Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

NUSHALE BATABALE!

Ntatu ya bena tshimuangi​—Bantu miliyo ya bungi badi banyema mu Ukraine

Ntatu ya bena tshimuangi​—Bantu miliyo ya bungi badi banyema mu Ukraine

 Majinda a ditunga dia Russie mmabuele ne mvita mu ditunga dia Ukraine mu dia 24/2/2022. Nansha mudi benamu baye midia nkala bua ndululu idimu, mbapete ntatu ya bungi. a

 Natalia (wa mu tshimenga tshia Kharkiv mu Ukraine) udi wamba ne: “Bavua benda bela bombe, batuta ne bingoma binene. Ndi mpanga ne mua kunumvuija muvua nsombelu au wenza buôwa. Diakamue pakatuambilabu ne: kuvua tuwulu tuvua tuambula bantu tuya nabu muaba mukuabu, tuetu kumuangala. Biakudia bietu bionso bivua biela mu tubuta tukese tuvua yonso wa kutudi muambule panyima. Tuvua ne mushindu wa kuangata anu imue mikanda, manga, mâyi, ne biakudia bia bipepele. Tudi bashiye bintu bietu bikuabu bionso, tuetu kuya mu gare wa kawulu, bu muvuabu benda bela bombe.”

 Nadiia (wa mu tshimenga tshia Kharkiv mu Ukraine) udi pende wamba ne: “Too ne mu munite wa ndekelu, tuvua tudiambila ne: kakuakuenzeka mvita to. Kadi katupa aka, ngakumvua batuta bingoma binene mu imue miaba ya mu tshimenga, fenetre yetu ivua yenda inyukuka bua bukole buvua nabu bingoma bivua bidila. Meme kupatuka, kuangata anu bintu bia mushinga wa bungi. Ngakamuangala kumbelu mu 8:00 wa mu dinda. Meme kuanji kuangata kawulu kuya mu tshimenga tshia Lviv, pashishe kulua kuangata bise, kulua munu mu ditunga dia Pologne.”

Mu tshiena-bualu etshi:

 Ntshinyi menemene tshidi tshikebesha ntatu ya bena tshimuangi?

 Lutatu lua tshimuangi luakatuadija mu Ukraine pavua biluilu bia bena Russie bibuelamu ne mvita. Kadi Bible udi uleja malu makuabu adi akebesha ntatu idi nayi bena tshimuangi:

  •   Mbulamatadi ya bana ba bantu ya buloba bujima mmipangile bua kupesha bantu bidibu nabi dijinga. Badi bakokesha badi misangu ya bungi benza malu ne bukokeshi buabu bua kukengesha bantu.​—Muambi 4:1; 8:9.

  •   Satana Diabolo, “mukokeshi wa buloba ebu,” udi usaka bukua bantu ku dienza malu mabi. Bible udi wamba bua bualu buende ne: “Ba pa buloba bonso badi ku bukokeshi bua mubi.”​—Yone 14:30; 1 Yone 5:19.

  •   Pa kumbusha ntatu idi itatshisha bukua bantu kukadi bidimu nkama ya bungi, tukadi mu tshikondo tshikavua Bible mulaye ne: “Mu matuku a ku nshikidilu nekuikale bikondo bia malu makole bidi bikole mua kupita nabi.” (2 Timote 3:1) Kabidi, mu matuku a ku nshikidilu kuvua ne bua kuikala mianda idi ifikisha bantu ku dinyema bu mudi: mvita, bipupu, biyole bia nzala, ne bipupu bia masama.​—Luka 21:10, 11.

 Nkuepi kudi bena tshimuangi mua kupetela ditekemena?

 Bible udi uleja ne: Mufuki wetu Yehowa, b nNzambi udi munange bena tshimuangi ne bantu badi banyema bashiya nzubu yabu ne udi ubumvuila. (Dutelonome 10:18) Mmulaye ne: neajikije ntatu ya bena tshimuangi ku diambuluisha dia mbulamatadi wende wa mu diulu udibu babikila ne: Bukalenge bua Nzambi, wapingana pa muaba wa mbulamatadi ya panu. (Danyele 2:44; Matayi 6:10) Yehowa neumbushe Satana Diabolo ku diambuluisha dia Bukalenge buende. (Lomo 16:20) Bukalenge abu nebukokeshe buloba bujima, bumbusha matapuluka makebesha kudi mikalu ya matunga. Bantu bonso pa buloba bujima nebikale mu buobumue mu dîku dimue. Muntu nansha umue kakunyema kabidi kuende to, bualu Bible udi ulaya ne: “Nebasombe, muntu ne muntu muinshi mua muonji wende wa tumuma tua mvinyo ne muinshi mua mutshi wende wa mfigi, ne muntu kakubatshinyisha, bualu mukana mua Yehowa wa biluilu mmuakule.”​—Mika 4:4.

