Skip to content

Skip to table of contents

Vaphya, mu nga mana kharini gutsaka guvbanyani?

Vaphya, mu nga mana kharini gutsaka guvbanyani?

“U na nyi yeyedza ndzila nya guvbanye.” — NDZIMO 16:11.

DZINDZIMO: 41, 6

1, 2. Esi si dugeledego Tony so yeyedza kharini gu khiso si ngu kodzega gu vbindrugedza mavbanyelo?

TONY dandride nya mba na papayi. A di gu hevbula xikola sekundariya, ganiolu a di si khathali khu xikola. Khu lisine, a di gu pimisa gu tsukula xikola, na si gu vbedzi gu hevbula. Guvbeyani nya semana Tony a di gu gimbiya a sixitiri dzifilmi mwendro gu vbungadza ni dzipari dzaye. A diri mwalo maghilivindri mwendro dzivhisiyu, ganiolu a di si dziti gu khuye a gu vbanyeya ginani. A di si tiyisegi gu khuye womo Nungungulu. Litshigu limwedo Tony a di manana ni Dzifakazi dza Jehovha dzimbili a dzi bhuleya gukanakana a nga ba ari nago khu Nungungulu. Dzi di mu ninga dzibruxura dzimbili gasi gu leri, A Vida — Teve um Criador? ni A Origem da Vida — Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.

2 Tepo va nga bweleleya Tony, mapimo yaye ma di gu vbindrugedzide khu guvbeleya. A di gu leride ngudzu dzibruxura dzile nyo bwe dzi hagala. Tony a di embeya Dzifakazi dzile khuye: “Khatshi womo Nungungulu.” A di pheya gu hevbula Bhibhiliya, ni gu vbadugwana vbadugwana mawonelo yaye khu womi ma di vbindrugedza. Na si gu pheyi gu hevbula Bhibhiliya, Tony a di siti gilo xikwatuno, ganiolu tepo a nga pheya gu hevbula Bhibhiliya a di khala gimwegyo nya sihevbuli nya guti ngudzu xikwatuno! Ambari dhiretori nya xikola a di hlamala. A bwe a embeya Tony khuye: “U vbindrugedzide ngudzu mavbanyelo yago nigu dzinota dzago dzi engedzede. Ina kholu u hevbulago ni Dzifakazi dza Jehovha?” Tony a di khuye, khidzo kamo, a bwe a mu bhuleya esi a nga ba a hevbula. A di pasa xikola sekundariya nigu olu a gu thuma nga piyonero nya tepo yatshavbo ni muphasedzeyi nya libandla. Tony tsakide ngudzu olu, kholu na ni Papayi nya lihaladzo, a gu Jehovha! — Ndzimo 68:5.

ENGISA JEHOVHA, U NA DUGELEYA

3. Wusingalagadzi muni owu Jehovha a ningago vaphya?

3 Esi si dugeledego Tony sa gu hi dundrugisa gu khiso Jehovha a ngu khathala khu vaphya khu lisine. Uye a gu vbweta gu khuye u manega ni womi nya wadi wu tsakisago khu lisine, khu kharato o gu kutsa gu “alakanya Muvangi wago na wu ngari lidzaha.” (Muhevbudzi 12:1) Isoso kha si vbevbugi tepo yatshavbo, ganiolu si ngu kodzega. Khu gu phaswa khu Jehovha si ngu kodzega gu dugeleya guvbanyani olu nu ngari muphya ni tepo u dandrago khu tanga. Gasi gu pwisisa gwadi esi, hi na ganeya khesi si phasidego vaIsrayeli gu wandra Litigo nya Gitumbiso ni egi gi ningidego Dhavhidhe tshivba nya gu pale Gholiya.

4, 5. Gihevbudzo muni nya lisima hi gi manago avba nya edzi vaIsrayeli va nga pala khidzo vaKhanani ni edzi Dhavhidhe a nga pala khidzo Gholiya? (Wona foto gupheyani nya ndrima.)

