A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Sakawr tawlailîrte leh lallukhum chuan a vêng ang che

Sakawr tawlailîrte leh lallukhum chuan a vêng ang che

“LALPA in Pathian aw chu ngun taka in bengkhawn ṭhin chuan hêng thu hi a lo la thleng ngei ang.”—ZAKARIA 6:15.

HLA: 17, 136

1, 2. Zakaria hmuh inlârna pasarihna tâwp lama Jerusalema awm Judate dinhmun chu eng nge ni?

 ZAKARIA chuan inlârna pasarihna a hmuh hnu chuan ngaihtuah tûr tam tak a nei a. Jehova’n mi fel lote hrem tûra a tiam avângin a phûr sawt ngei ang. Mahse, inthlâk danglamna a la awm tak tak chuang lo. Mi tam tak chuan thil sualte leh thil dik lote an la ti reng a, Jerusalema biak in sak ṭhat lehna pawh zawh fel a la ni lo. Engvângin nge Juda mite chuan Jehova pêk hna chu an bansân nghal mai ni? Nun nuam chên tûr maia Jerusalema kîr leh em ni an nih?

2 Zakaria chuan Jerusalema kîr leh Judate chu Jehova betute an ni tih a hria a. Anni chu Babulona an inte leh sumdâwnnate chhuahsan tûra “Pathianin an thinlung a chawh thawh zawng zawngte” an ni. (Ezra 1:2, 3, 5) An zînga a tam zâwkin an hmuh ngai loh rama kal tûrin an hriat bel êm êm hmun chu an chhuahsan a. Juda mite tân Jehova biak in sak ṭhat leh chu a pawimawh êm avângin, kilometer 1,600 (mêl 1,000) vêla hla zin kawng hlauhawm tak chu kal an inhuam a ni.

3, 4. Kîr leh Judate chuan eng harsatnate nge an neih?

3 Babulon aṭanga Jerusalem panna zin kawng thui tak chu han mitthla teh. Mite chuan an va chênna tûr chungchâng chu dârkâr engemaw zât an ngaihtuahin an sawi ngei ang a. Kum upate chuan chûng mite chu tûn hmaa Jerusalem leh biak in mawiziate an hrilh ngei ang. (Ezra 3:12) An zînga tel ve ni ta la, Jerusalem i hmuh hmasak ber ṭum chuan engtin nge i awm ang? Kawngkate leh kulhte lo awm tawh ṭhinna hmunah chuan hnim ṭo hnan in ram tawh takte, khawpui bang chhe tawh takte hmuh chu nuam lo i ti ang em? Chûng bang chhe tawh takte chu Babulon kulh bang sâng nghet tak takte nên i khaikhin pawh a ni mai thei. Mahse, Juda mite chu an lunghnual lo. Engvânga lunghnual lo nge an nih? An khual zin kawng thui takah, Jehova’n a ṭanpui a, a vênhim vâng a ni. Jerusalem an thlen veleh biak in awmnaah maichâm siamin Jehova tân nî tin hâlral thilhlante an hlan a. (Ezra 3:1, 2) An phûr hle bâkah hna thawk tûrin an inpeih reng a. Engmahin a tibedawng thei lo niin a lang.

4 Juda mite chuan biak in an sak ṭhat rualin, an khawpui leh inte chu an sak ṭhat leh a ngai a. An chhûngte châwm nân lote an siam pawh a ngai bawk. (Ezra 2:70) An hnathawh tûrte chu a tamin a hau tak hle si a. Rei vak lovah, hmêlmate chuan an hna chawlhtîr an tum ta a. Chu dodâlna chu kum 15 chhûnga rei a ni a, Judate pawh zawi zawiin an beidawng ṭan ta a ni. (Ezra 4:1-4) B.C.E. 522-ah Persia lalin Jerusalema in sak zawng zawng titâwp tûra thu a pêk khân, harsatna dang a lo thleng leh a. Khawpui chu sak ṭhat leh theih a nih hmêl tawh lo.—Ezra 4:21-24.

5. Engtin nge Jehova’n a mite chu a ṭanpui?

5 Jehova chuan a mite’n chakna leh huaisenna an mamawh tih a hria a. Anni chu a hmangaih tih leh rawngbâwlnaa an thawhrimnate a hlut tih hriattîr tûrin Zakaria chu inlârna hnuhnûng ber a pe ta a ni. A hna pêk chu an thawk leh a nih chuan a humhim ang tih a tiam a. Biak in sak ṭhat lehna chungchângah Jehova chuan: “LALPA in Pathian aw chu ngun taka in bengkhawn ṭhin chuan hêng thu hi a lo la thleng ngei ang,” tiin a sawi.—Zakaria 6:15.

