Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¡KUKX QO XQʼUQIN!

Bʼisbʼajil tuʼnju nim xjal in cheʼx klol kyibʼ: nim millón xjal o che etz oq toj tnam Ucrania

Bʼisbʼajil tuʼnju nim xjal in cheʼx klol kyibʼ: nim millón xjal o che etz oq toj tnam Ucrania

 Toj 24 te febrero te 2022, e ok tzoqpaj qe soldad te Rusia tiʼj tnam Ucrania. Tuʼn jlu, tzaj nim nya bʼaʼn kyiʼj xjal ex nim kye o che ex oq tuʼn tpaj qʼoj. a

 «E kutz tzʼaq qe bomba ex qe qʼaqʼ. Tzaj nim nxobʼile ex mintiʼ in che kanet yol wuʼne tuʼn t-xi nchikʼbʼaʼne jlu. Tej tok qbʼiʼne qa ya in che ex qʼiʼntoq xjal kyoj tren, kubʼ qximane tuʼn qikʼ bʼete. Teyele junjun qeye oʼkx jaku txi qiʼne jun tal qmochilaye de emergencia, jatumel jaku kux kanin tkyaqilju at tajbʼen qeye tuʼn qanqʼine. Oʼkx ikʼ qiʼne qe quʼje, qe qʼanbʼil, aʼ ex chʼin qwaye. Akux in che kubʼ tzʼaq bomba, kyaj qqʼoʼne tkyaqil ex o xiʼye jatumel ateʼ tren» (Natalia, de Járkov, Ucrania).

 «Toj ambʼil aju, mintiʼtoq ximen quʼne qa tuʼn ttzaj qʼoj. Xi nbʼiʼne qe bomba ex xi nbʼiʼne qa in che bʼaj pax qe ventan. Kubʼ nximane tuʼn wikʼ bʼete ex xi wiʼne junjun tiʼchaq at tajbʼen weye. A las 8 te prim in netze njaye ex in jaxe toj tren Lviv, yajxitl in jaxe toj jun bus tuʼntzun npone toj tnam Polonia» (Nadia, de Járkov).

Toj xnaqʼtzbʼil lu, kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu:

 ¿Tiquʼn in cheʼx xjal klol kyibʼ toj juntl lugar?

 Tzaj nim nya bʼaʼn toj tnam Ucrania tej kypon soldad te Rusia qʼojil tiʼj, pero in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios junjuntl tiquʼn in bʼaj jlu.

  •   Mintiʼ in kanet tumel kyuʼn gobierno tuʼn kyonin kyiʼj xjal, sino in najbʼen kyoklen kyuʼn tuʼn tok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal (Eclesiastés 4:1; 8:9).

  •   Tuʼnju a Satanás moqa Tajaw il «in kawin kyibʼaj kykyaqil xjal», in nonin kyiʼj tuʼn tbʼaj kyikʼen kywitz. Tuʼntzunju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Kykyaqil xjal twitz txʼotxʼ ateʼ tjaqʼ tipumal tajaw il» (Juan 14:30; 1 Juan 5:19).

  •   Nya oʼkx in qo anqʼin toj jun ambʼil jatumel o ten nim nya bʼaʼn, sino ax ikx atoʼ toj jun ambʼil in yolin Tyol Dios tiʼj. In tzaj tqʼamaʼn 2 Timoteo 3:1 jlu: «Tuj mankbʼil tqʼijlalil tzul nim yajbʼil». Ax ikx, in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa tuʼn ttzaj nimaq qʼoj, xitbʼil tuʼnx twitz txʼotxʼ, weʼyaj ex yabʼil kyoj bʼajsbʼil tqʼijlalil. Tuʼn jlu, ateʼ nim xjal in kyaj kytzaqpiʼn kyja (Lucas 21:10, 11).

 ¿Jatumel jaku kanet qʼuqbʼil kykʼuʼj?

