Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YAA NƆ NƐ O HWƆƆ!

Nihi Babauu Ngɛ Fo Tue Kɛ Ngɛ A Ma a Mi Jee​—Nihi Ayɔhi Abɔ Tu Fo Kɛ Je Ukraine

Nihi Babauu Ngɛ Fo Tue Kɛ Ngɛ A Ma a Mi Jee​—Nihi Ayɔhi Abɔ Tu Fo Kɛ Je Ukraine

 Ngɛ February 24, 2022 ɔ, Russia ya tua Ukraine. Enɛ ɔ ha nɛ ma a mi bi ayɔhi abɔ a wami ya je oslaa mi nɛ a ngɛ mɔde bɔe kaa a maa je ma a mi o ya nɔuu. a

 “A ngɛ oplɛmihi fiaae. E ngɛ gbeye wawɛɛ nɛ i li bɔ nɛ ma kale ha po. Benɛ wa nu kaa tlee ngɛ nihi woe kɛ ngɛ ma a mi jee ɔ, wa ma wa juɛmi nya si kaa wa maa je. E ba biɔ nɛ waa je wa nɔ́ fɛɛ nɔ́ he ejakaa baagi nyafii kake pɛ lɛ nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ maa hɛɛ. Womihi, tsopahi, nyu kɛ niye ní nyafii pɛ lɛ waa kɛ wo mi. Wa si wa nɔ́ fɛɛ nɔ́ ko nɛ piɛ ɔ, nɛ wa ho tlee si mami he ɔ ya be mi nɛ a ngɛ oplɛmihi fiaae kɛ ngɛ ma a mi woe.”​—Nataliia, nɛ je Kharkiv, Ukraine.

 “Wa susuu we kaa ta maa ba ma nɛ ɔ mi. I nu nɛ a ngɛ oplɛmihi fiaae ngɛ ma a mi he komɛ, nɛ saflɛ ɔmɛ ngɛ mimiɛɛe. I ma ye juɛmi nya si kaa ma je, lɔ ɔ he ɔ, i mwɔɔ níhi bɔɔ pɛ nɛ maa hia mi ɔ. I je we ɔ mi mɔtu 8:00 nɛ i wo tlee kɛ ho Lviv ya, nɛ i ya wo lɔle ngɛ lejɛ ɔ kɛ ho Poland ya.”​—Nadija, nɛ je Kharkiv, Ukraine.

Ngɛ munyu nɛ ɔ mi ɔ

 Mɛni ji ní titli komɛ nɛ ngɔɔ nyagbahi kɛ baa nɛ haa nɛ nihi babauu tuɔ fo kɛ jeɔ a ma a mi?

 Nihi nɛ a ngɛ Ukraine ɔ bɔ ni ma a mi jemi akɛnɛ Russia ta buli ɔmɛ ya tua a ma a he je. Se Baiblo ɔ tsɔɔ yi mi tomi titli komɛ a he je nɛ nihi babauu ngɛ a mahi a mi jee ɔ:

  •   Adesa nɔ yemihi ngɛ́ jeɔ mi tsuo ɔ ha nɛ adesahi a nine nyɛ si. Behi fuu ɔ, adesa nɔ yemihi ngɔɔ blɔ nya nɛ a ngɛ ɔ kɛ waa nihi yi mi.​—Fiɛlɔ 4:1; 8:9.

  •   Satan Abosiami nɛ ji “je ɔ nɔ yelɔ ɔ,” ná adesahi a nɔ he wami ngɛ blɔ yayami nɔ. Enɛ ɔ he ɔ Baiblo ɔ de ke: “Je ɔ tsuo lɛɛ, nɔ yayami ɔ nɛ ngɛ lɛ kudɔe.”​—Yohane 14:30; 1 Yohane 5:19.

  •   Ngɛ nyagbahi nɛ adesahi kɛ kpe jehahi babauu ji nɛ ɔ se ɔ, Baiblo gba kɛ kɔ be nɛ́ wa ngɛ mi amlɔ nɛ ɔ he ke: “Ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ, behi nɛ a mi wa nɛ a nya dami maa ye maa ba.” (2 Timoteo 3:1) Jehanɛ se hu ɔ, níhi nɛ ma kadi behi nɛ wa ngɛ mi amlɔ nɛ ɔ ji tahi, adebɔ mi oslaahi, hwɔ, kɛ gbenɔ hiɔhi nɛ sãa nɔ​—ní nɛ ɔmɛ ji níhi nɛ haa nɛ nihi tuɔ fo kɛ jeɔ a wehi a mi.​—Luka 21:10, 11.

