LLAPAPAS agradecekunchismi jujkuna noqanchismanta preocupakusqankumanta, sumaqta tratawasqanchismantapas. Noqanchisrí, ¿imatan ruwananchis jujkunata chhaynata tratananchispaq?

Bibliapin rijurin sumaq sonqo simi, chay simikunawanqa nishan sonqomanta jujkunaq allinninpaq ruwaymantan, chayqa rikukunmanmi rimaypi ruwaypipas. Sumaq sonqo kayqa manan allin educado atento kayllachu. Sumaq sonqo kaytaqa munakuymi rijurichin, chayqa santo espirituq rurunmi, chaytan cristianokunaqa noqanchispi wiñachinanchis (Gál. 5:22, 23). Chayraykun yachasunchis imaynatan Jehová Dioswan Jesuswan sumaq sonqo kayta rikuchiranku chaymanta, yachallasuntaq imaynatan noqanchispas paykuna jina kasunman chaymantawan.

Sumaq sonqo kayqa yaqa kaqllan allin sonqo kaywanqa. * Jehová Diosqa chay cualidadninkunatan rikuchishan “mana agradecekuqkunapaqpas millay runakunapaqpas” (Luc. 6:35). Jehová Diosqa “intintan lloqsichimun millay runakunapaqpas allin runakunapaqpas, parachimullantaqmi allin runakunapaqpas mana allin runakunapaqpas” (Mat. 5:45). Diospi mana creeqkunapas llapankun beneficiakunku Jehová Diospa qosqanmantaqa, jinaspa kusisqa kausanku.

Jehová Diosqa sumaq sonqon karan Adán Evata imayna tratasqanpi. Adán Evaqa juchakusqanku pasaytan “higos raphita siraspanku p’istunakunata ruwakuranku”. Jehová Diosmi ichaqa yacharan Edén huertamanta lloqsipuspankuqa tiyananku allpapiqa ‘khiskakuna kisakunallan’ kanan karan, chaymi p’achata necesitaranku. Chayraykun Jehová Diosqa “qaramanta p’achata ruwapuran” (Gén. 3:7, 17, 18, 21).

Jehová Diosqa ‘allin runakunatapas mana allin runakunatapas’ allintan tratan, ichaqa aswan allintan tratan payta serviqninkunataqa. Ejemplopaq, profeta Zacariaspa tiemponpin Jerusalén templo ruwakusharan ichaqa sayarapusqan, chaymantan juj ángel llakisqa kasharan. Jinaqtinmi Jehová Diosqa “angelman kusichikuq sumaq simikunata kutichiran” (Zac. 1:12, 13). Yaqa kaqllatataqmi profeta Eliaswanpas ruwaran. Eliasqa nishu llakiq ñit’isqanmi kasharan, chaymi Jehová Diosta mañakuran wañuchinanpaq. Diosqa entienderanmi imayna sientekusqanta, chaymi juj angelta kachamuran kallpachananpaq. Chaymantapas niranmi mana sapallanchu kashasqanta. Chaykunaqa yanaparanmi Eliasta Jehová Diospa kamachisqanta junt’ashanallanpaq (1 Rey. 19:1-18). Ichaqa, ¿mayqenninkun Diospa serviqninkunamanta aswan allinta jujkunata trataran?

Jesús kay allpapi kashaspaqa khuyapayakuq munakuq kasqantan jujkunaman rikuchiran. Payqa  manan atiyniyoq kaspachu k’araq simiwan rimaq. Aswanpas khuyapayakuq kaspan niran: “Noqaman jamuychis, llapa sayk’usqakuna, llasa q’epiyoqkuna; noqan samachisaykichis”, nispa. Nillarantaq: “Yugoyqa llamp’ullan”, nispa (Mat. 11:28-30). Chayraykun Jesustaqa runakunaqa tukuyniqta qatikuqku. Khuyapayakuq kasqanraykun mijuchiran, onqosqakunatapas jampiran, papanmantapas ‘imaymanatan paykunaman yachachiran’ (Mar. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38).

