1, 2. Ngo wapi wainga mugariro wo vaJudha ku Jerusarema pa kupejisira ko civoniso co cinomwe ca Zakaria?

ZAKARIA paakandopera kuvona civoniso co cinomwe, wainga waano zvizinji zvo kurangarira. Wakazwa kuvangiswa ngo cigondiso ca Jehovha co kupanica vandhu vacikagondeki. Asi apacainga no ciricese cakacinja. Vazinji vaindoramba veciita zviro zvakashata zve avacaigondeka, zve kuvakiswa ko temberi kwainga kucito kwapera. Ngenyi vaJudha vainga vasia ngo kukasika kuita basa ravainga vakapuwa ndi Jehovha? Zvinoreva kuti vainga vahwirira Jerusarema koitisa nane upenyu wavo here?

² Zakaria waizviziva kuti vaJudha vaingaya vahwirira Jerusarema vainga vanamati va Jehovha. Ivona vainga vamwe vo “vandhu vese vainga vakavangiswa ndi Mwari” kuti vasiye nyumba no nyagoso javo ku Bhabhironi. (Esdra 1:2, 3, 5) Vakasia ndau yavaiziva kamare kuti vaende ku nyika yokuti  vazinji vavo vainga vacikazivi kumboivona. Kuvakiswa ko temberi ya Jehovha ndikona kwaisisira maningi ku vaJudha, zvokuti vainga no cido cokuita hwendo unonesa, wo mumango 1.600 jo makiromita ngo soka.

3, 4. Zvineso zvapi zvakasongana no vaJudha pavakahwirira Jerusarema?

³ Rangariranyi hwendo hwakadari hwo kubva Bhabhironi kwenda Jerusarema. Vandhu vainga no mukuvo muzinji wo kurangarira no kubhuya ngo pamusoro po nyumba javaizova najo kumbejiyo. Vasharuka vainga vakavabvunja masejere aiita Jerusarema no temberi kareko. (Esdra 3:12) Kudari mainga muri pamwepo no vaJudha muciita hwendo, maizozwa kudini pamaizovona Jerusarema ramucizivi kumbovonazve? Maizosuruvara ngo kuvona mathere akazara ngo sora, mufimbiji jakaphwanywa-phwanywa pamwepo no mamunjiki aicijikira musuvo wo dhorobha here? Kangaije maizoezanisa mufimbiji jakaphwanyika jo Jerusarema no mufimbiji jo Bhabhironi, jaikura no kuvanga. Asi vaJudha avazivi kuremba ndizvona. Ngenyi? Ngokuti pakati po hwendo hwavo, Jehovha wakavabesa no kuvangwarira. Ngokudaro pavakaguma ku Jerusarema, vakavaka dandiro painga no temberi zve votanga kuita mupiro javo kuna Jehovha njiku jese. (Esdra 3:1, 2) Ivona vainga vakavanga no cido co kubata basa. Zvaivoneka inga kuti apana caizovarembesa.

⁴ Pavainga vecivaka temberi, vaJudha vaidikanavo kuvaka madhorobha avo no nyumba javo. Ivona vaidikanazve kurima kuitira kuhisa mbhuri javo. (Esdra 2:70) Basa ravaidikana kuita rainga guru. Ngokukasika, vavengi vakaguma zve voeja kuvakamisa. Kuteverehwa uku kwakapeja 15 o makore, zve vaJudha padoko ngo padoko vaguma pa kuremba. (Esdra 4:1-4) Cineso cimweni cakava co mugore ro 522, mambo wo Persia paakadira mutemo wo kuimisa zvese zvaivakwa mu Jerusarema. Izvi zvaivoneka inga kuti dhorobha aricaizovakiswazve.—Esdra 4:21-24.

5. Jehovha wakabesera kudini vandhu vake?

⁵ Jehovha waiziva kuti vandhu vake vaida kuvangiswa no kucunga. Iyena wakapa Zakaria civoniso co kupejisira kuti agondise vandhu vake kuti Iyena waivada zve waibongesera ngo kuvangisira kwavaiita pa kumushandira. Iyena wakagondesa kuvangwaririra kudari vakahwirira koita basa raakavapa. Ngo pamusoro po kuvakiswa ko temberi, Jehovha wakati: “Ibzi bzinozoitika—kudari mukazwa izwi ra Tenji Mwari wenyu.”—Zakaria 6:15.

