Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Maswakamwe, Kodi Mungakhale Tani na Moyo Wakukondwa?

Maswakamwe, Kodi Mungakhale Tani na Moyo Wakukondwa?

‘Imwepo mumbandidziwisa njira za moyo.’—PSALYMO 16:11.

NYIMBO: 133, 89

1, 2. Kodi ciratizo ca Tony cinkuwonesa tani kuti mpsakukwanisika kucinja makumbukidwe?

TONY alibe kuleredwa na babace. Pomwe akhacita mapfunziro yapadzulu iye akhakomedwa lini na mapfunziroyo. Na kupita kwa nthawe yadamubwererera makumbukidwe yakufuna kusiya mapfunziroyo. Nsiku inango, kuphampha kwa mdzinga, Tony adayenda kukazunga ku mbuto inango pabodzi na anzace. Iye akhali lini waciwembo ndipo akhamwa lini mankhwala yakudzungulumwisa msolo, koma akhalibe cakulinga pa moyo wace. Ndipo iye akhadziwa lini kuti Mulungu alipo. Tenepo, nsiku inango, Tony adagumana na Mboni za Yahova ziwiri ndipo adawabvunza bzomwe iye akhafuna kudziwa bza Mulungu. Tsono Mbonizo zidamupasa mabroxura mawiri kuti awerenge, yomwe ni Kodi Zamoyo Zinachita Kulengedwa? na Mmene Moyo Unayambira—Mafunso 5 Ofunika Kwambiri.

2 Nsiku inango iwo adazungira pomwe Tony, ndipo adawona kuti iye akhadacinja makumbukidwe yace. Pomwe iwo adamufikira adawona kuti wawerenga mabroxura yense mwakubwereza-bwereza. Tony adawauza kuti: “Tsapano ndazindikira kuti Mulungu alipodi.” Iye adayamba kupfunza Bibliya, ndipo pang’ono na pang’ono adacinja moyo wace. Pomwe akhanati kupfunza Bibliya, Tony akhadziwa lini cinthu kuxikola, koma adadzakhala m’gulu la anyakupfunza omwe akhadziwa pa xikola yace! Bzimwebzi bzidadabwisa kwene-kwene nyakunyang’anira xikolayo. Tenepo iye adauuza Tony kuti: “Bzinkuwoneka kuti iwepo wacinja kwene-kwene pa nkhani ya makhalidwe ndipo una nota zabwino. Kodi bzimwebzi bzikucitika thangwe rakuti ukutsonkhana na Mboni za Yahova?” Tony adamuuza kuti ndibzodi, ndipo adamufotokozerambo bzomwe iye akhapfunza na Mbonizo. Na kupita kwa nthawe adadzamaliza mapfunziro yace, tsapano ni mtumiki wakuthandiza ndipo ankutumikira ninga mpainiya wakukhazikika. Nsiku zino, iye ngwakukondwa kwene-kwene thangwe ana Baba wa lufoyi, Yahova!—Psalymo 68:5.

BVERANI YAHOVA KUTI MUKHALE WAKUKONDWA

3. Kodi ni malango yaponi yomwe Yahova ambapereka kwa maswaka?

3 Ciratizo ca Tony catithandiza kuwona kuti Yahova ambasamalira maswaka. Tenepo, iye an’funa kuti imwepo mukhale wakukondwa na moyo wabwino, ndipopa iye ambakucenjezani kuti mumbakumbukire ‘Mulengi [wanu] Mkululetu mu nsiku zomwe [mukali] tswaka.’ (Mpalizi 12:1) Nthawe zinango kucita bzimwebzi kumbanesa, koma mpsakukwanisika. Ndipo na thandizo la Mulungu, imwepo mungakhale na moyo wakukondwa kuyambira mukali tswaka mpaka mukadzakalamba. Kuti tibvesese momwe bzimwebzi bzingacitikire, bwerani ticezerane bzomwe bzidathandiza Ajirayeri kukapita m’Dziko Lakupiciridwa na momwe Davide adakundira Goliyati.

4, 5. Kodi n’ciyani comwe tingapfunze na kukunda komwe Ajirayeri na Davide adacita kuna anyamadulanthaka wawo? (Onani bzithunzi-thunzi pa tsamba 21.)

