Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Utu—Uli Chitanga Chize Chakusoloka ku Maliji ni ku Yitanga

Utu—Uli Chitanga Chize Chakusoloka ku Maliji ni ku Yitanga

MUZE akwetu matusolwela yitanga ya utu, chino chakutuvwisa kuwaha chinji. Chakututakamisa hanga tunyingike ngwetu ayo kanalihulumba hali yetu. Nyi twakusakwilila muze akwetu akutusolwela utu, mba kuchi yetu mutuhasa kupwa ni utu?

Mutu yoze ukwete utu kakulihulumba hali akwo nawa kakuchisolola ha maliji ni ku yitanga. Iye keshi kusolola wika vumbi, alioze kakusolola utu kuli akwo mumu kakwaazanga ni kunyingika chize o akwivwa. Chahiana ulemu, utu unalingi chihanda cha mihuko ya spiritu ya Zambi. (A-Ngalashia 5:22, 23) Yehova kanazange hanga tusolole utu, kashika tutalenu chize iye ni Mwanenyi asolwele utu ni chize mutuhasa kwimbulula yilweza yo.

YEHOVA KAKUSOLOLA UTU KULI ESWE

Yehova kakusolola utu kuli eswe, chipwe kuli “akwa kaleleso ni yingulungulu.” (Luka 6:35) Chakutalilaho, Yehova “kakuvumbula tangwa lienyi hali api ni apema; kakunokesa vula hali akwa ululi ni hali yihenge.” (Mateu 5:45) Chipwe atu waze akwamba ngwo Yehova hi Tangi ko, nihundu kakuyuka ha utu wenyi nawa kakupwa ni ndambu ya uwahililo ku mwono.

Chilweza chinene cha utu wa Yehova chinasoloka ha yize alingile kuli Alama ni Eva. Shimbu lizeliene avulumwine, ayo “yatonga mafwo a mukuyu akaatenge miswele.” Chipwe chocho, Yehova te kananyingika ngwenyi haze lia munda wa Endene, o te mafupiwa mazalo waze maafunga, mumu hashi te hashingaho nawa te hanazale too ni “mbimbo nawa ni mikalale.” Hachino, Yehova yasolola utu ha kwaalingila “yikuto ya malambu akaajike nayo.”—Uputukilo 3:7, 17, 18, 21.

Twamona ngwetu Yehova kakusolola utu kuli “api ni apema,” alioze kakusolola chinji utu wenyi kuli tuvimbi twenyi waze ashishika. Chakutalilaho, ha mashimbu waze Zekaria apwile profeta, umwe mungelo kalihulumbile mumu A-Izalele te halitwamina kutunga tembele ya Yehova mu Yerusaleme. Yehova hakwivwa yize mungelo te anahanjika chocho yamukubulula ni maliji “akulembejeka.” (Zekaria 1:12, 13) Chizechene nawa che Yehova alingile kuli profeta Eliya. Kwapwile amwe mashimbu waze profeta te analeme mu mbunge ni kwita kuli Yehova hanga amushihe. Yehova yasolola ngwenyi, te kakulihulumba hali profeta wenyi, chocho yatuma mungelo hanga amutakamise. Iye yakolweza nawa profeta hanga anyingike ngwenyi te keshi ukawenyi. Utu wa Yehova watakamishine Eliya hanga anunge mu mulimo wenyi. (1 Mianangana 19:1-18) Alioze tuvumbi eswe a Yehova, iya yoze yena muhasa kwamba ngwo kembulwile kanawa utu wenyi?

YESU KAPWILE NI KUSOLOLA UTU

Muze Yesu apwile hano hashi, atu kapwile ni kumona chize te akusolola utu. Iye kakapwile mukalu nawa kakapwile ni kushinjila akwo hanga alinge yuma yize iye te akuzanga. Kalihulumbile hali akwo ni kwamba ngwenyi: “Tweyenu kuli yami, yenu eswe nwakukilikita nikulemewa, ni yami kumungunuhwimisa. . . . Mumu kanga yami yashi.” (Mateu 11:28-30) Amu iye apwile ni kusolola utu, atu te kakumukaula kweswako maya. Mumu lia keke Yesu yaaha kulia, yaawuka, ni kwalongesa “yuma yinji” hakutwala kuli Tato.—Marku 6:34; Mateu 14:14; 15:32-38.

