Skip to content

Skip to table of contents

Ninga githawo “egi gi hungidwego khu Nungungulu”

Ninga githawo “egi gi hungidwego khu Nungungulu”

‘Muthu a nga tshuli egi gi hungidwego khu Nungungulu.’ — MARKO 10:9.

DZINDZIMO: 3, 36

1, 2. Vahebheru 13:4 a gu hi kutsa gu gira ginani?

HATSHAVBO gu vbwetega hi ninga githawo Jehovha. Gu vbwetega gu hi mu zundza, nigu anuye a ngu tumbisa gu hi zundza. (1 Samuweli 2:30; Mavingu 3:9; Gutuledwa 4:11) A gu vbweta gambe gu khuye hi ninga githawo vambe vathu nya nga dzipfhumu nya mafu. (Varoma 12:10; 13:7) Ganiolu gu na ni gimbe gilo hi yedego gu gi ninga githawo. Gu gu lipango.

2 Mupostoli Pawulo lovide esi: “Lipango li na ningwe githawo khu vathu vatshavbo. Vama ni vagadzi vawe va na tumbane khu gyawe.” (Vahebheru 13:4) Esi Pawulo a nga si ganeya khu lipango, khandri mapongowongo. A di gu embeya maKristo gu khuye ma di yede gu yeyedza githawo khu lipango, si thulago gu li ninga lisima. Ina khidzo u li wonago khidzo lipango, ngudzungudzu wa gu ba u tshadhide?

3. Wusingalagadzi muni wu ningidwego khu Jesu maningano ni lipango? (Wona foto vbatshani.)

3 Wa gu ba u wona lipango nga gilo nya lisima, wa gu landreya giyeyedzo nya gyadi ngudzu. Jesu nuye yeyedzide githawo khu lipango. Tepo Vafarisi va nga mu wudzisa khu gu tshula mutshadho, uye khumbugide esi Nungungulu a ganedego khu lipango nyo pheye: “Khu kharato, mwama a na tshiya babe ni mayi aya patana ni mwangadzi waye. Va vavili va na khala nyama mweyo basi.” A bwe khuye: ‘Muthu a nga tshuli egi gi hungidwego khu Nungungulu.’ — Leri Marko 10:2-12; Genesi 2:24.

4. Khu yavbini makungo ya Jehovha khu lipango?

4 Jesu a di gu dziti gu khuye khu Nungungulu a giridego lipango nigu ilo li yede gu pindruga. Tepo Nungungulu a nga tshadhisa vathu nyo pheye, kha ninga nayo Adhamu ni Evha nyo tshule mutshadho. Wulangani nya isoso, a di gu vbweta gu khuye “va vavili” va simama gupwana pangoni gwawe kala gupindruga.

SILO SI VBINDRUGEDZAGO LIPANGO KHU TEPO NYO KHAGURI

5. Gufa go khuha kharini lipango?

5 U ngu dziti gwadi gu khuwe tepo Adhamu ni Evha va nga ghoha, gu vbindrugedzide silo nya singi. Gimwegyo gyakone khu gu vathu va di pheya gufa, nigu isoso si khuhide lipango. Mupostoli Pawulo tshamusede maKristo gu khuye gufa khugo gu hambanisago lipango nigu oyu a fedwego tshulegide gu bwe a tshadha gambe. —  Varoma 7:1-3.

Nayo wa gu hevbudza gu khuwo Nungungulu a gu wona lipango nari gilo nya lisima

6. Nayo wa Mosi wa gu hi hevbudza ginani maningano ni edzi a li wonago khidzo lipango Nungungulu?

6 Nayo va ningidwego vaIsrayeli khu Nungungulu wu di gu ganeya nya singi khu lipango. Khu giyeyedzo, mwama nya muIsrayeli a di gu dzumeledwa gu manega ni vanyamayi nya vangi. Isoso si di gu girega ambari na va si ningwi Nayo wowo khu Nungungulu. Ambari ulolo, Nayo wowo wu di gu vhikeya vanyamayi ni sanana gu haviswa. Khu giyeyedzo, mwama nya muIsrayeli a gu tshadha ni gumbi khu hwane a dzega nyamayi nya wuvili, a di yede gu sayisa mwangadzi waye nyo pheye nga edzi a nga ba a mu sayisa khidzo gale. Nungungulu a di gu vbweta gu khuye a simama gu mu vhikeya ni gu mu khathaleya. (Ekisodha 21:9, 10) Muhuno kha hi ngo landreya Nayo wa Mosi. Ganiolu wa gu hi hevbudza gu khuwo Nungungulu a ngu wu ninga ngudzu lisima wugadzi. Khu lisine, isoso sa gu hi phasa gu ninga githawo lipango.