4 Kodi ni malango yaponi yomwe Yahova adapasa Ajirayeri, pomwe akhadasala pang’ono kupita m’Dziko Lakupiciridwa? Kodi iye adawauza kuti akonzekere nkhondo? Ne na pang’onopo! (Bzakutonga 28:1, 2) Iye adawauza kuti amubvere na kumukhulupira. (Djosuwe 1:7-9) Malango yamweya kwa wanthu yangawoneke ninga yakusaya kuthandiza, koma kwa Ajirayeri yadawathandiza kwene-kwene. Ndipo kubvera malangoya kudacitisa kuti, Yahova athandize wanthu wace kukunda Akanani mwakubwereza-bwereza. (Djosuwe 24:11-13) Kubvera Mulungu kumbafuna cikhulupiro, ndipo cikhulupiroco nthawe zense cimbacitisa kuti bzinthu bzifambe bwino. Bzimwebzi bzidakhala bzakuthandiza m’nthawe zambuyomu ndipo nthawe zino mpsakuthandizambo.

5 Goliyati akhali m’cikunda wamphanvu kwene-kwene. Iye akhadatalimpha pafupi-fupi mametro matatu, ndipo akhanyamula bzifuzo bzakugopswa bza nkhondo. (1 Samuweri 17:4-7) Koma Davide akhana sikopo yokha ndipo akhakhulupira Mulungu. Tsono munthu wakusaya cikhulupiro angadakumbuka kuti ukhali upsiru Davide kukhumba kumenyana na Goliyati! Koma ndibzo lini, Goliyati ndiye akhali psiru.—1 Samuweri 17:48-51.

6. Kodi n’ciyani comwe tin’pfunza mu nkhani ino?

6 Mu nkhani idamala, tidapfunza bzinthu bzinai bzomwe bzingatithandize kukhala na moyo wabwino na wakukondwa. Tidapfunza kuti tin’funika kumbasamalira bzakusaya bzathu bzauzimu, kukhala na axamwali wabwino omwe ambafuna Mulungu, kukhala na bzakulinga bzauzimu na kulemekeza ufulu bomwe Mulungu adatipasa. Tsono mu nkhani ino, tin’pfunza njira zakusiyana-siyana zomwe zingatithandize kugumana phindu tikambacita bzinthu bzimwebzi. Kuti ticite bzimwebzi, cakuyamba bwerani tipende nfundo zinango zakugumanika mu kapitulo 16 ya bukhu la Psalymo.

MBASAMALIRANI BZAKUSAYA BZANU BZAUZIMU

7. (a) Kodi mungamudziwe tani munthu omwe ana makumbukidwe yauzimu? (b) Kodi ‘cipande’ ca Davide cikhali ciponi, ndipo iye akhaciwona tani?

7 Munthu omwe ana makumbukidwe yauzimu ambakhulupira Mulungu ndipo ambawona bzinthu ninga momwe iye ambabziwonera. Iye ambabvuma kutsogoleredwa na Yahova ndipo ambamubvera. (1 Wakolinto 2:12, 13) Davide ni ciratizo cabwino pa nkhani ya kukhala na makumbukidwe yauzimu. Iye adaimba kuti: ‘Yahova ni cipande cangu.’ (Psalymo 16:5) Davide adatenda kwene-kwene ‘cipande’ cace, ayai uxamwali bomwe akhanabo na Mulungu, ndipo adamuwona ninga pakuthawira. (Psalymo 16:1) Ndipopa iye adalewa kuti: ‘Mtima wangu unkukondwa.’ Mafalaya yankulatiza kuti palibe cinthu comwe cikhakondwesa Davide kuposa uxamwali bwace na Yahova!—Werengani Psalymo 16:9, 11. *