 Ateʼ nim xjal in cheʼx klol kyibʼ toj juntl tnam moqa in kyaj kytzaqpiʼn kyja. Noqtzun tuʼnj, in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa kʼujlaʼn qe xjal lu tuʼn Jehová b ex qa in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj kyiʼj (Deuteronomio 10:18). In tzaj ttziyen qa kʼelel tiʼn tkyaqil nya bʼaʼn in tzaj kyiʼj xjal in cheʼx klol kyibʼ toj juntl tnam. ¿Tzeʼn kbʼantel jlu tuʼn? Kʼajbʼel Tkawbʼil tuʼn tuʼntzun tok te kyxel aj kawil ateʼ tzalu twitz Txʼotxʼ ex atz taʼ Tkawbʼil Dios toj kyaʼj (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Ax ikx, kʼajbʼel Tkawbʼil Jehová tuʼn tuʼn tkubʼ tnajsaʼn Satanás (Romanos 16:20). Kykawil Tkawbʼil Dios twitz tkyaqil Txʼotxʼ ex ktel mujbʼabʼil kyxol kykyaqil xjal. Kykyaqil xjal che okel ik tzeʼn jun familia twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Ni jun xjal kjel ttzaqpiʼn tja tuʼnju in tzaj ttziyen Tyol Dios jlu: «Kykyaqil xjal che anqʼil mintiʼtl kyxobʼil, ex teylex te junjun kʼojlal tjaqʼ t-xlekumal tqan t-uva ex tqan t-higo. Aku Qman aju Tajaw Tkyaqil in qʼmante jlu» (Miqueas 4:4).

 Oʼkx Tkawbʼil Dios jaku tzʼel qʼinte nya bʼaʼn in tzaj kyiʼj xjal in cheʼx klol kyibʼ toj juntl lugar. Kʼelel tiʼn Tkawbʼil Dios tkyaqil nya bʼaʼn in che ok weʼ xjal twitz. Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun techel:

  •   Qe qʼoj. «Ma weʼ tkyaqil qʼoj tuʼn [Dios] tuj tkyaqil twitz txʼotxʼ» (Salmo 46:9). Tuʼn tel tnikʼa tiʼj tzeʼn kbʼel naj qʼoj tuʼn Dios, jaku jaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «¿Cómo llegará a haber paz en la Tierra?».

  •   Yajbʼil ex bʼiybʼil. «Che kletel tuʼn [Dios] tuj kyqʼabʼ qeju in che yajlan kye ex tuj kyqʼabʼ qe bʼyol xjal» (Salmo 72:14). Tuʼn tel tnikʼa tiʼj tzeʼn jaku chʼexpaj kymod xjal, jaku jaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «Jaku kubʼ tiʼj ikʼbʼil quʼn».

  •   Mebʼayil moqa prowil. «A [Dios] kkolol kyiʼj qe mebʼa in che kubʼsan twitz» (Salmo 72:12). Tuʼn tel tnikʼa tiʼj tzeʼn kʼelel tiʼn Dios mebʼayil, jaku jaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «¿Es realista esperar un sistema económico justo?».

  •   Weʼyaj. «Kchmetel nim twitz triw tuj txʼotxʼ» (Salmo 72:16). Tuʼn tel tnikʼa tiʼj tiʼ kbʼantel tuʼn Dios tuʼn tten kywa kykyaqil xjal, jaku jaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «¿Un mundo sin hambre?».

 ¿Jakupe tzʼonin Tyol Dios kyiʼj qeju in cheʼx klol kyibʼ toj juntl lugar?

 Jaku. Nya oʼkx in tzaj tqʼoʼn Dios jun qʼuqbʼil kykʼuʼj qeju in cheʼx klol kyibʼ toj juntl lugar, sino ax ikx in tzaj tqʼoʼn junjun tbʼanel consej kye tuʼntzun tonin kyiʼj tuʼn kyex kywitz junjun nya bʼaʼn in che ok weʼ twitz toj ambʼil jaʼlo.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Aju xjal mintiʼ tnabʼl in xi tniman tkyaqil aju in tzaj qʼmaʼn te; atzunju xjal at tnabʼl tok tkwent tiʼj jatum in bʼet» (Proverbios 14:15).