4 Tepo vaIsrayeli va nga ba vari vbafuvbi ni gu beya Tigoni nya Gitumbiso, sileletelo muni va ningidwego khu Jehovha? Ina a di va ruma gu trenari ngudzu gasi gu tshukwadzisa makodzelo yawe nya gu dwane? Ahihi! (Dhewuteronome 28:1, 2) A di va ruma gu mu engisa ni gu mu tumba basi. (Josuwa 1:7-9) Wusingalagadzi wowo adzina kha wa nga ba wu pwala ga vathu, ganiolu wu diri wusingalagadzi nya wadi ngudzu va ningidwego vaIsrayeli. Jehovha a di gu phaside vathu vaye gu pala vaKhanani dzitepo nya dzingi. (Josuwa 24:11-13) Gu vbwetega gu hi manega ni gukhodwa gasi gu engisa Nungungulu, ganiolu gukhodwa gogo tepo yatshavbo gu ngu resa mihandro nya yadi. Isoso si giregide dziteponi dza gale nigu si nga gu girega kala muhuno.

5 Gholiya a diri mudwani nya tshivba ngudzu. A diri ni gipimo nya dzimetro dziraru (3 m) khu gu lapha, nigu a diri ni matshari nyo vbire ngudzu. (1 Samuweli 17:4-7) Ganiolu Dhavhidhe a diri ni fijiga ni gukhodwa gwaye ga Nungungulu basi. Muthu nya mba na gukhodwa a di hadzi pimisa gu khuye Dhavhidhe a diri gipumbo khu gu zama gu dwana ni Gholiya! Ganiolu, khu lisine oyu a nga ba ari gipumbo khu Gholiya. — 1 Samuweli 17:48-51.

6. Ginani hi na ganeyago khigyo omu nya ndrima yeyi?

6 Omu nya ndrima yi vbindridego hi hevbude khu 4 nya silo si kodzago gu hi gira hi tsaka hi bwe hi dugeleya guvbanyani. Hi hevbude gu khethu hi yede gu khathala khesi si hi keneleyago khu liphuvboni, hi manega ni dzipari nya dzadi dzi golago Nungungulu, misuwo nya yadi, ni gu ninga lisima gutshulega hi ningwago khu Nungungulu. Omu nya ndrima yeyi, hi na ganeya khu dzimbe dzindziya hi nga phasegago khidzo khu gu gira silo soso. Gasi gu gira isoso, hongoleni hi wone matshina nya milayo nyo khaguri ma gomogo omu nya Ndzimo 16.

KHATHALEYA ESI SI VBWETEGAGO KHU LIPHUVBONI

7. a) Gwago, muthu a vidzidwego khu liphuvboni khade kharini? b) Ginani gi nga ba giri “thomba” ya Dhavhidhe, nigu isoso si mu khuhide kharini?

7 Muthu a vidzidwego khu liphuvboni na ni gukhodwa ga Nungungulu nigu a gu zama gu wona silo khedzi Jehovha a si wonago khidzo. A gu dzumeya gu thangedwa khu Jehovha guvbanyani gwaye nigu a dzi emisede gu mu engisa. (1 Vakorinto 2:12, 13) Dhavhidhe giyeyedzo nya gyadi nya muthu a vidzidwego khu liphuvboni. A embide khuye: “PFHUMU Nungungulu, uwe u thomba [yangu].” (Ndzimo 16:5) Dhavhidhe a di gu bonga khu “thomba” yaye, wu gu wupari waye nyo tiye ni Nungungulu, nigu a di gu vbweta wuthavelo avbo gwaye. (Ndzimo 16:1) Khu kharato a di gu ganeya khuye: “Lidimi langu li ngu kulungela.” Gimwalo gimbe gilo gi nga ba gi tsakisa Dhavhidhe guvbindra wupari waye nyo tiye ni Jehovha! — Leri Ndzimo 16:9, 11.