6 (a) Civoniso co cisere ca Zakaria cakatangisa kudini? (Vonanyi pikica yokutanga.) (b) Ngenyi haci jainga no mufumbo wakasiyana-siana?

⁶ Civoniso co cisere zve co kupejisira ca Zakaria kangaije cakava cinovangisa gonda kupinda zvivoniso zvese. (Verenganyi Zakaria 6: 1-3.) Ngatieje kurangarira zvakavona Zakaria. “Pakati po matundhu maviri” ainga akaitwa ngo utare, pakabuda mahaci ecikweva ngoro murongomuna. Haci jainga jo mufumbo wakasiyana-siana zvaiita kuti zvireruke kusiyanisa no vapakiri vajo. Zakaria wakabvunjisa kudari: “Bzinonangenyi ibzi?” (Zakaria 6:4) Itusu tinodavo kuzviziva, ngokuti civonisoco cinotipsasavo.

7, 8. (a) Matundhu maviri aya anoimirirenyi? (b) Ngenyi matundhu aya akaitwa ngo utare?

 ⁷ Mu Bhaibheri, matundhu angaimirira umambo, kana utongi. Matundhu akavona Zakaria akaezana no matundhu atinoverenga mu ciphorofita ca Dhanyeri. Rimwe o matundhu aya rinoimira utongi wa Jehovha wo pasi no nyezuru wo kwenda no kwenda, rimweni rinoimirira Umambo hwo Umesia unotongwa ndi Jesu. (Danieli 2:35, 45) Kubvira mu mweji wa Gumi Guru wo 1914, Jesu paakagajwa Umambo, matundhu aya ariyo zve ari kuita basa rinosisira maningi mu kukwanirisa cidisiso ca Mwari kuitira pasi pano.

⁸ Ngenyi matundhu aya akaitwa ngo utare? Utare i simbi inosisira maningi zve inomonikira. Ngo iyo ndava, Jehovha wakabvunja vaIziraeri kuti vashandise utare pavakavaka tabhernake no temberi ku Jerusarema. (Exodo 27: 1-3; 1  Majimambo 7: 13-16) Ngokudaro, matundhu aya akaitwari ngo utare anogogomejera ukuru-kuru hwa Jehovha hwo pasi no mugore no Umambo hwo Umesia, uwo uno mutengo mukuru, unozoita kuti vandhu vagarisike zve vawane makomborero akawanda.

9. Vapakiri vo mahaci mbhaani, zve ngo rapi basa ravakagajwa kuita?

⁹ Ngoro no vapakiri vajo zvinoimirirenyi? Vapakiri ndi ngirozi, kangaije jo zvikwata zvakasiyana-siana zvo ngirozi. (Verenganyi Zakaria 6: 5-8.) Ijona jinobuda pasure po kuva pamberi pa “Tenji wo nyika yese,” jino basa rinosisira. Ngirozi iji jainga jakatumwa ku ndau jimweni kongwarira vandhu va Mwari, maningi-ningi vaya vaibva ku Bhabhironi, nyika yo “ka njikazi.” Ecishandisa civoniso ici, Jehovha wakabesera vandhu vake kuziva kuti narini avacaizovazve varanda ku Bhabhironi. Rangariranyi basi nyarajo yakava no vaya vainga vecivaka temberi mu njiku ja Zakaria! Vakamukira kuzviziva kuti vavengi vavo avacaizovajamisa pa basa ravo.

10. Ciporofita ca Zakaria ngo pamusoro po ngoro no vapakiri vo mahaci cinotibesera kudini nyamasi uno?

¹⁰ Nyamasi uno, Jehovha ari kundoshandisa ngirozi kuti abvikire no kuvangisa vandhu vake. (Malakia 3:6; Vaheberi 1:7, 14) Kubvira mu gore ro 1919, vandhu va Jehovha pavakasujunuhwa kubva mu uranda ku Bhabhironi Guru ro kuezanisira, vavengi vavo vari kueja ngo simba kuvajamisa pa kukurisa no kutokotesa kunamata kokadi-kadi. (Apokalipsi 18:4) Asi ivona avaripi kukwanisa. Zvecivoneka kuti ngirozi jiri kujivirira sangano ra Jehovha, atibviri kuthya kuti vandhu va Mwari njiku imweni vangazoendeswazve ku uranda ku ciara co manyepo. (Nduyo 34:8) Kusiyapo zvondhozvo, tinoramba takadakara no kubatikana patinonga tecishandira Jehovha. Ciphorofita ca Zakaria cinotibesera kuzwisisa kuti takangwaririka no kubvikirika pakati po matundhu maviri.

