Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Maswakamwe, Mulengi Wanu An’funa Kuti Mukhale Wakukondwa

Maswakamwe, Mulengi Wanu An’funa Kuti Mukhale Wakukondwa

‘Iye ambakukondwesa na bzinthu bzabwino pa moyo wako wense.’ —PSALYMO 103:5.

NYIMBO: 135, 39

1, 2. N’thangwe ranyi maswaka yan’funika kumbakumbukira Mulengi wawo yakambasankhula bza tsogolo lawo? (Onani bzithunzi-thunzi pa tsamba lino.)

PENU IMWEPO ndimwe tswaka, tinkukhulupira kuti mumbapasidwa malango yakusiyana-siyana yakulewa bza tsogolo lanu. Malangoyo yangacokere kwa apfunzisi, atsogoleri wa boma, ndipo wanthu winango angakuuzeni kuti mun’funika kucita mapfunziro yapadzulu ayai kuphata basa lomwe lin’dzakucitisani kukhala na kobiri zizinji. Tsono Yahova ambakupasani malango yakusiyana na yamweya. N’cadidi, iye ambafuna kuti imwepo mucite nyongo yakupfunza na cakulinga cakuti mudzakwanise kubzisamalira pa moyo wanu. (Wakoloso 3:23) Ndipo iye ambadziwambo kuti mun’funika kucita bzakusankhula bzomwe bzin’dzatokonya tsogolo lanu, mukali tswaka. Ndipopa iye ambapereka mitemo yomwe ingakutsogolereni na kukuthandizani, kuti mukhale na moyo omwe unimukondwesa nsiku zakumalizira zino.—Mateu 24:14.

2 Kumbukirani kuti Yahova ambadziwa bzinthu bzense. Iye ambadziwa bzomwe bzin’citika kutsogoloku, ndipo ambadziwambo bza kufendera kwa kupfudzidwa kwa dzikoli. (Zaiya 46:10; Mateu 24:3, 36) Yahova ambakudziwanimbo imwepo. Iye ambadziwa bzomwe bzingakukondweseni na bzomwe bzingakukondweseni lini. Malango ya wanthu yangadekeze kuyabva m’makutu, koma yakakhala kuti yambacokera lini m’Fala la Mulungu, njanzeru lini.—Mimwani 19:21.

NZERU ZIMBACOKERA KWA YAHOVA

3, 4. Kodi kutetekera malango yakuipa kudatokonya tani Adamu na Eva pabodzi na wana wawo?

3 Malango yakuipa yakhala yakuperekedwa kuyambira kale-kale. Ndipo Sathani adakhala wakuyamba kupereka malango yakuipayo. Kodi adacita tani bzimwebzo? Iye adauza Eva kuti angadakhala wakukondwa pabodzi na bayace Adamu, bzingadakhala kuti ambabzisankhulira okha bzakucita pa moyo wawo. (Ciyambo 3:1-6) Bzimwebzi bzidalatiza kuti Sathani ngwadyera! Iye akhafuna kuti Adamu na Eva pabodzi na wana wawo omwe angadadzabereka kutsogolo, ambabvere na kunamata iye, sikuti Yahova. Koma palibe ne cinthu cibodzi comwe Sathani akhadakonzerambo wanthu. Bzinthu bzense bzomwe wanthuwo akhanabzo akhadapasidwa na Yahova. Mwa ciratizo, Yahova adawapasa zunde lakudeka kuti akhale, na thupi lakulungamiratu lomwe angadakhala nalo kwa muyaya.

4 Mpsakupasa nsisi kuti, Adamu na Eva adasankhula kuleka kubvera Mulungu. Ndipo thangwe ra kuleka kubvera kwawoko, iwo adabzilekanisa okha kuna Omwe adawapasa moyo. Tsono bzakutewera bzace bzidakhala bzakuipa kwene-kwene. Ninga momwe maluwa yambathothokera ku muti, Adamu na Eva pang’ono na pang’ono adakalamba acifa. Ndipo wana wawo adabonera, kuphatanidzambo ifepano. (Waroma 5:12) Wanthu azinji nsiku zino ambabvera lini bzomwe Mulungu ambalewa, koma ambandocita bzomwe iwo ambafuna. (Wayefezo 2:1-3) Tsono bzakutewera bzace mpsiponi? Bibliya limbalewa kuti, ‘palibe nzeru’ wanthu akambatsutsa Yahova.—Mimwani 21:30.

