Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Ebigaari n’Ekirunga Nibikurinda

Ebigaari n’Ekirunga Nibikurinda

“Ku murita omutima aha kworobera eiraka rya Mukama Ruhanga waanyu, ebyo biryabaho.”​—ZEKARIA 6:15.

EKYESHONGORO: 17, 136

1, 2. Aha kuhendera kw’okworekwa kwa Zekaria okwamushanju Abayudaaya bakaba bari mu mbeera ki?

OKWOREKWA kwa Zekaria okwamushanju kurikuhendera, Zekaria akaba aine bingi by’okuteekateekaho. Okumanya ngu Yehova naija kufubira abatari beesigwa kishemereire kuba kyagumize Zekaria. Kwonka tihaine ekyabaire kihindukire. Baingi bakaba bakiri babi, barikukora eby’obutari bwesigwa, kandi okugaruka kwombeka hekalu omuri Yerusaalemu kukaba kutakahwaire. Ahabw’enki Abayudaaya barahukire kuruga aha murimo ogu Yehova yaabaire abahaire? Mbwenu shi bakaba bagarukire Yerusaalemu kweshemeza kyonka?

2 Zekaria akaba naamanya ngu Abayudaaya abaagarukire Yerusaalemu bakaba nibaramya Yehova. Bakaba bari “abu Ruhanga yaakozire aha mutima” kutsigaho eby’obushuubuzi byabo omuri Babulooni. (Ezera 1:2, 3, 5) Bakatsigaho omwanya ogu baabaire nibamanya gye baaza omu mwanya ogu baingi aharibo baabaire batakareebaga. Okugaruka kwombeka hekalu kikaba kiri kikuru aha Bayudaaya abo, kyabareetera kugyenda orugyendo rugumire orurikwingana mahiro nka 1,000.

3, 4. Abayudaaya abaagarukire kwombeka hekalu bakatunga buremeezi ki?

3 Teekateeka aha rugyendo ruraingwa kuruga Babulooni kuza Yerusaalemu. Abantu bakaba baine obwire bwingi bw’okuteekateeka n’okugamba aha maka gaabo ag’ebiro by’omumaisho. Enyima abakuzire bakaba babagambiire oku Yerusaalemu na hekalu byabaire biri birungi. (Ezera 3:12) Ku ogire ngu okaba noogyenda nabo, okaba noija kwehurira ota waareeba Yerusaalemu ogw’okubanza? Okaba noija kugira enaku waareeba ebyombeko bigwire bimezirweho omwata n’ebisiika bishenyukire birimu ebihengyere ahu enyigi n’eminaara byabaire biri? Okaba noobaasa kugyeragyeranisa ebisiika ebyo ebishenyukire n’ebisiika bihango ebya Babulooni? Kwonka Abayudaaya tibarahwairemu amaani. Ahabw’enki? Ahakuba omu rugyendo rwabo ruraingwa, Yehova akaba abahwereire kandi abarinzire. Ahonaaho baaheza kuhika Yerusaalemu, bakombeka eitambiro ahu hekalu yaabaire eri reero baatandika kuha Yehova ebitambo buri izooba. (Ezera 3:1, 2) Bakaba baine omujinya kandi beeteekateekire kukora omurimo. Okaba nooshusha ngu tihaine ekirikubaasa kubamaramu amaani.

4 Oyihireho okwombeka hekalu, bakaba baine kwombeka endembo zaabo n’amaka gaabo. Bakaba baine kuhinga emisiri kugira ngu batungye eby’okurya by’okuriisa amaka gaabo. (Ezera 2:70) Omurimo ogu baabaire baine kukora gukaba nigureebeka nka muhango. Bwanyima y’obwire bukye, abazigu baabo bakateeraho kwemereza omurimo gwabo. Okuhakanisa oku kukamara emyaka 15, kandi mporampora Abayudaaya bakahwamu amaani. (Ezera 4:1-4) Oburemeezi obundi bukabaho omu mwaka gwa 522, obu omugabe wa Buperesi yaaragiira ngu okwombeka kwona omuri Yerusaalemu kwemerere. Okaba nooshusha ngu orurembo oru tirurigaruka kwombekwa.​—Ezera 4:21-24.

5. Yehova akahwera ata abantu be?

5 Yehova akaba naamanya ngu abantu be baine kugira amaani n’obumanzi. Akaha Zekaria okworekwa okurikuhererukayo kuhamiza abantu ngu akaba naabakunda, kandi akaba naasiima okuteeraho kwabo kumuheereza. Akabaraganisa kubarinda baagaruka aha murimo ogu yaabaire abahaire. Bari haihi kutandika kugaruka kwombeka hekalu, Yehova akabagira ati: “Ku murita omutima aha kworobera eiraka rya Mukama Ruhanga waanyu, ebyo biryabaho.”​—Zekaria 6:15.

