Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MUYORHE EYI MUMENYERE EBILI BYABA!

Ebibazo bya Barefijiye—Emiliyoni y’Abantu Bali Babunga omu Ukraine

Ebibazo bya Barefijiye—Emiliyoni y’Abantu Bali Babunga omu Ukraine

 Omu Siku 24, Mwezi gwa 2, 2022 e Russie yarhera e Ukraine, charhuma akalamo ka bantu kamama kaba omu buhanya omu kuntu byabahema balibirhe juba-juba. a

 “Amabombe maliri mabasha. Byalikomere omu kuntu ntenji gurhe nakabiderha. Rhwayunvirhe oku hali e train z’okulibisya abantu, rhwabona oku nerhu rhugende. Byalihemere rhuleke byoshi. Kasakoshi k’oku mugongo konyine k’omuntu aliri alibirhana. Rhwarhola amadokima, amafumu, amenji, n’empamba ngeke hoshaho. Rhwaleka byoshi n’okulibirhira ahe train enasika eyi banali bashurha amabombe.”—Nataliia, we Kharkiv, Ukraine.

 “Kugera ahabyahwanzizaga, rhurhaliri rhwawaza oku kweri haba evita. Naliri nayunva amabombe yi makungula omu zindi ngambo z’evile, n’amadirisha manachishaganya. Nabona oku nani ngende. Nalibirhana orhuntu rhutyuli rhw’akamaro rhonyine. Narhengaga ah’ambuga zaliri s’ebiri z’esezi, narhola e train y’okuja e Lviv, naho naja omu bisi ye Poland.”—Nadija, we Kharkiv, Ukraine.

Ebili mu gunola mwazi

 Kanuni bichi bilerhere ebila bibazo byoshi by’okubunga?

 Ebibazo by’okubunga omu Ukraine byarhonderaga emango e Russie erherabo. Aliko, Ebiblia eyerekene ebindi byago bikulu bilerhere ebila bibazo byoshi by’okubunga:

  •   Oburhegesi bw’abantu b’omu gulu lyoshi bwagambirwe kulerhera abantu ebi bakenere omu kalamo. Abali barhegeka bazigana kukolesa oburhwali bwabo omu kubabaza abandi.—Muhubiri 4:1; 8:9.

  •   Shetani Ibilisi, “omurhegesi w’egulu,” ali ahira abantu mw’ amashumi mabi omu kuntu Ebiblia ederhere mpu: “Egulu lyoshi lili omu buhashe bw’olala mubi.”—Yohana 14:30; 1 Yohana 5:19.

  •   Olekere ebibazo byoshi byamashurha abantu omu magana m’emyaka mamagera, rhumenyere oku rhulamire omu chihe Ebiblia yabaga yaderaha mpu: “Omu siku zizinda nji haba ebihe bidarhi bikomere okubilembera.” (2 Timoteo 3:1) Oku bwindi, echakayerekene ezola siku zizinda; makabere mavita, ebinjira, echibula ch’ebilyo, amalwala m’okuyahukira; n’ebyola byoshi byanarhuma abantu babunga banaleka enju zabo.—Luka 21:10, 11.

 Ngahe barefijiye bakakula obunihire?

 Ebiblia eyerekene oku Omulemi werhu Yehova, b ali Mungu ojira obuzigire n’akasisi ku barefijiye n’abantu balibirhire n’okuleka enju zabo. (Kumbukumbu la Torati 10:18) Alaganyize oku amala ebibazo bya barefijiye kugerera oburhegesi bw’embingu, buyirikirwe Bwami bwa Mungu. Nji bwagombola oburhegesi bw’abantu. (Danieli 2:44; Matayo 6:10) Yehova nj’akolesa Obwami bwage omu kushahula Shetani Ibilisi. (Waroma 16:20) Obola Bwami nji bwarhegeka egulu lyoshi, bwanamala akavulindi kalerherwe n’emipaka y’ebihugo abantu bahirireho. Abantu boshi nji baba mu mulala muguma g’omu gulu lyoshi. Ntaye nji wachilibirha akaleka ahamwage, bulala Ebiblia elaganyize: “Buli muntu nji ayikala omu shi w’omurhi gwage g’omuzabibu n’og’omutini, na ntaye nji wabarhinga, bulala obunu bwa Yehova w’oburungu bwabiderhere.”—Mika 4:4.