5. Kodi n’ciyani comwe Yahova adatsimikizira wanthu?

5 Yahova adatsimikiza na mtima wense kuti wanthu azinji, kuphatanidzambo maswaka, angadafunisisa kumudziwa na kumutumikira. (Psalymo 103:17, 18; 110:3) Maswaka njakufunika kwene-kwene kwa Yahova! Kodi imwepo ndimwe m’bodzi wa iwo? Penu ndimwedi, dziwani kuti mun’dzatambira bzinthu bzizinji bzakucokera kwa Mulungu, kuphatanidzambo cikondweso. (Werengani Psalymo 103:5; * Mimwani 10:22) Bwerani ticezerane bzinai mwa bzinthu bzimwebzo. Bzinthubzo ni cakudya cauzimu, kusankhula axamwali wabwino, kukhala na bzakulinga na ufulu caibo.

YAHOVA AMBAPEREKA CAKUDYA CAUZIMU

6. N’thangwe ranyi mun’funika kusamalira bzakusaya bzanu bzauzimu, ndipo n’ciyani comwe Yahova wacita kuti akuthandizeni?

6 Bzirombo bzimbakhala lini na bzakusaya bzauzimu, ndipopa ibzo bzimbawona lini kufunika kwa kudziwa Mulengi. Tsono ifepano tin’funika kumudziwa. (Mateu 4:4) Ndipo tikambatetekera Mulungu, ifepano tin’dzakhala na luso, nzeru na cikondweso. Jezu adati: ‘An’kondwa ni wale omwe ambazindikira bzakusaya bzawo bzauzimu.’ (Mateu 5:3) Mulungu adatipasa Bibliya ndipo ambaphatisa basa ‘kapolo wakukhulupirika na wanzeru’ kuti ambakonze mabukhu yomwe yambatithandiza kulimbisa cikhulupiro cathu. (Mateu 24:45) Ndipo mabukhuyo timbayacemera cakudya cauzimu thangwe yambapasa thanzi cikhulupiro cathu, ndipo uxamwali bwathu na Yahova bumbalimba. Ndipopa, timbakomedwa kwene-kwene na cakudya cakusiyana-siyana cauzimu comwe timbatambira!—Zaiya 65:13, 14.

7. Kodi cakudya cauzimu cakucokera kwa Mulungu cingakuthandizeni tani?

7 Cakudya cauzimu cingakupaseni nzeru na luso lakukumbuka bwino, lomwe lingakukhotcerereni ku bzinthu bzizinji. (Werengani Mimwani 2:10-14. *) Mwa ciratizo, makhalidweya yan’dzakuthandizani kuzindikira magunkha yakulewa kuti palibe Mulengi, ayai kuti kobiri na bzinthu bzakuthupi bzin’dzakucitisani kukhala wakukondwa. Ndipo makhalidweya yan’dzakuthandizanimbo kutcenkha bzikhumbo bzomwe bzingadzakusunamiseni kutsogolo. Tenepo, citani bzense bzomwe mungakwanise kuti mukhale wanzeru na wakukumbuka bwino. Mukacita bzimwebzo, mun’dzawona kuti Yahova ambakufunani ndipo ambafuna kuti bzinthu bzikufambireni bwino.—Psalymo 34:8; Zaiya 48:17, 18.

8. N’thangwe ranyi mun’funika kufendererana na Mulungu nsiku zino, ndipo phindu lace ndiponi?

8 Tsapanopapa, dziko lense la Sathaniri lin’pfudzidwa. Koma Yahova yekha ndiye an’dzatikhotcerera ndipo an’dzatipasa bzinthu bzakufunikira, kuphatanidzambo cakudya cakuthupi. (Habakuki 3:2, 12-19) Tenepo, ino ni nthawe yakufendererana na Mulungu na kulimbisa cikhulupiro canu kuna iye. (2 Pedru 2:9) Ndipo mukacita bzimwebzo, mun’dzakhala ninga Davide, omwe adalewa kuti: ‘Ndaikha Yahova patsogolo pangu nthawe zense. Thangwe iye ali ku boko langu lamadidi, ndin’dzatekenyeka lini.’—Psalymo 16:8.

