Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Chɔm Bɛɛleŋ le Kɛɛsiaa Mɛlɛkaa le Nɔɔ

Chɔm Bɛɛleŋ le Kɛɛsiaa Mɛlɛkaa le Nɔɔ

“Te Mɛlɛka o mɔɔsa wana lanɔɔ nda wana pɔnɔɔ naa pilɛ o nɔɔ niŋ pɛ, mɛɛ wana chioo num piɔu nda tɛɛŋ te.”—MAKI 10:​9.

CHONDOŊ: 131, 132

1, 2. Yɛɛ Hibuluiya 13:​4 nyindu yɛ naa le tosaa?

NAA kpou yeema miŋ ke Chɛhowa bɛɛleŋ. Chɛhowa nɔ mbo sɔla naa bɛɛleŋ o ba, nduyɛ o mɛi lediom le mbo ke naa bɛɛleŋ. (Saamiɛɛ Tasoo 2:​30; Pulɔwaa 3:​9; Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 4:​11) O yeema naa miŋ ke vɛlɛ acheleŋnda bɛɛleŋ, mɛɛ masaa waa cho naa yɛ. (Luomaŋnda 12:​10; 13:​7) Kɛ nyɛ pum cho o naŋ nɔ miŋ chɔm bɛɛleŋ kpeekpei le ndu wo. Ndu cho nɔɔ ni.

2 Mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo poonyiaa aa, “Wana o wana la kɛsi nɔɔ lebɛɛ. Chɛl mi dɛnɛ o dɛnɛ keeku nya tɛɛŋ nya wana cheleŋ te, mɛɛ nya laa num kɛlɛŋgaa mɛɛ nya pɔnɔ num.” (Hibuluiya 13:​4) Pɔɔl ve ko suɛi yɔŋaa dimi a nɔɔ okɔɔ le. O wa Kilisiɔŋnda dimullo maa ndaa nɔ ma ke nɔɔ bɛɛleŋ. Ndu cho ni, chɔɔ nɔɔ maa nyɛ sɔvɛ bɛndu. Te a cho niŋ pɛ o nɔɔ niŋ nya waŋndo, baa lende pa ŋ che nɔɔ ni, taama taama nɔ numndo?

3. Sila sɔvɛ kuɛɛ Chiisu ndoo yɔŋgu yɛ a nɔɔ okɔɔ? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.)

3 Te a chua pɛ nɔɔ maa nyɛ sɔvɛ bɛndu, mɛɛ taamasi kɛndɔɔ ŋ cho koŋ tolɔɔ kɔɔli ni. Mi Chiisu pila bɛɛ chɔm bɛɛleŋ le nɔɔ. Mɛɛ Falisiiya nyuna ndu a kɛyaŋndo o nɔɔ niŋ okɔɔ, mbo chɔm nda nyɛ Mɛlɛka ndoo dimi niŋ a nɔ tasoo okɔɔ wo. Mbo dimi aa, “Le saboo hoo poo mɛi finya ndɔ a kala ndɔ mbo chalnuŋ nda laa ndɔ ni, ma simnuŋ dialle i pilɛ.” Nduyɛ mi Chiisu chɔɔlu dimi aa, “Te Mɛlɛka o mɔɔsa wana lanɔɔ nda wana pɔnɔɔ naa pilɛ o nɔɔ niŋ pɛ, mɛɛ wana chioo num piɔu nda tɛɛŋ te.”—Nuawɔ Maki 10:​2-12; Chɛnɛsee 2:​24.

4. Yɛɛ wa yɛ sabu Chɛhowaa le nɔɔ?

4 Mi Chiisu chɛl maa Mɛlɛka kila nɔɔ ni, nduyɛ maa nɔɔ nɔ mbo wa lefafɛɛŋ. Mɛɛ Mɛlɛka kila nɔ tasoo, o dimul Adam nda Ifi maa a nɔ ma kɛyaŋ te. Kɛ, sabu ndɔɔ wa ni maa “wana pɔnɔɔ nda wana lanɔɔ” ndaa nɔ ma lo diompilɛ o nɔɔ niŋ lefafɛɛŋ.