Jesusqa entienderanmi runakunataqa. Payqa munakuyllawanpunin chaskiq maskhaqninkunataqa, mayninpiqa sayk’usqaña otaq manaña tiempon karanchu chaypas (Luc. 9:10, 11). Juj kutinmi 12 watakunaña yawar apaywan onqoq warmi qayllaykuran, jinaspa p’achanmanta llamiykuran jampisqa kananpaq. Leypa nisqanman jinaqa payqa qhellin kasharan, chayraykun chaytaqa mana ruwananchu karan (Lev. 15:25-28). Jesusmi ichaqa mana phiñakuranchu. Aswanpas khuyapayakuywanmi niran: “Ususilláy, iñiyniykin qhaliyachisunki, ama llakikuspalla ripuy, qhaliñan kapunki chay ñak’arichiq onqoyniykimantaqa”, nispa (Mar. 5:25-34). ¡Jesusqa ancha khuyapayakuqmi karan!

Kaypin yachashanchis sumaq sonqo kaytaqa ruwasqanchiswan rikuchinanchis kasqanta. Ancha importante kasqanta reparananchispaqmi Jesús juj samaritanomanta rimaran. Samaritanokunawan judiokunawanqa manan allintachu qhawarinakuqku, samaritanomanta willakuypin riman juj samaritano suwaq asaltasqan judiota yanapasqanmanta. Samaritanoqa judiotaqa k’irinkunatan jampiran jinaspan juj alojamientoman aparan, chaypin cuidaq runata niran: “Payta qhawariykapuwanki. Astawan gastanki chayqa, kutimuspayña pagapusayki”, nispa (Luc. 10:29-37).

Arí, sumaq sonqo kaytaqa ruwasqanchiswanmi rikuchinanchis, ichaqa rimayninchispas animaq allin simikunan kanan. Biblian nin: “Llakipakuyqa runatan ñit’iykun, sumaq simin ichaqa kusichin”, nispa (Prov. 12:25). Sumaq sonqo kaymi yanapawasun jujkunata sumaq simikunawan animananchispaq, chhaynapi kusisqa sientekunankupaq paykunapi interesakusqanchistapas rikuchinanchispaqwan. Chaykunan yanapanqa vidankupi ima problemakunatapas aguantanankupaq (Prov. 16:24).

Runakunaqa ‘Diosman rijch’akuq’ kamasqan kanchis, chaymi sumaq sonqo kaytaqa noqanchispi wiñachiyta atisunman (Gén. 1:27). Bibliapin wakin ejemplokunamanta yachasun. Militar Julion apóstol Pablota Roma llaqtaman aparan. Chay militarqa sumaqllan karan “chaymi dejallaran amigonkunata rinanpaq, chhaynapi [Pablo] paykunaq atiendesqan kananpaq” Sidón llaqtapi (Hech. 27:3). Malta islamanta runakunapas Pablotaqa sumaqtan trataranku, kaqllatataqmi juj runakunatapas trataranku. Chirimushaqtinmi ‘paykunaqa ninata jap’ichispanku llapallankuta sumaqta chaskiranku’ (Hech. 28:1, 2). Chay ruwasqankuqa may allinmi karan. Sumaq sonqo kaytaqa manan maynillanpichu rikuchinanchis, aswanpas tukuy atisqanchista ruwananchis.

Sichus Jehová Diospaq jinapuni kausayta munanchis chayqa sumaq sonqo kaytan noqanchispi wiñachinanchis, chayqa rikukunanmi imayna runa kasqanchispi kausayninchispi ima. Mayninpiqa sasan jujkunapaq allinkunata ruwayqa. ¿Imarayku? Dios servinanchista jark’akusqankurayku, manchali kasqanchisrayku, otaq juchayoq kaspa noqallanchispaq imatapas munanchis. Ichaqa chaykunataqa atipasunmanmi santo espirituq yanapayninwanqa, chhaynapi Jehová Diospa ejemplonta qatikusun (1 Cor. 2:12).

