makulwana te kanahanjeka ha kupema cha Yerusaleme ni chize tembele yapwile. (Ezera 3:12) Nyi wapwile no mu wenyi wacho, kachi kuchi wevwile muze wamwene Yerusaleme ha tangwa litangu? Kachi wevwile chinyengo hakumona yikulu ya mbonge yize yakapwile ni mapito, mazuwo, yipanga ni tuposhi te hapuzuka kulu nawa mwatoo ni yambu? Yena kachi watesele yipanga yacho yakupuzuka ni yipanga yikolo ya Babilonia. Alioze, A-Yunda kakahongele ha yize amwene. Mumu liaka? Mumu muze apwile mu wenyi, Yehova kaakwashile ni kwaafunga. Mba muze ahetele mu Yerusaleme, ayo yatunga chilumbilo mu chihela muze mwapwile tembele, chocho yaputuka kuhana milambu kuli Yehova hita tangwa. (Ezera 3:1, 2) Ayo kapwile ni zango liakulinga mulimo uze aehele kuli Yehova. Chapwile ngwe te nichimwe kuchichi kwaapinjisa.

4 Muze A-Yunda te anatungulula tembele, kapwile nawa ni kutungulula mambonge ni mazuwo jo. Ayo katambile kulima minda hanga alise asoko jo. (Ezera 2:70) Ayo kapwile ni milimo yinji. Ha shimbu likehe, akwa-kole jo yeza ni kwaalweza hanga alitwamine kulinga milimo yacho. Yikwiko yacho yalingile miaka 15, chocho hakehe-hakehe A-Yunda yaputuka kulela. (Ezera 4:1-4) Kapinda mukwo yaputuka ha mwaka 522, muze mwanangana Ka-Persia akanjishile kutungulula Yerusaleme yeswe. Chapwile ngwe mbonge yacho kechi keza kahwisa kuyitungulula.—Ezera 4:21-24.

5. Mumu liaka Yehova akwashile atu jenyi?

5 Yehova kanyingikine ngwenyi atu jenyi te kanafupiwa tachi ni hamu. Kashika ahanyine usolwelo wa kasula kuli Zekaria hanga aakwase anyingike ngwo Iye kakwaazanga nawa kanawahilila ha tachi jize akusa hanga amuwayile. Iye kaalakenyene ngwenyi nyi mafuna ha mulimo uze aehele, maafunga. Hakutwala ku mulimo wa kutungulula tembele, Yehova ngwenyi: “Chino muchiza kupwa nyi munwononoka ku liji lia Yehova Zambi yenu ni mbunge yeswe.”—Zekaria 6:15.

CHIZAVU CHA ANGELO A TACHI JINJI

6. (a) Kuchi usolwelo wamu chinake wa Zekaria waputukile? (Tala chizulie ha uputukilo.) (b) Mumu liaka tuvwalu jacho te alisa?

6 Usolwelo wamu chinake nawa wa kasula wa Zekaria kota waatakamishine A-Yunda eswe mu ufulielo. (Tanga Zekaria 6:1-3.) Eseka kunyonga yize Zekaria amwene. Iye kamwene “hakachi ka milundu yiali” yakulinga ni unengu munatuhuka tuvwalu waze anatachika matemba. Tuvwalu jacho te kanalise, chino chakwashile kwalula akwa-kwaendesa. Zekaria yahula ngwenyi: ‘Wano yika analumbunuka?’ (Zekaria 6:4.) Ni yetu nawa tunazange kunyingika kanawa usolwelo wacho mumu unatutale.

7, 8. (a) Milundu yino yiali yika yinalumbunuka? (b) Mumu liaka, milundu yino yiali yakulinga ni unengu?

7 Mu Mbimbiliya, milundu muyihasa kulumbunuka mawanangana hanji unguvulu. Milundu yize amwene Zekaria yinalifu ni yize twakutanga mu uprofeto wa Daniele. Umwe waku milundu yacho unalumbunuka wata wa mutolo wa Yehova, ukwo unalumbunuka Wanangana wa Mesaya uze anayulu kuli Mwanangana Yesu. (Daniele 2:35, 45) Kukatuka ha mwaka 1914, uze Yesu amupwishile Mwanangana, milundu yino yeswe yiali yiyisoloka nawa yiyilinga chihanda chilemu hakumanunuka cha upale wa Zambi hano hashi.

