Switluli

Tlula longoloko

Vampsha, Minga Tsaka Awuton’wini la N’wina

Vampsha, Minga Tsaka Awuton’wini la N’wina

“Uni tivisa ndlela ya wutomi.” — TIPISALEMA 16:11.

TINSIMU: 41, 120

1, 2. Ntokoto wa Toni wuswi kombisa kuyini leswaku munhu angaswi kota kucinca wutomi la yena?

TONI a kule anga na papayi. Hambileswi a aya xikola secundariya, aangaswi rhandzi kudjondza. Hi mhaka leyi a apimisa kutshika xikola. Hi mahelovhiki, Toni a arhandza kub’ukela mafilmi ni kubula ni vanghanu. Aanga dzahi naswona aanga rhandzi kulwa. Hambileswo, wutomi la yena alinga na xikongomelo. Aanga kholwi leswaku Xikwembu xi kona. Siku lin’wana, a tlhangane ni Timboni ta Yehovha. Ati byele leswaku aanga kholwi leswaku Xikwembu xi kona. Hikolaho ka leswo, timu nyike mabroxura mambirhi lamange A Origem da Vida — Cinco Perguntas que Merecem Respostasni Xana Swilo Leswi Hanyaka Swi Lo Tumbuluxiwa?

2 Loko Timboni ta Yehovha timu yendzelile hi khambi la wumbirhi, ti tsumbule leswaku a acincile mapimisela ya yena. Aama djondze hintamu mabroxura lawaya la kakuva maphepha ya wona ama petsekelile ma tlhela ma finyekela. Toni ati byele leswi: “Xikwembu xi fanele xi va kona.” A sungule kudjondza Bibele naswona hi kutsongokutsongo, mapimisela ya yena hi wutomi ma cincile. Loko angasi sungula kudjondza Bibele, aangaswi rhandzi kudjondza. Kambe leswo swi cincile. A hundzuke mun’wana wa vadjondzi lava kulu axikolweni. Hambi diretori wa xikola a hlamale swinene, la kakuva amu byela leswi: “Manota ya wena ni ndlela leyi awuxi vonisa xiswona xikola swi cincile. Xana leswo swi yendleka hi mhaka ya leswi u tihlanganisaka ni Timboni ta Yehovha?” Toni amu hlamulile a ku “ina” naswona amu kombe swin’wana swa leswi aaswi djondza Bibeleni. Toni aswi kotile kuheta xikola secundariya naswona namuntlha i phayona la nkama hinkwawo tlhelo mupfunisi wa madoda. A tsake swinene hileswi se anga ni Papayi wa lirhandzu, Yehovha. — Tipisalema 68:5.

YINGISA YEHOVHA LESWAKU UTA HUMELELA

3. Yehovha a khutaza vampsha leswaku va yendla yini?

3 Ntokoto wa Toni wuhi djondzisa leswaku Yehovha a ni mhaka ni vampsha. Mumpsha, Yehovha a lava leswaku swilo swiku fambela kahle ni leswaku u tsaka wuton’wini. Hi mhaka ya leswo, waku khutaza leswaku u “tsundzuka Mutumbuluxi wa wena lonkulu amasikweni ya vumpsha la wena.” (Eklesiasta 12:1) I ntiyiso leswaku kuyendla leswo aswi vevukanga. Kambe ungaswi kota. Hi kupfuniwa hi Yehovha, ungaswi kota kuhanya wutomi la kutsakisa swoswi ni ka nkama lowu taka loko se u li mukulu. Leswaku hiyi twisisa kahle mhaka leyi, ahi kambisiseni leswinga pfuna Vayisrayele leswaku va hlula valava va vona ivi va nghena Atikweni Leli Tshembisiweke ni leswinga nyika Davhida ntamu wa kuhlula Gholiyadi.

4, 5. Hinga djondza yini ka ndlela leyi Vayisrayele va hluleke Kanana ha yona ni ka ndlela leyi Davhida a hluleke Gholiyadi ha yona? (Vona swifaniso akusunguleni ka djondzo.)