SƆƆŊ TOSA MI NƆƆ SIŊGAŊ LE TELEŊ BIŊGI WO

5. Vɛɛ piɔmndo piiliaŋ yɛ nɔɔ?

5 Naapum a sina maa, mɛɛ Adam tosa hakioo, mi sɔɔŋ bɔɔbɔɔ siŋgaŋ. Siŋgaŋndaŋ ndaŋ opilɛ cho ni maa mi waŋchieeya kandu piɔmndo. Nduyɛ mi siŋgaŋ koŋ piiliaŋ nɔɔ. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl tɛɛsial Kilisiɔŋnda maa, te wanaa cho o nɔɔ niŋnda opilɛ vi pɛ, mɛɛ wana lo yoomu wo nɔ dioo mbo chua wana cheleŋ o nɔɔ niŋ.—Luomaŋnda 7:​1-3.

Sawaa pɛɛku naa maa Mɛlɛka che bɔɔ nɔɔ nyɛ sɔvɛ bɛndu

6. Yɛɛ Sawa Mɛlɛka ke Muuse wo pɛɛku yɛ naa a mɛɛ Mɛlɛka che nɔɔ yɛ?

6 Mi Sawa Mɛlɛka ke Isɔluɛiya wo chɔm sɔɔŋ tau a nɔɔ okɔɔ. Le taamaseliiyo, wana pɔnɔ Isɔluɛinɔɔ ndoo nɔ dioo le mbo chua laanduaa hiouwɔɔ opilɛ. Nduyɛ, naamoo hoo ndoo wa niŋ paandu tuupa mi Mɛlɛka ke nda Sawaa hoo. Kɛ, Sawaa hoo ndoo manda waŋlaanduaa a chuaambuaa yɔŋi nda bii nda biyɔɔ wɔɔŋndo. Le taamaseliiyo, te Isɔluɛinɔ piaandoo ndoo chua pɛ chiɔɔ o nɔɔ niŋ, nduyɛ mbo chua lanɔ diiŋ ndɔɔ okoŋ kɔɔli, ndoo nɔ wɔ kɛ mbo wa lanɔ tase koŋ nyɛm o hau ba woŋ kioo mɛɛ ndoo tosa paandu yɛ koni. Mɛlɛka ndoo yeema ndu mbo hiou lachi a wana lanɔ koŋ mandaa vɛlɛ a ndu malaa. (Ɛsɔdɔɔ 21:​9, 10) Hau, ŋ tul Sawa Mɛlɛka ke Muuse wo kɔɔli le. Kɛ, o pɛɛku naa maa Mɛlɛka che bɔɔ nɔɔ nyɛ sɔvɛ bɛndu. Hei kpeekpei mala naa ni le bɛɛleŋ chɔmndo le nɔɔ.

7, 8. (a) A mɛɛ Ditɔnɔmii 24:​1 dimi yɛ, yɛɛ Sawaa ndoo dimi yɛ a kɛyaŋndo okɔɔ? (b) Vɛɛ Chɛhowa che yɛ kɛyaŋndo?

7 Yɛɛ Sawaa ndoo dimi yɛ a kɛyaŋndo okɔɔ? Mi che bɛɛ pesiŋ bɛɛ Chɛhowa ndoo yeema le mi wana pɔnɔɔ a wana lanɔɔ kɛyaŋ te, kɛ mi Sawaa ke wana pɔnɔ Isɔluɛinɔɔ dioo le mbo kɛɛ laandɔ te ‘o saaluŋ pɛ maa kaa chuaa koŋ bɛnda le.’ (Nuawɔ Ditɔnɔmii 24:​1.) Sawaa tɛɛsiaa nyɛ ‘kaa bɛnda le wo’ hoo ndoo simndo le. Kɛ, naapum suɛi bɛɛtambɛiye ɔɔ nyɛ wɔɔŋ wɔɔŋndo ndoo sim ni nduyɛ o ve ko suɛi taaniŋ te. (Ditɔnɔmii 23:​14) I cho suɛi imɔnɔ le sinaa maa o teleŋ Chiisoo niŋ, Chuuwaa bɔɔbɔɔ wa laandaa ndaa kiɔɔ “le sabu o sabu.” (Maatiu 19:​3) Pesiŋ bɛɛ ŋ yeema miŋ nɔ kaa waa lende le.