7, 8. a) Khu guya khu Dhewuteronome 24:1, Nayo wu di gu khuwo ginani maningano ni gu tshula mutshadho? b) Jehovha a gu gu wona kharini gu tshula mutshadho?

7 Nayo wu di gu khuwo ginani maningano ni gu tshula mutshadho? Ambari olu si gu mwalo makungoni ya Jehovha gu khuye mwama ni ngadzi va tshula mutshadho, Nayo wu di gu dzumeleya mwama nya muIsrayeli gu tshula mutshadho a gu “tugula gilo nya dzitshoni.” (Leri Dhewuteronome 24:1.) Nayo kha wa tshamuseya “gilo [gyakona] nya dzitshoni.” Ganiolu, adzina gilo nyo thise mwendro gigaradzo nya gikhongolo ngudzu. (Dhewuteronome 23:14) Ya walo khu gu, matshiguni ya Jesu, vaJudha nya vangi va di gu tshula mutshadho khu “gigaradzo nya gukari” mwendro sighelo nya mba pwala. (Matewu 19:3) Kha hi vbweti gu haguleya mapimo yoyo.

8 Matshiguni ya muprofeti Malakiya, si di olovelegide gu mwama a tshula mutshadho ni mwangadzi waye nyo pheye, adzina gasi gu tshadha ni gyadzyana gi si thumeyigo Jehovha. Ganiolu Nungungulu a di si vega guagani edzi a gu wonago khidzo gu tshula mutshadho. A di khuye: ‘Nyi ngu venga hulano.’ (Malakiya 2:14-16) Mawonelo ya Nungungulu khu wugadzi kha ma vbindrugedza gukhugeya gupheyani, tepo a nga khuye “mwama a na diga ndranga ya babe ni mayi waye aya patana ni mwangadzi waye, va vavili va gu khala muthu moyo basi.” (Genesi 2:24) Nigu Jesu seketede mawonelo ya Papayi waye khu mutshadho tepo a nga khuye: “Muthu kha dzi kodzi gu tshula egi gi hungidwego khu Nungungulu.” —  Matewu 19:6.

GIGHELO NYO TSHULE MUTSHADHO

9. Malito ya Jesu ma gomogo omu ga Marko 10:11, 12 mo tshamuseya ginani?

9 Vambe adzina va nga dzi wudzisa gu khavo: ‘Ina gyomo gighelo nya gu muKristo a tshula mutshadho a bwe tshada ni mumbe muthu?’ Wona esi Jesu a ganedego: “Oyu a hulago mwangadzi waye a gu dzega mumbe a ngu bhaya naye. Nyamayi nuye a gu diga mwama waye a dzegwa khu mumbe a ngu bhaya.” (Marko 10:11, 12; Luka 16:18) Jesu a di gu yeyedza githawo khu lipango, nigu a di gu vbweta gu khuye vambe navo va gira sasimweso. Mwama a tshulago mutshadho ni mwangadzi waye nyo tumbege, a tshadha ni mumbe, a gu gira wubhayi. Khidzo saye ni nyamayi a tshulago mutshadho ni mwama waye nyo tumbege. Isoso si ngu pwala kholu gu tshula mutshado basi ga giemo gyogyo kha gu hambanisi lipango. Nungungulu a nga gu va wona kha nga “nyama mweyo.” Jesu ganede gambe khuye mwama a gu tshula mutshadho ni mwangadzi nyo tumbege, a gu mu vega mhangoni nyo gire wubhayi. Khu ndziya muni? Gale yoyo, nyamayi nyo hudwe a di gu dzipwa na gurumedzega gu tshadha gambe gasi gu a mana muthu nyo sayiswe khuye. Mutshadho nya nga wowo wu ngu fana ni gu gira wubhayi.