8. Silo muni si kodzago gu gira womi wago wu tsakisa?

8 Vathu va vegago gupima avba nya dzitsapawu ni gu dzi tsakisa gima kha va mani gutsaka nya nga ogu a manegidego nago Dhavhidhe. (1 Thimoti 6:9, 10) Moyo nya ndriyathu wa Kanadha wari khuye: “Gutsaka nya lisine kha guti khu ga esi hi si manago guvbanyani, ganiolu khu ga esi hi ningago Muningi nya satshavbo siningwa nya sadi, a gu Jehovha Nungungulu.” (Jakobe 1:17) Wa gu khodwa ga Jehovha u bwe u mu thumeya, u na vbanyeya gilo nyo giti u bwe u manega ni womi wu tsakisago. Ganiolu ginani u yedego gu gira gasi gu tiyisa gukhodwa gwago? U yede gu vbungadza ni Jehovha khu gu leri Lito laye, u khedzisisa silo nyo mbure a si vangidego, u bwe u dundrugeya khu makhalelo yaye nya yadi, gupata ni lihaladzo laye khuwe. — Varoma 1:20; 5:8.

9. U nga dzumeleya kharini gu wumbwa khu Lito la Nungungulu?

9 Dzimbe dzitepo Nungungulu a gu yeyedza lihaladzo laye khethu khu gu hi kawuka sa gu vbwetega, nga esi a girago papayi nya lihaladzo. Dhavhidhe ningide lisima gukawukwa gogo a bwe khuye: “Nyi ngu rungudza PFHUMU Nungungulu a nyi layago, ni vbakari nya wutshigu, monyo wangu wu ngu nyi dundrugisa.” (Ndzimo 16:7) Dhavhidhe a di gu dundrugeya khu mapimo ya Nungungulu a bwe a pimisa nga uye. A di gu dzumeleya gu wumbwa khu mapimo ya Nungungulu, si thulago gu khiso a di gu dzumeleya gu khuye ma mu vbindrugedza gasi gu a khala muthu nya wadi. Wa gu gira sasimweso, lihaladzo lago khu Nungungulu li na dandra, gudogoreya gwago nya gu mu tsakise gu na dandra nugo, nigu u na khala muKristo a vidzidwego. Moyo nya ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Christin wari khuye tepo a girago wugevisisi a bwe a dundrugeya khesi a lerigo, a gu dzipwa nga khatshi Jehovha a di gu loveya kamo uye silo sile!

10. Kha nga hi hevbudego ga Isaya 26:3 gu khala muthu a vidzidwego khu liphuvboni gu na gu phasa kharini?

10 Wa gu ba u vidzidwe khu liphuvboni, u na wona litigo leli ni wumindru walo nga edzi Jehovha a li wonago khidzo. Jehovha a ngu gu ninga guti gwaye nyo samadzise ni wugengeyi waye. Khu ginani? A gu vbweta gu khuye uti esi si gu na ni lisima guvbanyani, gasi gu hunga silo khu wugengeyi, u bwe u vireya wumindru na wu si thavi gilo! (Leri Isaya 26:3.) Moyo nya ndriyathu nyo pwani khu Joshua, a vbanyago Estados Unidos, wari khuye wa gu manega ni wupari ni Jehovha, u na si tugula gwadi esi si gu na ni lisima ni esi si gu mwalo lisima ngudzu.

HATHA DZIPARI NYA DZADI

11. Dhavhidhe a di gu hatha kharini dzipari dzaye?

11 Dhavhidhe a di gu yiti ndziya nyo mane dzipari nya dzadi. A di gu hatha gu gira wupari ni vathu va golago Jehovha va bwe va landreya milayo yaye yi agidego, nigu isoso si di gu mu ninga gutsaka nya gukhongolo. Uye a di gu wona dzipari dzaye nga vathu va agidego kholu dzi di gu zama gu landreya milayo ya Jehovha yi agidego. Mumbe muembi nya dzindzimo nuye a dzipwide khu ndziya yamweyo maningano ni gu hatha dzipari, khuye: “Eni nyi pari ya vatshavbo va gu ningago githawo, ni ya vale va landrisago sileletelo sago.” (Ndzimo 119:63) Kha nga hi ganedego khiso avba nya ndrima yi vbindridego, anuwe u nga kodza gu mana dzipari nya dzingi nya dzadi vbakari nya vathu va engisago Jehovha. Nigu, khu lisine kha si hungi gu dzipari dzago nari vathu nya tanga yago basi.

