1, 2. ¿Kasa waaʼinrajatka saashin Hebreokana 13:4?

KOJUTEESHI Jeʼwaa wamüin wapüshuaʼaleʼeya. Nia neʼe weeʼiyatüinjachikai amüin ojutu jee kojuteenaʼaya waya nümüin waaʼinrüle tia (1 Sam. 2:30; Prov. 3:9; Alat. Map. 4:11). Nücheküinya Jeʼwaa kojutuin wamüin waneinnua wayuu otta na sülaülashiikana mma (Roma 12:10; 13:6, 7). Eepejeʼe wane kasaʼaya kojutuinjatka wamüin naashin Jeʼwaa, shia tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee.

² Müshi chi aluwataaushikai Pablo: «Anakaja müleka kojutule jütüma jüpüshua sukuaippa kaʼwayuusee [...] Kasalajaneerü nütüma chi Maleiwakai naainjala chi wayuu eekai nümaʼüjaain sümaa wayuu nnojotkat nuʼwayuusein otta nnojoikai suʼwayuusein» (Heb. 13:4). Nüküjain tia Pablo süpüla kojutuinjatüin namüin na anoujashiikana tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee. ¿Kojutusüche pümüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee? ¿Kojutusüche pümüin pukuwaʼipa sümaa puʼwayuuse?

3. ¿Jamüsü nünüiki Jesuu süchiki sukuwaʼipa kaʼwayuusee? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

³ Sükajee kojutuin wamüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee washatüin nukuwaʼipa Jesuu. Jamüshijaʼa wanaa sümaa nüsakinnüin natuma  na fariseokana süchiki tü ooʼulaajirawaakat, nüküjain namüin tü nümakat Jeʼwaa soʼu kasaalüin Adán sümaa Eva nutuma. Müshi nia: «Saaʼujee tia, anashi nujuittüle chi wayuukai nuulia chi nüshikai je suulia tü niikat süpüla kaʼwayuusein nia je süpüla kepiainjachin nia sümaa tü nuʼwayuusekat saaʼu saʼaniraaitpain nukuaippa sümaa. Waneeinapa wayuu naya, nnojoliinapa katataʼawain». Jee müshi niaya: «Saʼaniraapa nukuaippa wane wayuu toolo sümaa wane jierü nütüma Maleiwa, nnojotsü anain süpüla sükatajiraanüin sütüma wayuu» (paashajeʼera Marcos 10:2-12; Gén. 2:24).

4. ¿Kasa nüchekatüjütkalia Jeʼwaa napüleerua na kasaatshiikana?

⁴ Nütüjaa aaʼu Jesuu niain Jeʼwaa aikaleʼerüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee otta nüküjain waneepiainjachin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse. Nnojotsü nüküjain Jeʼwaa nümüin Adán otta Eva eein süpüla nooʼulaajiraain. Tü nüchekakat napüleerua shia waneepiainjanain naya sünain kasaalüü.

5. ¿Kasa jutataka apüla nukuwaʼipa wanee wayuu outule nuʼwayuuse?

⁵ Amojujaapejeʼe tü nüchekakat Jeʼwaa süpüleerua wayuu sutuma kaainjalain Adán. Outakalaka wayuu süpüshuaʼa sünainjeereʼeya tia, müshijeseʼe nnojoluichipain süpüla waneepiain wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse. Naashin Pablo, outule nuʼwayuuse wanee wayuu jutatüsü nukuwaʼipa süpüla kasaalüin nia nüchikuaʼa (Roma 7:1-3).

6. Sükajee tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, ¿jamüsü watüjaaka saaʼu kojutuin nümüin Jeʼwaa sukuwaʼipa kaʼwayuusee?

⁶ Sümaiwa paala nnojotpuʼusü mojushiin namüin na israeliitakana kojuyain nuʼwayuuse wanee wayuu. Nüküjaka Jeʼwaa suluʼu tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés waneirua kasa süchiki tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee. Naainjain tia süpüla nnojoluinjatüin müliain saaʼin tü jieyuukalüirua otta tü süchoinkalüirua. Jamüshijaʼa  kasaarüle wanee israeliita sümaa wanee wayuu eekai achepchieein jee kawalaʼatale shia nutuma, ayatüinjatü naapüin tü choʼujaakat sümüin otta naaʼinmajüinjatü shia (Éx. 21:9, 10). Wayaawata aaʼu kojutuin nümüin Jeʼwaa sukuwaʼipa kaʼwayuusee sutuma tü Pütchi naapakat nümüin Moisés. Mayaapejeʼe nnojoluin wamüinjatüin tia pütchikat, kojutuinjatü shia wamüin.