10. Khu gyevbini gighelo gi dzumeleyago muKristo gu tshula mutshadho a bwe a tshadha ni mumbe a gu dzina?

10 Jesu a di khuye gighelo gimwegyo basi gi dzumeleyago muthu gu tshula mutshadho: “Uye a hulago mwangadzi waye vbavbandze nya [wubhayi, NM], a gu dzega wa walo, a ngu bhaya, uye a dzegwago khuye a nuye a ngu bhaya.” (Matewu 19:9) Ganede gambe khiso avba nya Ganelo yaye ya Gigomoni. (Matewu 5:31, 32) Ga yatshavbo malanga yoyo, Jesu a di gu ganeya khu “wubhayi.” Wubhayi wa gu pata sighoho nya nga egi nya gu mwama mwendro nyamayi a tshadhidego a hengeya malawu ni muthu a sirigo mwama mwendro mwangadzi waye, wubhedzwa, gu hengeya malawu nya vathu vavili va nga mba tshadha, gu hengeya malawu ni nyamayi mwendro mwama khwathu ni gu hengeya malawu ni sirengo. Khu giyeyedzo, a gu tshuka mwama a tshadhidego a gira wubhayi, mwangadzi waye a tshulegide gu hunga gu khuye a na tshula mutshadho mwendro ne. A gu hunga gu tshula mutshadho, Nungungulu kha na nga va wona gambe nga mwama ni ngadzi.

11. Khu ginani muKristo adzina a nga hathago gu mba tshula mutshadho, ambari pari yaye nya wugadzi ya gu gira wubhayi?

11 Wona gu khuwe Jesu khandri a di khuye o tshuka muthu a tshadhidego a gira wubhayi, pari yaye nya wugadzi gikolokolo yi yede gu tshula mutshadho. Khu giyeyedzo, si ngu kodzega gu mwangadzi a hatha gu mba hula mwama waye ambari olu a nga gira wubhayi. Khu ginani? Kholu, adzina a nga gu mu haladza nigu a dzi emisede gu mu divaleya ni gu bwe va dzi garadza gumogo gasi gu tiyisa lipango lawe. Nigu a gu tshula mutshadho, a si tshadhi gambe, si nga gira a manega ni sigaradzo nyo khaguri. Khu giyeyedzo, khu mani a na mu sayisago ni gu khathaleya gudogoreya gwaye nya malawu? Ina a na si kodza gu khala enga? Gu tshula mutshadho gu na khuha kharini sanana sawe? Ina kha si na nga mu garadzeya gu si dandrisa lisineni enga? (1 Vakorinto 7:14) Somo guagani gu khiso, ambari olu a nga ghohedwa, a gu hatha gu tshula mutshadho a na tshangana ni sigaradzo nya singi.

12, 13. a) Ginani gi nga dugeleya lipango la Hoseya? b) Khu ginani Hoseya a nga landra Ghomeri, nigu ginani hi gi hevbulago khu lipango leli?

12 Esi si dugeledego muprofeti Hoseya si ngu hi hevbudza nya singi khedzi Jehovha a li wonago khidzo lipango. Nungungulu a di ruma Hoseya gu tshadha ni nyamayi nyo pwani khu Ghomeri, oyu a nga hadzi khala “nyamayi nya gibhayi” a bwe a mu velegeya “sanana nya wubhayi.” Ghomeri ni Hoseya va velegide gyanana gimwegyo nya gikhwathana. (Hoseya 1:2, 3) Khu gu gimbiya nya tepo, Ghomeri a di velega gyadzyana gimwegyo ni gikhwathana gimwegyo, adzina ni mumbe mwama. Ambari olu Ghomeri a nga gira wubhayi dzitepo nya dzingi, Hoseya simamide naye. Khu gu gimbiya nya tepo, Ghomeri a di diga Hoseya a ya khala gumbi. Ambari ulolo, Hoseya a di mu landra. (Hoseya 3:1, 2) Jehovha thumiside Hoseya gasi gu yeyedza edzi Uye a divaledego khidzo vaIsrayeli dzitepo nya dzingi hwane nyo ba va digide gu tumbega Gwaye va khozeya vambe vanungungulu. Ginani hi gi hevbulago avba nya lipango la Hoseya?