VANTIRHKOH SIPAI RUAL

6. (a) Zakaria hmuh inlârna pariatna chu engtin nge a inṭan? (A thupui chunga milem en rawh.) (b) Engvângin nge sakawrte chuan rawng hrang hrang an neih?

6 Zakaria hmuh inlârna pariatna leh a tâwp berna chu mite tichaktu ber a ni thei a. (Zakaria 6:1-3 chhiar rawh.) Zakaria thil hmuh chu mitthla han tum teh. Dâr hlâwm ‘tlâng pahnih kâr’ aṭangin sakawr tawlailîr pali hnûk sakawrte an lo chhuak a. Chûng sakawrte chuan rawng chi hrang hrang an neih avângin a chunga chuangtute chu awlsam taka hriat hran theih an ni. Zakaria chuan: “Hêng hi eng nge ni?” tiin a zâwt a. (Zakaria 6:4) He inlârnain min nghawng ve avângin keini pawhin hriat kan duh a ni.

7, 8. (a) Tlâng pahnih chuan eng nge a entîr? (b) Engvângin nge tlângte chu dâr hlâwm an nih?

7 Bible-ah chuan tlângte hian ram emaw, sawrkâr emawte a entîr ṭhîn a. Zakaria hmuh tlângte pawh hi Daniela hrilh lâwkna bua kan hmuh tlâng pahnih nên a inang a ni. Tlâng pakhat chuan lei leh vâna Jehova chatuan rorêlna a entîr a, a dang pakhat chuan Isua lalna Messia Lalram a entîr a ni. (Daniela 2:35, 45) Kum 1914 favâng laia Isua Lal a nih aṭang tawh khân, chûng tlâng pahnihte chu a awm tawh a, leilung tâna Pathian thiltum tihfamkimnaah chanvo pawimawh tak an nei tawh a ni.

Jehova chuan a mite vênghim tûr leh tichak tûrin a vântirhkohte chu a la hmang reng

8 Engvângin nge tlângte chu dâr hlâwm an nih? Dâr chu hlu tak leh tle nalh tak a ni a. Jehova’n Israel mite chu biak bûk sak nân leh a hnua Jerusalema biak in sak nân dâr hmang tûrin a ti a ni. (Exodus 27:1-3; 1 Lalte 7:13-16) Hêng tlâng pahnih dâr hlâwma siamte chuan lei leh vâna Jehova lalchungnunna ṭha chungchuang leh Messia Lalram chu a entîr a, chûngte chuan mihringte chu himna a pein, malsâwmna tam tak an dawntîr ang.

9. Sakawr tawlailîr chunga chuangtute chu tute nge ni a, an chanvo chu eng nge ni?

9 A nih leh, sakawr tawlailîrte leh a chuangtute chuan eng nge an entîr? A chuangtute chu vântirhkohte niin, vântirhkoh pâwl hrang hranga mi an nih hmêl a. (Zakaria 6:5-8 chhiar rawh.) Anni chuan chanvo pawimawh tak an nei a, ‘leilung zawng zawng Lalpa hmâ’ aṭangin an kal chhuak a ni. Vântrihkohte chu Pathian mite humhim tûrin ‘hmâr lam,’ Babulon aṭanga hmun hrang hrangah tîrh an ni a. Jehova chuan he inlârna hmangin a mite chu Babulon salah an tâng leh ngai tawh lo vang tih a hriattîr a ni. Hei hian Zakaria hun laia biak in satute a thlamuan dân tûr chu han mitthla teh! An hmêlmate chuan an dang thei dâwn lo tih an hria a ni.

10. Sakawr tawlailîrte leh a chunga chuangtute chungchânga Zakaria hrilh lâwkna chuan tûn laiah engtin nge min ṭanpui?

10 Tûn laiah, Jehova chuan a mite humhim tûr leh tichak tûrin vântirhkohte chu a la hmang reng a. (Malakia 3:6; Hebrai 1:7, 14) Kum 1919-a Jehova mite Babulon Khaw Ropui ata an chhuah hnuah, an hmêlmate chuan theih tâwp chhuahin biakna dik ṭhang chho tûr leh darh zau tûr chu dan an tum a. (Thu Puan 18:4) Mahse, engmah an tithei chuang lo. Vântirhkohte’n Jehova inawpna pâwl chu an humhim tlat avângin, Jehova mite chu sakhaw dik lo sala an tlûk leh kan hlau tûr a ni lo. (Sâm 34:7) Chu aiin, Jehova kan biaknaah hlim takin hna kan thawk chhunzawm zêl ang. Tlâng pahnih hmanga vênhim leh humhim kan ni tih hre thiam tûrin Zakaria hrilh lâwkna chuan min ṭanpui a ni.