4 Xana i yini leswi Yehovha aswi byeleke Vayisrayele loko va li kusuhi ni kunghena Atikweni Leli Tshembisiweke? Xana ava djondzise ndlela ya kulwa nyimpini kumbe kuva khutaza kuva masonchwa lama kotaka kulwa kahle? Nikatsongo. (Deteronoma 28:1, 2) Ava byele leswaku vamu tshemba ni kumu yingisa. (Yoxuwa 1:7-9) Leswi Yehovha ava byeleke swona aswi tikomba swinga twali amatihlweni ya vanhu, kambe ka Vayisrayele akunga na xa kuyampsa kutlula leswi va byeliweke swona. Hi kuva va yingisile, Yehovha ava pfunile kuhlula Vakanana makhambi yotala. (Yoxuwa 24:11-13) Swi lava lipfumelo leswaku hi yingisa Yehovha. Kambe loko hi li na lona, swilo switahi fambela kahle minkama hinkwayo. Swi ve tano ka Vayisrayele naswona swita va tano ni le ka hina.

5 Gholiyadi a ali sonchwa la matimba swinene. A alehe 3 metru naswona a ani matlharhi ya kuchavisa. (1 Samuwele 17:4-7) Kambe hambileswi Davhida owo va ni ribye ntsena, a ani lipfumelo ka Yehovha. Munhu wa kukala lipfumelo anga va a pimise leswaku Davhida i xiphunta. Swinga yendleka a pimisile: Injhe angaswi kota kulwa na Gholiyadi? Kambe ntiyiso wa mhaka hi leswaku Gholiyadi hi yena a ali xiphunta. — 1 Samuwele 17:48-51.

6. Hita bula hi yini ka djondzo leyi?

6 Ka djondzo leyi hundzeke, hi bule hi 4 wa swilo leswinga yendlaka hi kuma ntsako ni kuva hi humelela awuton’wini. Hi djondze leswaku hi fanele hi khatalela xilaveko xa hina xa moya, hi va ni vanghanu lava rhandzaka Xikwembu, hi fikelela swikongometo leswinene ni kuwu nyika lisima ntshunxeko lowu Xikwembu xihi nyikeke wona. Ka djondzo leyi, hita bula hi mavuyelo lawa hima kumaka loko hi yendla swilo leswi. Hikolaho, ahi kambisiseni matshinya ya minawu lawa ma kumekaka ka Tipisalema 16.

KHATALELA XILAVEKO XA WENA XA MOYA

7. a) Xana ungamu hlamuselisa kuyini munhu lweyi anga ni miyanakanyo ya moya? b)  Hi mani lweyi a ali “xiyavelo” xa Davhida, naswona leswi swimu khumbise kuyini?

7 Munhu lweyi anga ni miyanakanyo ya moya a ni lipfumelo ka Xikwembu naswona a zama kuvona swilo hilaha Xikwembu xiswi vonaka ha kona. A tshika Yehovha a kongomisa wutomi la yena a tlhela a tiyimisela kumu yingisa. (1 Vakorinto 2:12, 13) Davhida i xikombiso lexinene xa munhu lweyi anga ni miyanakanyo ya moya. A yimbelele a ku: “Yehovha i xiyavelo xa mina.” (Tipisalema 16:5) Davhida aaxi tlangela swinene ‘xiyavelo xa yena’, kunga wuxaka la yena lelikulu ni Xikwembu naswona aaxi teka tani hi khokholo. (Tipisalema 16:1) Li ve lihi vuyelo la kuva Davhida a yendle leswo? A vule leswi: “Kuvangama ka mina kuyendla nikuma ntsako.” Axi kona lexi axi yendla Davhida ava ni ntsako lowukulu kutlula wuxaka leli tiyeke leli a ali na lona na Yehovha! — Lerha Tipisalema 16:9, 11.