 Jije lɛ nihi nɛ a tuɔ fo kɛ jeɔ a ma a mi ɔ ma nyɛ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ?

 Baiblo ɔ tsɔɔ kaa, Yehowa b nɛ ji wa Bɔlɔ ɔ ngɛ suɔmi kɛ ha nihi nɛ a tu fo kɛ je a mahi a mi, kɛ jehanɛ hu nihi nɛ a tu fo kɛ je a wehi a mi ɔ, nɛ e mi mi sãa lɛ ngɛ a he. (5 Mose 10:18) E wo si kaa e maa gu e nɔ yemi nɛ ngɛ hiɔwe nɛ́ a tsɛɛ lɛ ke Mawu Matsɛ Yemi ɔ nɔ, kɛ tsu nyagbahi nɛ nihi nɛ a tu fo kɛ je a mahi a mi ɔ kɛ kpeɔ ɔ he ní. E Matsɛ Yemi ɔ ma je adesa nɔ yemihi kɛ je. (Daniel 2:44; Mateo 6:10) Yehowa maa gu e Matsɛ Yemi ɔ nɔ kɛ kpata Satan Abosiami hɛ mi. (Roma Bi 16:20) Matsɛ Yemi nɛ ɔ maa ye je ɔ tsuo nɔ, nɛ e ma ha nɛ kake peemi maa hi adesahi a kpɛti ngɛ je ɔ mi tsuo, nɛ mi gbami ko be a kpɛti hie. Adesahi nɛ a ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ maa hi si kaa weku kake. E he be hiae nɛ nɔ ko nɛ tu fo kɛ je e we mi hu ejakaa Baiblo ɔ wo si kaa: ‘Nɔ tsuaa nɔ maa hi si ngɛ he jɔmi mi ngɛ e wai tso, loo e ngmɔkɔ tso sisi, nɛ nɔ ko be nɔ ko he gbeye woe. Yehowa, Tabohiatsɛ ɔ lɛ de.’​—Mika 4:4.

 Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ lɛ ma nyɛ ma tsu nyagbahi nɛ baa nɛ haa nɛ nihi fuu tuɔ fo kɛ jeɔ a mahi a mi ɔ he ní. Mo susu nɔ hyɛmi ní nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ:

  •   Ta. ‘[Yehowa] ma ha ta se maa po ngɛ je ɔ mi tsuo.’ (La 46:9) Ke o suɔ nɛ o na bɔ nɛ Mawu ma plɛ kɛ po basabasa peemi se ha a, moo kane munyu nɛ ji “Peace on Earth​—How Will It Come?

  •   Yi mi wami kɛ awi yemi ní peepeehi. ‘[Yehowa] ma he a yi wami kɛ je yi mi wami, kɛ awi yemi mi.’ (La 72:14) Bɔ nɛ pee nɛ o na blɔ nɔ nɛ nihi ma nyɛ maa gu kɛ pee tsakemi ngɛ su yayamihi nɛ tlɔ a he be kɛkɛɛ ɔ he ɔ, moo kane munyu nɛ yi ji “Breaking the Cycle of Hatred” ɔ.

  •   Ohia. “Ke ohiatsɛ, loo nɔ nɛ e fĩ lɛ, loo nɔ nɛ be nɔ ko tsɛ [Yehowa a] e buɔ lɛ tue.” (La 72:12) Moo kane munyu nɛ ji “Is a Fair Economic System Possible?” konɛ o na bɔ nɛ Mawu ma tsu nɔ́ tutuutu nɛ kɛ ohia baa a he ní ha.

  •   Hwɔ. ‘Zugba a maa ba ní saminya.’ (La 72:16) Ke o suɔ nɛ o na blɔ nɔ nɛ Mawu maa gu kɛ ha nɛ́ adesahi tsuo nɛ a ná niye ní, nɛ́ hwɔ be nɔ ko yee ɔ, moo kane munyu nɛ ji “A World Without Hunger?

 Anɛ Baiblo ɔ ma nyɛ maa ye bua nihi nɛ a tu fo kɛ je a ma mi ɔ lo?

 Ee. Ngɛ hɛ nɔ kami kpakpa nɛ Baiblo ha nihi nɛ a tu fo kɛ je a mahi a mi ɔ se ɔ, e ma nyɛ maa ye bua mɛ hulɔ kɛ da nyagbahi nɛ a kɛ ngɛ kpee amlɔ nɛ ɔ nya.