YAHOVA AMBAFUNA KUTI MUKHALE NA AXAMWALI WABWINO

9. (a) Mwakubverana na Juwau 6:44, kodi n’ciyani comwe Yahova ambacita? (b) Thangwe ranyi timbadekedwa kwene-kwene tikagumana na munthu omwe ambadziwa kale cadidi ca m’Bibliya?

9 Mukagumana na munthu omwe ambadziwa lini cadidi ca m’Bibliya, kodi n’ciyani comwe mumbafuna kudziwa bza iye? Pinango mumbafuna kudziwa dzina lace na momwe iye aliri, koma sikuti moyo wace wense. Koma bzimbakhala bzakusiyana mukagumana na munthu omwe ambadziwa kale cadidi ca m’Bibliya. Imwepo mumbadziwa kuti iye ambafuna Yahova, ndipo Yahovayo adamukwewa kuti akhale kumbali ya banja lace, lomwe limbamunamata thangwe adawona cinthu cabwino kwa iye. (Werengani Juwau 6:44. *) Tenepo, bziribe basa komwe munthuyo wacokera ayai wakulira, imwepo mun’dzapfunza bzizinji bzomwe iye ambabzidziwa ndipo iye an’dzapfunzambo bzizinji bza imwepo!

Yahova akufuna kuti imwepo mukhale na axamwali wabwino na bzakulinga bzabwino (Onani mdime 9-12)

10, 11. Kodi Mboni za Yahova zimbandendemerana pa bzinthu bziponi, ndipo imwepo mumbabzibva tani thangwe ra bzimwebzo?

10 Mukagumana na Mboni mwanzanu, mumbadziwa kuti muna bzinthu bzizinji bzakufunika bzakundendemerana. Mwa ciratizo, mumbadziwa kuti napo mumbalewalewa cirewedwe cakusiyana, mun’kwanisa kubverana thangwe mwense mumbalewalewa ‘cirewedwe cakucena’ ca cadidi. (Sofoniya 3:9) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti mwense mumbakhulupira Mulungu, mumbateweza mitemo ibodzi-bodzi ndipo cidikhiro canu n’cakundendemerana. Kukumbukira bzinthu bzimwebzi kun’dzakuthandizani kuti mumbakhulupirane na kucitisa kuti uxamwali bwanu bukhale bwakulimba mpaka kale-kale.

11 Tenepo, mukambanamata Yahova, mun’dzakhala na axamwali wabwino kwene-kwene. Imwepo mun’dzakhala na axamwali azinji pa dziko lense la pansi, napo kuti mukanati kugumana nawo! Kodi alipo wanthu winango omwe ambakondwa na mphaso ninga imweyi kuposa wale omwe ni Mboni za Yahova?

YAHOVA AMBAKUTHANDIZANI KUKWANIRISA BZAKULINGA BZANU BZAUZIMU

12. Kodi ni bzakulinga bziponi bzauzimu bzomwe mungakhale nabzo?

12 Werengani Mpalizi 11:9–12:1. * Kodi muna bzakulinga bzauzimu bzomwe munkuyeza kubzikwanirisa? Mwa ciratizo, pinango mungakhale na cakulinga ca kumbawerenga Bibliya nsiku zense, kupereka mitawiro yakubveka na kufotokoza bwino mbali zanu pa mitsonkhano. Ayai mungacite makonzedwe yakupfunza Bibliya kuti mumbaliphatise bwino basa mu utumiki bwakumunda. Kodi imwepo mumbabzibva tani mukawona kuti munkuyenda patsogolo mwauzimu ayai winango akakuuzani bzimwebzo? Mwakusaya kupenukira, mumbakomedwa kwene-kwene ndipo mpsakufunika! Tsono n’thangwe ranyi? Thangwe ndakuti mukucita bzomwe Yahova ambafuna kuti mucite, ninga momwe Jezu adacitira.—Psalymo 40:8; Mimwani 27:11.

