1, 2. Andi di tëkisi u Hebelejën 13:4 ta da u taanga fuu ta du?

HII U tuu kë lei taa u ta lesipeki Jehovah. A fiti fuu ta lesipeki ën, nöö a ta paamusi u taa ee u ta lesipeki ën, nöö a o lobi u (1 Samuëli 2:30; Nöngö 3:9; Akoalimbo 4:11). Jehovah kë fuu ta lesipeki woto sëmbë tu. A kë fuu ta lesipeki dee sëmbë dee ta wooko da lanti, ku woto sëmbë jeti (Loomë 12:10; 13:7). Ma wan woto soni dë di u musu ta lesipeki tu. Di soni dë da di tööu libi.

² Apösutu Paulosu bi taki taa: „Nöö di fa manu ku mujëë ta libi, a musu dë wan gaan lesipeki soni da hii sëmbë e. Wan womi an musu waka ku wan oto mujëë di an dë mujëë fëën . . . , nöö söseei tu wan mujëë an musu waka ku wan oto womi di an dë manu fëën” (Hebelejën 13:4). Wë na piki nöö Paulosu bi ta piki dee sëmbë dee tööu andi de an musu du. Ma a bi ta piki de unfa de bi musu ta si di tööu libi. De bi musu ta si ën kuma wan gaan lesipeki soni. Wë a di lö fasi aki i ta si di tööu libi aluwasi i tööu nasö ja tööu ö?

3. Un fanöudu soni Jesosi bi taki u di tööu libi? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

 ³ Ee i ta si di tööu libi kuma wan gaan lesipeki soni, nöö a o dë taa i ta djeesi Jesosi a di fasi fa hënseei bi ta si di tööu libi tu. Jesosi bi ta si di tööu libi kuma wan lesipeki soni. Di dee Faliseima bi hakisi ën ee sëmbë sa booko tööu, hën a bi piki de di soni di Gadu bi taki u di fosu tööu libi. A bi taki taa: „Wan womi o kumutu disa hën mama ku ën tata nöö a go dë ku ën mujëë, nöö de an o dë tu sëmbë paatipaati möön, ma de o ko dë di wan sinkii.” A bi taki tu taa: „Nöö dee sëmbë Gadu tja ko makandi sö kaa, nöö na wan sëmbë abi leti u paati de e.”​—Lesi Maikusi 10:2-12; Kenesesi 2:24.

4. Unfa Jehovah bi kë taa di tööu libi musu dë?

⁴ Jesosi bi mbei sëmbë ko sabi taa Gadu hën seti di tööu libi, söseei taa tu sëmbë di tööu an musu booko tööu. Di Gadu bi seti di fosu tööu libi, nöö an bi piki Adam ku Eva taa de bi sa booko tööu. Ma a bi kë u dee ’tu sëmbë’ dë bi musu dë tööutööu ku deseei u nöömö.

5. Unfa di dëdë di sëmbë bi ko ta dëdë bi tooka soni a di tööu libi?

⁵ Kumafa i sabi, nöö sensi di Adam pasa Gadu buka, hën sömëni soni ko tooka. Wan u dee soni di bi ko tooka, hën da libisëmbë bi ko ta dëdë, nöö di soni dë bi mbei soni ko tooka a di tööu libi. Apösutu Paulosu bi piki dee Keesitu sëmbë taa ee wan sëmbë tööu nöö hën manu nasö hën mujëë ko lasi libi, nöö di sëmbë dë sa toona tööu baka.​—Loomë 7:1-3.