EIHE RYA BAAMARAIKA

6. (a) Okworekwa kwa Zekaria okwamunaana kukatandika kuta? (Reeba ekishushani aha kutandika.) (b) Ahabw’enki embaraasi zaabaire ziine erangi zitarikushushana?

6 Okworekwa kwa Zekaria okwamunaana kandi okurikuhererukayo nikubaasa kuba nikwo kwakizireyo kubagumya. (Shoma Zekaria 6:1-3.) Teeraho kutebeereza eki Zekaria yaareebire. “Ahagati y’enshozi ibiri” ezikozirwe omu miringa hakarugayo embaraasi ina zirikukurura ebigaari bina. Embaraasi ezi zikaba ziine erangi zitarikushushana, kyareetera kyayoroba kutaanisa abavugi baazo. Zekaria akabuuza ati: “Ebi niki?” (Zekaria 6:4) Naitwe nitwenda kumanya, ahakuba okworekwa oku nikutukwataho.

7, 8. (a) Enshozi ibiri nizijwekyera ki? (b) Ahabw’enki enshozi ezi zikozirwe omu miringa?

7 Omu Baibuli, enshozi nizibaasa kujwekyera obukama, nari gavumenti. Enshozi ezi Zekaria yaareebire nizishushana n’enshozi ibiri eziri omu bunabi bwa Danieli. Rumwe aha rushozi oru nirujwekyera obutegyeki bwa Yehova oburikukirayo, kandi orwa kabiri nirujwekyera Obutegyeki bwa Mesia obu Yesu ari Omugabe waabwo. (Danieli 2:35, 45) Kuruga 1914 obu Yesu yaaba Omugabe, enshozi ezi zoona zitwireho, kandi zitwire ziine omurimo gw’omutaano omu kuhikiiriza ekigyendererwa eki Ruhanga ainiire ensi.

Yehova naakikoresa baamaraika be kurinda abantu be n’okubagaruramu amaani

8 Ahabw’enki enshozi zikozirwe omu miringa? Omuringa n’ekyoma ky’omuhendo kandi nikiba nikyengyengyeta. Nangwa na Yehova akagambira Abaisraeli kukoresa emiringa obu baayombeka eihema na bwanyima hekalu omuri Yerusaalemu. (Okuruga 27:1-3; 1 Abagabe 7:13-16) Ahabw’okugira ngu enshozi ezi zikozirwe omu miringa, nikyoreka oburungi bw’obutegyeki bwa Yehova oburikukirayo n’Obukama bwa Mesia, ekirikureetera abantu kuhurira baine oburinzi n’emigisha mingi.

9. Abavugi b’ebigaari ni baahi, kandi bakaba baine murimo ki?

9 Ebigaari n’abavugi baabyo nibajwekyera ki? Abavugi ni baamaraika, obundi ekirikumanyisa guruupu zitarikushushana eza baamaraika. (Shoma Zekaria 6:5-8.) Nibaruga “omu maisho ga Mukama ow’ensi yoona” baine omurimo gw’omutaano. Baamaraika bakooherezibwa omu myanya etari emwe n’emwe kurinda abantu ba Ruhanga, kutataahirirwa Babulooni, ‘ensi y’obukiizi-bwa-bumosho.’ Yehova arikukoresa okworeka oku, akamanyisa abantu be ngu bakaba batarikwija kugaruka kuba abahuuku omuri Babulooni. Teebereza oku eki kyahuumuriize abombeki ba hekalu omu biro bya Zekaria! Bakamanya ngu abazigu baabo tibarikubaasa kubaremesa.

10. Obunabi bwa Zekaria oburikukwata aha bigaari n’abavugi baabyo nibutuhwera buta ebiro ebi?

10 Na hati, Yehova naakikoresa baamaraika be kurinda abantu be n’okubagaruramu amaani. (Malaki 3:6; Abaheburaayo 1:7, 14) Kuruga 1919 obu abaheereza ba Yehova baarekurwa omu muringo gw’akamanyiso kuruga omu bukwatwa bwa Babulooni Orukuru, abazigu baabo batwire nibateeraho munonga kuremesa okuramya okw’amazima kutunguuka n’okujanjaara. (Okushuuruurwa 18:4) Kwonka tibabaasize kukikora. Ahabw’okugira ngu baamaraika nibarinda ekibiina kya Yehova, titushemereire kutiina ngu abaheereza ba Yehova nibaija kugaruka kuza omu bukwatwa bw’ediini y’ebishuba. (Zaaburi 34:7) Omu mwanya gw’ekyo, nitwija kugumizamu tushemereirwe kandi turikwejumbira kimwe omu kuramya Yehova. Obunabi bwa Zekaria nibutuhwera kwetegyereza ngu turinzirwe gye enshozi ibiri.