8 O teleŋ Malakai wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo niŋ, i wa tɛtɛlɛ le mi wana pɔnɔɔ ndoo kɛɛ laandɔ, naapum le laanduaa feleŋguaa ve Chɛhowa piɛi le wa chuaa o nɔɔ niŋ. Kɛ mi Mɛlɛka chɔm nda kpendekele mɛɛ o che kɛyaŋndo yɛ. Mbo dimi aa, “I [tul kɛyaŋndo leyɛ. NW] hɛnaŋ mi wana pɔnɔɔ o kɛɛ laa ndɔ le.” (Malakai 2:​14-16) Chɔŋ o kandɔŋndo huŋ bii a hau, Mɛlɛka siŋga wɔ yiyaŋ ndɔɔ a nɔɔ okɔɔ le. Mbo dimi maa poo cho “mɛi finya ndɔ a kala ndɔ mbo chalnuŋ nda laa ndɔ . . . ma simnuŋ dialle i pilɛ.” (Chɛnɛsee 2:​24) Nduyɛ mi Chiisu bɛɛ toolu yiyaŋ Finya ndɔɔ a nɔɔ okɔɔ. Mbo dimi aa, “Te Mɛlɛka o mɔɔsa wana lanɔɔ nda wana pɔnɔɔ naa pilɛ o nɔɔ niŋ pɛ, mɛɛ wana chioo num piɔu nda tɛɛŋ te.”—Maatiu 19:​6.

SABU KINƐI WANAA CHO O NƆƆ NIŊNDA NƆ MA KƐYAŊNDO

9. Yɛɛ diomnda Chiisu dimi o Maki 10:​11, 12 niŋndaŋ la sim yɛ?

9 Naapum mi waŋnda apum nyuna aa, ‘Baa sabu cho pa le mi Kilisiɔŋnɔɔ kɛɛ wana nda cho o nɔɔ niŋndo, mbo chua vɛlɛ wana cheleŋ o nɔɔ niŋ?’ Tofawɔ nyɛ Chiisu dimi wo. Mbo dimi aa, “Wana o wana kɛɛ laa ndɔ mbo chua wana lanɔ cheleŋ pɛ, mɛɛ o tosa yɔŋ wɔɔŋndo a laa ndɔ tasoo, nduyɛ mɛɛ o tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo. Nduyɛ, te wana lanɔɔ kɛɛ pɔnɔ ndɔ mbo chua po cheleŋ pɛ, mɛɛ o tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo.” (Maki 10:​11, 12; Luku 16:​18) I cho kpendekele maa mi Chiisu chɔm bɛɛleŋ le nɔɔ, nduyɛ ndoo yeema mi acheleŋnda bɛɛ ndaa tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe. Te wana pɔnɔɔ kɛɛ pɛ laandɔ cho Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo wo, nduyɛ mbo chua lanɔ cheleŋ, mɛɛ o tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo. Lende koni i wa vɛlɛ ni te wana lanɔɔ kɛɛ pɛ pɔnɔ ndɔ cho Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo wo, nduyɛ mbo chua pɔnɔ cheleŋ. Hei cho tonya kanifuule, kɛyaŋndo nya wana nya cho o nɔɔ niŋndo pel nɔɔ le. Mɛlɛka o hɔl, “dialle i pilɛ” pɔnɔɔ a lanɔ koŋ cho wɔ ni. Mi Chiisu dimi vɛlɛ maa te wana pɔnɔɔ kɛɛ pɛ laandɔ cho Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo wo, keŋ tosa mi chuaa luɛi o kpundɔɔ niŋ le mbo tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo. Vɛɛ hei yɔŋnuŋ yɛ? O teleŋnda hiou laŋ niŋ, naapum mi wana lanɔ pɔnɔ ndɔ kɛɛ wo ndoo yiyaŋ maa o nɔ mbo chua pɔnɔ cheleŋ le bahawɛi nyɛsɔlaa. Nɔ waa naa cho nyɛ pilɛ a wana tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo.

10. Ɔɔ sabu pilɛ kpe cho le mi Kilisiɔŋaa cho o nɔɔ niŋnda kɛyaŋndo, nduyɛ ma nɔ dioo le wana cheleŋ chuaa o nɔɔ niŋndo?