7, 8. (1) ¿Jamüsü sünüiki Deuteronomio 24:1 süchiki tü ooʼulaajirawaakat? (2) ¿Kasa jülüjaka naaʼin Jeʼwaa süchiki tü ooʼulaajirawaakat?

⁷ ¿Kasa süküjaka tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés süchiki tü ooʼulaajirawaakat? Mayaapejeʼe kojutuin nümüin Jeʼwaa sukuwaʼipa kaʼwayuusee, nnojotsü nütaʼülüin nakuwaʼipa na israeliitakana süpüla nnojoluin nooʼulaain suulia naʼwayuuse (paashajeʼera Deuteronomio 24:1). Saashin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, eeshi süpüla nuuʼulaajiraain wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse müleka niʼrüle japülii sünainjee wanee kasa saaʼinraka. Nnojotpejeʼe nuuʼulaainjatüin shia sünainjee kasa eekai eein neʼe (Deut. 23:14). Eepejeʼe wayuu mojutkana amüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee nükalioʼu Jesuu, müshiijeseʼe nooʼulaain suulia naʼwayuuse sünainjee kasa eekai eein neʼe (Mat. 19:3). Nnojotpejeʼe müinjatüin wakuwaʼipa.

⁸ Nükalioʼu Malaquías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa, watta naalii israeliita ooʼulaakana suulia naʼwayuuse süpüla kaʼwayuuseinjanain naya majayünnüü eekai manoujain nünain Jeʼwaa. Naashin Malaquías, aisü nümüin Jeʼwaa nuuʼulaale wanee wayuu suulia nuʼwayuuse (Mal. 2:14-16). Pansaasü maʼin tia sümaa tü nümakat Jeʼwaa nümüin Adán sümaa Eva. Soʼu tia, nüküjain nümüin chi toolokoi «saʼaniraainjatüin nukuaippa nümüiwa sümaa nuʼwayuuse süpüla paaʼinwajiraainjanain naya» (Gén. 2:24). Wanaawasü tü jülüjakat naaʼin Jesuu süchiki tia, müshijeseʼe nümüin: «Saʼaniraapa nukuaippa wane wayuu toolo sümaa wane jierü nütüma Maleiwa, nnojotsü anain süpüla sükatajiraanüin sütüma wayuu» (Mat. 19:6).

9. ¿Jamaluʼulu tü nümakat Jesuu suluʼu Marcos 10:11, 12?

⁹ ¿Kasache eeka süpüla nuuʼulaain anainjee wanee anoujashi suulia nuʼwayuuse? Anuu tü nümakat Jesuu süchiki tia: «Chi eekai nuuʼulaain suulia nuʼwayuuse, müleka kaʼwayuusere nia nüchikua, kaainjalashi suulia tü palajatkat nuʼwayuuse. Je kasalajaneerü nümüin nümaʼüjaain sümaa tü jeketkat nuʼwayuusein. Akaajaʼa wane jierüya eekai suuʼulaain nuulia suʼwayuuse, müleka kaʼwayuusere shia süchikua, kaainjalasü. Je kasalajaneerü sümüin sümaʼüjaain nümaa chi jekechikai suʼwayuusein» (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18). Sükajee tia nümakat Jesuu, wayaawata aaʼu kojutuin maʼin nümüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee otta keeʼireesü naaʼin kojutuinjatüin shia sümüin wayuu. Jamüshijaʼa chi ooʼulaakai suulia nuʼwayuuse sünainjee kasa eekai eein neʼe süpüla kasaalüin nia sümaa wanee naata, kaainjalashi nia süka nümaʼüjaain sümaa tü jeketkat nuʼwayuusein. Noʼuluʼu Maleiwa, ayatüshia nia kasaalüin sümaa tü palajatkat nuʼwayuuse, süka jamüin, nnojoluin sümaʼüjiraain sukuwaʼipa nümaa wanee toolo süpüla müinjachin nia nuuʼulaain shia. Naashin Jesuu, niʼrala wayumüin wanee wayuu eekai nuuʼulaain suulia nuʼwayuuse süka kaainjaleerüin kaʼwayuusere shia sünainjee sülatirüin müliaa.

10. ¿Kasa eeka süpüla nuuʼulaain anainjee wanee anoujashi suulia nuʼwayuuse jee kasaalüin nia nüchikuaʼa?