11. Pathian mite chunga beihna chu engvângin nge kan hlauh a ngaih loh?

11 Rei lotêah, Setana khawvêla politics thuneitute chu Pathian mite tihchhiat tumin an kal khâwm dâwn a. (Ezekiela 38:2, 10-12; Daniela 11:40, 44, 45; Thu Puan 19:19) Chûng thuneitute chuan lei pumpui chu chhûmpui ang maiin an khuh tih Ezekiela hrilh lâwknaah kan hmu a ni. Sakawrte an chuang a, thinrim takin Pathian mite bei tûrin an chhuak a. (Ezekiela 38:15, 16) a (Footnote en rawh.) Anni chu kan hlau tûr a ni em? Ni lo ve! Kan lamah Jehova sipai rual an awm a. Hrehawm nasa tak chhûngin, vântirhkohte chuan Jehova mite chu an vênghim ang a, Jehova lalchungnunna dodâltu apiang chu an tiboral ang. (2 Thessalonika 1:7, 8) Nî ropui tak a va ni dâwn êm! A nih leh, Jehova vân lam sipaite chu tuin nge kaihruai ang?

JEHOVA’N A LAL LEH PUITHIAM CHU LALLUKHUM A KHUMTIR

12, 13. (a) Jehova’n Zakaria chu eng nge ti leh tûra a hrilh? (b) Chawr no chuan Isua Krista a entîr tih engtin nge kan hriat theih?

12 Zakaria chauhvin chûng inlârna pariatte chu a hmu a. Mahse, a hnuah, mi dangte hmuh tûr leh Pathian biak in sa ṭha lehtute tichaktu thil engemaw a ti a ni. (Zakaria 6:9-12 chhiar rawh.) Mi pathum, Heldaia te, Tobija te, leh Jedaiate chu Babulon aṭangin an rawn thleng a. Jehova’n Zakaria chu chûng mite hnên aṭanga tangkarua leh rangkachakte la khâwm a, “lallukhum” siam tûrin a hrilh a ni. (Zakaria 6:11.) He lallukhum hi Juda hnam Davida thlah Lal Zerubabela tân a ni em? Ni lo. Jehova’n Zakaria hnênah lallukhum chu Puithiam Lal Ber Josua khumtîr tûrin a hrilh a. A hmutu apiangin chu chu mak an ti ngei ang.

13 Puithiam Lal Josua chu lallukhum khumtîr a nih avângin lal a ni ta tihna a ni em? Ni lo. Josua chu Davida thlah a nih loh avângin lal a ni thei lo va. Lallukhum khumtîr a nihna chuan Chawr no tia koh chatuan lal leh puithiam tûr chunga thil thleng tûr chu a entîr a ni. Bible chuan chu Chawr no chu Isua Krista a ni tiin a sawi.—Isaia 11:1; Matthaia 2:23.

14. Lal leh Puithiam Lalber niin, Isua’n eng hna nge a thawh?

14 Isua chu Lal leh Puithiam Lalber a ni a. Jehova vântirhkoh sipaite chu hma a hruaiin he khawvêl nunrawng taka Pathian mite an him theih nân theih tâwp a chhuah a ni. (Jeremia 23:5, 6) Nakin lawkah, Krista chuan Pathian lalchungnunna thlâwptu niin hnamte chu a hneh ang a, Jehova mite a vênghim tawh ang. (Thu Puan 17:12-14; 19:11, 14, 15) Mahse, chumi nî a thlen hma chuan, Isua, a nih loh leh Chawr no chuan hna thawh tûr pawimawh tak a la nei a ni.

BIAK IN A SA ANG

15, 16. (a) Engtin nge tûn laiah Pathian mite chu din ṭhat leh tihthianghlim an nih, chu chu tuin nge ti ang? (b) Krista Kum Sang Rorêlna tâwpah chuan leilung hi eng ang nge a nih ang?

15 Lal leh Puithiam Lalber a nih bâkah, Isua chu ‘LALPA biak in sa’ tûra mawhphurhna pêk a ni a. (Zakaria 6:13 chhiar rawh.) Kum 1919 khân, Balulon Khaw Ropui, sakhaw dik lo thuneihna hnuai ata Pathian mite chu chhuah zalênin, chu in sakna hna chu a thawk a ni. Isua chuan kohhran chu din lehin “bawi rinawm, fing tak,” chu a ruat a. He hriak thih unaute hian thlarau lam biak in ropui tak lei lam pênga thawh mêk hna pawimawh tak chu an kaihruai a ni. (Matthaia 24:45) Chu bâkah, Isua chuan Pathian mite chu thianghlim taka Pathian be tûrin a tithianghlim bawk.—Malakia 3:1-3.