6. Andi di Wëti di Gadu bi da Mosesi ta lei u u di fasi fa Gadu ta si di tööu libi?

⁶ Di Wëti di Gadu bi da dee Isaëli sëmbë bi ta taki unfa soni bi musu dë a di tööu libi. Di Wëti bi ta da wan womi u Isaëli pasi faa tei möön leki wan mujëë. Ma ufö Gadu ko da dee Isaëli sëmbë pasi u tei möön leki wan mujëë, nöö sëmbë bi guwenti u du di soni dë kaa. Hii fa dee womi bi sa tei möön leki wan mujëë, di Wëti an bi ta da de pasi u de libi hogi ku dee mujëë ku dee mii u de. Hën da ee wan womi  u Isaëli bi tööu ku wan saafu, hën a toona go tei wan woto mujëë tööu, nöö a bi musu ta sölugu di fosu mujëë fëën, kumafa a bi naa du kaa. Di Wëti u Gadu bi ta taki taa sö wan sëmbë bi musu ta heepi hën mujëë a soni go dou (Ëkisodesi 21:9, 10). Wa ta hoi di Wëti di Gadu bi da Mosesi a di ten aki möön. Ma a ta lei u taa Gadu ta si di tööu libi kuma wan gaan lesipeki soni. Wë an dë u taki taa di soni aki ta heepi u fuu ta lesipeki di tööu libi.

7, 8. (a) Andi di Wëti di sikifi a Detolonomi 24:1 ta taki u di booko di sëmbë bi ta booko tööu? (b) Unfa Jehovah ta si di booko di sëmbë ta booko tööu?

⁷ Andi di Wëti bi ta taki u di booko di sëmbë bi ta booko tööu? Hii fa Jehovah an bi seti di tööu libi ku di maaka taa wan womi ku wan mujëë di tööu musu booko tööu, tökuseei di Wëti bi ta da pasi taa wan womi u Isaëli bi sa booko tööu ku hën mujëë „ee di womi ko feni taa an lobi di mujëë fëën möön, u di di mujëë du wan soni di an fiti”. (Lesi Detolonomi 24:1.) Di Wëti an bi ta taki andi bi sa dë di soni di di mujëë du „di an fiti”. Ma u ta fusutan taa di soni dë an bi o sa dë wan piki soni, ma a bi musu u dë wan gaan sen soni (Detolonomi 23:14). Ma a dë wan tjali soni taa a di ten u Jesosi, sömëni u dee Dju womi bi ta booko tööu ku dee mujëë u de ’fu hiniwan pikipiki’ soni hedi (Mateosi 19:3). Wë an dë u taki taa wa bi o kë ko ta du soni a di lö fasi dë.

⁸ A di ten u di tjabukama u Gadu de kai Maleaki, dee womi bi abi di guwenti u booko tööu ku di fosu mujëë u de, nöö so juu de bi ta du ën u de bi sa tööu ku wan möön njönku mujëë di an bi ta dini Jehovah. Ma Gadu bi mbei de ko fusutan gbelingbelin unfa a bi ta si di tööu libi. A bi piki de taa: „Ma lobi te sëmbë ta booko tööu kwetikweti” (Maleaki 2:14-16). Sensi di Gadu mbei sëmbë, hën a bi taki taa wan womi „o go nama ku hën mujëë, nöö de o ko toon wan sinkii”. Nöö di fasi fa Gadu ta si di tööu libi an tooka (Kenesesi 2:24). Boiti di dë, Jesosi seei bi lei taa a ta si di tööu libi kumafa hën Tata ta si ën, di a bi taki taa: „Wë nöö fa Masa Gaangadu buta [wan womi ku hën mujëë] ko di wan dë, nöö libisëmbë aan leti u paati de möönsö e.”​—Mateosi 19:6.

9. Andi Jesosi bi kë taki di a bi taki di soni di sikifi a Maikusi 10:11, 12?

⁹ Kandë so sëmbë ta hakisi taa: ’Wan Keesitu sëmbë sa booko tööu nöö a toona tööu baka u?’ Wë Jesosi bi taki taa: „Ee wan womi tuwëën mujëë go tei oto mujëë, nöö Gadu wëti seei a booko dë. Söseei tu ee wan mujëë tuwëën manu go tei oto manu, nöö Gadu wëti di mujëë dë booko tu” (Maikusi 10:11, 12; Lukasi 16:18). Wë u ta si gbelingbelin taa Jesosi bi ta si di tööu libi kuma wan lesipeki soni, nöö a bi kë u woto sëmbë ko ta si ën sö tu. Ee wan womi tuwë di mujëë fëën, hii fa di mujëë an du soni, nöö a go tööu ku wan woto mujëë, nöö sö wan womi booko Gadu wëti. Sö nöö a dë da wan mujëë tu. Wë di soni aki dë sö, u di na hii juu te wan sëmbë booko tööu nöö Gadu ta si ën kuma di tööu fëën booko tuutuu. Gadu ta si dee tu sëmbë aki kuma „wan” jeti. Jesosi bi taki tu taa ee wan womi booko di tööu fëën, hii fa di mujëë an du soni, nöö a sa pasa taa di mujëë go libi fanafiti fasi a di së u manu ku mujëë soni. Unfa  sö? Wë u di wan mujëë di hën manu booko di tööu bi sa ko ta fii taa a musu tööu baka u di a dë ku möni fuka. Di tööu aki bi o dë leti kuma te wan sëmbë libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni.