 Baiblo sisi tomi mlaa: ‘Nɔ nɛ be níhi a si kpami ɔ heɔ nɔ́ tsuaa nɔ́ yeɔ. Ní lelɔ lɛɛ e le e nane nya hyɛmi.’​—Abɛ 14:15.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Moo sɛ hlami nɛ o susu oslaahi nɛ o kɛ ma nyɛ maa kpe kɛ nɔ́ nɛ o maa pee kɛ po o he piɛ ɔ he. Moo hyɛ o he nɔ saminya ngɛ juli a he, ejakaa akɛnɛ a le kaa nihi nɛ a tu fo kɛ je a mahi a mi ɔ be slɔkee ngɛ hehi nɛ a ya sa we ngɛ ɔ, nɛ́ jehanɛ hu a be níhi a si kpami he je ɔ, a maa bɔ mɔde kaa a maa sisi mɛ.

 Baiblo sisi tomi mlaa: “Ke wa ngɛ niye ní kɛ tade ɔ, wa bua maa jɔ ní nɛ ɔmɛ a he.”​—1 Timoteo 6:8.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Koo ngɔ o juɛmi kɛ ma he lo nya níhi a nɔ. Ke o hɛ sa si himi ɔ mi ní titli nɛ o náa a he ɔ, o bua maa jɔ wawɛɛ.

 Baiblo sisi tomi mlaa: “Enɛ ɔ he ɔ, níhi tsuo nɛ nyɛ suɔ kaa nihi nɛ a pee ngɔ ha nyɛ ɔ, e sa kaa nyɛ hu nyɛɛ pee ngɔ ha mɛ.”​—Mateo 7:12.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Moo to o tsui si nɛ o je mi mi jɔmi kpo. Kɛ o ngɛ su nɛ ɔmɛ ɔ, e be yee ha nihi nɛ a ngɛ he nɛ o ya je amlɔ nɛ ɔ kaa a ma je bumi kpo kɛ tsɔɔ mo nɛ́ a bua nɛ jɔ o he.

 Baiblo sisi tomi mlaa: “Nyɛ ko pee nɔ ko yayami kɛ to yayami nane mi.”​—Roma Bi 12:17.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Ke nɔ ko pee mo nɔ́ dɔ nɔ́ ko ɔ, ko ha nɛ abofu nɛ ha nɛ mo hu o pee lɛ kɛ to nane mi, ejakaa lɔ ɔ ma puɛ sane ɔ kulaa mohu.

 Baiblo sisi tomi mlaa: “Ejakaa i nyɛɔ peeɔ níhi tsuo kɛ gu nɔ nɛ e woɔ mi he wami ɔ nɔ.”​—Filipi Bi 4:13.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Moo ha nɛ Mawu nɛ́ e pee nɔ nɛ he hia mo wawɛɛ ngɛ o si himi mi, nɛ o sɔle kɛ ha lɛ. E ma nyɛ maa wo mo he wami kɛ da si fɔfɔɛ ɔ nya.

 Baiblo sisi tomi mlaa: “Nyɛ ko pee yeyeeye ngɛ nɔ́ ko nɔ́ ko he, se mohu ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ mi ɔ, nyɛɛ gu sɔlemi kɛ pɛɛ kpami nɛ mi wa kɛ sina nɔ kɛ ha nɛ Mawu nɛ e le nyɛ ní bimi ɔmɛ; nɛ Mawu tue mi jɔmi ɔ nɛ pa níhi a sisi numi tsuo ɔ maa bu nyɛ tsui kɛ nyɛ juɛmi he.”​—Filipi Bi 4:6, 7.

 Nɔ́ nɛ e tsɔɔ: Ngɛ si fɔfɔɛhi tsuo nɛ o kɛ maa kpe ɔ mi ɔ, moo sɔle kɛ ha Mawu nɛ e ha mo tue mi jɔmi. Hyɛ munyu nɛ ji “Philippians 4:6, 7​—‘Do Not Be Anxious About Anything.’”

a Benɛ Russia ya tua Ukraine ɔ e we jena a, United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) de ke si fɔfɔɛ nɛ ɔ ji nɔ́ ko nɛ ngɛ gbeye wawɛɛ nɛ ba tlukaa. Ligbi 12 pɛ mi ɔ, Ukraine bi nɛ a he hiɛ pe ayɔ enyɔ ɔ tu fo kɛ ho mahi nɛ bɔle Ukraine ɔ mi ya, nɛ nihi maa pee ayɔ kake hu tu fo kɛ je a we ɔmɛ a mi kɛ ya he kpahi ngɛ Ukraine ma a mi.

b Mawu biɛ nitsɛ ji Yehowa. (La 83:18) Hyɛ munyu nɛ ji “Mɛnɔ Ji Yehowa?