KESHAI’NKA KUKESHA!

Bulefije—Bantu Bavule Abanyema mu Ikrene

VUMIJA MU

Basola ba mu Rusi bashilwile kutamba Ikrene bulwi mu mafuku 24 Kweji 2, 2022, ne kino kyatūdile basivile mu kyaka pobadi banyema. a

“Kwadi mabombe ne bintu bitudika. Byadi bizakaja mu muswelo onkibwanyapo ne kwimushintulwila. Potwaivwene amba kudi makudiye āya kusela bantu, netu twakwata butyibi bwa kwenda nao. Muntu ne muntu wadi unenwe komeka tubintu enka mu kasakoshi ka pa nyuma. Twadi tubwanya kusela enka mikanda, malawa, mema, ne twakudya twa nsakusaku. Twashile byonso ketunyemena ku kudiye papo mabombe alakata.”—Nataliia, wa ku Kharkiv, mu Ikrene.

“Ketwadipo tulanga’mba kusa kwikala divita. Ino naivwana bintu bitudika mu kibundi, madidisha nao keatetema. Nanena’mba i biyampe nyeme, ko kusela nasela’tu enka tubintu tutyetye twa mvubu. Natalukile lubanga ma 8:00, nakakanda kudiye yenda ku Lviv, kupwa nakanda motoka wenda ku Polonye.”—Nadija, wa ku Kharkiv, mu Ikrene.

Bidi mu kino kishinte

I bika bine bilengeja bantu bekale ke balefije?

Bantu ba mu Ikrene baikele ke balefije mwanda wa basola ba mu Rusi baile kwibatamba. Inoko Bible ulombola nsulo mine ilengeja bantu bekale ke balefije:

Maludiki a bantu i makomenwe kupa bantu byobasakilwa. Ino engidijanga lupusa lwao mwanda wa kususula bantu.—Musapudi 4:1; 8:9.
Satana Dyabola, “mulopwe wa ino ntanda,” udi na lupusa lubi pa bantu, o mwanda Bible unena’mba: “Ntanda yonsololo idi mu lupusa lwa yewa mubi.”—Yoano 14:30; 1 Yoano 5:19.
Kutentekela pa makambakano ekonda nao bantu pano ke myaka tutwa na tutwa, tudi kadi mu kitatyi kyālaile Bible amba: “Mu mafuku a mfulo kukekalanga bitatyi bya makambakano bikomo ne mwa kulongela.” (2 Temote 3:1) Ne kadi, ano mafuku a mfulo adi afwaninwe kuyukena ku mavita, bimpengele bya kipangila, bipupo bya nzala, ne bipupo bya misongo—bine bilengejanga bantu banyeme kwabo.—Luka 21:10, 11.

I kwepi kubwanya balefije kutana busengi?

Bible ulombola’mba Yehova, b Umpangi wetu, i Leza wa buswe ne wivwanina balefije lusa ne boba bonso banyemene kwabo. (Kupituluka mu Bijila 10:18) I mulaye kupwija myanda ya balefije kupityila ku umbikalo wandi wa mūlu witwa bu Bulopwe bwa Leza, bwine bukapingakena imbikalo ya bantu. (Danyele 2:44; Mateo 6:10) Yehova usa kwingidija Bulopwe bwandi mwanda wa kutalula’ko Satana Dyabola. (Bene Loma 16:20) Buno Bulopwe bo bukaludika ntanda yonso ne kutalula’ko mikalo iketelwe nayo matanda mine ikalañanya bantu. Mu buno Bulopwe, bantu bonso bakekala mu kisaka kimo ntanda yonso. I kutupu kadi muntu ukanyema kwandi, mwanda Bible i mulaye amba: “Bakashikata, muntu ne muntu munshi mwa muñanza wandi ne munshi mwa kikuyu kyandi, i kutupu muntu nansha umo ukebakwatyija moyo, mwanda kyakanwa kya Yehova wa bibumbo kibesambe’kyo.”—Mika 4:4.

