Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Ngolo za Nkhondo na Korowa Bzimbatikhotcerera

Ngolo za Nkhondo na Korowa Bzimbatikhotcerera

‘Bzimwebzi bzin’dzacitika mukapitiriza kubvera fala la Yahova, Mulungu wanu.’—ZAKARIYA 6:15.

NYIMBO: 84, 22

1, 2. Kodi n’ciyani comwe Ajuda akhacita ku Jeruzalemu pomwe Zakariya adamala kuwona matsomphenya yacinomwe?

POMWE Zakariya adamala kuwona matsomphenya yacinomwe, pinango adayamba kukumbuka bzizinji. Mwakusaya kupenukira, iye adalimbisidwa kwene-kwene na piciro la Yahova lakuti angadadzalanga wanthu wakusaya kukhulupirika. Koma wanthuwo alibe kucinja. Azinji wa iwo adapitiriza kucita bzinthu bzakuipa ndipo pa nthaweyo iwo akhanati kumaliza kumanga pomwe tempwlo ya Yahova. Kodi n’thangwe ranyi Ajuda adakulumiza kusiya basa lomwe Yahova akhadawauza kuti aciteli? Kodi iwo akhakumbuka kuti adabwerera ku Jeruzalemu na cakulinga cakuti akandokonze pomwe mbuto zawo zakukhala?

2 Zakariya akhadziwa kuti Ajuda omwe akhadabwerera ku Jeruzalemu akhali atumiki wa Yahova. Iwo ‘akhadalimbisidwa na mzimu wa Mulungu’ kuti asiye nyumba zawo na malonda ku Babulo. (Ezara 1:2, 3, 5) Iwo adasiya dziko lomwe akhadalizolowera, aciyenda ku dziko lomwe azinji wa iwo akhanati na kuliwonako. Kumangidwa pomwe kwa tempwlo ya Yahova kukhali cinthu cakufunika kwene-kwene kwa Ajuda mwakuti adafunisisa kufamba ulendo bwa makilometro 1.600.

3, 4. Kodi ni bzineso bziponi bzomwe Ajuda adagumana nabzo?

3 Ndokumbukirani kutalika kwa ulendo bwakucokera ku Babulo mpaka ku Jeruzalemu. Pomwe Ajuda akhayenda ku Jeruzalemu, pinango iwo akhakumbukira ayai kucezerana bza momwe moyo wawo ungadakhalira ku Jeruzalemu. Wanthu acikulire pinango akhambalewa momwe mzindayu ukhaliri wakudeka pomwe ukhanati kupfudzidwa. (Ezara 3:12) Tiyezeze kuti imwepo mulipombo pa ulendopo tsono munkufika ku Jeruzalemu ndipo Jeruzalemuyo ankuyamba kuwoneka, kodi imwepo mungadabva tani? Kodi mungadasunama thangwe ra kuwona matere ya mzindayu yakudzala na mauswa na mipanda yakugwa pabodzi na bzipata bzace bzomwe kale-kale bzikhali bwino? Pinango mungadakumbukira mipanda yakulimba ya ku Babulo. Koma Ajuda alibe kutaya mtima. Thangwe ranyi? Thangwe iwo akhawona kuti Yahova akhawathandiza na kuwakhocerera pa ulendo bomwe adacita. Pomwe adafika ku Jeruzalemu, cinthu cakuyamba comwe iwo adacita, ni kukonza mphatso pa mbuto yomwe pakhana tempwlo ndipo adayamba kumbapereka nsembe kwa Yahova nsiku iri-yense. (Ezara 3:1, 2) Iwo akhana nyongo ndipo akhadakonzeka kuphata basa. Bzikhawoneka ninga kuti palibe cinthu comwe cingadawatepesa.