 ¿Tiʼ t-xilen? Ximana kyiʼj nya bʼaʼn jaku tzʼok weʼya twitz ex tzeʼn jaku tzʼok t-xqʼuqin tibʼa kyiʼj. Xqʼuqink tibʼa kyiʼj eleqʼ. Mas tok kywitz eleqʼ kyiʼj xjal tzma in che pon toj lugar jatumel ateʼ. Qa in che xobʼ xjal ex qa mintiʼxix ojtzqiʼn lugar kyuʼn, in najbʼen jlu kyuʼn eleqʼ tuʼntzun kysbʼun kyiʼj.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Qa at qwa ex at qxbʼalun, qo tzalaj tiʼj jlu» (1 Timoteo 6:8).

 ¿Tiʼ t-xilen? Miʼn tzʼok tqʼoʼn twiʼya kyiʼj tiʼchaq te twitz txʼotxʼ. Mas ktzalajela qa in tzalaja kyiʼj tiʼchaq at teya.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Tkyaqilju kyajbʼile tuʼn kybʼinchante xjal kyeye, ax ikxtzun kybʼinchame kye» (Mateo 7:12).

 ¿Tiʼ t-xilen? Tenx tbʼanel tmoda ex tenx tpasensa. Qa ma tzʼoka te tbʼanel xjal, kʼonil jlu tiʼja tuʼn tok respetarina kyuʼn xjal jatumel otoq pona.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Miʼn tzʼaj kyqʼoʼne t-xel mya bʼaʼn» (Romanos 12:17).

 ¿Tiʼ t-xilen? Qa ma tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼja, miʼn tzʼaj tqʼoʼna t-xel tuʼnju mas jaku txiʼ nya bʼaʼn toj il.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Tkyaqil tiʼchaq in nikʼx wuʼne noq tuʼn wipumale in tzaj tqʼoʼn aju qʼolte ipumalj» (Filipenses 4:13, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo).

 ¿Tiʼ t-xilen? Tzʼok tilil tuʼna tuʼn tel tpaʼna ambʼil te Dios. Ex aj tnaʼna Dios, qaninxa te tuʼn ttzaj tqʼoʼn tipumala tuʼn tikʼx nya bʼaʼn tuʼna. Jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj qa kʼonil tiʼja.

 Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Mi jun tuʼn tbʼaj kykʼuʼje tiʼj; tkyaqil kymanxe te Dios tuj kynaʼj Diose; kyqaninxe te, ax ikx kyqʼonxe chjonte te. Kyjaʼtzun kqebʼil kykʼuʼje tuʼn Dios; mas maʼ t-xilen jlu twitz tkyaqil kynabʼl xjal, tuʼn jlu kʼokel kwentin kyanmiye ex kyximbʼetze» (Filipenses 4:6, 7).

 ¿Tiʼ t-xilen? Noq tiʼxku nya bʼaʼn in nok weʼya twitz, qaninxa te Dios tuʼn tchewix tanmiya ex tuʼn miʼn ttzaj bʼaj tkʼuʼja. Qʼonka twitza tiʼj xnaqʼtzbʼil «Filipenses 4:6, 7 | ‹No se inquieten por nada›».

a Tej tikʼ jun qʼij kyoklen tzoqpaj soldad tiʼj tnam Ucrania, tqʼama Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Refugiados (ACNUR) qa aju nya bʼaʼn in bʼajtoq toj tnam, atzunju mas bʼis in bʼaj toj ambʼil aju. Tej tikʼ 12 qʼij, ya otoq che ex oq mas te kabʼe millón xjal toj tnam Ucrania. Atzun juntl millón, o cheʼx klol kyibʼ toj juntl lugar tojx tnam Ucrania.

b In tzaj tqʼamaʼn Biblia qa Jehová tbʼi Dios (Isaías 42:8). Qʼonka twitza tiʼj xnaqʼtzbʼil «¿Alkye Jehová?».