13. N’thangwe ranyi kutumikira Mulungu n’kwabwino kwene-kwene kuposa kulinga bzinthu bza m’dzikoli?

13 Mukambaikha pa mbuto yakuyamba kutumikira Yahova, mun’dzakhala wakukondwa ndipo moyo wanu un’dzakhala wathandauzo. Mpostolo Paulo adacenjeza kuti: ‘Khalani wakulimba na wakusaya kutekenyeka, ndipo nthawe zense khalani na bzakucita bzizinji pa basa la Mbuya, mucimbadziwa kuti bzomwe munkucita pa basa la Mbuya, bzimbayenda lini papezi.’ (1 Wakolinto 15:58) Koma wanthu omwe ambalinga bzinthu bza m’dzikoli, ninga kobiri ayai kufuna kubvekera, ambakhala lini wakukondwa. Napo bzinthu bziwafambire bwino, iwo kawiri-kawiri ambakhala ninga bolosa lakuboka. (Luka 9:25) Tingapfunze bzizinji pa nkhani imweyi na ciratizo ca Mambo Salomau.—Waroma 15:4.

14. Kodi mukupfunza ciyani na ciratizo ca Salomau?

14 Salomau omwe akhali munthu wakudala kwene-kwene na wamphanvu kuposa wanthu wense omwe adakhala na moyo pa dziko la pansi, adati: ‘Lekani ndiyeze kukondwa kuti ndiwone ubwino bwace.’ (Mpalizi 2:1-10) Tenepo Salomau adamanga nyumba zakuti bwerani mudzawone, adakhala na minda mikulu-mikulu pabodzi na zunde, ndipo adakwanisa kucita ciri-cense comwe akhakhumba pa moyo wace. Kodi iye adakondwadi? Pomwe Salomau adakumbukira bzinthu bzense bzomwe adacita, iye adati: ‘Ndawona kuti bzense bzikhali bzapezi-pezi,’ ndipo ‘palibe ciri-cense ca phindu.’ (Mpalizi 2:11) Kodi mukupfunza ciyani na ciratizo ca Salomau?

15. Mwakubverana na Psalymo 32:8, thangwe ranyi cikhulupiro n’cakufunika, ndipo cingakuthandizeni tani?

15 Wanthu winango ambadzabva makutu yali m’cikalango. Tsono Yahova an’funa lini kuti bzimwebzi bzikucitikireni. Iye ambafuna kuti mumutetekere na kumubvera. Kucita bzimwebzi kumbafuna cikhulupiro, tsono imwepo mun’dzadandaula lini thangwe ra bzakusankhula bzomwe munkucita pa moyo wanu mwakubverana na cikhulupiro canu. Ndipo Yahova an’dzayebwa lini ‘lufoyi lomwe mudalatiza pa dzina lace.’ (Wahebereu 6:10) Tenepo citani nyongo yakulimbisa cikhulupiro canu. Mukacita bzimwebzo mun’dzacita bzakusankhula bzabwino pa moyo wanu ndipo mun’dzawona kuti Baba wanu wakudzulu ambakufunirani bzabwino.—Werengani Psalymo 32:8. *

YAHOVA AMBAKUPASANI UFULU CAIBO

16. N’thangwe ranyi tin’funika kumbalemekeza ufulu, ndipo tingabuphatise tani basa mwanzeru?

16 Paulo adanemba kuti: ‘Pomwe pana mzimu wa Yahova, pamwepo pana ufulu.’ (2 Wakolinto 3:17) Yahova ambafuna ufulu, ndipo iye adakulengani kuti mumbafunembo ufulubo. Koma iye ambafuna kuti mumbaphatise basa mwanzeru ufulu bwanubo na cakulinga cakuti bumbakukhotcerereni. Mwa ciratizo, maswaka manango yambawona bzinthu bza maika, yambacita unzazi, yambaikha pa ngozi moyo wawo thangwe ra kucita masenzeka yakusaya kuthemera, yambamwa mankhwala yakudzungulumwisa msolo na mowa. Pa kuyamba bzinthu bzimwebzi bzimbawoneka ninga bzabwino ayai bzakutsangalaza, koma na kupita kwa nthawe bzimbabweresa bzakutewera bzakuipa, ninga matenda, kuledzera na infa. (Wagalata 6:7, 8) Maswaka yomwe yambacita bzinthu bzimwebzi yambakumbuka kuti yana ufulu, koma yalibe na pang’onopo.—Tito 3:3.