Yesu kanyingikine chize te atu akwivwa kashika te akwaasolwela utu. Chipwe ha mashimbu waze te akufupa kuhwima, nihindu te kakusolola utu kuli waze eswe te akuya kuli iye. (Luka 9:10, 11) Achinyonga ha yize yalingiwile kuli pwo yoze te ukwete musongo wa kuhita manyinga. Iye kazangile hanga amuwuke, kashika akwachile ku mazalo a Yesu. Alioze kulita ni Shimbi ya Mose, iye te katambile kulinga chino mumu te kali ni luchisa. (Ulevi 15:25-28) Mba yika Yesu alingile? Iye kakevwilile pwo wacho uli. Yesu kamwene ngwenyi pwo wacho te kanevu woma, chocho yamuvwila keke, mumu kamwene lamba linji ha miaka 12. Yamwamba ngwenyi: ‘Mwanami, ufulielo we hiwakupwisa mungunu, uye kanawa ukahinduke ku musongo we.’ (Marku 5:25-34) Pundu lume Yesu kapwile mukwa-utu!

MUTU YOZE UKWETE UTU KAKUKWASA AKWO

Ha yilweza yize twashimutwina, twamona ngwetu nyi mutusolola utu, mutulinga yuma hanga tukwase akwetu. Yesu kashindakenyene ulemu wa chikuma chacho muze atele chishima cha Ka-Samaria mupema. Umwe Ka-Yunda kamutambwile yuma, yamulikita ni kumuhichika fuvulu mutapalo. Ka-Samaria yoze te unapalika yevwila lunga wacho keke, chipwe ngwe A-Samaria ni A-Yunda te keshi kulizanga. Utu wamulingishile hanga akwase lunga yoze alemekene kuli eji. Iye yakosa yilonda yenyi chocho yamutwala ku zuwo lia ngeji. Ka-Samaria yafweta mbongo ku zuwo liacho hanga akwase Ka-Yunda nawa yalihana hanga afwete yuma yeswayo te malia hanji mazachisa.—Luka 10:29-37.

Utu muutukwasa hanga tulihulumbe hali akwetu ni kwaatakamisa hi wika ko ha yize mutulinga alioze ni ha yize mutuhanjika no. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Kulema mu mbunge ya mutu kuchakumuhongesa, alioze liji lipema kuliakumuwahisa.” (Yishima 12:25) Muze utu ni upeme muyitulingisa hanga tuhanjike ni kutakamisa akwetu, chino muchaevwisa kuwaha. * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Maliji jetu a utu masolola ngwo twakulihulumba hali akwetu, chino muchaakwasa kukumba yipikalo yo.—Yishima 16:24.

CHIZE MUTUHASA KUPWA NI UTU

Tulieswe tukwete uhashi wa kusolola utu, mumu Zambi katangile atu eswe mu chifwa chenyi. (Uputukilo 1:27) Chakutalilaho, Juliu, mwata wa maswalale A-Roma yoze watwalile postolo Paulu ku Roma, yasolola “utu kuli Paulu yamutayiza kuya kuli tusendo twenyi, amuzumbule” mu mbonge ya Sendone. (Yilinga 27:3) Muze ulungu uze Paulu ni akwo apwile ni kuya nawo mu wenyi washimbamine, atu amu Melita yaasolwela “utu wunji” ni kwaawikila kahia hanga ote. (Yilinga 28:1, 2) Atu wano kalingile chuma chipema. Alioze, mba mutu evwise Yehova kuwaha, katamba kusolola utu mashimbu eswe, hi wika ko ha shimbu limuwika.

Yehova kanazange hanga utu upwe chihanda cha mwono wetu. Kashika anatulweze ngwenyi, “zalenu” utu. (A-Kolosu 3:12) Alioze hi chashi ko kusolola utu mashimbu eswe. Mumu liaka? Kota kutushi kusolola utu mumu twakwivwa sonyi, woma, hanji tukwete ndambu ya kuzo. Hanji chakutukalila kusolola utu kuli waze akutulinga yuma yipi. Alioze nyi mutwita spiritu yisandu ni kusa tachi hanga twimbulule Yehova mutuhasa kukwasa akwetu hanga no asolole utu wamwenemwene.—1 A-Korindu 2:12.