8. Hi swihi swilo swin’wana leswingaku yendlaka u kuma ntsako wa ntiyiso?

8 Vanhu lava lwelaka kuva ni male yotala kumbe kutitsakisa avangeswi koti kuva ni ntsako lowu Davhida a veke na wona. (1 Timotiya 6:9, 10) Makwerhu mun’wana wa le Canadá a vule leswi: “Ntsako wa ntiyiso awu ti hi ka swilo leswi hingaswi kumaka awuton’wini, kambe hiwu kuma loko hi hanyela Yehovha Xikwembu, Munyiki wa tinyiko hinkwato letinene.” (Yakobo 1:17) Loko u yengetela lipfumelo la wena hi Yehovha u tlhela umu tirhela, uta va ni wutomi leli linga ni xikongomelo u tlhela u kuma ntsako wa ntiyiso. Kutani, i yini leswi ungaswi yendleka leswaku lipfumelo la wena li tiya? U fanele u heta nkama wotala na Yehovha hi kulerha Rito la yena, u langutisisa swilo swosaseka leswi aswi vumbeke u tlhela u yanakanyisisa hi wumunhu la yena, leli patsaka lirhandzu leli anga na lona hi wena. — Varhoma 1:20; 5:8.

9. Unga yendla yini leswaku u pfumelela Rito la Xikwembu li yampsisa wumunhu la wena?

9 Kufana ni papayi lweyi anga ni lirhandzu, lweyi a layaka n’wana loko swi laveka, Yehovha na yena wahi laya. Davhida aaku nyika lisima kulayiwa hi Yehovha. Haswi vona leswo ka marito ya yena lamange: “Nitadzunisa Yehovha, lweyi aninyikeke xilayo. Hambi niwusiku, lulamisa mimpimiso ya mina ya le ndzeni.” (Tipisalema 16:7) Davhida a ayanakanyisisa hi Rito la Xikwembu naswona a apfumelela leswaku li kongomisa miyanakanyo ya yena. Aali pfumelela li yampsisa wumunhu la yena. Na hina, loko hi yendla leswi fanaka, lirhandzu leli hinga na lona hi Yehovha ni kunavela loku hinga na kona kolava kumu tsakisa kuta kula. Handle ka leswo, hita va Vakreste lava wupfeke. Makwerhu mun’wana lweyi a vitaniwaka Cristina a vula leswaku loko a kambisisa ni kuyanakanyisisa hi leswi aswi lerhaka, a titwa onge leswi aswi lerhaka swiyo tsaleliwa yena!

10. Hilaha Esaya 26:3 li kombaka ha kona, hi lihi vuyelo la kuva ni wuxaka leli tiyeke na Yehovha?

10 Loko u va ni wuxaka leli tiyeke na Yehovha, uta vona misava ni wumundzuku la yona hilaha Yehovha ayi vonaka ha kona. Phela Yehovha aku nyike wutivi ni wutlharhi la kuhlamalisa hikuva a lava leswaku u tiva leswi swinga swa lisima hi kakunene awuton’wini la wena. A lava leswaku u yendla swiboho leswinene ni leswaku unga chavi leswingata yendleka ka nkama lowu taka. (Lerha Esaya 26:3.) Makwerhu lweyi a vitaniwaka Yoxuwa, lweyi a tshamaka Estados Unidos, a vula leswaku loko u va ni wuxaka leli tiyeke na Yehovha, utaswi vona leswi swinga swa lisima ni leswi swinga liki swa lisima.

YENDLA VANGHANU LAVANENE

11. Xana Davhida ava hlawulise kuyini vanghanu?

11 Lerha Tipisalema 16:3. Davhida aaswi tiva kuyendla vanghanu lavanene. A ahlawula vanghanu lava rhandzaka Yehovha naswona kuyendla leswo swimu nyike ‘ntsako’ wa wukulu. A avona vanghanu va yena tani hi “vakwetsimi lavanga misaveni” hikuva ava zama kuhanya hi minawu ya Yehovha ya mahanyelo lamanene. Mupisalema mun’wana a titwe hi ndlela leyi fanaka loko a vulavula hi mhaka ya kuhlawula vanghanu. A tsale leswi: “Ni munghanu wa hinkwavo lavakuchavaka, ni wa lava vahlayisaka swileriso swa wena.” (Tipisalema 119:63) Hilaha hi buleke ha kona ka djondzo leyi hundzeke, ungaswi kota kuva ni vanghanu lavanene, lava va rhandzaka va tlhela va yingisa Yehovha. Hambileswo, aswi bohi leswaku vanghanu va wena va va vanhu va ntanga ya wena.