17, 18. (a) Kodi kubvera Mulungu kumbaticitisa tani kukhala na ufulu caibo? (b) Kodi Adamu na Eva adakhala tani na ufulu bumwebu kuposa wanthu nsiku zino?

17 Kubvera Yahova ni cinthu cakufunika kwene-kwene kwa ifepano. Ndipo kubverako kumbaticitisa kukhala na thanzi labwino pabodzi na ufulu caibo. (Psalymo 19:7-11) Tenepo mukambaphatisa basa mwanzeru ufulu bwanu, ayai mukasankhula kubvera malamulo na mitemo yakulungama ya Mulungu, mun’dzacitisa Mulungu pabodzi na abereki wanu kukulemekezani. Ndipo abereki wanu an’dzakukhulupirani kwene-kwene acikupasani ufulu buzinji. Yahova akupicira kuti tsapanopapa anipasa ufulu caibo atumiki wace wense wakukhulupirika, ninga momwe Bibliya limbalewera kuti, ‘ufulu bwa mbiri ya wana wa Mulungu.’—Waroma 8:21.

18 Adamu na Eva akhana ufulu ninga bumwebu. Mwa ciratizo, mu zunde la Edeni mukhana cinthu cibodzi cokha comwe Mulungu adawauza kuti aleke kucita. Iye adawauza kuti aleke kudya cisapo ca muti ubodzi basi. (Ciyambo 2:9, 17) Kodi imwepo mumbakumbuka kuti Mulungu adakhala wakusaya cirungamo ayai wakuuma mtima pomwe adawapasa lamuloli? N’tenepo lini! Kumbukirani bza malamulo mazinji yomwe yadakonzedwa na wanthu acingingimiza anzawo kuti ayabvere. Tsono Yahova adapasa Adamu na Eva lamulo libodzi lokha.

19. Kodi n’ciyani comwe Yahova na Jezu ambacita kuti atithandize kukhala na ufulu?

19 Yahova ambacita nafe bzinthu mwanzeru kwene-kwene. M’mbuto mwa kutipasa malamulo mazinji, iye mwakudeka mtima ambatipfunzisa kuti timbamubvere mwa lufoyi. Iye ambatipfunzisa kuti timbaphatise basa mitemo yace pa moyo wathu na kuwenga bzomwe mpsakuipa. (Waroma 12:9) Pa Nkhani ya pa Phiri, Mwana wace, Jezu, adatithandiza kubvesesa thangwe lomwe limbacitisa wanthu kucita bzinthu bzakuipa. (Mateu 5:27, 28) Ndipo mu dziko lipsa, Jezu ninga Mambo wa Umambo bwa Mulungu, an’dzapitiriza kutipfunzisa kuti tidzakwanise kusiyanisa cabwino na cakuipa ninga momwe iye ambacitira. (Wahebereu 1:9) Jezu an’dzacitisa pomwe kuti makumbukidwe pabodzi na thupi lathu bzidzakhale bzakulungamiratu. Tenepo kumbukirani momwe tin’dzakhalira tikadzasaya kuyezedwa na bzinthu bzakuipa ayai kuleka kubonera thangwe ra kuperewera. Ndipo na kupita kwa nthawe tin’dzapfatsa na ‘ufulu’ bomwe Yahova akutipicira.

20. (a) Kodi Yahova ambaphatisa tani basa ufulu bwace? (b) Kodi imwepo mungamutewezere tani?