I enka Bulopwe bwa Leza kete bubwanya kupwija lonso myanda ya bulefije idi’ko dyalelo’i. Yehova usa kwingidija Bulopwe bwandi mwanda wa kutalula’ko makambakano onso alengeja bantu bekale ke balefije. Tala bino bimfwa:

Mavita. “[Yehova] wafudija mavita konsokonso pano pa ntanda.” (Ñimbo ya Mitōto 46:9) Shi usaka kuyuka mukapwijija Leza ñuma ya bantu, tala kishinte kinena’mba, “Ndoe Pano pa Ntanda—Ikekala’po Namani?”
Malwa ne lūma. “[Yehova] ukebakūlanga ku malwa ne ku lūma.” (Ñimbo ya Mitōto 72:14) Pa kuyuka muswelo ubwanya muntu kushinta bibidiji byadi bimumunine, tala bishinte bidi mu mutwe wa mwanda unena’mba, “Le Mushikwa Ukapwa Namani?”
Bulanda. “[Yehova] ukakūlanga mulanda wabija bukwashi.” (Ñimbo ya Mitōto 72:12) Pa kuyuka muswelo usa kutalula’ko Leza bintu bilengeja bulanda, tanga kishinte kinena’mba, “Le Bibwanika Kupwa Bukondame mu Myanda ya Misokwe?”
Bipupo bya nzala. “Kukekalanga miseke mivule pa ntanda.” (Ñimbo ya Mitōto 72:16) Pa kuyuka byobya bikalonga Leza pa kusaka’mba muntu ne muntu kakifwa nzala, tanga kishinte “Plus jamais la faim dans le monde?”

Lelo Bible ubwanya kukwasha balefije dyalelo?

En-en, ubwanya. Kutentekela pa lukulupilo lwa būmi bwa kumeso Bible lwapa balefije, wibakwashanga tamba’nka pano mwa kulwila na makambakano obekonda nao.

Musoñanya wa mu Bible: “Muntu mwendalale witabijanga binenwa byonso, ino mukosoke ulangulukilanga pa matabula onso.”—Nkindi 14:15.

Ko kunena’mba: Langulukila pa myanda ibwanya kulupuka kwenu ne mobwanya kwikingila. Jingulula mwa kuyukila batumbula babwanya kumwena mu tuvutakanya mwanda wa kususula balefije komwanyemena’kwa.

Musoñanya wa mu Bible: “Shi tudi na byakudya ne bya kuvwala, tukasangela bino bintu.”—1 Temote 6:8.

Ko kunena’mba: Kokata mutyima pa bintu bya ku ngitu. Shi usangele bintu byondi nabyo, nabya ukekala na nsangaji.

Musoñanya wa mu Bible: “Bintu byonso byomusaka bantu bemulongele, banwe nenu mufwaninwe kwibalongela’byo.”—Mateo 7:12.

Ko kunena’mba: Ikala na kitūkijetyima ne kanye. Mwanda ino ngikadila ikalengeja bantu bakulēmeke ne kukutundaila biyampe.

Musoñanya wa mu Bible: “Kemwakyalwijai muntu kibi ku kibi.”—Bene Loma 12:17.

Ko kunena’mba: Kokaleka bulobo bukulengeje waluje kinongo shi abakusanshija. Mwanda kulonga namino kukabipija’tu myanda.

Musoñanya wa mu Bible: “Mu byonsololo ngidi na bukomo kupityila kudi yewa unkomeja.”—Bene Fidipai 4:13.

Ko kunena’mba: Tūla Leza pa kifuko kibajinji mu būmi bobe kadi lombela nyeke kwadi. Nandi ukakupa bukomo bwa kūminina.

Musoñanya wa mu Bible: “Kemwakizumbijai mityima pa kintu nansha kimo, inoko mu byonso, yukijai Leza byomulomba mu milombelo ne kuzenza pamo ne kufwija’ko; kadi ndoe ya Leza itabukile ñeni yonso ikalama mityima yenu ne mifwatakanyo yenu.”—Bene Fidipai 4:6, 7.

Ko kunena’mba: Lomba Leza akupe ndoe ya mutyima mu ngikadilo yonso ikutana. Tala kishinte kinena’mba, “Philippiens 4:6, 7 : ‘Ne vous inquiétez de rien.’”

a Difuku dilondakena dyodya dyaanjile butambañani, Kitango kya Ntanda Yonso Kikwasha Balefije (UNHCR) kyatelele kano kavutakanya bu mwanda ufwaninwe kutalwa bukidibukidi. Mu mafuku 12 kete, bantu midiyo ibidi ne kupita batambile mu Ikrene banyemena mu matanda a pabwipi, papo bantu bakwabo mudiyo umo banyemena mu bifuko bikwabo bya mu Ikrene monka.

b Yehova i dijina dya Leza. (Ñimbo ya Mitōto 83:18) Tala kishinte kinena’mba, “Le Yehova I Ani?”