12. I mpsini leswi yendleke Davhida na Yonathani va va ni wuxaka la kutiya?

12 Davhida anga hlawulanga kuva ni vanghanu va ntanga ya yena ntsena. Loko awo kombeliwa kuvula vito la munhu mun’we lweyi a ali munghanu wa Davhida, awuta phata mani? Kumbexana awuta pimisa hi Yonathani. Ka Bibele hi kuma swikombiso swa swinyingi swa malandza ya Yehovha lawa ama ni wunghanu la likulu. Kambe a la Davhida na Yonathani i lin’we leli hlamalisaka swinene. Xana awuswi tiva leswaku Yonathani a asiya Davhida hi kolomuya ka 30 wa malembe? I yini lexi yendleke leswaku va va ni wuxaka la kutiya hambileswi avanga li va ntanga yin’we? Hi leswaku wunghanu la vona ali sekeliwe ka lipfumelo leli ava li na lona hi Xikwembu. Ava hloniphana va tlhela va li nyika lisima wumunhu la vona lelinene. Hi xikombiso. Davhida a ahlamalisiwa swinene hi xivindzi lexi Yonathani a ali na xona xolwa ni valala va Xikwembu; na yena Yonathani a atitwa hi ndlela leyi fanaka. — 1 Samuwele 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1.

13. I yini lexingaku pfunaka kuyendla vanghanu vanyingi? Nyikela xikombiso.

13 Kufana na Davhida na Yonathani, na hina hinga va ni ‘ntsako’ lowu kulu loko hi hlawula vanghanu lava va rhandzaka Yehovha va tlhela va va ni lipfumelo ka yena. Kiera, lweyi se anga ni malembe yotala na a tirhela Yehovha a hlaye leswi: “Se ni yendle xinghanu ni vanhu va matiko, swiyimo ni mindhavuku ya ku hambanahambana.” Loko u yendla leswi fanaka, uta vona ndlela leyi Bibele swin’we ni moya lowokwetsima swihi yendlaka ndjangu wun’we wa vagandzeli va Yehovha amisaveni hinkwayo.

TIVEKELI SWIKONGOMETO LESWINENE

14. a) Ungaswi kotisa kuyini kutivekela swikongometo leswinene awuton’wini? b) Xana vampsha van’wana va vula yini hi swikongometo swa vona?

14 Lerha Tipisalema 16:8. Ka Davhida, kutirhela Yehovha aku li nchumu wa lisima swinene. Loko u tekelela Davhida hi kuva ni swikongometo leswinene ni kuhanya hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha, uta va ni ntsako awuton’wini. Makwerhu wa xinuna lweyi a vitaniwaka Steven a vule leswi: “Swa tsakisa swinene kutivekela xikongometo xa moya, u lwela kuxi fikelela ivi ndzhaku u vona leswaku u vuyeliwe swinene hi kuva uxi fikelelile.” Mumpsha mun’wana a le Alemanha lweyi swoswi a tirhelaka ka tiko lin’wana a vule leswi: “Loko se nita va ni gugile, aniswi lavi kulanguta ndzhaku ivi ni vona leswaku hinkwaswo leswi ningaswi yendla niswi yendlele kutitsakisa ntsena.” Xana na wena u titwa hi ndlela leyi fanaka? Loko swi li tano, tirhisa wuswikoti ni tinyiko ta wena leswaku u dzunisa Xikwembu u tlhela u pfuna van’wana. (Vagalatiya 6:10) Tivekeli swikongometo swa moya naswona kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku aku pfuna kuswi fikelela. Tiyiseka leswaku ataxi hlamula xikhongelo xa wena! — 1 Yohane 3:22; 5:14, 15.