10 Mi Chiisu pɛɛku maa saboo opilɛ kpe cho ni le mi wanaa cho o nɔɔ niŋnda kɛyaŋ. Mbo dimi aa, “Lelaŋ, mi dimul nya, mɛɛ mi wana lanɔɔ o wa suundaa, kɛ, te o cho koŋ te, wana o wana kɛɛ laa ndɔ le sabu o sabu cheleŋ pɛ, nduyɛ, mbo chua wana lanɔ cheleŋ pɛ, mɛɛ o tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo.” (Maatiu 19:​9) Mbo dimi nyɛ pilɛ koŋ kpe teleŋ o wa waŋnda Pɛɛkoo o Pembei choo wo. (Maatiu 5:​31, 32) Teleŋnda tiɔɔŋndaŋ ndaŋ fau, mi Chiisu suaa a “kaa ihini  nɔɔlɛiyo” okɔɔ. Kaa ihini nɔɔlɛiyo cho suundaa, tiɔmɔɔ le nyɛsɔlaa, suundaa a wana nya cho o nɔ niŋ te wo, poo a poo hiniei tosaa, vɛlɛ a hiniei tosaa a chɔluaa ni. Le  taamaseliiyo, te wana pɔnɔ cho o nɔɔ niŋndo suunda pɛ nda wana cheleŋ, laandɔ tosa kɛɛsiaa te o yeema pɛ mbo kɛɛ ndu ɔɔ mbo lo ndu o ba. Te wana lanɔ koŋ o kɛɛ ndu pɛ, mɛɛ a ve lɛ pɔnɔɔ a lanɔɔ Mɛlɛka o hɔl te.

11. Le yɛɛ Kilisiɔŋnɔɔ kɛɛsiaa yɛ lepum le mbo lo nda laandɔ ɔɔ pɔnɔ ndɔ, mi che bɛɛ mbo tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo?

11 Sinapɛŋgu maa Chiisu dimi naa maa te wanaa cho o nɔɔ niŋnda opilɛ tɛɛmbuu pɛ sawa dimi maa wana suunda le wo, maa waŋndo opilɔɔ nɔ mbo kɛɛ wana tɛɛmbuu koŋ sawaa wo le. Le taamaseliiyo, naapum mi wana lanɔɔ kɛɛsiaa le mbo lo nda pɔnɔ ndɔ, mi che bɛɛ pɔnɔ ndɔ tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo. Le sabu yɛɛ? Kanifuule, naapum o nɔ wɔ kaalaa le pɔnɔ ndɔ. Nduyɛ, mbo yeema le ndu malɔɔ haki, okoŋ ma tosa wallo latulu le hiouwɔɔ lachioo tosaa o nɔ ndaa niŋ. Nduyɛ te a kɛyaŋ pɛ, mbo chue lɛ pɔnɔ cheleŋ te, naapum o cho kpɔkɔsilaŋ lapum sɔla o yoomoo niŋ. Le taamaseliiyo, vɛɛ o cho yɛ wa yeemɛi nduɛi le waa a wana pɔnɔɔ vɛlɛ a nyɛm cheleŋndo peeloo? Baa o wa niŋ pa yololɛ? Vɛɛ kɛyaŋndo piiliaŋ yɛ niŋ chuauwaa nduaa? Baa o wa niŋ pa ikala le mbo manda nda o tonyaa niŋ? (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​14) I cho kpendekele maa wana cho chuaŋ chuaa tosa le kɛyaŋndo wo, cho kpɔkɔsila kala kalaŋ sɔla o yoomu ndɔɔ niŋ.

12, 13. (a) Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ a nɔ Hoosiaa wo? (b) Le yɛɛ Hoosiaa ndoo miŋgi yɛ Koma chua, nduyɛ yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a nɔ ndɔɔ okɔɔ?

12 Nyɛ ndoo yɔŋnuŋ Hoosiaa wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo, pɛɛku naa tau a mɛɛ Mɛlɛka che kɛyaŋndo yɛ. Mi Mɛlɛka dimul Hoosiaa le mbo chua wana lanɔɔ o nɔɔ niŋ diolaŋ aa Koma. Nduyɛ maa chuaa hoo cho simnɔŋ “wana lanɔ tiamaa bɛndoo pila.” Maa chuauwaa o vialu niŋ nda bɛɛ, “wanaa tiamaa pila nda wa niŋ ni.” Mi Hoosiaa nda Koma vialu wana pɔnɔɔ. (Hoosiaa 1:​2, 3) Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi Koma vialu vɛlɛ wana lanɔɔ a wana pɔnɔɔ. Naapum, nda wana pɔnɔ cheleŋ chua folioo ni. Mi che bɛɛ mi Koma suunda nda wana pɔnɔ cheleŋ ndoo hiou bɛɛ le lepilɛ, kɛ Hoosiaa kɛɛ ndu le. O mɛɛlulaŋ, mbo mal Hoosiaa, okoŋ mbo simnuŋ chiɔɔ. A koŋ kpou, mi Hoosiaa miŋgi ndu chiɛiniŋ pila. (Hoosiaa 3:​1, 2) Mi Chɛhowa soliŋ Hoosiaa kpeku le chɔmndo mɛɛ o wa Isɔluɛiya malɔɔ haki teleŋnda bɔɔbɔɔ yɛ, boondii nda kɛɛ lo lechoo wo chɔmndo o ndu lo ma wa mɛlɛkaa cheleŋnda piɛiyo wo. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nɔ Hoosiaa wo niŋ?

