Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ditekemena dilelela dia matuku atshilualua mimpe

Ditekemena dilelela dia matuku atshilualua mimpe

 Udiku witaba ne: nsombelu nealengele matuku atshilualua anyi? Bantu ba bungi batu badienzeja bua kumona anu malu mu buimpe nansha mutudi tutuilangana ne nsombelu mikole lelu eu. Kadi tudiku mua kutekemena bua nsombelu kulengelaye dimue dituku anyi? Eyowa! Bible udi utupetesha ditekemena dilelela dia ne: nsombelu nealengele makelele.

 Nditekemena kayi didi Bible ufila?

 Mu Bible badi bajadika ne: bukua bantu budi butuilangana ne nsombelu mibi menemene. Kadi Bible udi ulaya ne: nsombelu ayi kayakutungunuka ne kutukuata kashidi to. Tuakulabi bua bimue bilejilu bisunguluke:

  •   Nsombelu: Dipangila nzubu wa kusombela

     Tshidi Bible wamba: “Nebase nzubu ne nebasombelamu.”​—Yeshaya 65:21.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Muntu yonso neikale ne wende nzubu.

  •   Nsombelu: Dipangila midimu ya bianza ne bupele

     Tshidi Bible wamba: “Basungula banyi nebasanke bikole menemene bua mudimu wa bianza biabu.”​—Yeshaya 65:22.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Muntu yonso neikale ne mudimu muimpe wa bianza udi umupetesha disanka ne bidiye nabi dijinga.

  •   Nsombelu: Kansungansunga

     Tshidi Bible wamba: “Bakokeshi nebakokeshe bua kulumbuluisha kuakane.”​—Yeshaya 32:1.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Nebajimije kansungansunga ka makoba, ka bisamba ne disungulajangana bua bintu bitudi nabi, babijimija bua kashidi. Nebenzele muntu yonso malu anu mudibi bikengela.

  •   Nsombelu: Didia dibi ne nzala

     Tshidi Bible wamba: “Nekuikale ntete ya bungi pa buloba; neyivulangane bikole pa nsongo ya mikuna.”​—Misambu 72:16.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Muntu neikale mua kudia biakudia bimpe bia bungi. Muntu nansha umue kakulala kabidi ne nzala anyi kukenga bua didia dibi to.

  •   Nsombelu: Buenzavi ne malu a tshikisu

     Tshidi Bible wamba: “Nebasombe, muntu ne muntu muinshi mua muonji wende wa tumuma tua mvinyo ne muinshi mua mutshi wende wa mfigi, ne muntu kakubatshinyisha.”​—Mika 4:4.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Bantu bonso nebadiumvue mu bukubi bualu bantu babi kabakuikalaku kabidi to, ne “bantu bakane nebapiane buloba.”​—Misambu 37:10, 29.

  •   Nsombelu: Mvita

     Tshidi Bible wamba: “Tshisamba katshiakujudila tshisamba tshikuabu muele wa mvita, kabakulonga kabidi mvita nansha.”​—Yeshaya 2:4.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Nekuikale ditalala divule pa buloba bujima. (Misambu 72:7) Muntu nansha umue kakudila kabidi mulela wende udi mufue mu mvita anyi kuya kukeba muaba wa kupengama mu kamponya ka badi banyeme mvita nansha.

  •   Nsombelu: Masama

     Tshidi Bible wamba: “Muntu nansha umue udi musombele mu ditunga kakuamba ne: ‘Ndi nsama.’”​—Yeshaya 33:24.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Bantu kabakuikala basama kabidi anyi bakuatshika bulema to. (Yeshaya 35:5, 6) Bible udi mene ulaya ne: “lufu kaluakuikalaku kabidi.”​—Buakabuluibua 21:4.

  •   Nsombelu: Dinyanguka dia nyungulukilu wa bantu

     Tshidi Bible wamba: “Tshipela ne buloba bume nebisanke bikole, ne mpata wa tshipela neikale ne disanka ne neele bilongo bu bilongo bia safran.”​—Yeshaya 35:1.

     Tshidi bualu ebu bumvuija bua matuku atshilualua: Buloba bujima nebulue Mparadizu anu mukavua Nzambi mulongoluele bantu katshia ku ntuadijilu.​—Genese 2:15; Yeshaya 45:18.

 Kuitaba tshidi Bible wamba bua matuku atshilualua ndipanga lungenyi anyi?