4 Kuthumizira pa kumanga tempwlo, Ajuda akhafunika kumanga pomwe mzindayo pabodzi na nyumba zawo. Iwo akhafunika kulima minda yawo kuti ambagumanire cakudya mabanja yawo. (Ezara 2:70) Bzinkuwonekeratu kuti iwo akhana basa lizinji lakuti alicite. Koma nthawe ing’ono-ng’ono, anyamadulanthaka wawo adabwera aciyeza kuwalekesa basalo. Ndipo anyamadulanthakawo adawayeza kwa magole 15, na tenepo Ajuda adayamba kutepa pang’ono na pang’ono. (Ezara 4:1-4) Ndipo m’gole la 522, iwo adagumana pomwe na cineso cinango. Mambo wa ku Perisiya adatonga kuti basa lacimango liyimisidwe mu Jeruzalemu wense. Bzikhawoneka ninga kuti mzindayu ungadamangidwa lini pomwe.—Ezara 4:21-24.

5. Kodi n’ciyani comwe Yahova adacita kuti alimbise atumiki wace?

5 Yahova akhadziwa kuti atumiki wace akhafunika kukhwimika. Ndipopa iye adacitisa Zakariya kuwona matsomphenya yakumalizira yomwe yadatsimikizirisa wanthu kuti iye ambawafuna nakuti akhakomedwa kuwona nyongo yawo yakumutumikira. Ndipo Yahova adawapicira kuti angadawakhocerera, penu iwo angadayamba pomwe na basa lomwe iye akhadawapasa kuti alicite. Pakulewa bza kumanga pomwe tempwlo, Yahova adati: ‘Bzimwebzi bzin’dzacitika mukapitiriza kubvera fala la Yahova, Mulungu wanu.’—Zakariya 6:15.

GULU LA WANJO ANYANKHONDO

6. (a) Kodi n’ciyani comwe Zakariya adawona m’matsomphenya yace yacisere? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 21.) (b) N’thangwe ranyi mahaci yomwe adawona yakhali ya mitundu yakusiyana-siyana?

6 Pa matsomphenya yense yomwe Zakariya adawona, pinango matsomphenya yacisere yomwe njakumalizira, ni yomwe yadalimbisa kwene-kwene Ajuda. (Werengani Zakariya 6:1-3.) Ezerani kukumbukira bzomwe Zakariya adawona. Mahaci yankubwera ‘kucokera pakati pa mapiri mawiri’ ya mkuwa ndipo yankupfuwa ngolo zinai. Mahaciyo yakhali ya mitundu yakusiyana-siyana, bzomwe bzidacitisa kuti bzikhale bzakusaya kunesa kufotokoza anyakupakira mahaci ya mtundu ubodzi na ubodzi. Zakariya adabvunza kuti: ‘Mbuya wangu, kodi bzimwebzi n’ciyani?’ (Zakariya 6:4) Ifembo tin’funika kudziwa mtawiro wa mbvunzoyu thangwe matsomphenyaya yankutitokonyambo.

7, 8. (a) Kodi mapiri mawiri ya mkuwa yankuimira ciyani? (b) N’thangwe ranyi mapiriya nja mkuwa?

7 M’Bibliya, mapiri yangaimire maumambo ayai maboma. Mapiri yomwe Zakariya adawona m’matsomphenya yace, njakundendemerana na yomwe timbayawerenga m’bukhu la Danyeri. Phiri libodzi limbaimira utongi bwa Yahova bomwe bulipo kuyambira kale-kale ndipo bun’dzapitiriza mpaka muyaya, ndipo phiri linangolo limbaimira Umambo bwa Mesiya bomwe budakhazikisidwa mu 1914 pomwe Jezu adakhala Mambo. (Danyeri 2:35, 45) Mapiri mawiriya yambacita mbali yakufunika kwene-kwene kuti cakulinga ca Mulungu cikwanisike pansi pano.

Nsiku zino, Yahova ankupitiriza kuphatisa basa wanjo wace kuti akhotcerere na kulimbisa atumiki wace

8 Tsono, n’thangwe ranyi mapiriya nja mkuwa? Mkuwa ngwakufunika kwene-kwene ndipo umbayetima. Ndipo Yahova adauza Ajirayeri kuti aphatise basa mkuwa pakumanga tendi la mkonkhano, ndipo adadzacitambo bzimwebzo na tempwlo ku Jeruzalemu. (Kufuluka 27:1-3; 1 Wamambo 7:13-16) Tenepo, mapiriya nja mkuwa pakufuna kutsimikizira makhalidwe yabwino ya utongi bwa Yahova na Umambo bwa Mesiya bomwe bun’dzacitisa wanthu kukhala wakukhotcerereka, bucidzabweresa bzisimbo bzizinji.