 Obwami bwa Mungu bonyine bwakamamala loshi-loshi ebibazo by’okubunga rhuli rhwabona zene. Yehova nj’akolesa Obwami bwage omu kumala ebyago byoshi bili byarhuma abantu bababunga banahinduka barefijiye. Rhurhole mifano migeke:

 Ebiblia yakarhabala barefijiye zene si?

 Nechi. Olekere okuha ba refijiye obunihire bwinja bw’amango mayinjire, kandi Ebiblia yakabarhabala bagale kulwisa ebibazo bali bahurana na mu mano mango.

 Akanuni ke Biblia: “Echinganyi chinachizera byoshi byanaderherwe, aliko omuntu mwikenzi analolereza buli ntambu yage.”—Mezali 14:15.

 K’okuderha: Obe wawaza oku hali zikomere n’obuhanya bwakakuhikira na gurhe wakalwisa omu kuchilanga. Ochilange ababandi bakahigirira kujira barefijiye kubi ahabahandire, bulala bayinji oku barhakoomere banaherhe obuba.

 Akanuni ke Biblia: “Che chirhumire, rhukagwarha ebilyo, n’emyambaro, rhwatosheka n’ebyo.”—1 Timoteo 6:8.

 K’okuderha: Orhahanzaga waseza obwenge bwawe oku bintu by’omubiri. Okayinja watosheka n’ebintu bili bya ngombwa y’omuntu alama, wagwarha obusime bwenene.

 Akanuni ke Biblia: “Bobuno, byoshi mwakasima abantu babajirirage, nenyu mukwanene mubajirirebyo.”—Matayo 7:12.

 K’okuderha: Obe muntu w’okulembera onabe mwinja. Ezila ngeso zarhuma abantu b’ahawabungiire bakukenga n’okukuyemera.

 Akanuni ke Biblia: “Ntaye mugalulirage obubi oku bwindi.”—Waroma 12:17.

 K’okuderha: Orhayemeraga oburhe bwarhuma walonza kuchiholera amango bamakukolera kubi. Okujira ntyo kwaja kwahira obwizi k’obunokozi.

 Akanuni ke Biblia: “Omu bintu byoshi, injira emisi kugerera olala onampa emisi.”—Wafilipi 4:13.

 K’okuderha: Ohire Mungu embere omu kalamo kawe onayinje wamusalira. Akakuha emisi y’okugala kulwisa.

 Akanuni ke Biblia: “Ntacho chishibage chabalaza, s’omu bintu byoshi, kugerera esala n’okusengerera haguma n’okuderha koko, mumenyese Mungu ebimuhunire; n’omurhula gwa Mungu guchubukire byoshi omuntu akagala kuyunva gwalanga emirhima yenyu n’enkengero zenyu.”—Wafilipi 4:6, 7.

 K’okuderha: Oheme Mungu akuhe omurhula omu bwenge n’omu murhima chiro wahurana ebibazo bili gurhe. Olole omwazi “Wafilipi 4:6, 7—‘Msihangaike Kuhusiana na Jambo Lolote.’” (Wafilipi 4:6, 7—Ntacho Chishibage Chabalaza)

a Lusiku luguma lonyine e Russie emalire kurhera e Ukraine, Haut-Commissariat des Nations Unies Pour les Refugiés (UNHCR) yaderha oku ehali elila vita lyalerhere ye yamaba chintu ch’oburhanzi bihemere okurhanga kulwisa. Mu siku 12 zonyine bantu barhalukire miliyoni ebiri balibirha omu Ukraine n’okubungira omu bihugo bya hofi-hofi, n’abandi bahikire ku muliyoni muguma babungira omu mandi maeneo me Ukraine.

b Yehova lye zino lya Mungu kanuni. (Zaburi 83:18) Olole omwazi “Yehova ni Nani?” (Yehova ye Nde?)