Russie tɔ́n ahwan Ukraine ɖo 24 février 2022. Énɛ́ dɔn ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé nyi ayǐ, bo zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ lǐvi mɔ̌kpán sín gbɛ ɖo axɔ́ nu, bɔ yě ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bá yá wǔ hɔn sín to ɔ mɛ. a

 “È ɖo bɔ̌nbu lɛ́ da wɛ bɔ yě ɖo wǔwú wɛ gbɔn tókɔ awɔnkɔ. Nǔ ɔ dó xɛsi sɔmɔ̌ bɔ è tlɛ tuun xógbe e è ná zán dó tínmɛ ná lɛ́ é ǎ. Ée mǐ se ɖɔ pípan lɛ́ ɖo mɛ lɛ́ bɛ́ sín xá e mɛ nǔ syɛ́n ɖe lɛ́ é wɛ é ɔ, mǐ wá gbeta ɔ kɔn bá yi. Nǔ ɔ byɔ́ ɖɔ sáki kpɛví ɖokpó ɖokpó jɛ́n mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó ná gbɔ bo sɔ́ kplá. Wěma tají ɖé lɛ́, atínkɛ́n, sin kpó nǔ e è sixú gblá nu é kpó kɛ́ɖɛ́ jɛ́n mǐ sixú sɔ́. Mǐ jó nǔ e kpo lɛ́ é bǐ dó, bo hwlɛ́n dó fí e è nɔ dó pípan ɖe é; bɔ̌nbu lɛ́ ka ɖo nǔ ɖɔ wɛ hwe ɔ nu.”—Nataliia, sín Kharkiv, Ukraine.”

 “Káká jɛ cɛ́jú gǔdo gúdo tɔ́n ɔ mɛ ɔ, mǐ ko ɖi ɖɔ ahwan ná tɔ́n nǔgbó ǎ. Un se nǔ lɛ́ ɖo wǔwú wɛ ɖo fí ɖé lɛ́ ɖo toxo ɔ mɛ, bɔ flɛtɛ́li lɛ́ ɖo hunhun húnhún wɛ. Un wa gbeta ɔ kɔn bá sɔ́ nǔ e sín hudó un ɖó tawun lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ bá hɔn. Un tɔ́n sín xwégbe gǎn 8 mɛ zǎnzǎn bo dó pípan ɖidó Lviv, bo wá dó mɔ̌to sín fínɛ́ yi Pologne.”—Nadija, sín Kharkiv, Ukraine.

Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó nǔ élɔ́ lɛ́ jí:

•  Étɛ́ lɛ́ ka zɔ́n tawun bɔ mɛ gěgé ɖo bibɛtɛn ba wɛ mɔ̌?

•  Fítɛ́ bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ ka sixú mɔ nukúnɖíɖó ɖe?

•  Biblu ka sixú d’alɔ bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ ɖo égbé a?

 Étɛ́ lɛ́ ka zɔ́n tawun bɔ mɛ gěgé ɖo bibɛtɛn ba wɛ mɔ̌?

 Ahwan e Russie tɔ́n Ukraine é wɛ zɔ́n bɔ mɛ gěgé ɖo bibɛtɛn ba wɛ. É ɖo mɔ̌ có, Biblu ɖe hwɛjijɔ tají ɖěvo e wú mɛ gěgé nɔ ba bibɛtɛn lɛ́ é xlɛ́:

•   Acɛkpikpa gbɛtɔ́ tɔn e gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ lɛ́ é nɔ kpé wú bo nɔ sú hudó gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn sín do ǎ. Acɛkpikpa lɛ́ nɔ zán acɛ e yě ɖó é dó dó ya nú gbɛtɔ́ lɛ́ bo nɔ lɛ́ wa nǔ dó yě wú hwɛhwɛ.—Nǔnywɛ́tɔ́xó 4:1; 8:9.

•   Satáan Awǒvi, “axɔ́sú gbɛ élɔ́ tɔn” nɔ wa nǔ dó gbɛtɔ́ lɛ́ wú sɔmɔ̌ bɔ Biblu ɖɔ: “Gbɛ ɔ bǐ . . . ɖo Mɛ nyanya ɔ sín acɛ mɛ.”—Jaan 14:30; 1 Jaan 5:19.

•   Gɔ́ nú wǔvɛ́ ɖěɖěe mɔ wɛ gbɛtɔ́ lɛ́ ko ɖe sín xwe kanweko mɔ̌kpán ɖíe lɛ́ é ɔ, mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo hwenu ɖé bɔ Biblu ko ɖɔ xó d’é wú ɖ’ayǐ, bo ɖɔ: “Hwenu vɛ́ wǔ lɛ́ ná tíin ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ.” (2 Timɔtée 3:1) Nǔ élɔ́ lɛ́ wɛ ná tíin ɖo hwe énɛ́ lɛ́ nu: ahwan, adla lɛ́, nǔɖuɖu hwe dó mɛ kpó jɛmɛjí lɛ́ kpó. Nǔ énɛ́ lɛ́ wɛ nɔ zɔ́n bɔ mɛ lɛ́ nɔ hɔn dó ta yětɔn jí.—Luki 21:10, 11.

 Fítɛ́ bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ ka sixú mɔ nukúnɖíɖó ɖe?