9. Kodi anyakupakira mahaci mbani, ndipo apasidwa basa liponi?

9 Kodi anyakupakira mahaci pabodzi na ngolo zawo ankuimira ciyani? Anyakupakira mahaciwa ni wanjo wa magulu yakusiyana-siyana. (Werengani Zakariya 6:5-8.) Iwo ankucoka ‘pamaso pa Mbuya wa dziko lense la pansi’ ndipo apasidwa basa lakupambulika kuti alicite. Wanjowa atumizidwa ku mbuto zakusiyana-siyana kuti akakhotcerere atumiki wa Mulungu, ndipo ibodzi mwa mbutoyi ni ‘dziko la kumpoto,’ lomwe ni Babulo. Na matsomphenyaya, Yahova adatsimikizira atumiki wace kuti angadadzakhala lini pomwe akapolo wa Babulo. Ndokumbukirani momwe mafalaya yadalimbisira wanthu omwe akhamanga tempwlo m’nthawe ya Zakariya wale! Iwo akhadziwa kuti anyamadulanthaka wawo angadaimisa lini basalo.

10. Kodi Yahova ambakhotcerera tani atumiki wace nsiku zino?

10 Nsiku zino, Yahova ambaphatisambo basa wanjo wace kuti akhotcerere na kulimbisa atumiki wace. (Malakiya 3:6; Wahebereu 1:7, 14) Kuyambira pomwe atumiki wa Yahova adatsudzulidwa ku ukapolo bwa Babulo mkulu mu 1919, anyamadulanthaka wa atumiki wa Mulungu akhala ankucita nyongo yakuletsa kukula kwa kunamata kwacadidi. (Cibvumbulutso 18:4) Koma cakulinga cawo cinkukwanisika lini. Pakuti wanjo ankukhotcerera gulu la Yahova, ifepano timbagopa lini, thangwe timbadziwa kuti tin’dzakhala lini pomwe akapolo wa cipembedzo cakunama. (Psalymo 34:7) M’mbuto mwace, tin’dzapitiriza kukhala wakukondwa, ticimbatanganika na bzinthu bzauzimu pomwe tinkutumikira Yahova. Ndipo matsomphenya ya Zakariyaya yankutithandiza kuwona kuti mapiri mawiri yale yambatikhotcerera.

11. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika lini kugopa wanthu wa bza ndale wa Sathani omwe an’dzafuna kupfudza atumiki wa Mulungu?

11 Tsapanopapa, wanthu wa bza ndale wa m’dziko la Sathaniri an’phatana kuti apfudze atumiki wa Mulungu. (Zakiyeri 38:2, 10-12; Danyeri 11:40, 44, 45; Cibvumbulutso 19:19) Polofesiya ya Zakiyeri, imbafotokoza kuti wanthu amwewa an’dzampsinkha dziko la pansi ninga mtambo. Imbalewambo kuti iwo adapakira mahaci ndipo ankubwera mwa ukali kuti adzapfudze atumiki wa Mulungu. (Zakiyeri 38:15, 16) * (Onani mafala ya m’nyansi.) Kodi tin’funika kugopa bzimwebzi? Ne! Thangwe tina anyankhondo wa Yahova ku mbali yathu, ndipo pa citsautso cikulu iwo an’dzakhotcerera atumiki wace, acidzapfudza wense omwe ambatsutsana na utongi bwace. (2 Watesalonika 1:7, 8) Imweyi in’dzakhala nsiku yakusaya kuyebweka! Kodi mbani omwe an’dzatsogolera anyankhondo wa Yahovawa?

YAHOVA ADABVAZIKA KOROWA MAMBO WACE NA MKULU WA ANSEMBE

12, 13. (a) Kodi n’ciyani comwe Yahova adauza Zakariya kuti acite? (b) Kodi timbadziwa tani kuti mphukira yakulewedwayi ni Jezu Kristu?