 ¹⁰ Nüküjain Jesuu tü eekat süpüla nuuʼulaain anainjee wanee anoujashi suulia nuʼwayuuse. Müshi nia: «Chi eekai nuuʼulaain suulia nuʼwayuuse, sümaa nnojotsüin sümaʼujiraasüin nümaa wane wayuu naata nuulia, müleka kaʼwayuusere nia nüchikua, kaainjalashi. Je kasalajaneerü nümüin nümaʼujaain sümaa tü jeketkat nuʼwayuusein. Akaajaa chi wayuu kaʼwayuusekai tü jierü ooʼulaaushitkat, kaainjalashi niaʼaya, je kasalajaneerü nümüin nümaʼüjaain sümaa tü jierü ooʼulaaushitkat» (Mat. 19:9). Nüküjainya Jesuu süchiki tia soʼu nikirajüin watta saalii wayuu saaʼu wanee namüna (Mat. 5:31, 32). Sünain tia piamasükat pütchi, aashajaashi Jesuu süchiki tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa. Tia shia wanaa sümaa nüinkaain wanee toolo sümaa wanee jierü nnojotkat nuʼwayuusein jee nnojoikai suʼwayuusein, nümaʼüjiraale nukuwaʼipa wanee toolo jee shiale wanee jierü saaʼu nneerü, nüinkaale wanee toolo sümaa wanee jierü sümaa nnojoliin kasaalüin naya, nümaʼüjiraale nukuwaʼipa wanee toolo nümaa wanee toolo, wanee jierü sümaa wanee jierü otta wanee wayuu sümaa wanee mürüt. Jamüshijaʼa nuʼluwajiraale nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa wanee jierü naata, shia neʼe atüjaaka saaʼu tü nuʼwayuusekat müleka ayatüinjatüle shia nümaa jee suuʼulaainjatüle nuulia. Suuʼulaale nuulia, nnojoliinnapa kasaalüin naya noʼuluʼu Maleiwa.

11. ¿Jamüshii eeka na anoujashii ayatakana kasaalüin mayaapejeʼe eein süpüla nooʼulaajiraain?

¹¹ Nnojotsü nüküjain Jesuu suuʼulaainjatüin wanee anoujasü nuulia suʼwayuuse nümaʼüjiraale nukuwaʼipa suulia. Shia neʼe shiaka atüjaaka saaʼu ayatüinjatüle shia nümaa. Eesüjaʼa motule saaʼin tü naainjalakat süka alin nia süpüla otta nachajaweerü sukuwaʼipa süpüla aijiraain maʼin naya. Eʼreetpajaʼa sümüliala wanee wayuu eekai suuʼulaain nuulia suʼwayuuse jee nnojorüle kasaalüin shia süchikuaʼa. Jamüsüjaʼa shia, choʼujaajeerü sümüin tü shipijaainjatkalü aaʼu, wanee sümaajachi otta mojeerü saaʼin sutuma sümüiwaʼain shia. Jee kachonle shia, ¿suunteetche sükaalinjain süchonnii süpüla ayatüin naya sünain anoujaa? (1 Cor. 7:14). Eejeerü tü kasa eejiraakalü amaa tü wayuu ooʼulaakat nuulia suʼwayuuse.

12, 13. (1) Püküja süchiki tü alatakat nümüin Oseas kasaatpa nia. (2) ¿Jamüshi kepiajiraaka Oseas sümaa Gómer nüchikuaʼa? ¿Kasa watüjaka sünainjee tia?

¹² Eesü süpüla wayaawatüin saaʼu tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa süchiki tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee sünainjee tü alatakat nümüin Oseas. Nuluwataain nia Jeʼwaa süpüla kasaalüinjachin nia sümaa wanee wayuu Gómer sünülia. Jee amaʼüjiraainjatka sukuwaʼipa mapa sümaa tooloyuu otta kachoinjatü shia natuma. Kachonsü Gómer nümaa Oseas wanee toolochon (Os. 1:2, 3). Kachonpajaʼa shia mapa wanee jietchon jee wanee toolochon otta eeshiijaʼa nnojoliire nüchonniin naya Oseas. Mayaapejeʼe sümaʼüjiraain sukuwaʼipa Gómer sümaa tooloyuu, ayatüshia Oseas kasaalüin sümaa. Mapa, ooʼulaasü shia nuulia otta achepchieesü shia. Niʼyalajapejeʼe shia Oseas süchikuaʼa (Os. 3:1, 2). Shiyaawasesü tia nutuma Jeʼwaa nakuwaʼipa na israeliitakana. Mayaapejeʼe wainmatuain naʼwaajüin maleiwayaasü, nülatirüin Jeʼwaa sooʼopünaa naaʼin tü naainjalakat. ¿Kasa watüjaka sünainjee tia?