Yehova nihindu kakuzachisa angelo hanga afunge ni kutakamisa atu jenyi

8 Mumu liaka milundu yacho ayilingile ni unengu? Unengu uli chikungo chilemu nawa chakuhenya chinji. Pundu ngwetu, Yehova kalwezele A-Izalele hanga azachise unengu muze te matunga tabernakulu nawa kulutwe tembele mu Yerusaleme. (Kutuhuka 27:1-3; 1 Mianangana 7:13-16) Alioze kutunga cha milundu yino ni unengu, chinashindakenya ha ulemu wa wata wa mutolo wa Yehova ni Wanangana wa Mesaya, uze muukaneha sambukila yingunu ni yiwape yinji hali atu.

9. Aya akwa-kwendesa matemba, nawa mulimo uka apwile nawo?

9 Matemba ni akwa-kwaendesa yika analumbunuka? Akwa-kwaendesa kanalunbunuka angelo, angelo jacho kota kali amu yizavu yalisa. (Tanga Zekaria 6:5-8.) Ayo kanakatuka “kuli mwene wa hashi heswe” ni umwe mulimo ulemu. Angelo jacho kaatumine ku yihela yimwe hanga afunge atu ja Zambi, chipi-chipi mu Babilonia “chifuchi cha ku norte.” Mu usolwelo uno, Yehova yasolola kuli atu jenyi hanga anyingike ngwo ayo te kechi kufuna nawa undungo ku Babilonia. Maliji wano katakamishine chinji akwa-kutunga tembele ha matangwa ja Zekaria. Chocho yanyingika ngwo akwa-kole jo te kechi kuhasa kukinda mulimo uze te analingi.

10. Kuchi uprofeto wa Zekaria wa matemba ni akwa-kwaendesa unatukwase musono?

10 Ni musono, Yehova machizachisa angelo hanga afunge ni kutakamisa atu jenyi. (Malakia 3:6; A-Hepreu 1:7, 14) Kukatuka ha mwaka 1919, muze atu ja Yehova atuhukile mu undungo wa Babilonya Yinene, akwa-kole jo yafupa kukinda kutohwa ni kulitanda cha uwayilo wamwenemwene. (Usolwelo 18:4) Alioze akwa-kole jacho kakahashile kuchilinga, mumu angelo kakufunga ululikiso wa Yehova. Kashika, kutwatambile kwivwa woma ngwetu atu ja Yehova meza kafuna nawa mu undungo wa Babilonia Yinene. (Samu 34:7) Shimbu tunyonge yino, mutukanunga ni chiseke ni kuwayila Yehova ni mbunge yeswe. Uprofeto wa Zekaria wakutukwasa hanga tunyingike ngwetu milundu yiali yakutukwasa ni kutufunga.

11. Mumu liaka kutwatambile kwivwa woma wa waze makalukukila atu ja Zambi?

11 Kwasala hakehe, akwa-mafwefwe a hano hashi ha Satana makalichinga ni kuzachisa tujita a ndundo hanga afupe kunongesa atu ja Zambi. (Ezekiele 38:2, 10-12; Daniele 11:40, 44, 45; Usolwelo 19:19) Mu uprofeto wa Ezekiele, tujita jacho a ndundo kanafuka hashi ngwe malelwa. Ayo kanendela ha tuvwalu nawa kaneza ni uli unji hanga alukukila atu ja Zambi. (Ezekiele 38:15, 16) * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Shina twatamba kweevwila woma? Ka! Mumu tujita a Yehova kali sali lietu. Ha luyinda munene, angelo ja Yehova makafunga atu jenyi ni kunongesa waze eswe akulimika ni wata wenyi. (2 A-Tesalonika 1:7, 8) Mulikapwa tangwa lipema! Mba iya makapwa tetekeli wa tujita a Yehova?