 Ke muudi mua kuikala wela meji, ne kuena nkayebe to. Kadi tudi tukulomba bua kulonga malu a bungi bua tshidi Bible wamba bua matuku atshilualua. Bua tshinyi? Bualu milayi ya mu Bible mmishilangane ne milayi ya bantu ne malu atubu bamba ne: nealue kuenzeka. Malu adibu balaye mu Bible nga kudi Nzambi. Mona bua tshinyi milayi ya kudi Nzambi mmishilangane ne ya bantu:

  •   Nzambi ngua kueyemena. Bible udi wamba ne: Nzambi kena “mua kushima” to. (Tito 1:2) Bualu bukuabu mbua ne: anu Nzambi nkayende ke udi mua kumanyisha malu atshilualua. (Yeshaya 46:10) Mu Bible mudi bilejilu bia bungi bidi bileja ne: malu atu Nzambi udianjila kulaya atu anu akumbana. Bua kumanya malu a bungi, tangila filme wa Tshidi tshitujadikila ne: Bible udi ne malu malelela ntshinyi?

  •   Nzambi udi ne bukole bua kujikija ntatu yonso ya bantu. Bible udi wamba ne: Nzambi udi ne bukole bua kuenza “tshintu tshionso tshidiye musue kuenza.” (Misambu 135:5, 6) Mu mêyi makuabu tudi mua kuamba ne: kakuena tshintu nansha tshimue tshidi mua kupangisha Yehowa bua kukumbaja tshidiye mulaya to. Ne kabidi Nzambi mmusue kutuambuluisha bualu mmutunange. (Yone 3:16)

 Pamuapa bidi mua kukufikila bua udiebeje ne: ‘Bikala Nzambi musue kutuambuluisha ne muikale ne bukole bua kuenza nanku, bua tshinyi tutshidi anu ne makenga bungi nunku?’ Bua kuandamuna lukonko elu, tangila filme wa Nzambi mmulekele makenga bua tshinyi?

 Mmushindu kayi wikale malu mimpe onso adi Bible ulaya mua kukumbana?

 Nzambi neenze mudimu ne Bukalenge buende, mbulamatadi wa mu diulu, bua kukumbaja malu adiye mulaya. Mmuteke Yezu Kristo Mukokeshi wa Bukalenge ebu, ne mmumupeshe bukokeshi bua kutabalela buloba ne bantu badipu. Pavua Yezu ne muoyo pa buloba wakondopa babedi, kudishaye bavua ne nzala, kuleja muvuaye ne bukole pa bintu bia mu bufuki, kubishaye too ne bafue. (Mâko 4:39; 6:41-44; Luka 4:40; Yone 11:43, 44) Uvua bushuwa muleje malu avuaye ne bua kuenza dîba divuaye ulua Mukalenge wa Bukalenge bua Nzambi.

 Tangila filme wa Bukalenge bua Nzambi ntshinyi? bua umanye malu makuabu a bungi ikala Bukalenge ebu mua kutuenzela kumpala eku.

 Malu aa neakumbane dîba kayi?

 Mu matuku makese emu! Mmushindu kayi utudi mua kuikala batuishibue? Bible ukavua muakule bua malu avua ne bua kuleja ne: Bukalenge bua Nzambi bukadi pa kutuadija kukokesha pa buloba. (Luka 21:10, 11) Malu adi enzeka lelu eu adi apetangana anu tshikavua Bible mulaye.

 Bua kumanya malu makuabu a bungi, udi mua kubala tshiena-bualu tshia ne: Bukalenge bua Nzambi nebutuadije kukokesha buloba dîba kayi?

 Mmunyi mudi kutekemena malu adi Bible ulaya mua kutuambuluisha lelu eu?

 Mufundi mukuabu wa Bible udi ufuanyikija ditekemena didi Bible ufila ne “luongo lua anyima.” (Ebelu 6:19) Anu mutu luongo lushindamija buatu dîba didiku tshipepele tshikole, ditekemena dilelela didi Bible ufila didi dituambuluisha padi bua kutantamena ntatu itudi nayi lelu. Ditekemena dietu didi mua kutuambuluisha bua kushala ne lutulu ne kuikala ne disanka, bua kuela meji bimpe, ne kuikala mene ne makanda a mubidi mimpe.​—1 Tesalonike 5:8.