15. Hi swihi swikongometo leswi ungaha tivekelaka swona? (Vona kwadru lelinge “ Swikongometo Leswi Ningaha Tivekelaka Swona.”)

15 Hi swihi swikongometo leswi unga tivekelaka swona? Ungaha zama kuhlamula hi marito ya wena n’winyi amihlanganwini, kuva phayona la nkama hinkwawo kumbe kuya tirha aBetele. Naswona ungaha zama kudjondza lirimi lelimpsha leswaku uta kota kuchumayela mahungu yotsakisa ka vanhu van’wana. Mumpsha mun’wana lweyi a vitaniwaka Barak, naswona a tirhaka ka ntirho wa nkama hinkwawo, a vule leswi: “Kuva siku ni siku ni pfuka na ni tiva leswaku ni tirhisa ntamu wa mina hinkwawo leswaku ni tirhela Yehovha swini yendla ni kuma ntsako lowu aningatawu kuma ka ndhawu yin’wanyana.”

NYIKA LISIMA NTSHUNXEKO LOWU XIKWEMBU XIKU NYIKEKE WONA

16. Davhida aati twisa kuyini hi minawu ni matshinya ya minawu ya Yehovha, naswona hayini a atitwa hi ndlela leyo?

16 Lerha Tipisalema 16:2, 4Ka djondzo leyi hundzeke hi vone leswaku loko hi hanya hi minawu ni matshinya ya minawu ya Xikwembu hita kuma ntshunxeko wa ntiyiso. Naswona hita tlhela hi djondza kurhandza swilo leswinga swinene ni kunyenya swilo swobiha. (Amosi 5:15) Davhida a vule leswaku Yehovha a ali ‘xihlovo xa wunene’ xa yena. Hinkwaswo leswi Yehovha aswi yendlaka, aswi yendla hi ndlela leyinene, naswona swilo hinkwaswo leswinene leswi hinga na swona hiswi kuma ka yena. Davhida a yendle hinkwaswo leswi aswi koteke leswaku a tekelela Yehovha a tlhela a rhandza leswi aswi rhandzaka. Hi hala tlhelo, a djondze kunyenya swilo leswi Yehovha a vulaka leswaku ahi swinene. Xin’wana xa swilo leswo i wugandzeli la swikwembu swa mavunwa, leswi vulaka kugandzela nchumu kumbe munhu handle ka Yehovha. Wugandzeli la mavunwa li susa xindzhuti vanhu naswona li yendla leswaku kudzunisiwa loku fanelaka Yehovha kunyikiwa swilo kumbe vanhu van’wana. — Esaya 2:8, 9; Nhlavutelo 4:11.

17, 18. a) I yini leswi Davhida aswi vuleke hi mavuyelo yobiha ya kugandzela swikwembu swa mavunwa? b)  I yini leswi namuntlha swi yendlaka vanhu ‘vatiyandzisela kuvaviseka’?

17 Aminkameni ya Bibele, kutikhoma kobiha hi tlhelo la masangu aku li xiphemu xa wugandzeli la mavunwa. (Hosiya 4:13, 14) Vanhu votala ava rhandza wugandzeli la mavunwa hikuva ava tikhorisa hi kutikhoma kobiha. Xana kuyendla leswo aswiva nyika ntsako? Nikatsongo. Davhida a vule leswaku lava va gandzelaka swikwembu swa mavunwa “vatiyandzisela kuvaviseka”. Vanhu volavo ava li ni xivindzi xa kunyikela vana va vona leswaku va va magandzelo ya swikwembu swa mavunwa! (Esaya 57:5) Yehovha aaswi nyenya kuva vona va yendla leswo. (Yeremiya 7:31) Loko awo hanya ka nkama wolowo, awutava tlangela swinene vapsali va wena hileswi va gandzelaka Yehovha!

