Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

KALENI OUPAFI!

Ovanhu eemiliyona ova ka ninga eenhauki eshi va tauka mo muUkraine

Ovanhu eemiliyona ova ka ninga eenhauki eshi va tauka mo muUkraine

 Etangakwaita laRussia ola li la ponokela Ukraine mo 24 Februali 2022. Osho osha ningifa onghalo i kale ya kwata moiti, nosha fininika ovanhu eemiliyona va fiye po oshilongo diva ngaashi tashi dulika omolwomakuyunguto oo. a

 Nataliia, wokoKharkiv Ukraine, okwa ti: “Otwa li twa hatu umbwa eeboma neeholo. Otwa li twa tila neenghono noitatu dulu okuhokolola nghee twa li tu udite. Eshi twa uda kutya ope na omashina okolutenda taa tutu ovanhu, otwa li twa tokola okuya. Oinima ihapu otwa li twe i fiya po, notwa li ashike twa ya nondjato inini. Otwa li ashike twa ya nomaufemba, omiti, omeva nosho yo oushikepengeyo. Otwa li twa fiya po keshe shimwe, ndele hatu i koshitaashi yeshina lokolutenda, nonande eeboma oda li tadi umbwa.”

 Nadija, wokoKharkiv Ukraine, okwa ti: “Katwa li tu shii ngeenge oita otai hovela fiyo osheshi twe ke shi mona. Otwa li twa uda omitopelo keembinga dimwe dodoolopa, nomakende okwa li tae linyenge. Onda li nda tokola okuya, nda ya ashike noinima oyo ya fimanenena. Meumbo onda dja mo po 8 yongula, handi kwata eshina lokolutenda fiyo okoLviv, opo nee onda ka kwata obesa fiyo okoPoland.”

Moshitukulwa eshi ohatu ka kundafana kutya

 Oshike lela hashi ningifa ovanhu va kale eenhauki?

 Ovanhu vomoUkraine ova ka ninga eenhauki omolwomakuyunguto oo a etifwa po ketangakwaita laRussia. Ashike Ombiibeli oya popya moule oinima oyo hai ningifa ovanhu va kale eenhauki:

  •   Omapangelo opanhu mounyuni aushe okwa nyengwa okuwanifa po eemhumbwe dovanhu. Vahapu ovo ve na eenghonopangelo ohava fininikile ovanhu kongudi. — Omuudifi 4:1; 8:9.

  •   Satana Ondiaboli, “omupangeli wounyuni ou,” ota nwefa mo nai ovanhu, nomolwaashi Ombiibeli ya ti: “Ounyuni aushe ou li mepangelo lomunawii.” — Johannes 14:30; 1 Johannes 5:19.

  •   Kakele komaupyakadi oo a kala a taalelwa kovanhu omido omafele, fye otu li pefimbo olo Ombiibeli ya xunganeka, eshi ya ti: “Momafiku axuuninwa otapa ka kala omafimbo madjuu okukaliwa muo.” (2 Timoteus 3:1) Omafiku oo tu li muo otaa didilikifwa mo unene koita, koiponga yopaushitwe, kondjala nosho yo komikifi dolutapo. Oiningwanima oyo oya ningifa vahapu va fiye po omaumbo avo. — Lukas 21:10, 11.

 Openi eenhauki tadi dulu okumona eteelelo?

 Ombiibeli otai ulike kutya Omushiti wetu, Jehova, b oKalunga omunahole noha etele eenhauki onghenda naavo va fiya po omaumbo avo. (Deuteronomion 10:18) Okwa udaneka oku ka xulifa po omaupyakadi oo a taalelwa keenhauki okupitila mepangelo laye lomeulu, Ouhamba waKalunga, eshi tau ka pingena po omapangelo opanhu. (Daniel 2:44; Mateus 6:10) Jehova ota ka longifa Ouhamba waye, opo a hanaune po Satana Ondiaboli. (Ovaroma 16:20) Ouhamba oo otau ka pangela mounyuni aushe notau ka xulifa po outondwe oo wa etifwa po keengaba doilongo. Ovanhu aveshe otava ka kala va hangana kombada yedu alishe. Kape na vali oo ta ka fiya po eumbo laye, molwaashi Ombiibeli oya udaneka ya ti: “Ndelenee otava ka kala omutumba, keshe umwe, momudile womuviinyu waye nowomukwiyu waye, ndele kape na ou te va tilifa. Osheshi okanya kOmwene womatanga ovakwaita ke shi tya.” — Mika 4:4.