8. Kodi ni bzinthu bziponi bzomwe bzingacitise moyo wanu kukhala wakukondwa?

8 Munthu omwe ambalinga kukhala na kobiri zizinji ayai kufuna kubvekera, ambakhala lini wakukondwa ninga momwe Davide akhaliri. (1 Timotio 6:9, 10) M’bale munango wa ku Canadá adalewa kuti: “Moyo wakukondwa umbabwera lini thangwe ra bzinthu bzomwe tingakhale nabzo pa moyo wathu, koma umbabwera thangwe ra bzomwe timbapereka kwa Mpasi wa bzinthu bzense, omwe ni Yahova Mulungu.” (Tiyago 1:17) Tenepo, imwepo mukambakhulupira Yahova na kumutumikira, mun’dzakhala na moyo wakukondwa na wathandauzo. Tsono n’ciyani comwe mungacite kuti mulimbise cikhulupiro canu? Mun’funika kumbalewalewa na Yahova mwa kuwerenga Fala lace, kukhala na nthawe yakumbawona bzinthu bzomwe iye adalenga, kukumbukira bza makhalidwe yace, pabodzi na lufoyi lomwe iye ambalilatiza kwa imwepo.—Waroma 1:20; 5:8.

9. Kodi mungacite tani kuti mumbaumbidwe na Fala la Mulungu?

9 Nthawe zinango Mulungu ambalatiza lufoyi lace kwa ifepano mwa kutilanga bzikafunika, ninga momwe baba wa lufoyi ambacitira. Davide adatenda malango yomwe adapasidwa mwa kulewa kuti: ‘Ndin’dzatumbiza Yahova omwe ambandipasa malango, napo usiku, makumbukidwe yangu yambandilungamiza.’ (Psalymo 16:7) Davide adakumbukira makumbukidwe ya Mulungu ndipo adayaphatisa basa pa moyo wace. Iye adabvuma kuti makumbukidwe ya Mulungu yamuumbe, ayai adacinja kuti akhale munthu wabwino. Mukacitambo bzimwebzi, lufoyi lanu pabodzi na cikhumbo canu cakufuna kukondwesa Mulungu bzin’dzathumizirika, ndipo mun’dzakula mwauzimu. Mpfumakazi inango idalewa kuti ikambafufudza na kukumbukira bzomwe imbawerenga, imbawona ninga kuti Yahova adanembera iye mafalayo!

10. Mwakubverana na Zaiya 26:3, kodi kukhala na makumbukidwe yauzimu kungakuthandizeni tani?

10 Mukakhala na makumbukidwe yauzimu, imwepo mun’dzakwanisa kuwona dzikoli pabodzi na tsogolo lace ninga momwe Mulungu ambaliwonera. Yahova ambakupasani cidziwiso na kubvesesa bzinthu mwakudabwisa kwene-kwene. N’thangwe ranyi iye ambacita tenepo? Thangwe ndakuti iye ambafuna kuti mudziwe cinthu comwe n’cakufunika pa moyo, mumbacite bzakusankhula bzabwino na kuwona tsogolo lanu mwakusaya kucita mantha! (Werengani Zaiya 26:3. *) M’bale munango wakucemeredwa Joshua omwe ambakhala ku Estados Unidos, adalewa kuti munthu akakhala pa uxamwali na Yahova, ambakwanisa kuwona cakufunika na cakusaya kufunika kwene-kwene.

MBASANKHULANI AXAMWALI WABWINO

11. Kodi Davide adasankhula tani axamwali wace?

11 Werengani Psalymo 16:3. * Davide akhadziwa momwe angadagumanira axamwali wabwino. Iye adasankhula wale omwe akhafuna Yahova kuti akhale axamwali wace, ndipo bzimwebzi bzidamucitisa kukhala wakukondwa. Iye adafotokoza bza axamwali wacewo kuti akhali ‘anyakucena’ thangwe akhacita nyongo yakuteweza mitemo yakulungama ya Yahova. Nyakunemba bukhu la psalymo munango adafotokozambo bzibodzi-bodzibzi, pomwe adalewa bza kusankhula axamwali, iye adati: ‘Ndine xamwali wa wense omwe ambakugopani na wale omwe ambasunga bzakutonga bzanu.’ (Psalymo 119:63) Ninga tidapfunzira mu msolo udamala ule, imwepo mungagumane axamwali azinji wabwino pakati pa wale omwe ambafuna na kubvera Yahova. Koma mun’funika lini kukhala na axamwali wa misinkhu ibodzi-bodzi na yanu yokha.