12 Mpolofeta Zakariya adawona matsomphenya masere. Pambuyo pakuwona matsomphenya yacisere, iye adacita cinthu cinango comwe cidalimbisa omwe akhamanga tempwlo wale. (Werengani Zakariya 6:9-12.) Kudabwera amuna atatu kucokera ku Babulo omwe ni Helidayi, Tobiya na Yedaya. Yahova adauza Zakariya kuti akatambire siriva na oro kwa amunawa, kuti akonzere ‘korowa ikulu.’ (Zakariya 6:11) Kodi korowa imweyi angadakonzera nduna Zorobabeli omwe akhali wa dzinza la Juda na mbadwo ya Davide? Ne. Yahova adauza Zakariya kuti adzabvazike korowayo Djosuwe, omwe akhali Mkulu wa Ansembe. Bzimwebzi bzidadabwisa ali-wense omwe adawona.

13 Kodi kubvazikidwa korowa komwe Djosuwe adacita, kukhalatiza kuti iye akhadasankhulidwa ninga mambo? Ne. Djosuwe akhali lini mbadwo ya Davide, tenepo iye akhalibe ugo bwakukhala mambo. Bzomwe bzidacitikabzi bzikhaimira bzinthu bzomwe bzingadadzacitika kutsogolo. Yahova angadasankhula mambo na wansembe wamuyaya omwe angadadzacemeredwa na dzina la mphukira. Ndipo Bibliya limbalewa kuti mphukira imweyi ni Jezu Kristu.—Zaiya 11:1; Mateu 2:23.

14. Kodi ni basa liponi lomwe Jezu ambacita ninga Mambo na Mkulu wa Ansembe?

14 Jezu ni Mambo na Mkulu wa Ansembe. Iye ambatsogolera gulu la anyankhondo la wanjo, ndipo ambacita bzense kuti atumiki ra Mulungu akhale wakukhotcerereka mu dziko lakuipali. (Jeremiya 23:5, 6) Tsapanopapa, Jezu an’dzakunda dziko lense, acithandizira utongi bwa Mulungu na kukhotcerera atumiki wace. (Cibvumbulutso 17:12-14; 19:11, 14, 15) Pomwe nthaweyo inati kufika, Jezu ayai mphukira, ana basa lizinji lakuti acite.

IYE AN’DZAMANGA TEMPWLO

15, 16. (a) Kodi ni basa lakumanga liponi lomwe Jezu ankucita nsiku zino? (b) Kodi n’ciyani comwe cin’dzacitika kuphampha kwa magole 1.000?

15 Ninga Mambo na Mkulu wa Ansembe, Jezu adapasidwambo basa ‘lakumanga tempwlo ya Yahova.’ (Werengani Zakariya 6:13.) Mu 1919, Jezu adacita basa lakumangali mwa kutsudzula atumiki wa Mulungu ku bzipfunziso bzakunama bza Babulo Mkulu. Jezu adabwezeresa kunamata kwacadidi acisankhula ‘kapolo wakukhulupirika na wanzeru.’ Gulu la abale wakudzozedwali, limbatsogolera basa lakufunika kwene-kwene lomwe linkucitidwa pa bwalo la tempwlo yauzimu la pa dziko la pansi pano. (Mateu 24:45) Ndipo Jezu wakhala ankuthandizambo atumiki wa Mulungu kumbanamata mu njira yakubvumizika na yakucena.—Malakiya 3:1-3.

16 Jezu pabodzi na Akristau wakudzozedwa wakukwana 144.000, an’dzatonga ninga wamambo na wansembe kwa magole 1.000. Pa nthaweyo, iwo an’dzathandiza wanthu wakukhulupirika kukhala wakulungamiratu. Kuphampha kwa magole 1.000, atumiki wa Yahova okha ni omwe an’dzasala pansi pano, ndipo kunamata kwacadidi kun’dzakhazikisidwa pa dziko lense la pansi!