13 Te Kilisiɔŋaa cho o nɔɔ niŋnda opilɛ tosa pɛ hiniei a wana cheleŋndo, mɛɛ waŋndo opilɔɔ nɔ mbo tosa kɛɛsiaa. Mi Chiisu dimi maa wana koŋ nɔ sabu kpeekpeiyo mbo kɛɛ ndu, nduyɛ mbo sɔla dioo le wana cheleŋ chuaa o nɔɔ niŋ. Kɛ, o ve suɛi wɔɔŋ kposoŋ te wana koŋ kɛɛsiaa pɛ le pɔnɔ ndɔ ɔɔ laandɔ malɔɔ haki le. Mi Hoosiaa miŋgi Koma chua. Mɛɛ o miŋgi ndu chua, mi Hoosiaa dimul ndu maa o tosa lɛ hiniei a wana pɔnɔ cheleŋ te. Nduyɛ le teleŋ tiŋ, “dɛnɛ o dɛnɛ” keekaŋ Hoosiaa nda Koma tɛɛŋ te. (Hoosiaa 3:​3) Kɛ o mɛɛlulaŋ, wana che pɛ maa mi dɛnɛ keekaŋ vɛlɛ Hoosiaa nda laandɔ tɛɛŋ. Hei vel mɛɛ Chɛhowa ndoo yɔŋguŋ wulee le Isɔluɛiya miŋgioo chɛlɔɔ, nduyɛ mbo hiau lachi a waa a nda latulu o chaŋyɛi niŋ yɛ. (Hoosiaa 1:​11; 3:​3-5) Yɛɛ hei pɛɛku yɛ naa hau a nɔɔ okɔɔ? Te a kandu pɛ chiɛiniŋndo tosaa nya pɔnɔ num ɔɔ laanum suunda a wana cheleŋndo wo, mɛɛ koŋ chɔm maa a mal wana koŋ haki fasɛi le nyɛ o tosa wo. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​3, 5) Mɛɛ, sabu kpeekpei ve lɛ le wana koŋ kiɔɔ le. Okoŋ kɔɔli, pɔnɔɔ a lanɔ koŋ nɔ niko ma tosa wallo diompilɛ ma maaliaŋ vellaa velle le nɔɔ chɔɔ mɛɛ Mɛlɛka che ndu yɛ.

CHƆM BƐƐLEŊ LE NƆƆ O YƆŊ BƐƐ MI KPƆKƆSILA KALA KALAŊ LA WA

14. A mɛɛ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​10, 11 dimi yɛ, yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ lepum o nɔɔ niŋ?

14 Kilisiɔŋnda kpou nɔ ma chɔm bɛɛleŋ le nɔɔ maa Chɛhowa nda Chiisu. Kɛ le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, teleŋndaŋ lapum apum tosa hei le. (Luomaŋnda 7:​18-23) Le hei, kɔndɔfili nɔ mbo bii naa le mɛɛ Kilisiɔŋaa tasiaa apum o sindɔɔ niŋ ndaa nɔ kpɔkɔsila kala kalaŋ o nɔ la ndalaŋ niŋ yɛ le. Mi Pɔɔl poonyiaa aa, “wana lanɔɔ a nɔ ma kɛɛ pɔnɔ num te.” Kɛ lepum mi hei ndii yɔŋnuŋ.—Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​10, 11.

Vɛɛ pɔnɔɔ a lanɔɔ kiindiaa yɛ nɔ ndaa? (Tofa pɛl 15)

15, 16. (a) Kpeleŋ kuɛɛ wanaa cho o nɔɔ niŋnda nɔ yɛ ma kɛsi te bahawɛilaŋ la wa pɛ o nɔ ndaa niŋ nduyɛ le yɛɛ? (b) Vɛɛ hei mala yɛ te wana nya chal o nɔɔ niŋndo cho Chɛhowa piɛi le?

