Ir al contenido

Ir al índice

NÁ KUNDOO TU̱ʼVAYÓ

Ku̱a̱ʼá na̱ yiví kéena ñuu Ucrania

Ku̱a̱ʼá na̱ yiví kéena ñuu Ucrania

 Tá 24 tí febrero ña̱ ku̱i̱ya̱ 2022, na̱ soldado na̱ Rusia ni̱ki̱ʼvina Ucrania. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, na̱ yiví ki̱xáʼana xóʼvi̱nína, ta kéena país ña̱ Ucrania. a

 “Kóoyo bomba ta ndeéní káʼndiña. Ni̱yi̱ʼvíníi̱ ta ni va̱ása kúnda̱a̱-inii̱ ndáa ki̱ʼva ka̱ʼi̱n xa̱ʼa̱ña. Tá na̱kunda̱a̱-inindi̱ ña̱ ki̱xáʼana távána na̱ yiví xíʼin tú tren, saá nda̱kaxinndi̱ ña̱ ku̱ʼu̱nndi̱. Sa̱ndákoondi̱ ndiʼi ña̱ʼandi̱, saáchi iinlá mochila loʼo kuití xi̱ñuʼu ndiʼi ña̱ʼa ku̱a̱ʼa̱n xíʼinndi̱. Ta ña̱ xi̱kuchiñu ku̱ʼu̱n xíʼinndi̱ kúú, tutundi̱, ta̱tán, ti̱kui̱í xíʼin loʼo ña̱ kuxundi̱. Ta tá kóoyoníka bomba, sa̱ndákoo ndiʼindi̱ ña̱ʼandi̱ ta nda̱kiʼindi̱ ku̱a̱ʼa̱nndi̱ nu̱ú kána tú tren” (Ñá Natalia, ñá ñuu Járkov, Ucrania).

 “Va̱ása níndakanixi̱níndi̱ ña̱ kixáʼa iin guerra. Xi̱niso̱ʼi̱ ña̱ ndeéní káʼndi bomba ñuu nu̱ú íyoi̱ ta ndeéní xi̱kisin ventana. Tasaá nda̱kaxii̱n ku̱ʼi̱n, ta loʼo kuití ña̱ʼa ku̱a̱ʼa̱n xíʼi̱n. Ki̱tai̱ veʼi̱ tá ka̱a u̱na̱ xi̱ta̱a̱n tasaá nda̱ai̱ iin tren tú ku̱a̱ʼa̱n chí Lviv, tándi̱ʼi saá nda̱ai̱ inka autobús tú ku̱a̱ʼa̱n chí Polonia” (Ñá Nadia, ñá ñuu Járkov).

Nu̱ú artículo yóʼo kotoyó ña̱yóʼo:

 ¿Ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví kéena ñuuna?

 Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ki̱ʼvi na̱ soldado na̱ Rusia chí Ucrania kúú ña̱ sándoo na̱ yiví ñuu yóʼo, soo tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nkaña xíʼinyó ña̱ íyo inka xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kúu ndiʼi ña̱yóʼo.

  •   Na̱ chíñu va̱ása kúchiñuna taxina ña̱ xíniñúʼu na̱ yiví. Ta nu̱úka ña̱ chindeétáʼanna xíʼin na̱ yiví, na̱ íxandi̱va̱ʼava kúúna xíʼinna (Eclesiastés 4:1; 8:9).

  •   Ta̱ Ndi̱va̱ʼa, “ta̱ xáʼndachíñu ñuyǐví yóʼo”, chíka̱a̱ra ini na̱ yiví ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ra: “iníísaá ñuyǐví ndíka̱a̱ña ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa” (Juan 14:30; 1 Juan 5:19).

  •   Ta saátu ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ñúʼu na̱ yiví ndaʼa̱ tu̱ndóʼo, soo tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱yóʼo: “Xíniñúʼu kunda̱a̱-iniún ña̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, koo tiempo ña̱ yo̱ʼvi̱ní ta kǒo kundeé-inina xíʼinña” (2 Timoteo 3:1). Ña̱kán, ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi kúú ña̱ kooníka guerra, so̱ko, kue̱ʼe̱ xíʼin inkaka tu̱ndóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví sandákoona ñuuna (Lucas 21:10, 11).