12. N’thangwe ranyi Davide na Jonatani akhabverana kwene-kwene?

12 Davide alibe kusankhula kokha wale omwe akhana msinkhu ninga wace kuti akhale axamwali wace. Kodi mukukumbukira dzina la m’bodzi wa axamwali omwe Davide akhanawo? Pinango mukukumbukira bza Jonatani. Uxamwali bwa Davide na Jonatani ni ibodzi mwa nkhani zakulimbisa kwene-kwene zomwe timbaziwerenga m’Bibliya. Kodi imwepo mumbadziwa kuti Jonatani akhana magole 30, ndipo akhali mkulu kuposa Davide? Tsono thangwe ranyi iwo akhabverana kwene-kwene? Thangwe ndakuti wense akhakhulupira Mulungu. Iwo akhambalemekezana, ndipo ali-wense akhawona kufunika kwa makhalidwe yabwino yomwe mwanzace akhanayo, ninga kukhwimika komwe wense adakulatiza pomwe akhamenyana na anyamadulanthaka wa Mulungu.—1 Samuweri 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1.

13. Kodi mungakhale tani na axamwali azinji? Fotokozani ciratizo.

13 Ninga Davide na Jonatani, ifepano tingakhale wakukondwa tikakhala pa uxamwali na wale omwe ambafuna na kukhulupira Yahova. Kiera, omwe adatumikira Mulungu kwa magole mazinji, adalewa kuti, “Ndidakhala pa uxamwali na wanthu wa pa dziko lense la pansi, wanthu wa bzikhalidwe na miyambo yakusiyana-siyana.” Tenepo, mukacitambo bzimwebzi, mun’dzawona momwe Bibliya pabodzi na mzimu wakucena umbatithandizira, kuti tikhale m’banja la anamati wa pa dziko lense la pansi.

KHALANI NA BZAKULINGA BZAUZIMU

14. (a) Kodi mungakhale tani na bzakulinga bzabwino pa moyo wanu? (b) Kodi n’ciyani comwe maswaka manango yambalewa pa nkhani ya bzakulinga?

14 Werengani Psalymo 16:8. * Davide akhawona kutumikira Mulungu kukhala cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wace. Tenepo, mukatewezera Davide mwa kukhala na bzakulinga bzauzimu na kumbakumbukira nthawe zense bzomwe Yahova ambafuna kwa imwepo, mun’dzakhala na moyo wakukondwa. M’bale munango wakucemeredwa Steven adalewa kuti: “Kukhala na bzakulinga, kucita nyongo yakubzikwanirisa na kuwona phindu lace kumbandikondwesa kwene-kwene.” Mulumbwana munango wa ku Alemanha omwe tsapano ankutumikira ku dziko linango adalewa kuti: “Ndikadzakalamba, ndikufuna lini kuti ndikadzakumbukira bzomwe ndidacita m’mbuyo, ndidzawone kuti ndidacita bzinthu bzakundodekera ine basi.” Kodi imwepo mumbakumbukambo tenepo? Penu bziri tenepo, phatisani basa luso lanu kuti mulemekezese Mulungu na kuthandiza wanthu winango. (Wagalata 6:10) Khalani na bzakulinga bza kutumikira Yahova ndipo mukumbireni kuti akuthandizeni kukwanirisa bzakulingabzo. Mwakusaya kupenukira, iye an’dzatawira mpembo wanu!—1 Juwau 3:22; 5:14, 15.

15. Kodi ni bzakulinga bziponi bzomwe mungakhale nabzo? (Onani kwadru yakuti “Bzakulinga Bzomwe Mungabzikumbukire.”)

15 Kodi imwepo muna bzakulinga bziponi? Kodi mukucita nyongo yakumbapereka mitawiro pa mitsonkhano na mafala yanu-yanu? Kodi muna cakulinga cakutumikira ninga mpainiya ayai pa Beteli? Mungacite nyongo yakupfunza cirewedwe cipsa kuti mumbaciphatise basa pakupalizira wanthu azinji bzipsa bzabwino. Mulumbwana munango wakucemeredwa Barak omwe ankucita utumiki bwa nthawe zense, adalewa kuti: “Ndikamuka macibese yali-yense, ndimbawona kuti palibe basa liri-lense lomwe ndingacite kuti ndikondwese Yahova, kuposa kupereka mphanvu zangu zense kwa iye.”