¿Iman yanapawasun jujkunapaq allinkunata ruwananchispaq? Kaykunatan tapukunanchis: “¿Imatapas jujkuna willawaqtinku tukuy yuyaywanchu uyarini? ¿Ratollachu cuentata qokuni  pipas imatapas necesitashasqanmanta? ¿Jayk’aqmi jujkunapaq imatapas ruwapurani manaña familiaychu amigoychu chaypas?”, nispa. Juj metatan churakunanchis jujkunata reqsinanchispaq, astawanqa congregacionpi hermanokunata. Chhaynapin astawanraq yachasun imachus necesitasqankuta. Yachaspaqa ruwapunanchismi, ima ruwapuwananchistan noqanchispas munasunman jinata (Mat. 7:12). Chaypaqqa Jehová Diosmantan mañakunanchis yanapawananchispaq, payqa bendeciwasunmi kallpachakusqanchistaqa (Luc. 11:13).

Apóstol Pabloqa allin ejemplon, payqa jujkunapaqmi allinkunata ruwaran. Biblian nin: ‘Watukuqnin jamuqkunataqa sumaqtan chaskiq’, nispa (Hech. 28:30, 31). Payqa interesakuqmi jujkunapi, chaytan rikuchiq rimasqanwan ruwayninwanpas. Chaymi paymanqa runakunaqa k’askakuqku. Chhaynallatataqmi noqanchispas ruwananchis, chayta rikuspan jujkunapas Diosta servinkuman. Sichus pitapas allinta tratasun Dios serviyninchistaña jark’akunqaku chaypas sonqontan llamp’uyachisunman, jinaspa paykunapas cambiankuman (Rom. 12:20). Tiempowanqa yaqapaschá paykunapas Bibliata estudiankuman.

Paraisopiqa askhan kausarimunqaku, paykunaqa kusisqachá sientekunqaku sumaq tratota chaskispaqa. Sonqomantachá agradecekunqaku jinaspa jujkunatapas sumaqta tratallanqakutaq. Jehová Diosqa wiñay kausaytan qonqa munakuywan khuyapayakuywan tratakuqkunamanqa. Millay runakunan ichaqa ch’usaqyachisqa kanqaku (Sal. 37:9-11). Diospa gobiernonpiqa kay mundoqa thajmi kanqa. Manaraq chay tiempo chayamushaqtin, ¿imaynapin beneficiakusunman sumaq sonqo kaspa?

Bibliaq nisqanman jinaqa khuyapayakuq munakuq runaqa anchatan beneficiakun (Prov. 11:17). Chhayna kaqtinqa jujkunapas k’askakunkun jinaspa pay jina kayta munanku. Jesusmi niran: “Imaynatachus jujkunata ruwankichis chhaynallataqmi qankunapas ruwasqa kankichis”, nispa (Luc. 6:38). Chaymantapas chhayna runaqa ratullan amigokunatapas tarin.

Apóstol Pablon Éfeso cristianokunata aconsejaran: “Jujkuna-jujkunawan sumaqta qhawarinakuychis, munakuywan khuyapayanakuychis, tukuy sonqowantaq perdonanakuychispas”, nispa (Efes. 4:32). Congregacionkunapiqa askha beneficiokunan kan sichus hermanokuna munakuq kaspa kallpachakunku yanapanakunankupaq chayqa. Paykunaqa manan k’araq simiwanchu nitaq millaytachu criticanakunku. Cuento q’epi kanankumantaqa kallpachakunkun jujkunata animanankupaq (Prov. 12:18). Chhayna kaqtinqa congregacionpi hermanokunaqa iñiyninkupin wiñanku.

Sumaq sonqo kaytaqa rikuchinanchis rimayninchiswan ruwayninchiswanmi. Sichus jujkunarayku allinkunata ruwanchis chayqa, Jehová Diostan qatikushanchis munakuq qoykukuq kasqanpi (Efes. 5:1). Chaymantapas congregacionpin yanapakunchis, jinaspapas juj runakunan chhayna kasqanchista rikuspa Diosmanta yachayta munanqaku. Chayrayku kallpachakunanchis sumaq sonqo kayta noqanchispi wiñachinanchispaq.