Ir al contenido

¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱ diezmo?

¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱ diezmo?

Ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo

 Tiempo xi̱naʼá, Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ ná taxina diezmo a á loʼo táʼví xu̱ʼúnna nu̱ú ku̱i̱ya̱ ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ ndasakáʼnukanara. Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Xíniñúʼu taxindó iin táʼví loʼo ña̱ chíʼindó, ña̱ kana nu̱ú ñuʼúndó ku̱i̱ya̱ tá ku̱i̱ya̱” (Deuteronomio 14:22).

 Ley ta̱ Moisés xi̱kaʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ taxina diezmo, ña̱yóʼo xi̱kuu ley Ndióxi̱ ña̱ ta̱xira nda̱ʼa na̱ ñuu Israel. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása ndíku̱nkayó Ley yóʼo, va̱ása xíniñúʼu taxiyó diezmo (Colosenses 2:13, 14). Nu̱úka ña̱ taxiyó diezmo, iin tá iin na̱ cristiano táxina loʼo xu̱ʼúnna ta xíʼin ndiʼi níma̱na kéʼéna ña̱yóʼo ta su̱ví xíʼin ña̱ ndúxa kéʼénaña saáchi Ndióxi̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ táxiña xíʼin ña̱ si̱í-ini (2 Corintios 9:7).

 Diezmo ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱: ña̱ Antiguo Testamento

 Nu̱ú ña̱ Antiguo Testamento ku̱a̱ʼá yichi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ diezmo. Tá ta̱xi Ndióxi̱ ley nda̱ʼa ta̱ Moisés saá kúú ña̱ ki̱xáʼaníkana káʼa̱nna xa̱ʼa̱ diezmo, soo saátu káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo tá kúma̱níka ndakiʼin ta̱ Moisés ley yóʼo.

Tá kúma̱níka taxi Ndióxi̱ ley nda̱ʼa ta̱ Moisés

 Ta̱ siʼna ta̱xi diezmo xi̱kuu ta̱ Abrán (Abrahán) (Génesis 14:18-20; Hebreos 7:4). Ta diezmo yóʼo xi̱kuu iin regalo ña̱ ta̱xi ta̱ Abrán ndaʼa̱ ta̱ xi̱kuu rey chí ñuu Salem. Biblia kǒo káʼa̱nkaña á tuku ta̱xi ta̱ Abrahán á na̱ se̱ʼera diezmo.

 Inka ta̱ ta̱xi diezmo xi̱kuu ta̱ Jacob, se̱ʼeñáni ta̱ Abrahán. Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱ ña̱ tá ná taxira bendición ndaʼa̱ra, taxira iin táʼví ña̱ʼa ña̱ kúúmiíra ndaʼa̱ra (Génesis 28:20-22). Sava na̱ káʼvi va̱ʼa xa̱ʼa̱ Biblia káʼa̱nna, ña̱ diezmo ña̱ ta̱xi ta̱ Jacob xi̱kuu ña̱ ni̱so̱kóra kití nu̱ú Ndióxi̱. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱ndoo miíra taxira diezmo, va̱ása ní xiniñúʼuví taxi na̱ veʼera ña̱yóʼo.

Tá xi̱ndiku̱nna Ley ta̱ Moisés

 Na̱ ñuu Israel xi̱xiniñúʼu taxina diezmo ña̱ va̱ʼa kuniñúʼunaña xíʼin chiñu Ndióxi̱.

  •   Ña̱ʼa ña̱ xi̱taxina yóʼo xi̱xiniñúʼunaña ña̱ va̱ʼa kuniñúʼu na̱ xi̱kachíñu nu̱ú Ndióxi̱ ña̱yóʼo, chi na̱yóʼo va̱ása níxi̱kuumiína ñuʼú ña̱ va̱ʼa chiʼina. Na̱ su̱tu̱ xíʼin na̱ levita kúú na̱ xi̱xiniñúʼu ña̱yóʼo (Números 18:20, 21). Na̱ ñuu xi̱taxina diezmo nda̱ʼa na̱ levita na̱ va̱ása níxikuu su̱tu̱, ta na̱yóʼo xi̱taxina iin táʼví loʼo ña̱yóʼo ndaʼa̱ na̱ su̱tu̱ (Números 18:26-29).

  •   Sana u̱vi̱ yichi̱ xi̱taxina diezmo yóʼo nu̱ú ku̱i̱ya̱, ta na̱ xi̱xiniñúʼu ña̱yóʼo xi̱kuu na̱ levita ta saátu na̱ va̱ása níxikuu levita (Deuteronomio 14:22, 23). Ña̱yóʼo xi̱xiniñúʼu na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ʼa keʼéna vikó ña̱ ndáyáʼviní nu̱úna. Ta saátu ni̱xi̱yo sava ku̱i̱ya̱ ña̱ xi̱xiniñúʼuna ña̱ xi̱taxina yóʼo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin na̱ yiví na̱ ndáʼviní ni̱xi̱yo (Deuteronomio 14:28, 29; 26:12).

 ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱tavána ki̱ʼva xíʼin diezmo ña̱ xi̱taxina? Ndiʼi ku̱i̱ya̱, na̱ ñuu Israel xi̱taánva̱ʼana iin táʼví loʼo ña̱ xi̱chiʼina (Levítico 27:30). Ta tá xi̱kuni̱na taxina xu̱ʼún, xi̱xiniñúʼu taxi loʼokana ña̱yóʼo (Levítico 27:31). Ta saátu xi̱xiniñúʼu taxi loʼona kití tí xi̱kuumiína tá kúú si̱ndi̱ki̱ á ndikachi (Levítico 27:32).