13 Mwama mwendro mwangadzi nya muKristo a gu tshuka a gira wubhayi, oyu a ghohedwego a na hunga egi a na girago. Jesu a di khuye oyu a ghohedwego tshulegide gu tshula mutshadho a tshadha ni mumbe a gu dzina. Ambari ulolo, kha sa vivba gu oyu a ghohedwego a hunga gu divaleya pari yaye nya wugadzi. Hoseya landride Ghomeri waye. Hwane nyo ba a wide ga Hoseya, a di mu embeya gu khuye kha nga ba yede gu hengeya malawu ni mumbe mwama. Hoseya emide gu “hengeya malawo, NM” ni Ghomeri khu tepo nyo khaguri. (Hoseya 3:3) Ganiolu khu gu gimbiya nya tepo, Hoseya adzina pheledzide gambe gu hengeya malawu ni mwangadzi waye. Isoso si di gu yeyedza edzi Nungungulu a nga ba a dzi emisede khidzo gu divaleya vaIsrayeli a bwe a wusedza wupari waye navo. (Hoseya 1:11; 3:3-5) Isoso sa gu hi hevbudza ginani khu lipango muhuno? Oyu a ghohedwego a gu kala a hengeya malawu ni mwama mwendro mwangadzi waye a giridego wubhayi, so yeyedza gu khiso a mu divalede. (1 Vakorinto 7:3, 5) Khavbovbo gu mwalo gambe gighelo nyo pwale nyo tshule mutshadho. Hwane nya isoso, vavili va yede gu dzi garadza gasi gu wona lipango nga edzi Nungungulu a li wonago khidzo.

YEYEDZA GITHAWO KHU LIPANGO AMBARI MO BA MU TSHANGANA NI SIGARADZO NYA SIKHONGOLO

14. Ginani gi tshukago gi dugeleya pangoni khu guya khu 1 Vakorinto 7:10, 11?

14 Makristo yatshavbo ma yede gu yeyedza githawo khu lipango nga Jehovha ni Jesu. Ambari ulolo, dzimbe dzitepo vambe kha va giri isoso, kholu hatshavbo kha ha vbeleya. (Varoma 7:18-23) Khu kharato kha si hi samadzisi guti gu khethu maKristo nyo khaguri nyo pheye ma tshanganide ni sigaradzo nya sikhongolo pangoni gwawe. Pawulo lovide esi “nyamayi a nga [hambani ni, NM] mwama waye.” Ganiolu dzimbe dzitepo isoso si ngu dugeleya. — Leri 1 Vakorinto 7:10, 11.

Patwa wu nga vbulugisa kharini lipango lawe? (Wona ndrimana 15)

15, 16. a) Ginani wu yedego gu dzi garadzeya gu gira patwa wu tshanganago ni sigaradzo pangoni gwawo, nigu khu ginani? b) Ahati abari gu pari nya wugadzi kha yi thumeyi Jehovha?

15 Pawulo kha tshamuseya siemo si giridego gu mipatwa yi hambana. Ganiolu hi ngu dziti gu khethu gigaradzo gyakone khandri gu ba mwama a giride wubhayi khu giyeyedzo. Nari khatshi khiso, mwangadzi na tshulegide gu tshula mutshadho a tshadha ni mumbe. Pawulo lovide gu khuye mwangadzi a hambanidego ni mwama waye “a nga dzegwi khu mumbe; a na khongotelane ni mwama waye.” Khu kharato Nungungulu a nga gu wona patwa wowo nga mwama ni ngadzi. Pawulo a di khuye ambari patwa wa gu tshangana ni sigaradzo nyo khale kharini, a gu ba ari mwalo vbakari gwawe a nga gira wubhayi, va yede gu khongotelana, si thulago gu khiso gu vbwetega gu va lulamisa gigaradzo gyawe va bwe va simama gu khala vatshavbo. Gu vbwetega gu va lomba giphaso ga madhota. Madhota kha ma yeli gu emeya muthu, ganiolu gu vbwetega gu ma ninga wusingalagadzi nya wadi nya Bhibhiliya.