 Anu Bukalenge bua Nzambi ke budi mua kujikija ntatu idi nayi bena tshimuangi lelu eu bua kashidi. Yehowa neumbushe ntatu idi yenzeja bantu ku dikala bena tshimuangi ku diambuluisha dia Bukalenge buende. Tuakulabi bua imue ya kudiyi:

 Bible udi mua kuambuluishaku bena tshimuangi lelu eu anyi?

 Eyowa. Pa kumbusha ditekemena dishindame dia malu mimpe adi kumpala didi Bible mua kupetesha bena tshimuangi, udi mua kubambuluisha kabidi mu ntatu idibu nayi lelu.

 Dîyi dia mu Bible: “Tshitaba mvinyingu udi witaba dîyi dionso, kadi muntu mudimuke udi welangana meji a tshidia tshionso tshidiye wela.”​—Nsumuinu 14:15.

 Diumvuija: Dianjila kubabidila njiwu idi mifuane kukukuata ne mushindu uudi mua kuyepuka. Dimukila benzavi batu benda babembela bena tshimuangi padibu kabayi mu bukubi muaba muenyi udibu batudile ne bajinga kubenzela malu mabi mu buenyi buabu abu.

 Dîyi dia mu Bible: “Bituikala ne biakudia ne bia kuvuala, tusanke bua bintu ebi.”​—1 Timote 6:8, Muanda Mulenga Lelu.

 Diumvuija: Kuikadi utamba anu kuela meji a bintu bia mubidi to. Wewe wanyisha bikese bidi bimueneka bidi mua kukulama ne muoyo, newikale ne disanka dia bungi.

 Dîyi dia mu Bible: “Malu onso anudi basue bua bantu banuenzele, nudi ne bua kubenzelawu penu.”​—Matayi 7:12.

 Diumvuija: Ikala ne lutulu ne muoyo mulenga. Bikadilu ebi nebifikishe bakuabu ku dikunemeka ne dikunanga mu misoko yabu.

 Dîyi dia mu Bible: “Kanupingajidi muntu bubi ku bubi.”​—Lomo 12:17.

 Diumvuija: Kulekedi tshiji tshikusaka ku disombuelangana padi bakuabu bakuenzela malu mabi to. Neunyangakaje anu malu tshianana.

 Dîyi dia mu Bible: “Bua malu onso ndi ne bukole ku diambuluisha dia yeye udi umpesha bukole.”​—Filipoyi 4:13.

 Diumvuija: Teka Nzambi muaba wa kumpala mu malu ebe, ne wikale umulomba mu disambila. Yeye neakupe bukole bua kunanukila.

 Dîyi dia mu Bible: “Kanusamishi mutu bua tshintu nansha tshimue, kadi mu malu onso, ku diambuluisha dia disambila ne disengelela pamue ne disakidila, numanyishe Nzambi milombu yenu; ne ditalala dia Nzambi didi dipite dijingulula dionso dia malu nedilame mioyo yenu ne bieledi bienu bia meji.”​—Filipoyi 4:6, 7.

 Diumvuija: Lomba Nzambi akupeshe ditalala mu meji ne mu muoyo webe mu nsombelu kayi yonso iudi usanganyibua. Tangila tshiena-bualu tshia “Filipoyi 4:6, 7​—‘Kanusamishi mutu bua tshintu nansha tshimue.’

a Dituku diakalonda panyima pa dibuela dia biluilu abi, bulongolodi bua malu a bena tshimuangi bua Agence des Nations Unies pour les réfugiés (HCR) buakaleja ne: elu ndutatu lubi lutambe ludi lulomba kulutangila ne lukasa lua bungi. Munda mua matuku 12 patupu, bena tshimuangi bapite pa miliyo 2 bakavua bapatuke mu Ukraine banyemene mu matunga mena mutumba, bakuabu muliyo mujima bamuangale banyemene mu nseke mikuabu ya ditunga dia Ukraine.

b Yehowa ndîna menemene dia Nzambi. (Misambu 83:18) Tangila tshiena-bualu tshia “Yehowa nnganyi?