11. Ngenyi atidikani kuthya pa kuhwiswa ko vandhu va Mwari kuri kuviyari?

¹¹ Sambiri pano, vo zvomatongehwe o  nyika ya Sathana vanozobatana pamwepo kuti vaeje kuparaja vandhu va Mwari. (Ezekieli 38:2, 10-12; Danieli 11:40, 44, 45; Apokalipsi 19:19) Mu ciphorofita ca Ezekieri, tinovona kuti masoca ari kufukija pasi pese inga makore. Iwona ari kufambisa mahaci akanyangajwa maningi eciviya kuzohwisa vandhu va Mwari. (Ezekieli 38:15, 16) * (Vonanyi masoko o pasi.) Waro tinodikana kuthya here? Nee padoko! Tino masoca a Jehovha ari ku divi redu. Pa dambujiko guru, ngirozi ja Jehovha jinozojivirira vandhu vake, joparaja vese vanoramba matongero a Jehovha. Iro rinozova zuva guru! Waro ndiani anozotungamirira masoca o mugore a Jehovha?

12, 13. (a) Pasure po kuva no zvivoniso zvisere, Zakaria wakabvunjwa ndi Jehovha kuti aitenyi? (b) Tinozvizivisa kudini kuti mwanarume waidanijwa Thobwe waimirira Jesu Kristu?

¹² Zakaria basi ngaakava no zvivoniso zvisere zvatazwari. Asi tevere wakaita ciro caizovoniwa no kuvangisa vese vaivakaya temberi ya Mwari. (Verenganyi Zakaria 6:9-12.) Vanarume vatatu, Heridhai, Tobhia, Jedhaya vakaviya kubva ku Bhabhironi. Jehovha wakabvunja Zakaria kuti atore sirivha no goridhe ku vanarume avo zve aite ‘junguja guru.’ (Zakaria 6:11, Baiberi Mazwi  Akacena aMwari) Kunanga kuti junguja iri raiitihwa Govhernadhori Zorobhabheri, waingaya wo jinja ra Judha zve wainga wo mubarihwana wa Dhavhidhi here? Haiwa. Jehovha wakabvunja Zakaria kuti asimije junguja iro Mupiri Mukuru, Joshuwa. Izvi kangaije zvakakahamaja vandhu vainga vecizvivona.

¹³ Kunanga kuti junguja iro rakaita kuti Mupiri Mukuru Joshuwa ave mambo here? Haiwa. Joshuwa aacainga mubarihwana wa Dhavhidhi, ngo kudaro aacaikwanirisa kuti ave mambo. Junguja rake raimirira zvaizoitika kumbeji kuno mambo zve mupiri acikaperi, waidanijwa Thobwe. Bhaibheri rinosanangura kuti Thobwe ndi Jesu Kristu.—Isaia 11:1; Mateu 2:23.

14. Inga Mambo zve Mupiri Mukuru, ngorapi basa ra Jesu?

¹⁴ Jesu ndi Mambo zve Mupiri Mukuru. Iyena anotungamirira zvikwata zvo masoca zvo ngirozi no kushanda ngo simba kuti vandhu va Mwari vajizwe vakangwaririka mu nyika iyi ino ugevenga. (Jeremia 23:5, 6) Sambiri pano, Kristu anozonyisa majinja, paanonga ecibvikira matongero a Jehovha no kujivirira vandhu va Mwari. (Apokalipsi 17:12-14; 19:11, 14, 15) Asi njiku iyi icito yaguma, Jesu, kana Thobwe, ano basa rokuita.

15, 16. (a) Vandhu va Mwari vari kusefwa kudini nyamasi uno, zve vari kusefwa ndiyani? (b) Pasi pano panozova pakadini, Utongi hwa Jesu hwo Ciuru co Makore ukapera?

¹⁵ Paakava Mambo zve Mupiri Mukuru, Jesu wakagajwa kuti ‘avakisebze ngome [kana temberi]’ ya Jehovha. (Verenganyi Zakaria 6:13.) Mu gore ro 1919, Iyena wakaita basa iri ro kuvaka ngo kuita kuti vandhu va Mwari vasujunuhwe pa kunamata ko manyepo ku Bhabhironi Guru. Jesu wakamusijira ungano yo ciKristu wogaja “muranda wakagondeka no wakangwara.” Cikwata ici co hama jakazojwa ciri kutungamirira basa rinosisira maningi riri divi ro pasi ro temberi yo kumujimu. (Mateu 24:45) Jesu ari kucenesa vandhu va Mwari, ecivabesera kuti vamunamate ngo maitiro akacena.—Malakia 3:1-3.