 Ña̱ va̱ʼa ndaka̱xinna ndáa kití taxina, na̱ ñuu Israel xi̱ndaka̱xinna ndáa tí xi̱kuu tí u̱xu̱ tí xi̱kita ti̱xin corra ta tí kán kúú tí xi̱taxina. Ta Ley kán xi̱kaʼa̱nña ña̱ va̱ása kivi koto kití kán á va̱ʼarí á va̱ása va̱ʼarí, ni ña̱ nasamanarí xíʼin inkarí. Ta va̱ása níxi̱xiniñúʼu taxina xu̱ʼún xa̱ʼa̱rí (Levítico 27:32, 33). Ta inka diezmo ña̱ xi̱taxina, xi̱xiniñúʼunaña tá xi̱keʼéna vikó nu̱ú ku̱i̱ya̱, ta va̱ʼava xi̱taxina xu̱ʼún xa̱ʼa̱ña. Ña̱yóʼo va̱ʼaní xi̱chindeétáʼanña xíʼin na̱ israelita na̱ xi̱kee xíká ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna vikó (Deuteronomio 14:25, 26).

 ¿Ama xi̱taxi na̱ ñuu Israel diezmo? Ndiʼi ku̱i̱ya̱ xi̱taxina ña̱yóʼo (Deuteronomio 14:22). Ta ku̱i̱ya̱ ña̱ u̱xa̱ xi̱ndakindee̱na. Ta ku̱i̱ya̱ kán va̱ása níxichiʼina, xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása níxitaxina diezmo (Levítico 25:4, 5). Ku̱i̱ya̱ ña̱ kǒo níxi̱chiʼina, va̱ása níxi̱ndakiʼinna diezmo ndaʼa̱na. Tá xi̱xinu u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ xíʼin i̱ñu̱ ku̱i̱ya̱, na̱ ñuu Israel xi̱taxina diezmo ndaʼa̱ na̱ nda̱ʼví ta saátu ndaʼa̱ na̱ levita (Deuteronomio 14:28, 29).

 ¿Ndáa castigo xi̱ndakiʼinna tá kǒo níxitaxina diezmo? Ley ta̱ Moisés va̱ása níxi̱kaʼa̱nña ña̱ ndakiʼinna castigo. Chi xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ xi̱niñúʼu taxina diezmo kán. Na̱ ñuu Israel xi̱xiniñúʼu ka̱ʼa̱nna xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱taxina diezmo kán ta saátu káʼa̱nna xíʼinra ña̱ ná taxira bendición ndaʼa̱na (Deuteronomio 26:12-15). Tá va̱ása níxitaxina diezmo, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ xi̱ ixakuíʼná saá ni̱xi̱yona nu̱ú Ndióxi̱ (Malaquías 3:8, 9).

 ¿Á xi̱ ixayo̱ʼvi̱níña xíʼinna ña̱ taxina diezmo? Va̱ása. Saáchi Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu ña̱ tá ná taxina diezmo ndaʼa̱ra, miíra taxi bendición ndaʼa̱na ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kuma̱ní nu̱úna (Malaquías 3:10). Soo, tá kǒo ña̱ níxitaxina ndaʼa̱ra, kǒo ña̱ va̱ʼa níxi̱ndakiʼinna. Jehová kǒo níxitaxira bendición ndaʼa̱na, ta xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níxitaxi na̱ ñuu ña̱ʼa ndaʼa̱ na̱ su̱tu̱ ta saátu na̱ levita, kǒo ña̱ va̱ʼa níxi̱ndakiʼinna xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ xi̱keʼé na̱yóʼo (Nehemías 13:10; Malaquías 3:7).

 Diezmo ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱: ña̱ Nuevo Testamento

 Tá tiempo ña̱ ni̱xi̱yo ta̱ Jesús, xi̱taxikavana diezmo. Soo, tá ni̱xi̱ʼi̱ra va̱ása ní xi̱taxikana ña̱yóʼo.

Tiempo ña̱ ni̱xi̱yo ta̱ Jesús

 Táʼví ña̱ Biblia ña̱ nani Nuevo Testamento náʼa̱ña ña̱ tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo, na̱ ñuu Israel xi̱chaʼvikavana diezmo. Xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xi̱xiniñúʼu chaʼvivanaña. Soo ni̱nda̱ʼyi̱ra nu̱ú na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu, saáchi xi̱ ixandúxanína xíʼin na̱ yiví ña̱ ná chaʼvina diezmo, ta sa̱ndákoondaʼa̱na ña̱ ndáyáʼvika ña̱ káʼa̱n Ley: ña̱ va̱ʼa koo inina xíʼin inkana, ña̱ kundáʼvi-inina kunina inkana xíʼin ña̱ kandíxana Ndióxi̱ (Mateo 23:23).

Tá xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús

 Tá ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús, va̱ása níxiniñúʼuka taxina diezmo. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ Jesús xa̱ʼa̱yó, va̱ása níxiniñúʼuka kundiku̱nna Ley ta̱ Moisés ta saátu Ley ña̱ xi̱kaʼa̱n ña̱ xi̱xiniñúʼu taxi na̱ ñuu diezmo (Hebreos 7:5, 18; Efesios 2:13-15; Colosenses 2:13, 14).

a Tá káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ diezmo, káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ “taxi loʼona táʼví ña̱ʼa ña̱ kúúmiína [...] á xu̱ʼúnna ña̱ va̱ʼa chindeéna na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnukanara” (Diccionario Bíblico Eerdmans, 2016, página 485).