11. Abantu ba Ruhanga ku baraataahirirwe ahabw’enki tutashemereire kutiina?

11 Juba ab’eby’obutegyeki omu nsi ya Sitaane nibaija kwegaita hamwe kuteeraho kucwekyereza abantu ba Ruhanga. (Ezekieli 38:2, 10-12; Danieli 11:40, 44, 45; Okushuuruurwa 19:19) Obunabi bwa Ezekieli nibushoboorora aha ihe rihango eriri nk’ebicu ebishwekire nsi. Nibavuga embaraasi kandi nibaija baine ekiniga kutaahirira abantu ba Ruhanga. (Ezekieli 38:15, 16) * (Reeba obugambo obw’ahansi.) Mbwenu shi tushemereire kubatiina? Ngaaha! Twine eihe rya Yehova aha rubaju rwaitu. Omu kubonabona kwingi, baamaraika ba Yehova nibaija kurinda abantu be, kandi nibaija kucwekyereza buri omwe orikuhakanisa obutegyeki bwa Yehova. (2 Abatesalonika 1:7, 8) Eryo ka niriija kuba eizooba rirungi! Kwonka shi n’oha oraayebembere eihe rya Yehova ery’omu iguru?

YEHOVA OKWEMEKA OMUGABE KANDI OMUNYAMURWA

12, 13. (a) Yehova akagambira Zekaria kukora ki bwanyima? (b) Nitumanya tuta ngu orikugambwaho nk’Eitaagi naajwekyera Yesu Kristo?

12 Zekaria niwe wenka owaareebire okworekwa okwo okw’emiringo munaana. Kwonka bwanyima akakora ekintu eki abandi baabaire nibaija kureeba, kikahiga n’abaabaire nibombeka hekalu. (Shoma Zekaria 6:9-12.) Abashaija bashatu, Heludai, Tobiya na Yedaaya, bakaija barikuruga Babulooni. Yehova akagambira Zekaria kurundaana efeeza n’ezaabu kuruga aha bashaija aba, reero yaazikoresa kukora “ekirunga.” (Zekaria 6:11) Mbwenu shi ekirunga eki kikaba kiri ey’omutegyeki Zerubabeeli, owaabaire naaruga omu ruganda rwa Yuda, kandi ari mwijukuru wa Daudi? Ngaaha. Yehova akagambira Zekaria kuta ekirunga aha mutwe gw’Omunyamurwa Omukuru orikwetwa Yoshua. Eki kishemereire kuba kyatangaarize buri omwe owaabaire ariho.

13 Mbwenu shi omunyamurwa omukuru Yoshua okuteebwaho ekirunga kikamuhindura omugabe? Ngaaha. Yoshua akaba atari mwijukuru wa Daudi, n’ahabw’ekyo akaba atahikire kuba omugabe. Okuteebwaho ekirunga kikaba nikyoreka ekyabaire nikiija kuhika aha mugabe kandi omunyamurwa orikwetwa Eitaagi. Baibuli neeshoboorora ngu Eitaagi eri ni Yesu Kristo.​—Isaaya 11:1; Matayo 2:23.

14. Yesu Omugabe kandi Omunyamurwa Omukuru naakora murimo ki?

14 Yesu niwe Mugabe kandi Omunyamurwa Omukuru. Naayebembera eihe rya Yehova ery’omu iguru, kandi naakora n’amaani kurinda abantu ba Yehova kuhurira baine oburinzi omu nsi egi erimu obushaarizi. (Yeremia 23:5, 6) Juba, Kristo naija kwebembera omu kusingura amahanga n’okushagika obutegyeki bwa Yehova, n’okurinda abantu ba Yehova. (Okushuuruurwa 17:12-14; 19:11, 14, 15) Kwonka eizooba eryo ritakahikire, Yesu nari Eitaagi, aine omurimo muhango gw’okukora.

NAIJA KWOMBEKA HEKALU

15, 16. (a) Ni murimo ki ogw’okugaruho n’okuboneza ogwakozirwe, kandi gukakorwa oha? (b) Ensi neija kuba neeshusha ki bwanyima y’Obutegyeki bwa Kristo obw’Emyaka Rukumi?

15 Oyihireho okugira ngu Yesu n’Omugabe kandi Omunyamurwa Omukuru, ahairwe n’obujunaanizibwa bw’okwombeka “hekalu ya” Yehova. (Shoma Zekaria 6:13.) Omuri 1919, akakora omurimo gw’okwombeka ogu arikucungura abantu ba Ruhanga kuruga omu nyegyesa z’ebishuba eza Babulooni Orukuru. Yesu akagaruraho ekibiina Ekikristaayo kandi yaataho ‘omwambari omwesigwa kandi ow’obwengye.’ Ab’eishe-emwe aba abashukirweho amajuta nibeebembera omurimo mukuru oguriyo nigukorwa aha omu kicweka eky’omu nsi ekya hekalu nkuru ey’eby’omwoyo. (Matayo 24:45) Yesu atwire naashemeza abantu ba Ruhanga, arikubahwera kuramya omu muringo ogurikwera.​—Malaki 3:1-3.