PHATISANI BWINO BASA UFULU BOMWE MULUNGU AMBAKUPASANI

16. Kodi Davide akhawona tani malamulo na mitemo ya Yahova, ndipo thangwe ranyi?

16 Werengani Psalymo 16:2, 4. * Ninga momwe tidapfunzira mu msolo udamala ule, tikambaphatisa basa malamulo na mitemo ya Mulungu pa moyo wathu, tin’dzakhala na ufulu caibo. Tidapfunza kuti tin’funika kumbafuna bzabwino na kuwenga bzakuipa. (Amosi 5:15) Davide adalewa kuti Yahova akhali ‘Nsansa [yace] ya bzinthu bzabwino.’ Ubwino ni khalidwe lakufunika kwene-kwene. Tenepo, Yahova n’gwabwino pa bzinthu bzense bzomwe iye ambacita, ndipo bzinthu bzense bzabwino bzomwe tinabzo mpsace. Davide adacita nyongo yakutewezera Mulungu na kufuna bzinthu bzomwe Yahova ambabzifunambo. Iye adapfunzambo kumbawenga bzomwe Mulungu ambalewa kuti mpsakuipa. Ndipo cibodzi mwa bzinthu bzimwebzi ni kunamata cifanikiso, komwe ni kunamata munthu ayai cinthu cinango kuposa Yahova. Kunamata cifanikiso ni cinthu comwe cimbapswipiza wanthu ndipo kumbacitisa kuti umbiri bwa Yahova buyende kwa munthu ayai cinthu ciri-cense.—Zaiya 2:8, 9; Cibvumbulutso 4:11.

17, 18. (a) Kodi Davide adalewa ciyani pa nkhani ya kunamata kwakunama? (b) Kodi n’ciyani comwe cimbacitisa wanthu nsiku zino ‘kuthumizira msunamo wawo’?

17 Mu nthawe zakale, unzazi kawiri-kawiri bukhacita mbali ya kunamata kwakunama. (Ozeya 4:13, 14) Wanthu azinji akhafuna kunamata kwakunama thangwe akhakomedwa na bzinthu bzakuipa, kodi iwo adakhala wakukondwa? Ne na pang’onopo! Davide adalewa kuti wale omwe ambanamata mirungu yakunama ‘ambathumizira msunamo wawo.’ Ndipo iwo adafika mpaka pa kupereka nsembe wana wawo kwa mirungu yakunama! (Zaiya 57:5) Yahova akhawenga ciwembo cawo. (Jeremiya 7:31) Bzingadakhala kuti imwepo mukhalipombo mu nthawe imweyire, kodi mungadakomedwa lini kuwona abereki wanu ankunamata Yahova?

18 Nsiku zino, bzipembedzo bzizinji bzakunama bzimbabvumiza unzazi, kuphatanidza amuna kugonana okha-okha. Kucita bzimwebzi kumbawacitisa kuwona ninga kuti ana ufulu caibo, koma cadidi n’cakuti iwo ‘ambathumizira msunamo wawo.’ (1 Wakolinto 6:18, 19) Kodi imwepo mudawonambo kale bzimwebzi? Ndipopa mwaswakamwe, mbatetekerani Baba wanu wakudzulu. Latizani na bzicito bzanu kuti kubvera Mulungu n’kwabwino. Mbakumbukirani bzakutewera bzakuipa bza unzazi. Mukacita bzimwebzi, mun’dzawona kuti bzakutsangalaza bza kanthawe kakucepa bzimbabweresa ngozi ikulu kwene-kwene. (Wagalata 6:8) Joshua, omwe wafotokozedwa pakuyamba ule, adalewa kuti: “Tingaphatise basa ufulu bwathu ninga momwe tingafunire, koma kuphatisa basa ufulubo mwakuphonyeka kumbabweresa lini cikondweso.”

19, 20. Kodi maswaka yomwe yambakhulupira na kubvera Yahova yan’dzatambira bzisimbo bziponi?