YEHOVA HAJIKA CHIPANGULA HALI MWANANGANA NI SASENDOTE WENYI

12, 13. (a) Yika Yehova alwezele Zekaria hanga alinge kusulaho? (b) Kuchi tunanyingika ngwetu lunga yoze avuluka ngwo Mutango kali Yesu Kristu?

12 Zekaria wika mwe wamwene usolwelo uno nake. Alioze kusulaho, iye yalinga chimwe chuma chize akwo te mamona nawa te muchikolweza waze apwile ni kutungulula tembele ya Zambi. (Tanga Zekaria 6:9-12.) Malunga atatu Heldai, Tobija ni Jedaia, waze akatukile ku Babilonia yaheta. Yehova yalweza Zekaria atambule prata ni oru kuli malunga jacho hanga alinge nayo “chimwe chipangula” chinene. (Zekaria 6:11) Shina chipangula chino te cha Nguvulu Zorobabel, waku munyachi wa A-Yunda nawa waku chisemuko cha Ndawichi? Ka. Yehova kalwezele Zekaria hanga ajike chipangula chacho ku mutwe wa Yoshua, Sasendote wa Lutwe. Chino kota chakomwesene waze eswe achimwene.

13 Shina chipangula chino chapwishile Yoshua Sasendote wa Lutwe, mwanangana? Ka. Yoshua kakapwile waku chisemuko cha Ndawichi, kashika kakapwile ni ulite wakupwa mwanangana. Chipangula chenyi chapwile cha yuma yize te muyilingiwa kulutwe kuli mwanangana wa mutolo nawa sasendote, yoze avuluka ngwo Mutango. Mbimbiliya yakulumbununa ngwo Mutango wacho Yesu Kristu.—Izaia 11:1; Mateu 2:23.

14. Mulimo uka Yesu akulinga ngwe Mwanangana nawa Sasendote wa Lutwe?

14 Yesu kali Mwanangana nawa Sasendote wa Lutwe. Iye kakusongwela chilombo cha angelo a Yehova nawa kakukalakala chinji hanga atu ja Zambi apwe ni ukulungunga hano hashi hapi. (Jeremia 23:5, 6) Kwasala hakehe, Kristu makakumba mavungu hakukwasa wata wa Zambi ni kupulwila atu ja Yehova. (Usolwelo 17:12-14; 19:11, 14, 15) Alioze shimbu tangwa liacho kanda liheta, Yesu hanji Mutango, kali ni mulimo unene wakulinga.

IYE MAKATUNGA TEMBELE

15, 16. (a) Kuchi atu ja Zambi aaluliekele ha mashimbu jetu, nawa iya waaluliekele? (b) Hashi kuchi muhakapwa kusongo lia Kanunu Umuwika wa Miaka ya Kuyula cha Kristu?

15 Chipwe ngwe kali Mwanangana nawa Sasendote wa Lutwe, Yesu hanamwehe mulimo “wakutungisa tembele ya Yehova.” (Tanga Zekaria 6:13.) Ha mwaka wa 1919, iye yalinga mulimo wacho wakutunga hakuhandununa atu ja Zambi ku yitanga ya uwayilo wa mahuza, Babilonia Yinene. Yesu yalulieka chikungulwila ni kutongwola “ndungo wamwenemwene, wa kukanyama.” Chizavu chino cha mandumbu akuwayisa kakusongwela mulimo uze akulinga hano hashi mu chihanda cha tembele yinene ya ku spiritu. (Mateu 24:45) Yesu nawa kanalulieka atu ja Zambi, ha kwaakwasa hanga awayile Yehova mu jila yalinanga.—Malakia 3:1-3.

16 Yesu ni mianangana-ni-akwo ni asasendote 144,000, makayula ha kanunu umuwika wa miaka. Ha mashimbu jacho, ayo makakwasa atu ashishika hanga akapwe angunu. Muze mianangana ni asasendote wano makahwisa mulimo wacho, tuvumbi amwenemwene a Yehova e wika makasala hano hashi. Hi kusongo, uwayilo wamwenemwene muukalitanda kwekweswe.