10. Andi da di wan kodo soni di sa da wan Keesitu sëmbë pasi faa booko tööu, nöö a tööu baka?

¹⁰ Jesosi bi ta lei sëmbë taa wan kodo soni nöö dë di bi sa mbei sëmbë booko tööu. A bi taki taa: „Nöö mii taki da unu seei gbelin taa ee wan sëmbë i abi wan mujëë fii nöö i tuwëën ma na manu a tei a i wosu nöö hën i toona go tei wan oto mujëë, nöö Gadu wëti hën wë i booko dë e” (Mateosi 19:9). A bi taki di wan seei soni aki di a bi hoi di taki a di kuun liba (Mateosi 5:31, 32). Dee tu pasi tuu Jesosi bi taki u fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni. Di soni aki ta nama ku di waka di wan sëmbë ta waka da hën manu nasö hën mujëë, jajo libi, di duumi di tu sëmbë di an tööu ta duumi ku deseei, di libi di womi ta libi ku womi nasö di libi di mujëë ta libi ku mujëë, söseei di tei di sëmbë ta tei mbeti ta duumi ku de. Ee a ko pasa taa wan womi di tööu waka da hën mujëë, nöö di mujëë sa luku ee a kë booko di tööu nasö ee an o booko ën. Ee di mujëë booko di tööu, nöö Gadu an o ta si de kuma manu ku mujëë möön.

11. Faandi mbei wan Keesitu sëmbë sa taki taa an o booko tööu, hii fa di sëmbë di hën ku ën tööu waka dëën?

¹¹ Hoi a pakisei taa Jesosi an taki taa ee wan sëmbë di tööu waka da di sëmbë di hën ku hën tööu, nöö di wotowan musu u booko di tööu. Ee wan womi waka da hën mujëë, nöö di mujëë sa taki taa an o booko di tööu. Faandi mbei? Wë kandë a lobi hën manu jeti, nöö kandë a kë dëën paadon, söseei kandë a o kë u de seeka soni u soni go möön bunu a di tööu libi u de. Söseei ee di mujëë booko di tööu nöö an tööu baka, nöö a sa abi wantu bookohedi. Wë kandë an o sa ta feni soni u njan, soni u bisi ku dee woto soni dee a abi fanöudu faa sa libi, söseei a sa ta taanga dëën te dee manu ku mujëë fii fëën ta möön ën. Kandë a o ta fii taa a dë hën wanwan. A sa taanga da dee mii ee a booko di tööu. A sa taanga dëën faa kiija dee mii hën wanwan a di tuutuu lei (1 Kolenti 7:14). Wë u sa taki taa wan sëmbë di booko tööu u di di wotowan fëën waka dëën, o abi gaan bookohedi.

12, 13. (a) Unfa soni bi waka a di tööu libi u Hosea? (b) Faandi mbei Hosea bi toona ko dë ku Gomeli baka, nöö andi u sa lei u di tööu libi fëën?

¹² Di woto u di tjabukama u Gadu de kai Hosea ta lei u unfa Gadu ta si di tööu libi. Gadu bi piki Hosea faa tööu ku wan mujëë de kai Gomeli, ’di bi o waka dëën’, söseei di bi o ’pai miii ku wan woto womi’. Gomeli ku Hosea bi pai wan womi mii (Hosea 1:2, 3). Bakaten Gomeli bi ko pai wan mujëë mii ku wan womi mii. Nöö a kan taa ku wan woto womi a bi pai de. Hii fa Gomeli bi waka da hën manu sömëni pasi, tökuseei Hosea an bi booko di tööu. Te u kaba fëën, Gomeli bi go disa Hosea hën toon saafu. Ma tökuseei Hosea bi go bai ën tei baka (Hosea 3:1, 2). Jehovah bi tei di woto u Hosea u lei unfa a bi da dee Isaëli sëmbë paadon sömëni pasi di de an bi hoi deseei nëën, hën de go dini poipoi gadu. Andi u sa lei u di tööu libi u Hosea?