20 M’dziko lipsa, ufulu bwathu bun’dzapitiriza kukhala na malire. Kodi bzin’dzacitika tani bzimwebzi? Nthawe zense tin’dzafunika kucita bzinthu mwa lufoyi lomwe tinalo kwa Mulungu na wanthu winango. Tikambacita bzinthu mwakutsogoleredwa na lufoyi, timbakhala tinkutewezera Yahova. Napo kuti Yahova ana ufulu bwakusaya malire, iye ambabvuma kuti lufoyi litsogolere bzinthu bzense bzomwe iye ambacita, kuphatanidza momwe ambacitira bzinthu na ifepano. (1 Juwau 4:7, 8) Bzimwebzi bzinkulatiziratu padeca kuti ifepano tingakhale na ufulu caibo kokha tikatewezera Mulungu.

21. (a) Kodi n’ciyani comwe Davide adafotokoza pakulewa bza Yahova? (b) Kodi mu nkhani yakutewera tin’dzapfunza ciyani?

21 Kodi mumbatenda bzinthu bzense bzabwino bzomwe Yahova ambakupasani? Mwa ciratizo, iye ambakupasani cakudya cauzimu, axamwali wabwino, bzakulinga bzabwino, cidikhiro cakudzakhala na ufulu caibo kutsogolo, pabodzi na bzinthu bzinango. (Psalymo 103:5) Mukakumbukira bzimwebzi, pinango mumbabzibva ninga Davide omwe adapemba mwa kulewa mafala yakugumanika pa Psalymo 16:11, pomwe pambati: ‘Imwepo mudandidziwisa njira ya moyo. Pan’khala imwe pana cikondweso cokha-cokha, ku boko lanu ladidi kuna cikondweso mpaka muyaya.’ Mu nkhani yakutewera, tin’dzapfunza bzinthu bzinango bzakufunika kucokera mu kapitulo 16 ya bukhu la Psalymo. Bzinthu bzimwebzi bzin’dzakuthandizani kuwona momwe mungakhalire na moyo wabwino wa muyaya!

^ ndi. 5 Psalymo 103:5 Iye ambakukondwesa na bzinthu bzabwino pa moyo wako wense, kuti upitirize kukhala tswaka ninga mphungu.

^ ndi. 7 Mimwani 2:10 Nzeru zikapita mu mtima mwako ndipo cidziwiso cikakhala cakukondwesa pa moyo wako, 11 kukumbuka bwino kun’dzakunyang’anira ndipo kuzindikira kun’dzakukhotcerera, 12 kuti upulumusidwe ku njira zakuipa na kwa wanthu omwe ambalewalewa bzinthu bzakuphonyeka, 13 kwa wale omwe ambasiya njira zakulungama kuti afambe m’njira za mdima, 14 kwa wale omwe ambakomedwa kucita bzinthu bzakuipa, omwe ambakomedwa na bzinthu bzakuipa na bzakusaya kulongosoka.

^ ndi. 9 Juwau 6:44 Palibe munthu omwe angabwere kuna ine pokha-pokha akacita kukwewedwa na Baba, omwe adandituma, ndipo ine ndin’dzamulamusa pa nsiku yakumalizira.

^ ndi. 12 Mpalizi 11:9 Tswakawe, kondwa na utswaka bwako, ndipo mtima wako ukomedwe na nsiku za utswaka bwako. Famba m’njira za mtima wako mwa kuteweza bzomwe maso yako yankuwona. Koma dziwa kuti Mulungu wa cacadidi an’dzakutonga pa bzensebzi. 10 Tenepo, cosa muntima mwako bzomwe bzinkukuboneresa, khotcerera thupi lako ku tsoka, thangwe ubwana na utswaka mpsapezi-pezi.

12:1 Kumbukira Mulengi wako Mkululetu mu nsiku zomwe ukali tswaka, zinati kufika nsiku zakuwawa ayai kufika magole yomwe un’dzalewa kuti: “Moyo unkundidekera lini.”

^ ndi. 15 Psalymo 32:8 Ndin’dzakucitisa kukhala wakuzindikira ndipo ndin’dzakupfunzisa njira yomwe un’funikira kufamba. Ndin’dzakupasa malango ndicikunyang’anisisa.