 ¿Míí kivi ndani̱ʼína ña̱ chindeétáʼan xíʼinna?

 Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová b xínira na̱ ku̱a̱ʼa̱n koo inka ñuu, ta kúndáʼviní-inira xínirana (Deuteronomio 10:18). Ta ta̱yóʼo káʼa̱nra ña̱ keʼéra iin ña̱ va̱ʼaní xa̱ʼa̱na. ¿Ndáaña keʼéra? Kuniñúʼura Reinora ña̱ íyo chí ndiví ña̱ sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ chíñu na̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Saátu Jehová kuniñúʼura Reinora ña̱ va̱ʼa sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Romanos 16:20) Ña̱ Reino yóʼo, iníísaá nu̱ú ñuʼú yóʼo kaʼndachíñuña ta va̱ása kooka frontera ña̱ ndataʼví ñuu. Ta va̱ʼaní kutáʼan ndiʼi na̱ yiví iníísaá nu̱ú ñuʼú. Nda̱a̱ ni iinna va̱ása sandákookana veʼena, chi tu̱ʼun Ndióxi̱ káchiña: “Ta iin iinna kundoona xa̱ʼa̱ tú uva xíʼin xa̱ʼa̱ tú higo, ta kǒoka na̱ sayíʼvi miína; saáchi mií Jehová ni̱ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo” (Miqueas 4:4).

 Iinlá Reino Ndióxi̱ kúú ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼin na̱ sándakoo ñuuna tiempo vitin. Jehová kuniñúʼura Reinora ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ku̱a̱chi, chi xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi yóʼo kúú ña̱ sándakoo ku̱a̱ʼání na̱ yiví ñuuna. Ná kotoyó sava ejemplo:

  •   Guerra. “Ndióxi̱ sándiʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ku̱a̱chi” (Salmo 46:9). Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún ndáa ki̱ʼva sándiʼi-xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ndiʼi ku̱a̱chi, kaʼvi artículo ña̱ naní “¿Cómo llegará a haber paz en la Tierra?”.

  •   Ña̱ xóʼvi̱ na̱ yiví xíʼin ña̱ íxandi̱va̱ʼana xíʼinna. “[Jehová] Chindeérana ya̱ʼana nu̱ú tu̱ndóʼo á ku̱a̱chi ña̱ ndóʼona” (Salmo 72:14). Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún ña̱ kiviva nasama na̱ yiví ki̱ʼva ña̱ íyona, kaʼvi nu̱ú va̱xi ku̱a̱ʼá artículo ña̱ naní “Rompamos el ciclo del odio”.

  •   Ña̱ nda̱ʼví. “Ta̱kán [Jehová] chindeétáʼanra xíʼin na̱ nda̱ʼví, na̱ ndúkú ña̱ chindeétáʼanra xíʼinna” (Salmo 72:12). Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún ndáaña keʼé Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ña̱ ndáʼvi, kaʼvi artículo ña̱ naní “¿Es realista esperar un sistema económico justo?”.

  •   So̱ko. “Nu̱ú ñuʼú ku̱a̱ʼání ña̱ʼa koo kuxuna” (Salmo 72:16). Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún ndáaña keʼé Ndióxi̱ ña̱ va̱ása kooka so̱ko, kaʼvi artículo ña̱ naní “¿Un mundo sin hambre?”.

 ¿Á kivi chindeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼinna?