THANDIZIRANI KUNAMATA KWACADIDI

17. Kodi n’cilimbiso ciponi comwe Yahova adapereka kwa Ajuda, ndipo kodi bzimwebzi bzidawathandiza tani?

17 Kodi mafala ya Zakariya yadatokonya tani Ajuda wa m’nthawe imweire? Yahova akhadapicira kuthandiza na kukhotcerera atumiki wace mpaka iwo kumaliza kumanga tempwlo. Piciro limweri lidawalimbisa. Tsono, bzingadakwanisika tani wanthu ang’ono-ng’ono wale kukwanisa kucita basa limweri? Zakariya adawauza mafala yomwe yadawathandiza kuleka kupenukira na kumalisa mantha yomwe akhanayo. Iye adawatsimikizira kuti ninga momwe Helidayi, Tobiya na Jedaya, akhadabwera kudzawathandiza pa basali, angadabwerambo wanthu winango azinji ‘kudzamanga nawo tempwlo ya Yahova.’ (Werengani Zakariya 6:15.) Mafalaya yadatsimikizira Ajuda wale kuti Yahova akhathandizira basa lawo. Tenepo, iwo mwakukhwimika adayenda kukamanga pomwe tempwlo, napo kuti mambo wa ku Perisiya akhadatonga kuti basali liimisidwe. Lamuloli lingadaphingiza ayai kutazisa basa lawolo, koma Yahova adalipfudza. Ndipo m’gole la 515 Jezu anati kubadwa, tempwlo idamala kumangidwa. (Ezara 6:22; Zakariya 4:6, 7) Tsono, mafala ya Zakariya yale yankukwanisikambo nsiku zino.

Yahova an’dzayebwa lini basa lathu na lufoyi lomwe timbaliratiza kwa iye! (Onani ndime 18, 19)

18. Kodi cinembo ca Zakariya 6:15, cinkukwanisika tani nsiku zino?

18 Wanthu bzulu na bzulu nsiku zino ambanamata Yahova. Ndipo iwo ambakondwa kupereka kwa iye ‘bzinthu bzawo bzakufunika’ ninga nthawe yawo, mphanvu na bzinthu bzakuthupi. Mwa njira imweyi, iwo ambakhala ankuthandizira tempwlo yauzimu ya Yahova. (Mimwani 3:9) Ndipo tingakhale na citsimikizo cense cakuti Yahova ambatenda thandizo lomwe timbalipereka kwa iye. Kumbukirani kuti Helidayi, Tobiya na Jedaya adabweresa siriva na oro kuti Zakariya akonzere korowa. Ndipo korowayo idaikhidwa mu tempwlo kuti wanthu ‘ambakumbukire’ bza thandizo lomwe iwo adapereka pa kunamata kwacadidi. (Zakariya 6:14) Yahova an’dzayebwa lini basa lathu na lufoyi lomwe timbaliratiza kwa iye.—Wahebereu 6:10.

Timbakondwa kwene-kwene kucita mbali ya gulu la Yahova lomwe ndakuphatana, lakukhotcerereka na la muyaya

19. Kodi matsomphenya ya Zakariya yambatitokonya tani?

19 Mu nsiku zakumalizira zino, atumiki wa Yahova ankucita basa lakufunika kwene-kwene. Bzimwebzi bzinkukwanisika thangwe ra bzisimbo bza Yahova pabodzi na citsogozo ca Kristu. Timbakondwa kwene-kwene kucita mbali ya gulu la Yahova lomwe ndakuphatana, lakukhotcerereka na la muyaya, ndipo timbadziwa kuti cakulinga ca Yahova pa nkhani ya kunamata kwacadidi cin’dzakwanisika. Na tenepo, mbatendani mwayi omwe munawo wakukhala pakati pa atumiki wa Yahova, ‘mucimbabvera fala la Yahova Mulungu wanu.’ Mukacita bzimwebzo, imwepo mun’dzakhotcereredwa na Mambo wathu omwembo ni Mkulu wa Ansembe pabodzi na thandizo la wanjo. Mbacitani bzense bzomwe mungakwanise kuti mumbathandizire kunamata kwacadidi, ndipo Yahova an’dzapitiriza kukusamalirani kuyambira lero mpaka kale-kale!

^ ndi. 11 Kuti mudziwe bzizinji onani pa “Mafunso Ochokera Kwa Owerenga” mu Nsanja ya Olonda ya 15 Maio, 2015, matsamba 29-30.