12. Khu ginani Dhavhidhe ni Jonatane va nga ba vari dzipari nya dzikhongolo?

12 Dhavhidhe kha nga ba a hatha vathu nya tanga yaye basi gasi gu khala dzipari dzaye. U ngu li dundruga lina nya mweyo nya pari nya yikhongolo ngudzu ya Dhavhidhe? Adzina u nga dundrugeya khu Jonatane. Wupari wa Dhavhide ni Jonatane moyo nya wupari nyo mbure ngudzu hi wu lerigo omu nya Bhibhiliya. Ganiolu, ina u di gu dziti gu khuwe Jonatane a diri khongolo ga Dhavhidhe khu 30 myaga? Ganiolu khu ginani va nga ba vari dzipari nya dzikhongolo ngudzu kharato? Kholu wupari wawe wu di gu seketedwa khu gukhodwa va nga ba vari nago ga Nungungulu. Va di gu yeyedzana githawo nigu va di gu ninga lisima makhalelo nya yadi ya moyo ni moyo wawe, nya nga gutiya-hwambo va gu yeyedzidego vavavili tepo va nga dwana ni valala va Nungungulu. — 1 Samuweli 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1

13. U nga manega kharini ni dzipari nya dzingi? Ninga giyeyedzo.

13 Gufana ni Dhavhidhe ni Jonatane, anethu hi nga manega ni gutsaka nya gukhongolo ha gu gira wupari ni vathu va golago Jehovha va gu ni gukhodwa gwaye. Kiera, a thumeyago Jehovha khu myaga nya yingi, wari khuye, “Nya gu gira wupari ni vathu nya mayigo nyo hambanehambane, nya makhalelo ni mitumbunugo nyo hambanehambane.” Wa gu gira sasimweso, u na si wona wabune edzi Bhibhiliya ni liphuvbo nya guage si hi phasago khidzo gu khala vathu nya ndranga mweyo nya vakhozeyi mafuni gwatshavbo.

DZI VEGEYE MISUWO NYA YADI

14. a) U nga dzi vegeya kharini misuwo nya yadi guvbanyani gwago? b) Ginani egi vaphya nyo khaguri va ganeyago khu misuwo yawe?

14 Leri Ndzimo 16:8. Ga Dhavhidhe, gu thumeya Nungungulu gu diri igyo gilo nya lisima ga satshavbo. Wa gu pimedzeya Dhavhidhe tepo u dzi vegeyago misuwo u bwe tepo yatshavbo u dundrugeya khesi Jehovha a si vbwetago gwago, womi wago wu na tsakisa ngudzu. Mumbe ndriyathu nyo pwani khu Steven wari khuye: “Tepo nyi dzi garadzeyago gu vboheya misuwo nyo khaguri, nyi bwe nyi si kodza, khavbovbo nyi khedza hwane nyi wona esi nyi si kodzidego gu tshukwadzisa sa gu nyi ninga gutangala.” Muphya nyo khaguri wa Alemanya a gu ndriyathu a thumeyago limbe litigo wari khuye: “Tepo nyi na gumbago kha nyi vbweti gu khedza hwane nyi khedza esi nyi giridego womini wangu nyi wona gu kheni satshavbo nyi si giridego sa gu gimbileyana ni womi wangu basi.” Ina u ngu dzipwa khu ndziya yamweyo? Khu kharato thumisa makodzelo yago ni khenge yago gasi gu ninga wuzundzo Nungungulu u bwe u phasa vambe. (Vagalatiya 6:10) Dzi vegeye misuwo thumoni wa Jehovha, u bwe u mu lomba gasi gu a gu phasa gu vboheya misuwo yoyo. Tiyisega gu khuwe a na hlamula milombelo yago! — 1 Johane 3:22; 5:14, 15.