¹³ Ee wan Keesitu sëmbë waka da di sëmbë di hën ku ën tööu, nöö di wotowan fëën sa luku andi a o du. Jesosi bi taki taa di sëmbë di de waka da, abi leti u booko di tööu, nöö a toona tööu baka. Ma hii fa a dë sö, an bi o dë wan föutu soni ee di sëmbë di de waka da, kë da di wotowan fëën paadon. Hosea bi ko dë ku Gomeli baka. Di Gomeli bi ko dë ku Hosea baka, hën Hosea bi piki ën taa an bi musu  duumi ku na wan woto womi möön. Hosea an bi duumi ku Gomeli wan hii pisiten (Hosea 3:3). Ma a bi musu u dë sö taa Hosea bi duumi ku hën mujëë baka. Di soni dë bi lei fa Gadu bi dë kabakaba u tei dee Isaëli sëmbë baka, u de ku ën bi sa toona ko dë mati (Hosea 1:11; 3:3-5). Andi di soni aki ta lei u u di tööu libi a di ten aki? Wë a ta lei u taa ee wan Keesitu sëmbë bigi duumi ku hën manu nasö hën mujëë baka, hii fa a bi waka dëën, nöö di soni dë o lei taa a dëën paadon (1 Kolenti 7:3, 5). Hën da sö wan sëmbë an o abi leti u booko di tööu möön. Baka di dë, nöö di womi ku di mujëë musu heepi deseei u de ta si di tööu libi kumafa Gadu ta si ën.

14. Kumafa 1 Kolenti 7:10 ta taki, nöö andi sa pasa a di tööu libi?

¹⁴ Keesitu sëmbë musu ta lesipeki di tööu libi kuma Jehovah ku Jesosi. Ma a ta pasa taa so juu so sëmbë an ta du di soni aki, u di hii u tuu da zöndu libisëmbë (Loomë 7:18-23). Fëën mbei an ta bigi da u taa so u dee fesiten Keesitu sëmbë bi ta abi gaan bookohedi a di tööu libi u de. Paulosu bi taki taa „dee mujëë an musu paati ku dee manu u de möönsö”. Ma so juu di soni dë bi ta pasa.​—Lesi 1 Kolenti 7:10, 11.

15, 16. (a) Andi wan womi ku wan mujëë musu du te de abi bookohedi a di tööu libi u de, nöö faandi mbei de musu du di soni dë? (b) Unfa di soni aki nama ku wan Keesitu sëmbë ee di manu nasö di mujëë fëën an ta dini Jehovah?

¹⁵ Paulosu an bi taki andi bi mbei so womi ku so mujëë di tööu paati ku deseei. Ma u sabi taa na u di di womi bi waka da di mujëë. Ee a bi dë sö, nöö di mujëë bi o abi leti u booko di tööu, nöö a toona tööu. Paulosu bi taki taa ee wan mujëë bi paati ku hën manu, nöö a ’musu fika a ganda nöömö . . . Ma ee a kë tei manu nöö a musu go mindi ku di awoo manu fëën’. Hën da Gadu ta si dee sëmbë dë kuma de dë tööutööu jeti. Paulosu bi taki taa aluwasi un bookohedi dee sëmbë dee tööu abi a di tööu libi u de, de musu go mindi ku deseei baka, solanga na waka wan u de waka da di wotowan. Hën da de musu seeka di bookohedi di de abi, nöö de dë ku deseei go dou. De sa hakisi dee gaanwomi u de heepi de. Dee gaanwomi an o tei na wan sëmbë së, ma de o heepi de ku dee lai dee sikifi a di Bëibel.