 Ouhamba waKalunga oo ashike ekandulepo tali kalelele lomaupyakadi oo a taalelwa keenhauki kunena. Jehova ota ka longifa Ouhamba waye, opo u kandule po omaupyakadi aeshe oo haa fininike ovanhu va ninge eenhauki. Natu ka taleni koihopaenenwa imwe:

  •   Oita. Jehova ‘ota ka xulifa po oita.’ (Epsalme 46:9) Opo u mone nghee Kalunga ta ka xulifa po omakuyunguto, lesha oshitukulwa “Peace on Earth—How Will It Come? [Ombili otai ke uya ngahelipi kombada yedu?]”

  •   Omafininiko nelongifo leenghono. Jehova ‘ota ka kulila eenhauki momafininiko nomomalwifo,’ ile tu tye kelongifo leenghono. (Epsalme 72:14) Opo u mone nghee ovanhu tava ka lundulula oikala yavo ii, lesha oitukulwa ya pambafana i na oshipalanyole “Nghee hatu dulu okweefa po outondwe.”

  •   Oluhepo. Jehova ‘ota ka xupifa epongo eli tali kuu onghuwo li kwafwe.’ (Epsalme 72:12) Opo u mone nghee Kalunga ta ka xulifa po oluhepo, lesha oshitukulwa “Is a Fair Economic System Possible? [Mbela otashi shiiva ngoo keshe umwe a kale e na ouxupilo u li nawa?]”

  •   Ondjala. “Moshilongo namu kale oshishipo shoilya.” (Epsalme 72:16) Opo u mone nghee Kalunga ta ka palula ovanhu aveshe, lesha oshitukulwa “A World Without Hunger?[Mbela mounyuni otamu ka kala ngoo muhe na ondjala?]”

 Mbela Ombiibeli otai dulu okukwafela eenhauki kunena?

 Heeno. Kakele keteelelo litunhula olo eenhauki di na, Ombiibeli otai dulu oku di kwafela nghee tadi dulu okuungaunga nomaupyakadi oo da taalela paife.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Omushima ta itavele ondjovo keshe, ndelenee omunamayele ta diinine eenghatu daye.” — Omayeletumbulo 14:15.

 Sha hala kutya: Diladila shi na sha neenghalo da nyika oshiponga odo tadi dulu okuholoka po, nanghee to dulu okuliamena. Kala wa lungamena ovalongi vowii, ovo tava dulu okukengelela eenhauki, molwaashi ove shii kutya otadi kongo eameno.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Ngeenge otu na oikulya noikutu, natu kale twa wanenwa koinima oyo.” — 1 Timoteus 6:8.

 Sha hala kutya: Henuka okukala to lipula shi na sha noinima yopamaliko. Ngeenge owa kala wa wanenwa koipumbiwa yakeshe fiku, oto ka kala wa hafa.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Ndele keshe osho mwa hala ovanhu ve mu ningile, osho mu va ningila yo.” — Mateus 7:12.

 Sha hala kutya: Kala omulididimiki nomunanghenda. Ngeenge owa kala u na omaukwatya oo, ovanhu voposhitukulwa opo mu li otava ka kala ve ku fimaneka noku ku tambula ko.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Inamu alulila omunhu owii.” — Ovaroma 12:17.

 Sha hala kutya: Ino efa ehandu li ku tete ko, ngeenge to ungaungiwa naave nai. Osho otashi ka naipika ashike onghalo.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Ohandi dulu okufinda onghalo keshe omolwaau ta pe nge eenghono.” — Ovafilippi 4:13.

 Sha hala kutya: Kala wa pitifa komesho oinima yopamhepo nokukala ho ilikana kuKalunga. Ote ke ku kwafela u dule okulididimika.

 Efinamhango lopaMbiibeli: “Inamu kala mu na oshisho shasha, ndele oisho yeni aishe i shiivifileni Kalunga momailikano, nokwiindila mwa mana mo nokupandula. Opo nee ombili yaKalunga oyo i dule eendunge adishe otai ka amena omitima nomadiladilo eni.” — Ovafilippi 4:6, 7.

 Sha hala kutya: Monghalo keshe omo to ke lihanga, pula Kalunga e ku pe ombili yopamadiladilo nosho yo omutima wa ngungumana. Tala oshitukulwa “Philippians 4:6, 7—‘Do Not Be Anxious About Anything.’ [Ovafilippi 4:6, 7 — ‘Inamu kala mu na oshisho shasha.’]”

a Konima eshi Russia a ponokela Ukraine, o-United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) oya ti kutya onghalo oyo oya li idjuu neenghono, molwaashi Ovaukraine ova li va pumbwa ekwafo lopaulumomumbwe. Moule ashike womafiku 12, ovanhu ve dulife peemiliyona mbali ova fiya po Ukraine nova ka ninga eenhauki poushiindalongo, ofimbo emiliyona limwe la tembukila koitukulwa imwe moshilongo osho tuu osho.

b Jehova olo edina laKalunga. (Epsalme 83:18, NW) Tala oshitukulwa “Who Is Jehovah? [Jehova oye lyelye?]