15 Pɔɔl tɛɛsiaa sɔɔŋ tosa mi wanaa cho o nɔɔ niŋnda piɔuwaŋndo le. Kɛ ŋ sina maa o ve naa maa pɔnɔɔ tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo le. Te ndoo wa koŋ pɛ, mɛɛ lanɔɔ ndoo nɔ dioo le mbo kɛɛ ndu, okoŋ mbo chua pɔnɔ cheleŋ o nɔɔ niŋ. Mi Pɔɔl poonyiaa maa wana lanɔ piɔuwaŋ a pɔnɔ ndɔ wo, nɔ mbo “chua lɛ wana pɔnɔ cheleŋ te. Te koŋ te, mɛɛ miiŋgu niko pɔnɔ num ŋ kɛɛ [piɔuwaŋ, NW] koŋ ndo o ba.” Mɛɛ Mɛlɛka che wɔ pɔnɔ a lanɔ koŋ maa wanaa cho o nɔɔ niŋnda nda cho ni. Mi Pɔɔl dimi maa mɛɛ mɛɛ pɔnɔɔ a lanɔɔ nɔ bahawɛilaŋ ɔɔ kpɔkɔsilaŋ o nɔ ndaa niŋ, te wana pilɛ tɛɛmbuu sawa dimi maa wana suunda le wo le, mɛɛ a nɔ ma kɛsi kpeleŋndo ma miiŋgu diompilɛ. Koŋ cho ni, a nɔ ma toosiaa bahawɛila ndalaŋ, okoŋ ma lo diompilɛ o nɔɔ niŋ. Naapum a nyuna bɛnduaa le malaa. Bɛnduaa bɛɛ cho lasisi wana o wana kɔɔli le, kɛ naapum a yɔŋgu silala mala ndalaŋ fulaa o Baabuiyo niŋ.

16 Kɛ te o wa yɛ mi Kilisiɔŋnɔɔ wa o nɔɔ niŋ nda wana cho Chɛhowa piɛi le wo? Te bahawɛilaŋ la wa pɛ o nɔ ndaa niŋ, baa o bɛnda pa ma piɔuwaŋ? A mɛɛ naŋ dimi amaluaŋ yɛ, Baabuiyo dimi maa te waŋndo tɛɛmbuu pɛ sawa dimi maa wana suunda le wo, mɛɛ waŋndo opilɔɔ nɔ sabu kpeekpeiyo le mbo kɛɛ ndu. Kɛ Baabuiyo chɔm sabula wanaa cho o nɔɔ niŋnda nɔ ma piɔuwaŋndo le. Mi Pɔɔl poonyiaa aa, “Te wana lanɔ laalaŋndo wa pɔnɔ cho wana laalaŋ te wo o ba pɛ, kɛ nduyɛ, mi pɔnɔ koŋ chɛl le hiouwɔɔ lachi a challe nda lanɔ wana laalaŋ koŋ pɛ, mɛɛ num chua koŋ kɛɛ ndu le.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​12, 13) Naa bɛɛ hei cho le naa hau.

17, 18. Le yɛɛ Kilisiɔŋnda apum kɛɛsiaa yɛ le loo diompilɛ o nɔɔ niŋ o yɔŋ bɛɛ ma nɔ bahawɛila kala kalalaŋ?

17 Lepum, mi “pɔnɔ cho wana laalaŋ te wo” chɔm maa o yeema lɛ le “hiouwɔɔ lachi a challe” nda laandɔ le. Le taamaseliiyo, naapum mbo wa diomnda nɔɔlɛilaŋ soliŋndo kpeku, nduyɛ mi laandɔ yiyaŋ pɛɛŋ maa kɛndiaa ndɔɔ ɔɔ yoomu ndɔɔ cho o kpundɔɔ niŋ. Naapum, mbo kɛɛ le laandɔ a yuŋgu ndɔɔ nyɛm nda hau ba woŋ kioo, ɔɔ mbo tosa ndi ikala kpoke le mi laandɔ piɛi Mɛlɛka. O sɔɔŋ waa naa niŋ, naapum wana lanɔ Kilisiɔŋnɔɔ tosa kɛɛsiaa a ba ndɔ o yɔŋ bɛɛ mi pɔnɔ ndɔ dimi maa o yeema lɛ “hiouwɔɔ lachi a challe” nda ndu le, nduyɛ maa o bɛnda ma piɔuwaŋ. Kɛ lepum, mi Kilisiɔŋnda apum a cho o kpɔkɔsila waa naa niŋnda kɛɛsiaa le loo diompilɛ nda wana nda cho o nɔɔ niŋndo. Ma biunuŋ, nduyɛ ma kindiŋ le wallo tosaa le halikpeŋ ma tosa hiouwɔɔ lachioo o nɔ ndaa niŋ. Le yɛɛ nda kɛɛsiaa yɛ le keŋ tosaa?