16 Isua leh a lal leh puithiam mi 1,44,000 te chuan kum sangkhat chhûng ro an rêl ang a. Chu mi hun chhûng chuan, mi rinawmte chu ṭha famkim ni tûrin an ṭanpui ang. Hêng lal leh puithiamte’n chu hna chu an zawh fel hunah, Jehova betu dikte chauh chu leiah an awm tawh ang a. A tâwpah, biakna dik chu din ṭhat leh a ni ang!

IN SAKNA HNAAH TEL RAWH

17. Jehova’n Juda mite chu eng tiamkamna nge a pêk leh a, chu a thuchah chuan anni chu engtin nge a nghawng?

17 Zakaria thuchah chuan a hun laia Juda mite chu engtin nge a nghawng? Jehova chuan biak in sak an zawh fel theih nân ṭanpui tûr leh vênghim tûrin a tiam a. Chu thutiam chuan beiseina a pe a ni. Mahse, mi tlemtêin chutiang hna tam tak chu engtin nge an thawk thei ang tiin an ngaihtuah mai thei a. Chuvângin, Zakaria chuan an hlauhna leh rinhlelhna tibotu thil engemaw a hrilh a ni. Jehova chuan ṭanpui tûra rawn kal Heldaia te, Tobija te, leh Jedaiate rualin, mi dang tam tak ‘LALPA in rawn sa ve tûrin an lo kal’ ang tiin a sawi a. (Zakaria 6:15 chhiar rawh.) Juda mite chuan an hna thawh chu Jehova’n a thlâwp tih an hre chiang a ni. Persia lalin an hna thawh chu khapbet mah se, huaisen takin biak in an sa ṭha a. Chu khapbehna chu tlâng lian tak ang a ni a; mahse, rei vak lovah, Jehova’n a tihkiangsak ta a ni. A tâwpah chuan, biak in chu Krista pian hma kum 515-ah zawh fel a ni ta a. (Ezra 6:22; Zakaria 4:6, 7) Mahse, chûng Jehova thute chuan a aia ropui zâwk tûna thil thleng mêk chu a târ lang a ni.

Jehova chuan a tâna i lantîr hmangaihna chu a theihnghilh ngai lo vang! (Paragraph 18, 19-na)

18. Zakaria 6:15 hi tûn laiah engtin nge a thlen famkim?

18 Tûn laiah, mi maktaduai tam takin Jehova an bia a. An hun te, chakna te, leh thil neihte ang chi an ‘sumte’ chu hlim takin an pe a ni. Chutiang kawng chuan, Jehova thlarau lam biak in ropui tak chu an thlâwp a. (Thufingte 3:9) Jehova chuan rinawm taka kan thawhnate chu a hlut ang tih kan chiang thei a ni. Heldaia te, Tobija te, leh Jedaiate chuan tangkarua leh rangkachak an rawn keng a, chûngte chu Zakaria’n lallukhumah a siam tih chhinchhiah ang che. Chu lallukhum chu biakna dik tâna an thawhlâwmte “hriat rengna” a nih loh leh “hriat nawntîrna,” a ni. (Zakaria 6:14.) Jehova chuan a tâna kan hnathawhte leh hmangaihna kan lantîrnate chu a theihnghilh ngai lo vang.—Hebrai 6:10.

Chatuanna awm reng tûr pâwl nghet tak leh him taka kan tel ve avângin kan hlim hle

19. Engtin nge Zakaria hmuh inlârnain min nghawng ang?

19 He hun hnuhnûngah hian, Jehova mite chuan hna ropui tak an thawk a. Chu chu Jehova malsâwmna leh Krista kaihhruaina avânga tithei an ni. Pâwl nghet tak leh him tak zînga kan tel avângin kan lâwm hle a, biakna thianghlim atâna Jehova thiltum chu a thleng famkim ang tih kan hria a. Chuvângin, Jehova mite zînga i chanvo chu ngaihlu la, tichuan ‘LALPA i Pathian aw chu ngun takin bengkhawn rawh.’ Chutianga i tih chuan, kan Lal, Puithiam Lalber leh vântirhkohte vênhim i ni thei ang. Chuvângin, biakna dik thlâwp tûra i tih theih apiang chu ti rawh. Tichuan, Jehova’n tûnah leh chatuan thlengin a vênghim ang che!

a Hriat belh nân, Vênnainsâng, May 15, 2015, (English) “Chhiartute Zawhna” phêk 29-30-na en rawh.