¹³ Sümaʼüjiraale sukuwaʼipa wanee wayuu nümaa wanee toolo nnojoikai suʼwayuusein, niaʼala neʼe chi suʼwayuusekai atüjaakai saaʼu nuuʼulaainjachire suulia. Eeshi süpüla nuuʼulaain suulia otta jütateerü nukuwaʼipa süpüla kasaalüin nia nüchikuaʼa sümaa wanee jierü naata. Eepejeʼe süpüla motuin naaʼin tü saainjalakat. Nnojotsü mojuin naaʼinrüle tia. Saashin tü Wiwüliakat, kepiajiraashi Oseas nüchikuaʼa sümaa Gómer süchikijee kaainjalain shia nuulia.  Nnojotpejeʼe shia amaʼüjiraainjatüin sukuwaʼipa nümaa wanee naata nuulia. Eesü nükalia Oseas sümaa nnojolin nia sünainpünaain Gómer (Os. 3:3, noota, nwt-E). Aainjiraashi nukuwaʼipa Oseas sümaa Gómer mapa. Tia alatakat nümüin Oseas, shiyaawasesü anajiraweein Jeʼwaa nüchikuaʼa namaa na israeliitakana (Os. 1:11; 3:3-5). ¿Kasa watüjaka sünainjee tia? Chi wayuu aainjiraakai nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse süchikijee kaainjalain paala shia nuulia, shia süka nülatirüin sooʼopünaa naaʼin saainjala otta ayatüinjachi nia sümaa (1 Cor. 7:3, 5). Naaʼinrüle tia nnojoluichipa süpüla nuuʼulaainjachin suulia jee nachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla kojutuin maʼin namüin tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee maʼaka kojutuin shia nümüin Jeʼwaa.

14. ¿Kasa eeka süpüla sülatüin namüin na kasaatshiikana saashin 1 Corinto 7:10, 11?

¹⁴ Wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla kojutuinjatüin wamüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee maʼaka kojutuin shia nümüin Jeʼwaa otta Jesuu. Eepejeʼe eekai mojutuin amüin shia, süka jamüin, waleʼeruʼuin tü kaainjalakat (Roma 7:17-23). Müsüjeseʼe mojuin nakuwaʼipa waneinnua wayuu sümaa naʼwayuuse soʼu nakalia na aluwataaushiikana. Nüküjain Pablo namüin na anoujashiikana nnojoliinjanain nakatalaain na jieyuukana noulia naʼwayuuse. Eepejeʼe na aaʼinrakana tia (paashajeʼera 1 Corinto 7:10, 11).

15, 16. (1) ¿Kasa naaʼinrüinjatka na kaʼwayuusekana mojujiraale naya sümaa naʼwayuuse? (2) ¿Jamüsü naaʼinrajatka tia? (3) ¿Naaʼinrüinjatche tia na manoujainkana aʼwayuuse?

¹⁵ Nnojotsü nüküjain Pablo jamüin nakatalaaka suulia naʼwayuuse naya anoujashiikana. Nnojotpejeʼe shiain sutuma kawalaʼatain tü jietkat nutuma suʼwayuuse, mülejeʼe shia eesüjaʼa süpüla suuʼulaain nuulia otta jutatüsüjeʼe sukuwaʼipa süpüla kasaalüin shia süchikuaʼa nümaa wanee toolo naata. Naashin Pablo, müleka sükatalaale nuulia chi suʼwayuusekai sümaa nnojoluin nümaʼüjaain nukuwaʼipa sümaa wanee jierü naata, ayatüinjatü shia maʼwayuusein jee shiiteʼerüle nia nüchikuaʼa, süka jamüin, ayatüin naya kasaalüin noʼuluʼu Maleiwa. Nnojoire nümaʼüjaain nukuwaʼipa wanee wayuu otta mojujiraale neʼe naya saaʼu wanee kasa naata suulia tia, nüküjain Pablo sünain nachajaainjatüin sukuwaʼipa süpüla anajiraain naya nachikuaʼa. Eeshii süpüla nachuntuin kaalinwaa namüin na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat. «Pia kasitka», nnojoleena müin na laülaashiikana, shia neʼe naküjeetka namüin tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla nanoutuin tü mojujirawaakat.

¹⁶ ¿Jama manoujainre suʼwayuuse wanee wawala? ¿Eesüche süpüla sükatalaain nuulia sünainjee mojujiraain naya? Shia neʼe eeka süpüla suuʼulaain anainjee wanee wayuu nuulia suʼwayuuse nümaʼüjiraale nukuwaʼipa sümaa wanee jierü naata suulia. Nnojotpejeʼe süküjain tü Wiwüliakat tü sükatalaainjatkalü anainjee wanee wayuu nuulia suʼwayuuse. Müshi Pablo:  «Nnojoire nünoujain suʼwayuuse wane wayuu wanaa sümaa, je müleka ayateere nia sümaa, anakaja müleka nnojoire suuʼulaain nia» (1 Cor. 7:12, 13). Naaʼinrüinjatü tia na anoujashiikana maaʼulu.