¹⁶ Jesu no 144.000 zvo majimambo no vapiri doni vake vanozotonga ciuru co makore. Mukati mo nguva yondhoyo, ivona vanozobesera vandhu vakagondeka kuti vagume pa kuva vakakwana. Majimambo aya no vapiri pavanopeja basa iri, vanamati  va Jehovha ndivona vanozosara. Pakupejisira, kunamata kokadi-kadi kunozomusijihwa zvakakwana!

17. Tevere Jehovha wakapa cigondiso capi vaJudha zve masoko awo anomupsasa kudini?

¹⁷ Masoko a Zakaria akapsasa kudini vaJudha mu nguva yondhoyo? Jehovha wainga akagondisa kuvabesera no kuvajivirira kuitira kuti vapeje temberi. Cigondiso ici cakavabesera kuvetera. Asi, kangaije ivona vakarangarira kuti zvingaitisa kudini vandhu vashoma vangakwanisa kuita basa rakawanda rakadari. Ngokudaro, Zakaria wakavabvunja ciro cakavabesera kuti vatame kuthya no kukana-kana. Kubatanijavo vandhu vakadari inga Heridhai, Tobhia, Jedhaya avo vakaenda koovabesera, Jehovha wakananga kuti vamweni vaizoviavo vecibva “ndhambo kuti vavakisebze ngome ya Tenji.” (Verenganyi Zakaria 6:15.) VaJudha vainga no cokwadi co kuti Jehovha waizobesera pa basa iri. No kucunga kwese ivona vakavakisazve temberi, pikija hazvo mambo wo Persia wainga warambisa ngo mutemo kuita basa iri. Kurambiswa uku kwaidari inga dundhu guru pakati pavo, asi ngo kukasika Jehovha wakaribvisa. Pakupejisira, temberi yakazopera muna 515 Kristu acito aviya. (Esdra 6:22; Zakaria 4:6, 7) Ngokudaro, magama a Jehovha aya anosanangura ciro cikuru maningi kupinda zviri kuitika nyamasi uno.

18. Zakaria 6:15 iri kukwanirisika kudini nyamasi uno?

¹⁸ Nyamasi uno, vandhu vanokwana kuita zviuru no zviuru vari kunamata Jehovha. Ivona vari kudakara ngo kupa ‘upfumi hwavo’ hwakadari inga nguva yavo, simba zve no zvese zvavanazvo. Mu njira iyi, ivona vari kubesera temberi huru yo kumujimu ya Jehovha. (Mazwi Akangwara 3:9) Zve tingava no cokwadi co kuti Jehovha anoreremeja kubesera kwedu takagondeka. Ceujanyi kuti Heridhai, Tobhia na Jedhaya vakaviisa sirivha no ndarama zve Zakaria wakaita ndizvona junguja. Junguja rainga “cicerecejo” ngo kubesera kwavo kunamata kokadi-kadi. (Zakaria 6:14) Jehovha narini aazokanganwi basa ratinoita zve rudo watinokhombija.—Vaheberi 6:10.

19. Zvivoniso zva Zakaria zvingamupsasa kudini?

¹⁹ Mu njiku jino jo kupejisira, vandhu va Jehovha vari kuita basa guru. Izvi zviri kukwanirisika ngo ndava yo makomborero a Jehovha no kutungamirihwa ndi Kristu. Tinomudakaro ngo kuita divi ro sangano rakavanga, rakangwaririka zve ricikaperi, tinoziva kuti cidisiso ca Jehovha kuitira kunamata kwakacena cinozokwanirisika. Ngokudaro, reremejanyi ndau yenyu pakati po vandhu va Jehovha zve izwanyi “izwi ra Tenji Mwari wenyu.” Mungakwanisa kungwaririhwa ndi Mambo wedu zve Mupiri Mukuru zve ngo ngirozi. Zvese zvamunoita zvingabesera kunamata kokadi-kadi. Jehovha anozoramba wakamungwarira mukati mo mugariro uno wo kupejisira wo zviro—zve kwenda no kwenda!