16 Ganiolu, ahati abari gu pari nya wugadzi nya muKristo nyo khaguri kha yi thumeyi Jehovha? Va gu tshangana ni sigaradzo pangoni gwawe, ina si ngu dzumeledwa gu hambana? Kha nga hi ganedego khiso, Bhibhiliya yari khiyo wubhayi khigyo basi gighelo nyo pwale nyo tshule mutshadho. Ganiolu Bhibhiliya kha yi ganeyi sighelo si dzumeleyago gu patwa wu hambana. Pawulo lovide esi: ‘Nyamayi nya muKristo a gu ni mwama a si gu mukhodwa, aholu a dzumelago gu vbanya naye, a nga mu digi.’ (1 Vakorinto 7:12, 13) Isoso si nga gu thuma kala muhuno.

17, 18. Khu ginani mambe maKristo ma simamago pangoni gwawe ambari na va gu tshangana ni sigaradzo nya sikhongolo?

17 Ambari ulolo, gu ngu tshuka gu manega siemo nyo khaguri si yeyedzago gu khiso “mwama a si gu mukhodwa” kha ‘dzumeyi gu vbanya’ ni mwangadzi waye. Khu giyeyedzo, si nga gira na ari ni maghilivindri, nyo bwe a vega womi wa mwangadzi waye mhangoni. A bomba gu sayisa ndranga yaye khu nyamani, mwendro gu mu himbedzeya gu thumeya Nungungulu. Ga siemo nya nga isoso, si nga gira gu nyamayi a gu muKristo a hunga gu khuye ambari mwama waye a gu khuye ginani, kha yeyedzi gu ‘dzumeya gu vbanya’ naye, khu kharato a si wona nari tshukwana gu hambana naye. Ganiolu mambe maKristo ma gomogo ga siemo nya nga isoso, ma ngu hunga gu simama ni vama vawe. Avo va gu timiseya na va gu dzi garadzeya gu tshukwadzisa lipango lawe. Khu ginani va hungago gu gira isoso?

18 Patwa wa gu hambana khu giemo nya nga gyogyo, va ngari va na mwama ni ngadzi nigu va na tshangana ni sigaradzo sile hi si khumbugidego gupheyani. Mupostoli Pawulo ningide gambe gimbe gighelo nya gu patwa wu simama gumogo. Lovide esi: “Kholu, mwama a si gu mukhodwa a ngu agiswa khu gukhodwa ga mwangadzi waye. Anuye nyamayi a si gu mukhodwa a ngu agiswa khu gukhodwa ga mwama waye. Nasiri guralo, sanana sanu si di hadza gu velegedwa gighohoni, aholu si agisidwe.” (1 Vakorinto 7:14) Makristo nya mangi ma ngu hunga gu simama ni pari yawe nya wugadzi yi gu mba thumeya Jehovha ambari so ba si si vbevbugi. Si tsakiside ngudzu tepo dzipari dzawe nya wugadzi dzi vbindrugedzidego dzi khala Dzifakazi dza Jehovha khu kotani nya gudzigaradza gwawe. — Leri 1 Vakorinto 7:16; 1 Pedro 3:1, 2.

19. Khu ginani gu gu ni dzindranga nya dzingi dzi tsakago ndrani nya mabandla nya wuKristo?

19 Jesu ningide wusingalagadzi maningano ni gu tshula mutshadho, Pawulo nuye ningide wusingalagadzi khu guhambana. Vatshavbo va di gu vbweta gu khavo sithumi sa Nungungulu si ninga lisima lipango. Mabandlani nya maKristo mafuni gwatshavbo, gu na ni dzindranga nya dzingi dzi tsakago. Adzina u ngu wona dzindranga nya dzingi dzi tsakidego libandlani gwago, edzi vama vakona va gu vama nyo tumbege va haladzago vagadzi vawe ni vagadzi nya lihaladzo va ningago githawo vama vawe. Vatshavbo vovo va gu yeyedza gu khavo si ngu kodzega gu ninga githawo lipango. Nigu si ngu tsakisa gu wona gu khethu dzimiliyoni nya vama ni vanyamayi va ngu yeyedza gu khavo malito ya Nungungulu lisine: “Khu kharato, mwama a na diga babe ni mayi waye aya patana ni mwangadzi waye. Va vavili va na khala muthu moyo basi.” — Vaefeso 5:31, 33.