19 Jezu adalewa kuti: ‘Mukasunga mafala yangu nthawe zense, ndiye kuti ndimwedi anyakupfunza wangu. Mun’dzacidziwa cadidi, ndipo cadidico cin’dzakutsudzulani.’ (Juwau 8:31, 32) Tinkutenda kwene-kwene Yahova, thangwe ra kutitsudzula ku cipembedzo cakunama, kwa omwe ambafuna lini kubvera malamulo ndipo ambakhulupira bza mizimu. Ndipo kutsogolo, tinkudikhira kudzakhala na ‘ufulu bwa mbiri ya wana wa Mulungu.’ (Waroma 8:21) Napo nsiku zino, mungakhale na ufulu bumwebu mukateweza bzipfunziso bza Kristu. Mukacita bzimwebzi, mun’dzafika pa ‘kudziwa cadidi’ sikuti kokha kundocipfunza, koma kuciphatisa basa pa moyo wanu!

20 Maswakamwe, mbasamalirani ufulu bomwe Mulungu ambakupasani. Mbabuphatisani basa mwanzeru. Kucita bzimwebzi, kun’dzakuthandizani kumbacita bzakusankhula bzabwino bzomwe bzin’dzakucitisani kukhala na tsogolo labwino. Mulumbwana munango adalewa kuti: “Kuphatisa basa ufulu mwanzeru pa nthawe ya utswaka, kumbadzathandiza kutsogolo pakufuna kucita bzakusankhula bzikulu-bzikulu, ninga kusankhula basa, kusankhula munthu wakumanga naye banja na kudikhira nthawe yakudzalowola ayai kulowodwa.”

21. Kodi mungacite tani kuti mugumane ‘moyo caiwo’?

21 Mu dziko lakuipali, moyo omwe wanthu ambaulewa kuti n’gwabwino umbakhalisa lini. Palibe munthu omwe ambadziwa bzomwe bzin’dzacitika mangwana. (Tiyago 4:13, 14) Tenepo, cinthu cabwino comwe mungacite ni kusankhula bzomwe bzingadzakuthandizeni kukhala na ‘moyo caiwo,’ omwe ni moyo wakusaya kumala omwe un’dzakhala ulipo m’dziko lipsa la Mulungu. (1 Timotio 6:19) Yahova ambangingimiza lini munthu kuti amutumikire. Koma ali-wense wa ifepano ana ufulu bwa kusankhula bzakucita. Tenepo, khalani kumbali ya Yahova mwa kucita nyongo nthawe zense kuti mukhale naye pafupi, ndipo mbasamalirani ‘bzinthu [bzense] bzabwino’ bzomwe iye ambakupasani. (Psalymo 103:5) Lekani kuyebwa kuti Yahova ndiye yekha omwe angakupaseni cikondweso ca muyaya!—Psalymo 16:11.

^ ndi. 7 Psalymo 16:9 Tenepo, mtima wangu unkukondwa, ndipo ndin’dzakhala wakudekedwa. Ndipo ndin’dzakhala mwakukhotcerereka. 11 Imwepo mudandidziwisa njira ya moyo. Pan’khala imwe pana cikondweso cokha-cokha, ku boko lanu ladidi kuna cikondweso mpaka muyaya.

^ ndi. 10 Zaiya 26:3 Wanthu omwe ana mtima wakusaya kutekenyeka mun’dzawapasa mtendere wakusaya kumala, thangwe iwo ambathemba imwepo.

^ ndi. 11 Psalymo 16:3 Anyakucena omwe ali pa dziko la pansi, anyakulemekezeka, ambandikondwesa kwene-kwene.

^ ndi. 14 Psalymo 16:8 Ndaikha Yahova patsogolo pangu nthawe zense. Thangwe iye ali ku boko langu lamadidi, ndin’dzatekenyeka lini.

^ ndi. 16 Psalymo 16:2 Ndimbauza Yahova kuti: “Imwepo ndimwe Yahova, nsansa yangu ya bzinthu bzabwino. 4 Wale omwe ambanyang’ana mirungu inango ambathumizira msunamo wawo. Ine cipo ndicidzathululira pansi nsembe zawo za mulopa ndipo miromo yangu cipo icidzaguma dzina lawo.