15. Misuwo muni eyi adzina u nga dzi vegeyago? (Wona kwadru “Misuwo nyo khaguri nyo dundrugeye khiyo.”)

15 Khu yevbini misuwo u kodzago gu dzi vegeya? Ahati wa gu dzi vegeya misuwo nyo ningeye dzihlamulo mitshanganoni nya libandla khu malito yago? Mwendro gu dzi vegeya misuwo nyo khale piyonero mwendro gu ya thumeya Bheteli? U nga zama gambe gu hevbula limbe lidimi gasi gu tshumayela mahungu nya yadi ga vathu nya vangi. Barak a gu muphya a gomogo thumoni nya tepo yatshavbo wari khuye: “Gu wuga tshigu ni tshigu na nyi dziti gu kheni nya gu thumisa tshivba yangu yatshavbo gasi gu thumeya Jehovha sa gu nyi gira nyi dzipwa gu kheni wu mwalo wumbe thumo wu phasago.”

NINGA LISIMA GUTSHULEGA U NINGWAGO KHU NUNGUNGULU

16. Dhavhidhe a di gu dzipwa kharini khu milayo ni matshinya nya milayo ya Jehovha, nigu khu ginani?

16 Leri Ndzimo 16:2, 4Kha nga hi hevbudego omu nya ndrima yi vbindridego, tepo hi vbanyago khu milayo ni matshina nya milayo ya Nungungulu, ha gu mana gutshulega nya lisine. Ha gu hevbula gu gola esi nya sadi hi venga esi nyo vivbe. (Amosi 5:15) Dhavhidhe a di khuye Jehovha khuye “gifefe nya wuwadi.” Wuwadi makhalelo nya yadi mwendro ndruda. Jehovha khwadi ga satshavbo a girago, nigu ni gevbini nya gyadi hi gu nagyo gya guta khiyo gwaye. Dhavhidhe a dzi garadzede ngudzu gu pimedzeya Nungungulu ni gu gola esi Jehovha a si golago. Ganiolu Dhavhidhe hevbude gambe gu venga esi Nungungulu a gu khuye si vivbide. Gimwegyo nya silo soso gu khozeya sifananiso, si thulago gu khozeya mumbe muthu mwendro gimbe gilo vbavbandze ga Jehovha. Gu khozeya sifananiso kha gu phasi vathu nigu ga gu dzega wuzundzo owu wu lumbago Jehovha gu wu yisa ga muthu nyo khaguri mwendro ga gilo nyo khaguri. — Isaya 2:8, 9; Gutuledwa 4:1.

17, 18. a) Ginani egi Dhavhidhe a gi ganedego maningano ni mihandro nyo vivbe nya wukhozeyi nya malipha? b) Ginani gi girago gu vathu muhuno va “engedzela gutshaniseka gwawe”?

17 Dziteponi nya gulowe nya Bhibhiliya, gutala nya dzitepo wubhayi wu di gu gira gipandre nya wukhozeyi nya malipha. (Hoseya 4:13, 14) Vathu nya vangi va di gu gola wukhozeyi nya malipha kholu va di gu tsakiswa khu gu gira wuvivbi, ganiolu, ina wukhozeyi wowo wu di gu va ninga gutsaka? Ne vbadugwana! Dhavhidhe a di khuye vale va khozeyago vanungungulu nya malipha va gu “engedzela gutshaniseka gwawe.” Vathu vovo va di gu songa sanana sawe va phaseya vanungungulu nya malipha! (Isaya 57:5) Jehovha a di gu venga litsoro va nga ba vari nalo. (Jeremiya 7:31) Nari khatshi u di vbanyide matshiguni yoyo, na wu bongide ngudzu khu gu ba vavelegi vago na va khozeya Jehovha!