¹⁶ Ma unfa a dë ee di manu nasö di mujëë u wan Keesitu sëmbë an ta dini Jehovah? De sa paati ku deseei ee de abi bookohedi a di tööu libi u de u? Kumafa u bi si kaa, nöö di wan kodo soni di sa mbei wan womi ku wan mujëë booko tööu, hën da ee wan u de waka da di wotowan fëën, kumafa di Bëibel ta taki. Ma di Bëibel an ta taki andi da dee soni di sa mbei wan womi ku hën mujëë paati ku deseei. Paulosu bi taki taa: „Ee wan mujëë dë biibima ma  hën manu an ta biibi, ma di womi dë tifihedi faa sa tan libi ku di mujëë, nöö di mujëë dë an musu tuwë di womi” (1 Kolenti 7:12, 13). Di soni aki dë da di ten fuu aki tu.

17, 18. Faandi mbei so Keesitu sëmbë ta buta taa de an o booko tööu, hii fa de ta abi gaan bookohedi a di tööu libi?

¹⁷ So juu a ta pasa taa wan womi di an dë biibima, ta lei taa an „dë tifihedi faa sa tan libi ku di mujëë” fëën. Kandë a ta fon di mujëë fëën sö tee taa di mujëë ko ta fëëë taa di womi o dëën makei nasö taa di womi sa kii ën. Kandë an ta sölugu di mujëë ku dee mii möön, nasö kandë a ta tapa di mujëë faa dini Gadu. Te a ta pasa sö, nöö wan mujëë di dë Keesitu sëmbë sa taki taa a kë fu hën ku hën manu paati, u di a ta feni taa hën manu an „dë tifihedi faa sa tan libi” ku ën. Ma so Keesitu sëmbë di dee lö soni aki bi miti, bi buta taa de an o paati ku di sëmbë di de ku ën tööu. De bi hoi dou, nöö de bi seeka soni u mbei soni ko ta waka möön bunu a di tööu libi u de. Faandi mbei de bi buta taa de bi o du soni a di lö fasi aki?

¹⁸ Wë ee tu sëmbë paati ku deseei u dee lö soni aki hedi, nöö de o dë tööutööu jeti, nöö de o abi dee bookohedi dee u bi taki u de kaa. Apösutu Paulosu bi taki u wan woto soni di mbei taa wan womi ku hën mujëë an musu paati ku deseei. A bi taki taa: „Fu di di mujëë dë biibima, nöö Gadu ta luku di lö womi dë a wan apaiti fasi u di mujëë fëën hedi. Söseei tu, fu di di manu fëën dë biibima, nöö Gadu ta luku di mujëë a wan apaiti fasi u di manu fëën hedi. Biga ee an bi dë sö, nöö Gadu an bi o ta luku dee mii u de apaiti tu” (1 Kolenti 7:14). Sömëni Keesitu sëmbë bi buta taa de o dë ku di manu u de nasö di mujëë u de di an ta dini Jehovah, hii fa soni bi ta taanga da de. Dee Keesitu sëmbë aki bi wai seei di de hoi dou, u di bakaten di sëmbë di de ku de tööu bi ko toon wan Jehovah Kotoigi.​—Lesi 1 Kolenti 7:16; 1 Petuisi 3:1, 2.

19. Faandi mbei sömëni sëmbë dë a di kemeente di abi wan bunu tööu libi?

¹⁹ Jesosi bi taki soni u di booko di sëmbë ta booko tööu, nöö apösutu Paulosu bi taki soni u di paati di womi ku mujëë di tööu ta paati ku deseei. Jesosi ku Paulosu tuu bi kë u dee dinima u Gadu lei taa de ta lesipeki di tööu libi. A hii së u goonliba, Keesitu sëmbë dë di tööu, nöö de abi wan bunu tööu libi. Wë kandë i ku wantu u dee sëmbë aki dë a di wan kemeente, nöö i ta si taa dee baaa ta hoi deseei a dee mujëë u de, söseei taa de lobi de, nöö dee mujëë u de ta lesipeki de manu. Hii dee sëmbë aki ta lei taa de ta lesipeki di tööu libi. Boiti di dë, u ta wai taa milionmilion womi ku mujëë di tööu, ta lei taa di soni di sikifi a di Wöutu u Gadu dë sö tuu. A ta taki taa: „Fëën mbei a sikifi a Gadu Buku taa: Ee wan womi i dë nöö i a’ wan mujëë fii, nöö i musu kumutu disa i mama ku i tata go libi ku i mujëë, be i ku ën ko di wan.”​—Efeise 5:31, 33.