 Kiviva. Saáchi káʼa̱nña ña̱ íyo iin ña̱ va̱ʼa ndakiʼinna chí nu̱únínu, ta saátu tu̱ʼun Ndióxi̱ táxiña consejo ña̱ chindeétáʼan xíʼinna ña̱ va̱ʼa ya̱ʼana nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ íyo tiempo vitin.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Na̱ kíʼvi kándíxana ndiʼi ña̱ káʼa̱nna xíʼinna, soo na̱ ndíchi ndákani va̱ʼa xi̱nína ndáaña keʼéna” (Proverbios 14:15).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ kivi kundoʼún ta ndakanixi̱ní ndáa ki̱ʼva kundaún miíún nu̱úña. Kundaún miíún nu̱ú na̱ kui̱ʼná. Chi na̱ íxandi̱va̱ʼakana xíʼin kúú na̱ sa̱kán xáa iin ñuu. Chi kúnda̱a̱-ini na̱ kui̱ʼná yóʼo ña̱ yíʼviva iin na̱ sa̱kán ni̱xa̱a̱ iin ñuu.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Ña̱kán, nani íyo loʼo ña̱ kuxuyó xíʼin ti̱ko̱to̱yó ña̱ kundixiyó ná kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱yóʼo” (1 Timoteo 6:8).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Va̱ása kundi̱ʼi̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ koo ku̱a̱ʼání ña̱ʼún. Chi kusi̱íka-iniún tá loʼoka ña̱ʼa ná kuumiíún.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Ña̱kán, keʼéndó xíʼin inkana ndiʼi ña̱ kúni̱ndó keʼéna xíʼinndó” (Mateo 7:12).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Va̱ʼa koo iniún ta kúee koo iniún. Chi tásaá ná keʼún, ixato̱ʼóvana yóʼo ta vií ndakiʼinna yóʼo ñuu nu̱ú ni̱xa̱ún.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Tá inkana kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinndó, va̱ása keʼéndó xíʼinna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼinndó” (Romanos 12:17).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Tá ná ixandi̱va̱ʼana xíʼún, va̱ása sa̱ún xíʼinna ta va̱ása keʼún nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéna xíʼún. Chi va̱ása chindeétáʼan ña̱yóʼo xíʼún.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Kúúmiíi̱ ndee̱ ña̱ keʼíi̱ nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa chi íyo ta̱ táxi ndee̱ ndaʼíi̱ ña̱ keʼíi̱ña” (Filipenses 4:13).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Taxi ná chindeétáʼan Ndióxi̱ xíʼún. Ta tá kéʼún oración, ka̱ʼa̱n xíʼinra ná taxira ndee̱ ndaʼún. Ta ta̱kán chindeétáʼanvara xíʼún.

 Texto ña̱ káxiní káʼa̱n: “Kǒo kundi̱ʼi̱-inindó xa̱ʼa̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa. Nu̱úka ña̱yóʼo nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndóʼondó ka̱ʼa̱nndó xíʼin Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ña, kuakundáʼvindó nu̱úra ta taxindó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra ta ndukúndó ña̱ xíniñúʼundó nu̱úra, tá ná keʼéndó ña̱yóʼo, Ndióxi̱ va̱ʼaní sandíkora-inindó, ta nda̱a̱ miíndó kǒo kunda̱a̱-ini ndáa ki̱ʼva sandíkora-inindó. Ta saá kúú ña̱ kundaara níma̱ndó xíʼin ña̱ ndákanixi̱níndó” (Filipenses 4:6, 7).

 Ña̱ kúni̱ kachiña: Nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ndíka̱ún, ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniún. Koto artículo ña̱ naní “Filipenses 4:6, 7 | ‘No se inquieten por nada’”.

a Tá ni̱ki̱ʼvi na̱ Rusia chí Ucrania, Na̱ Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Refugiados (ACNUR), ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ Ucrania ña̱ ndeéní tu̱ndóʼo ndíka̱a̱ña nu̱ú. Chi ti̱xin ña̱ 12 ki̱vi̱, yáʼaka u̱vi̱ millón na̱ yiví ke̱éna ña̱ Ucrania ta iin millón na̱yóʼo ku̱a̱ʼa̱nna koona inkaka ñuu ña̱ íyo país ña̱ Ucrania.

b Jehová kúú ki̱vi̱ Ndióxi̱ (Salmo 83:18). Koto artículo ña̱ naní “¿Ndáa ta̱ kúú Jehová?”.