18 Te wanaa cho o nɔɔ niŋnda piɔuwaŋ pɛ le bahawɛila waa naa, a nɔ ma kɛsiŋ o kɔl maa a cho wɔ pɔnɔɔ a lanɔɔ Mɛlɛka o hɔl. Nduyɛ maa bahawɛila naŋ yaasiaa o pɛlta naŋ hiou laŋ niŋndo la cho nda komal. Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo chɔm vɛlɛ sabu cheleŋ wanaa cho o nɔɔ niŋnda nɔ ma lo diompilɛ wo. Mbo poonyiaa aa, “Pɔnɔ cho hoo wana laalaŋ te wo, Mɛlɛka tosa mbo wa o yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo o sabu lanɔ wana laalaŋndo hoo niŋ. Nduyɛ, wana lanɔ cho hoo wana laalaŋ te wo, kɛ nduyɛ, mbo wa pɔnɔ wana laalaŋndo o ba wo, Mɛlɛka tosa mbo wa o yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo, o sabu pɔnɔ wana laalaŋ koŋ niŋ. Kɛ, te i yɔnuŋ lende le, mɛɛ wanaa ŋiɔɔŋaa kaŋ, chuauwaa ndaa a simnuŋ wanaa sina Mɛlɛka le. Kɛ, te i yɔnuŋ lende pɛ, mɛɛ chuauwaa ndaa, wanaa cho le Mɛlɛka wa nda wa ni.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​14) Kilisiɔŋaa bɔɔbɔɔ kɛɛsiaa niŋ le loo diompilɛ nda wana nda cho o nɔɔ niŋ kɛ o cho Chɛhowa piɛi le wo, mi che bɛɛ bahawɛi ndaa wa o kala kpoke. Ma naŋ kɔl tau le sala koŋ soliŋndo kanifuule, mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi wana nda cho o nɔɔ niŋndo simnuŋ Sei Chɛhowaa.—Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​16; Pitɛ Tasoo 3:​1, 2.

19. Le sabu yɛɛ nɔ la bɔɔbɔɔ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ sɔla yɛ batiuwaa?

19 Mi Chiisu yɔŋgu silaa a kɛyaŋndo okɔɔ, nduyɛ mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo yɔŋgu silaa a piɔuwaŋndo okɔɔ. Nda ŋiɔɔŋ kpou ndaa yeema mi buɛiyaa Mɛlɛkaa chɔm bɛɛleŋ le nɔɔ. Hau, Kilisiɔŋaa sɔla batiuwaa o nɔ la ndalaŋ niŋ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ wa cho tau. Naapum, a nɔla ma saaluŋ wanaa cho a nyaale o nɔ la ndalaŋ niŋ o kunda numndo niŋnda, nɔ la piaanduaa cho laandaa ndaa kaalaa chɔmndo, vɛlɛ mi laanduaa bɛɛ wa piaandaa ndaa bɛɛleŋ kioo wa. Nda kpou cho chɔmndo maa nɔɔ cho nyɛ lebɛɛ bɛndu. Nduyɛ, ŋ cho a nyaale le sinaa maa piaanduaa a laanduaa o miiliɔŋndaŋ niŋ cho chɔmndo maa nyɛ diom Mɛlɛkaa dimi wo cho tonya. Mbo dimi aa, “Le saboo hoo wana pɔnɔɔ mɛi finyaa a kalaa ni, ma chalnuŋ nda laa ndɔ. O koŋ, nda ŋiɔɔŋ ma simnuŋ maa waŋndo o pilɛ kpe.”—Ɛfisiaŋnda 5:​31, 33.