18 Muhuno, wukhozeyi nya wungi nya malipha wu ngu dzumeleya wubhayi, gupata ni gudzegana nya vathu nya sivbango nya wuvelegi nyo fane. Gu dzi phara khu ndziya nyo vivbe gu nga gira vathu va dzipwa na va tshulegide, ganiolu khu lisine va gu “engedzela gutshaniseka gwawe.” (1 Vakorinto 6:18, 19) U di gu si tugude isoso? Khu kharato, vaphya, engisani Papayi wanu wa ndzadzini. Dzi gire u tiyisega gu khuwe gwadi gu u engisa Nungungulu. Dundrugeya khu mihandro nyo vivbe yi reswago khu wubhayi. U na wona gu khuwe mihandro yakona yi ngu vbisa ngudzu gu vbindra gu dzi tsakisa nya gitepwana. (Vagalatiya 6:8) Joshua, hi ganedego khuye gupheyani, wari khuye: “Hi tshulegide gu thumisa gutshulega gwathu khedzi hi dzinago khidzo, ganiolu ha gu gu thumisa khu ndziya nyo vivbe si na vbisa.”

19, 20. Makategwa muni ma na manwago khu vaphya va khodwago ga Jehovha ni gu mu engisa?

19 Jesu a di khuye: “Mwa gu simama gu vegedza magana yangu, mu na khala vapizane vangu khu lisine, mu natini lisine, gambe ilo lisine li na mi gira vathu nya gutshulege.” (Johane 8:31, 32) Khu kotani ya Jehovha, hi tshulegide ga wukhozeyi nya malipha, gu mbati, ni wudhemoni. Hi virede khu maho nyo fuviye gu ta “hengela wudhumoni nya gutshulege nya sanana sa Nungungulu” mindru wa tshigu. (Varoma 8:21) Wa gu landreya sihevbudzo sa Kristo, si ngu kodzega gu u manega ni gutshulega gogo ambari muhuno. Khu ndziya yoyo ‘u nati lisine’ nasiri khu gu li hevbula basi, ganiolu khu gu vbanya khilo gambe!

20 Vaphya, ningani lisima gutshulega mu ningwago khu Nungungulu. Gu thumiseni khu wugengeyi. Ugo gu na mi phasa gu hunga gwadi silo olu esi si na mi ningago wumindru nya wadi. Muphya nyo khaguri nya mwama a gu ndriyathu wari khuye: “Wa gu thumisa gutshulega gwago khu wugengeyi nu ngari muphya si ngu phasa ngudzu wa gu tshuka khu gu gimbiya tepo u vbweta gu hunga silo nya sikhongolo, nya nga gu mana thumo wu phasago mwendro gu hunga khuwe u na tshadha mwendro u na vireyanyana gambe tepo nyo khaguri.”

21. U nga mana kharini “guvbanya nya lisine”?

21 Mafuni momu, ambari esi vathu va gu khavo guvbanya gwadi kha si pfodzisi lidambo. Mwalo muthu a gi tigo gya mindru. (Jakobe 4:13, 14) Khu kharato, gilo nya gyadi ga satshavbo u yedego gu gira gu hatha silo si na gu phasago gu mana “guvbanya nya lisine”, wu gu womi nya pindrugedwa mafuni nya maphya nya gutsakise ya Nungungulu. (1 Thimoti 6:19) Jehovha kha gurumedzi muthu gu mu thumeya. Muthu ni muthu tshulegide gu hatha egi a gi vbwetago gu gira. Khu kharato gira Jehovha “thomba” yago khu gu dzi garadzeya gu engedzeya wupari wago naye tshigu ni tshigu, u bwe u ninga lisima “satshavbo nya sadi” a gu ningago. (Ndzimo 103:5) U nga kanakani gu khuwe Jehovha a ngu kodza gu gu ninga gutsaka nya gukhongolo ni gu tangala kala gupindruga! — Ndzimo 16:11.