Kuchi mutuhasa kunyingika ngwetu tunalikolweza hanga tusolole utu? Lihule ngwe: ‘Shina nakupanjika kanawa akwetu ni kulihulumba ha chize ayo anevu? Kutala nakukwasa akwetu muze mafupiwa ukwaso? Chisuho chika chakasula chize nasolwele utu kuli mutu yoze hi usoko hanji sepa ko? Nyi ka, sako tachi hanga unyingike kanawa atu waze uli no hakamwihi, chipi-chipi mandumbu je amu chikungulwila. Nyi wachilinga, munyingika yipikalo yize ayo anapalika ni yize anafupiwa ku mwono. Kusulaho, lingila akwenu yuma ngwe chizechene yena wa kuzanga akwenu akulingile. (Mateu 7:12) Hachino, eta ukwaso kuli Yehova, iye mawahisa tachi jize unase hanga usolole utu.—Luka 11:13.

CHIZE UTU WAKUKWATA HALI ATU

Muze postolo Paulu atongwele yuma yize yamupwishile kavumbi mupema, chimwe cha ku yuma yacho chapwile utu. (2 A-Korindu 6:3-6) Atu kazangile chinji Paulu mumu te kakuhanjika ni kulinga yuma ya utu, nawa o te kakulivwa ngwo iye kakulihulumba hali ayo. (Yilinga 28:30, 31) Chizechene nawa, nyi mutusolola utu, akwetu mazanga kulilongesa umwenemwene. Nyi mutusolola utu kuli atu eswe, chipwe kuli waze keshi kutuzanga, chino muchihasa kwaakwata ku mbunge ni kwalumununa yitanga yo. (A-Roma 12:20) Hanji hakupalika cha mashimbu ayo mazanga kulilongesa umwenemwene wa Mbimbiliya.

Mu Paraisu, yetweswe mutukalisolwela utu umwe kuli mukwo. Waze makahindwisa makaasolwela utu, amwe kota muchikapwa chisuho chitangu. Chino muchikaakwasa hanga no asolole utu kuli akwo. Kwamba pundu, mutu yoze uli chingalwe nawa keshi kuzanga kukwasa akwo kechi kapwa ni chihela mu Wanangana wa Zambi. Atu waze akulizanga ni kulisolwela utu makatwama mu Paraisu ku miaka yeswe. (Samu 37:9-11) Ewa, paraisu muyikapwa chifuchi cha ukulungunga ni sambukila! Hachino, shimbu tangwa liacho kanda liza, mutuhasa kuyuka chinji ha kusolola utu kuli akwetu. Mu mulali uka?

YIWAPE YIZE YAKWIZA HA KUSOLOLA UTU

Mbimbiliya yinambe ngwo: Mukwa utu hanji “keke kakuwahisa mbunge yenyi mwene.” (Yishima 11:17) Atu kakuzanga kutwama ni mutu yoze wakusolola utu, mba no amusolwele utu. Yesu kambile ngwenyi: “Ni cheseko chize munweseka nacho, kumakanwesekela cheka nawa.” (Luka 6:38) Kashika, chili chashi mutu yoze wakusolola utu kupwa ni masepa apema ni kufunga usepa wacho.

Postolo Paulu kalwezele mandumbu mu chikungulwila cha Efwesu hanga apwe ni “utu umwe kuli mukwo, akwa mbunge ja kwivwa keke, nikulikonekena umwe ni mukwo.” (A-Efwesu 4:32) Muze eswe mu chikungulwila te akusolola utu ni keke, chikungulwila te chakutatuka chinji hamwe ni kulinunga. Kutwazangile kuyenga-yenga mandumbu jetu, kwaatomba-tomba hanji kwaambila yuma yipi mumiselo yize muyihasa kwaevwisa yikola ku mbunge. Alioze, twatamba kuhanjika yuma yize muyaakwasa ni kwaatakamisa. (Yishima 12:18) Nyi twachilinga, chikungulwila cheswe muchilingila Yehova ni uwahililo.

Ngwe chize twalilongesa, utu uli chitanga chize twakusolola ha yize twakuhanjika ni yize twakulinga. Nawa nyi twasolola utu, mutwimbulula Zambi yetu wa zango nawa chihanyi, Yehova. (A-Efwesu 5:1) Chino muchikolesa chikungulwila chetu ni kukwasa akwetu hanga no amuwayile. Kashika, tulingenu yeswayo mutuhasa hanga akwetu amone ngwo, Yela ja Yehova kali atu waze akusolola utu!

^ kax. 13 Mutukashimutwina chitanga cha upeme ha kaposhi yoze makatuhuka kulutwe ha mitwe yino yinakatuka ha mihuko ya spiritu yisandu ya Zambi.