KWASA MULIMO WA KUTUNGA TEMBELE

17. Shindakenyio yika Yehova ahanyine A-Yunda nawa kuchi maliji wano aakwachile?

17 Kuchi sango ja Zekaria ja kwachile A-Yunda ha mashimbu jacho? Yehova kalakenyene kwaakwasa ni kwaafunga hanga ahwise kutunga tembele. Chilakenyo chacho chaatakamishine. Alioze ayo kota kalihulile ngwo atu akehe chichize kuchi mutuhasa kulinga mulimo upwahaha. Kashika Zekaria yaalweza chuma chize te muchaahwisa woma ni kuyambashana. Kuchizako, Hedai, Tobija ni Jedaia waze ejile ni kwaakwasa, Yehova yalweza A-Yunda ngwenyi atu akwo nawa anji “kumakeza ni kukwasa kutunga tembele ya Yehova.” (Tanga Zekaria 6:15.) A-Yunda kapwile ni shindakenyo ngwo Yehova kanakwase mulimo wo. Kashika ni hamu lieswe yafuna ni kutungulula tembele, chipwe ngwe mwanangana wa Persia kaakanjishile milimo yacho. Ukanjiso wacho wapwile ngwe umwe mulundu usuku kulutwe lio, alioze susumuku Yehova yauchiza. Hi kusongo tembele yiyihwa kutungulula ha mwaka 515, shimbu Kristu te kanda eza. (Ezera 6:22; Zekaria 4:6, 7) Maliji wano a Yehova kanatale nawa ha chuma chinene chize chinalingiwa musono.

Yehova kechi keza kavulama zango lize tukwete hali iye! (Tala paragrafu 18,19)

18. Kuchi mukanda wa Zekaria 6:15 anamanunuka musono?

18 Musono atu anji kanawayila Yehova. Ayo kanawahilila kumwaha ‘yikumba yo yilemu,’ yapwa ngwe mashimbu, tachi ni upite wo. Hachino, ayo kakukwasa kutunga tembele ya ku spiritu ya Yehova. (Yishima 3:9) Kashika mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova kakulemesa ukwaso wetu washishika uze twakuhana. Iwuluka ngwe Heldai, Tobija ni Jedaia kayile ni prata ni oru yize Zekaria alingile nayo chipangula. Chipangula chacho chapwile “chiwulwiso” cha mulambu wo wakukwasa uwayilo wamwenemwene. (Zekaria 6:14) Yehova kechi keza kavulama mulimo ni zango lize twakusolola hali iye.—A-Hepreu 6:10.

Tunawahilila mumu tuli mu ululikiso upema, ungunu, uze muukanunga hano hashi ku miaka ya mutolo

19. Kuchi usolwelo wa Zekaria watamba kutukwata?

19 Ha matangwa wano akusula, atu ja Yehova kanahase kulinga mulimo unene. Mulimo uno unalingiwa mumu lia yiwape ya Yehova ni usongwelo wa Kristu. Tunawahilila chinji mumu tuli mu ululikiso upema, ungunu, uze muukanunga hano hashi ku miaka ya mutolo. Nawa tunanyingika ngwetu, upale wa Yehova wakufunga uwayilo wamwenemwene muukamanunuka. Kashika lemesa chihela che mukachi ka atu ja Yehova ni “kwononokena ku liji lia Yehova Zambi yetu.” Nyi walinga chocho, mba Mwanangana wetu nawa Sasendote wa Lutwe hamwe ni angelo mahasa kukufunga. Likolweze chinji hanga ukwase uwayilo wamwenemwene. Nyi walinga chocho, Yehova makakulamwina kusongo lia yuma ya mwakono ni kukwaha mwono wa mutolo!

^ kax. 11 Mba unyingike nawa sango jikwo, tala “Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu” mu Kaposhi wa Kutalila wa 15 Maio 2015 mafwo 29-30.