 Biblu xlɛ́ ɖɔ Gbɛɖótɔ́ mǐtɔn Jehovah b yí wǎn nú bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ kpó mɛ ɖěɖěe ɖó ná hɔn jó xwé yětɔn lɛ́ dó lɛ́ é kpó bo nɔ lɛ́ se wǔvɛ́ xá yě. (Sɛ́nflínmɛ 10:18) É d’akpá ɖɔ émí ná gbɔn acɛkpikpa jǐxwé tɔn émítɔn e è nɔ ylɔ́ ɖɔ Axɔ́súɖuto Mawu tɔn é gblamɛ dó ɖe ɖɛ tagba bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ tɔn lɛ́. Axɔ́súɖuto énɛ́ ná ɖyɔ́ acɛkpikpa gbɛtɔ́ tɔn lɛ́. (Daniyɛ́li 2:44; Matíe 6:10) Jehovah ná zán Axɔ́súɖuto tɔn dó sú kún dó nú Satáan Awǒvi. (Hlɔ̌manu lɛ́ 16:20) Axɔ́súɖuto énɛ́ ná kpa acɛ gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ, bo ná sú kún dó nú kínklán ɖěɖěe dogbó to tɔn lɛ́ dɔn wá lɛ́ é. Gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ ná húzú xwédo e ɖo bǔ gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ é ɖé. Mɛ ɖěbǔ sɔ́ ná hɔn jó xwé tɔn dó ǎ, ɖó Biblu d’akpá ɖɔ: “Mɛ ɖokpó ɖokpó ná vo ɖo vǐwuntín tɔn kpó fígitín tɔn kpó sá, bɔ mɛ ɖěbǔ sɔ́ ná ɖe bo ná gba ayi dó nú yě ǎ. Xó e Mawu Mavɔmavɔ Nǔbǐwúkpétɔ́ ɔ ɖɔ ɔ nɛ́.”—Micée 4:4.

 Axɔ́súɖuto Mawu tɔn kɛ́ɖɛ́ jɛ́n sixú bló bɔ bibɛtɛn e ba wɛ mɛ gěgé nɔ ɖe bɔ mǐ nɔ mɔ din é sɔ́ ná tíin gbeɖé ǎ. Jehovah ná zán Axɔ́súɖuto tɔn dó ɖó nǔ tagba ɖěɖěe nɔ zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ húzú bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ é nu. Tagba lɛ́ ɖě ɖíe:

•   Ahwan. “[Jehovah] wɛ sú ahwan kún dó.” (Ðɛhan 46:10) Nú a ná mɔ nǔ jɛ lěe Mawu ná sú ahwan kún dó gbɔn é wú hǔn, xa xóta “Nɛ̌ fífá ka ná wá ayǐkúngban jí gbɔn?”

•   Yadónúmɛ kpó dǎkaxixo kpó. “[Jehovah] ná yí yě sín mɛ e nɔ kpa acɛ gannaganna lɛ́ kpó dǎkaxotɔ́ lɛ́ kpó sí.” (Ðɛhan 72:14) Nú a ná mɔ nukúnnú jɛ lěe gbɛtɔ́ lɛ́ sixú húzú linlin nyanya e yě ko ɖó sín hwenu línlín ɖíe é gbɔn é wú hǔn, xa xóta ɖěbɔdóɖěwú “Ðu ɖo wǎngbɛ́númɛ jí.”

•   Ya. “[Jehovah] ná hwlɛ́n wamamɔnɔ e ɖo xó sú wɛ ɔ.” (Ðɛhan 72:12) Nú a ná mɔ nukúnnú jɛ lěe Mawu ná ɖe ɖɛ nǔ e wú yajiji sín é gbɔn é wú hǔn, xa xóta “É ka nyɔ́ bló ɖɔ tuto akwɛ́ mimɔ tɔn e sɔgbe é ɖé ní tíin a?”

•   Nǔɖuɖu hwe dó mɛ. “Ji ní jɛ ɖo to ɔ mɛ káká bo túnflá.” (Ðɛhan 72:16) Nú a ná mɔ nǔ jɛ lěe Mawu ná bló gbɔn bɔ nǔɖuɖu ma sɔ́ ná hwedó mɛ ɖěbǔ ǎ é wú hǔn, xa xóta “Plus jamais la faim dans le monde?”

 Biblu ka sixú d’alɔ bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ ɖo égbé a?

 Ganjí. Nǔgbó wɛ ɖɔ Biblu ná nukúnɖíɖó ɖejidéwú ɖé bibɛtɛnbatɔ́ lɛ́ dó sɔgúdo wú, amɔ̌, é sixú lɛ́ d’alɔ yě ɖo wǔvɛ́ ɖěɖěe ɖí xwi xá wɛ yě ɖe din lɛ́ é mɛ.

 Nǔgbódodó Biblu tɔn: “Ado ma hu mi dó nǔ ɖěbǔ wú ó; loɔ, mi ɖo ninɔmɛ ɖěbǔ mɛ hǔn, mi ní nɔ sɔ́ kúdónúmɛ sín ayixa dó xo ɖɛ, bo byɔ́ nǔ e hudó mi lɛ́ Mawu. Énɛ́ ɔ, fífá Mawu tɔn e hú gǎn nukúnnúmɔjɛnǔmɛ gbɛtɔ́ tɔn bǐ ɔ ná bló ayixa mitɔn kpódó linlin mitɔn lɛ́ kpó ɖó.”—Filípunu lɛ́ 4:6, 7.

 Tínmɛ tɔn: A ná bo wá mɔ hwiɖée ɖo ninɔmɛ ɖěbǔ mɛ hǔn, nɔ byɔ̌ Mawu ɖɔ é ní ná we fífá ayi mɛ tɔn. Kpɔ́n xóta “Philippiens 4:6, 7: ‘Ne vous inquiétez de rien’”