18 Namuntlha, wukhongeli lotala la mavunwa li pfumelela kutikhoma kobiha hi tlhelo la masangu kupatsa ni wusodoma. Vanhu va pimisa leswaku va tshunxekile loko va nghenela timhaka ta masangu hilaha va lavaka ha kona na vanga pimisi hi vonelo la Yehovha. Kambe antiyisweni va ‘vayandzisa kuvaviseka’ ka vona. Xana u tshame uswi xiya leswo? (1 Vakorinto 6:18, 19) Vampsha, yingisani B’ava wa n’wina wa le tilweni. Tivoneleni hi nwexe leswaku i swinene kuyendla leswi Yehovha aswi languteleke hi n’wina. Yanakanyisisani hi wukheta hi mavuyelo yobiha lawa manga vaka kona loko mi tikhoma hi ndlela yobiha hi tlhelo la masangu. Mita tivonela hi nwexe leswaku ntsako lowu kumiwaka hi kulwisana ni kurhandza ka Yehovha i ka nkama nyana naswona kugamesa hi mahlomulo yotala. (Vagalatiya 6:8) Yoxuwa, lweyi hi vulavuleke hi yena kusunguleni, a vule leswi: “Hinga tirhisa ntshunxeko wa hina hi ndlela leyi hiyi lavaka, kambe kuwu tirhisa hi ndlela yobiha swingehi tiseli ntsako.”

19, 20. Hi yihi minkateko leyi kumiwaka hi vampsha lavanga ni lipfumelo va tlhela va yingisa Yehovha?

19 Yesu a te: ‘Loko mitshama ritweni ra mina, mitava vajondzisiwa va mina hakunene naswona mitativa ntiyiso, kutani ntiyiso wutamintshunsa.’ (Yohane 8:31, 32) Hi khensa Yehovha hileswi ahi nyikeke wutivi ni hileswi ahi tshunxeke ka wugandzeli la mavunwa ni ka swihena swa wudimona. Ankameni lowu taka hita vona “kutshunxeka lokokwetsima lokunga ka vana va Xikwembu.” (Varhoma 8:21) Hambi swoswi hinga tikhorisa hi ntshunxeko lowu loko hi landzela tidjondzo ta Kreste. Hi ndlela yoleyo hita “tiva ntiyiso”, kunga li hi kuwu djondza ntsena, kambe hi kuhanya hi kupfumelelana na wona!

20 Vampsha, nyikani lisima a ntshunxeko lowu Yehovha ami nyikeke wona. Wu tirhiseni hi wutlharhi hikuva wutami pfuna kuyendla swiboho leswingatami nyika wumundzuku lelinene. Mumpsha mun’wana a vule leswi: “Kutirhisa ntshunxeko wa wena hi wutlharhi na waha li mumpsha, switaku pfuna kuyendla swiboho leswikulu loko se u kulile, swa kufana ni kuhlawula ntirho lowu faneleke, kunghenela wukati kumbe kutshama unga chadanga.”

21. U fanele u yendla yini leswaku u kuma ‘wutomi la ntiyiso’?

21 Ka masiku lawa ya wugamu, leswi vanhu vaswi vitanaka wutomi lelinene aswi tlhaveliwi hi dlambu. Anga kona lweyi a tivaka leswingatamu humelela mundzuku. (Yakobo 4:13, 14) Kutani, nchumu wa lisima lowu ungawu yendlaka i kuyendla swiboho leswingataku pfuna kukuma ‘wutomi la ntiyiso’, kunga wutomi lelinga heliki amisaveni leyimpsha yosaseka. (1 Timotiya 6:19) Yehovha anga sindzisi munhu leswaku amu tirhela. Swi li ka mun’wana ni mun’wana wa hina kuboha leswaku ata yendla yini hi wutomi la yena. Kutani, onge unga yendla Yehovha a va ‘xiyavelo xa wena’ hi kutikarhatela kuva ni wuxaka la le kusuhi na yena ni kunyika lisima “swilo leswinene” leswi Yehovha aku nyikaka swona. (Tipisalema 103:5) Tiyiseka leswaku Yehovha ataku nyika ntsako lowukulu hilaha kunga heliki. — Tipisalema 16:11.