16 Yesu n’abagabe kandi abanyamurwa 144,000, nibaija kutegyeka nawe kumara emyaka rukumi. Omu bwire obwo, nibaija kuhwera abantu abeesigwa kuba abahikiriire. Ku baraaheze omurimo gwabo, abaheereza ba Yehova ab’amazima nibo bonka abaraatsigare omu nsi. Aha muheru, okuramya okuhikire nikwija kugarurwaho!

YEJUMBE OMU MURIMO GW’OKWOMBEKA

17. Niki ekindi eki Yehova yaahamiize Abayudaaya, kandi obutumwa bwe bukabakwataho buta?

17 Obutumwa bwa Zekaria bukakwata buta aha Bayudaaya omu bwire obwo? Yehova akaba araganiise kubahwera n’okubarinda kugira ngu bamariirize kwombeka hekalu. Okuraganisa oku kukabaha amatsiko. Kwonka nabwo baine kuba baayebuurize oku baraaheze kwombeka hekalu kandi obwo bari bakye. N’ahabw’ekyo Zekaria akabagambira ekintu ekyabaire nikiija kubahwera kutatiina n’okutagira okubanganisa. Yehova akagira ngu abandi baingi bakaba nibaija kwegaita ahari Heludai, Tobiya na Yedaaya “bahwere omu by’okwombeka hekalu ya” Yehova. (Shoma Zekaria 6:15.) Abayudaaya bakaba nibahamya ngu buzima Yehova naashagika omurimo gwabo. N’obumanzi bakagaruka aha murimo gw’okwombeka hekalu, n’obu omugabe wa Buperisi yaabaire abaziibire kugumizamu nibagyombeka. Okwemerezibwa oku bakakureeba nk’orushozi ruhango, kwonka Yehova akarwihaho omu bwire bukye. Hekalu ekarugaho yaahwa omuri 515 Yesu atakazairwe. (Ezera 6:22; Zekaria 4:6, 7) Kwonka, ebigambo bya Yehova, nibishoboorora ekindi kintu kikuru ekirikubaho omu biro ebi.

Yehova tarikwija kwebwa rukundo ei tumwiniire! (Reeba akacweka 18, 19)

18. Ebiri omuri Zekaria 6:15 nibihikiirizibwa bita obunaku obu?

18 Obunaku obu, obukaikuru bw’abantu nibaramya Yehova. Nibashemererwa kuhayo “ebintu” byabo eby’omuhendo, nk’obwire bwabo, amaani gaabo, n’eby’obutungi. Omu muringo ogu, nibashagika hekalu enkuru y’eby’omwoyo. (Enfumu 3:9) Kandi nitubaasa kuhamya ngu Yehova naasiima obushagiki bwaitu. Ijuka ngu Heludai, Tobiya na Yedaaya bakareeta efeeza n’ezaabu, kandi Zekaria akagikoramu ekirunga. Ekirunga kikaba nikiija kuba “ekiijustyo,” ahabw’okwehayo kwabo kushagika okuramya okw’amazima. (Zekaria 6:14) Yehova tarikwija kwebwa omurimo ogu turikukora na rukundo ei tumwiniire.​—Abaheburaayo 6:10.

Nitushemererwa ahabw’okuba, omu kibiina ekihami, ekiine oburinzi kandi ekiraagumeho ebiro byona

19. Okworekwa kwa Zekaria nikukukwataho kuta?

19 Omu biro ebi eby’emperu, abaheereza ba Yehova babaasize kukora omurimo muhango. Eki kibaasikire ahabw’omugisha gwa Yehova n’obwebembezi bwa Kristo. Nitushemererwa ahabw’okuba omu kibiina eki ekihami, ekiine oburinzi, kandi ekirikwija kugumaho ebiro byona. Kandi nitumanya ngu ekigyendererwa kya Yehova eky’okuramya okw’amazima nikiija kuhikiirira. N’ahabw’ekyo siima omwanya ogu oine omu kibiina kya Yehova kandi ‘oyorobere eiraka rya’ Yehova Ruhanga waawe. Obwo noija kurindwa Omugabe kandi Omunyamurwa Omukuru na baamaraika. Kora kyona ekirikubaasika kushagika okuramya okw’amazima. Yehova naija kukurinda ogume ori buhooro omu bwire obutsigaireyo n’ebiro byona!

^ kacw. 11 Okumanya ebirikukiraho, reeba “Ebibuuzo Kuruga omu Bashomi” omu Omunaara gw’Omurinzi ogw’Okwakataano 1, 2015, orupapura 29-30.