17, 18. ¿Jamüsü ayataka wanee wawala nümaa suʼwayuuse mayaapejeʼe müliain shia nutuma?

¹⁷ Shiimainya eein wayuu manoujainsai jaʼyaka aaʼu nnojolin ayateein nia sümaa nuʼwayuuse. Eesüjaʼa niʼyaajüle maʼin nuʼwayuuse, sutuma müin shia nutuma eesü süpüla ayuulin jee outuin shia. Otta eesü nnojorüle naapüin tü choʼujaakat sümüin jee namüin süchonnii. Eeshi macheʼere nia sünain apülajaa suulia nuʼwayuuse suʼwaajüin Jeʼwaa. Na wawalayuu alatakana amüin tia, nayaawata aaʼu anain nakatalaale noulia naʼwayuuse süka müliain naya natuma, jaʼitaina «aichonsü pia tapüla», namünüin amüin natuma naʼwayuuse. Eepejeʼe wawalayuu ayatakana namaa naʼwayuuse mayaapejeʼe müliain naya natuma, nachecherüin naaʼin süka nanouteein sukuwaʼipa tü alatakat namüin. ¿Jamüsü nachajaaka sukuwaʼipa süpüla nanoutuin tü alatakat namüin?

¹⁸ Mayaapejeʼe sükatalaain wanee wayuu nuulia suʼwayuuse, nnojotsü jutatüin sukuwaʼipa, ayatüsia shia kasaalüin nümaa otta wainma kasa eejiraajeetka amaa shia maʼaka tü waküjayütkalü achiki. Nüküjainya Pablo wanee kasa ayatüinjatka anainjee wanee wayuu nümaa suʼwayuuse. Müshi nia: «Wane wayuu manoujainsai, kaʼwayuusere wane anoujasü, anashi nia sünainjee naʼakain na nüchooinkana chi Maleiwakai. Mataajaʼa wane wayuu manoujainsat, kaʼwayuusere wane anoujashi, anasü shia sünainjee naʼakain na nüchooinkana chi Maleiwakai. Je anashii na nachooinkana na wayuukana sünainjee naʼakain na nüchooinkana chi Maleiwakai. Müleka nakatannüle noulia na anoujashiikana, ¿jaraleerü akaaliijaka naya sünain tü nanoulakat?» (1 Cor. 7:14). Eesü wawala ayataka nümaa suʼwayuuse mayaapejeʼe müliain shia atumawaa. Eesü shiʼrüle mapa nunoujain chi suʼwayuusekai (paashajeʼera 1 Corinto 7:15, 16; 1 Ped. 3:1, 2).

19. ¿Jamüshii eeka wainma wawalayuu aijiraakana maʼin sümaa naʼwayuuse?

¹⁹ Nüküjain Jesuu tü kasa eekat süpüla nuuʼulaain anainjee wanee wayuu suulia nuʼwayuuse jee müshia Pablo, nüchiaain na akatajiraakana noulia naʼwayuuse. Naküjain tia shiiʼiree kojutuin namüin na anoujashiikana tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee. Sainküinpünaa mmakat süpüshuaʼa, wainma na wawalayuu aijiraakana sümaa naʼwayuuse. Eeshiijaʼa piʼrüinale noʼutku naya wawalayuukana eere puutkajaain. Talatüshii maʼin naya süka miyoʼuin saalii naʼwayuuse napüla otta nnojotsü kawalaʼatain shia natuma, müshiijeseʼe kojutuin naya sümüin naʼwayuuse otta alin maʼin naya süpüla. Wayaawata aaʼu sükajee nakuwaʼipa naya wawalayuukana eein süpüla kojutuin sümüin wayuu sukuwaʼipa kaʼwayuusee otta eein süpüla pansaain nakuwaʼipa sümaa tü nümakat Maleiwa soʼu nümüin: «Kaʼwayuusepa wane wayuu, acheküshi nükatalaain shipialuʼujee nii je nipialuʼujee nüshi, süpüla saʼaniraainjatüin nukuaippa sümaa nuʼwayuuse. Kakataʼawaishii naya paala. Je jooluʼu, kottüinapa jo naya süpüla waneesüinjatüin nakuaippa» (Éf. 5:31, 33).