DU NA KPENGBA LƐ!
Amiliɔ̃ tɛ azi ndo kpɛ kɔdɔrɔ tɛ la ka Ukraine
Na bi nzɛ ti 24/02/2022, Rusie bindó to tɛrɛ kɔdɔrɔ ti Ukraine, ni li ya, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ amiliɔ̃ tɛ azi ati na pɛnɔ, wa ala ndo kpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la. a
“Abɔmbe ndo sumbu kilikili. Adu ye kɔi ti sɔmɔ nvɛ̃ni, ta kɔdɛ ti kambisangɔ ni da ma. Ngoi mɛndó apa hɛ̃ e ya, a train ndo lɔ azi so gwengɔ na ala ka kɔdɔrɔ mɛndɛ̃ ko, e mundó ekateli ti kpɛlɛngɔ gwengɔ ka kɔdɔrɔ mɛndɛ̃. E zia aye zu mɛ e na ni na lo mɛ ya, zo kɔi kɔi alengbi bo ti mungɔ nyi sakɔsi ti yakere mɛ na ambeti tɛ leta, ayɔrɔ, ngu ti nyɔngɔ, nga na aye yakere ti tɛngɔ. E zia aye zu, wa e gwe ka ndo mɛ train ndo lo na ni na ngoi mɛ abɔmbe ndo sumbu.”—Nataliia, zo ti kɔdɔrɔ ti Kharkiv mɛ ka Ukraine.
“Ta e ndo da bɛ e mbalasi ya, to na dungɔ da biani ma. Mbi ma bɔmbe ndo sumbu ka mbanga ndo mɛndɛ̃ ti ya kɔdɔrɔ mɛ e da wa afɛnɛtrɛ ti da ndo yengindó kpengbani. Ni la mbi mu ekateli ti kpɛngɔ, mbi mu bo aye yakere mɛ na zangɔ mbi. Mbi hãnɔ ka yada na ngonga ti mwambe na ndapele, wa mbi mu train mbi gwe ka Lviv na gesi mbi mu kamiɔ̃ mbi gwe Poland.”—Nadija, zo ti kɔdɔrɔ ti Kharkiv mɛ ka, Ukraine.
Na ya tɛnɛ mɛ, e na bangɔ
Aye mɛ ndo li ya, azi akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la nɛ?
Ye mɛ li ya, azi ti Ukraine abanda kpɛlɛngɔ kɔdɔrɔ tɛ la adu to mɛ kɔdɔrɔ ti Rusie abi tɛrɛ la. Abɛse ngaso ko, Ngbangɔ tɛnɛ tɛnɛ ti aye gba mɛ alengbi ti lingɔ ya, azi kpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la:
Ta aguvɛrnɛma tɛ azi na makoki ti kokisangɔ gwɛ̃ tɛ azi ti lɛ sese ma. Ngoi gba agbia ti guvɛrnɛma ndo salela lo-gbia tɛ la so hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ pɛnɔ.—Mosakoli 4:1; 8:9.
Satana Zabulu, “mɛ gbia ti lɛ sese olo” ndo to azi ya; ala li aye ti siɔni gba, na lo ni la Ngbangɔ tɛnɛ ya: “Satana lo gbia ti lɛ sese kwɛ zu.”—Yoanɛ 14:30; 1 Yoanɛ 5:19.
Hãngɔ apɛnɔ mɛ azi zu ti lɛ sese ndo tengbi na ni bandandó gã zingɔ ko, e na olo na dungɔ lɛ ngɛ̃́ na ngoi mɛ Ngbangɔ ili ni ya: “[Ndangba bi] ngoi ti pɛnɔ.” (2 Tim. 3:1) Ngbangɔ tɛnɛ ya, ngoi niko na dungɔ ngoi mɛ to, yengingɔ ti sese ná akpengba yá, zangangɔ tɛ ti tɛngɔ nga na asiɔ ngã mɛ ndo gbɔ̃ azi mbala kɔi na dungɔ da—aye mɛ ndo li ya, azi akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la.—Luka 21:10, 11.
Azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la alengbi ti luangɔ nzɔ̃ dangɔ bɛ ka wa?
Ngbangɔ tɛnɛ ya, Yehova b du Nzapa mɛ wa songo, lo ndo ma vundu tɛ azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la. (Kolimbola Mibeko 10:18) Lo ko kapa ti onzingɔ pɛnɔ tɛ azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la na lége ti Lo-lengɔ Gbia tɛ lo mɛ na mungɔ pɛnda alo-lengɔ gbia tɛ azi. (Danyele 2:44; Matie 6:10) Yehova na hongɔ Satana Zabulu na lége ti Lo-lengɔ Gbia tɛ lo. (Roma 16:20) Lo-lengɔ Gbia tɛ lo na lengɔ gbia na ndo lɛ sese zu, ni na onzingɔ kangbi mɛ na popo tɛ azi na lo ti kɔdɔrɔ nga na yanga tɛ la. Azi zu ti lɛ sese na dungɔ kaya ndasewa kɔi mɛ na mangbi. Ta zo kɔi na diringɔ kpɛngɔ kɔdɔrɔ bere ziangɔ da tɛ lo ma, Ngbangɔ tɛnɛ ya: “Zo na zo na dungɔ ka gbɛ kɛkɛ ti vinyɔ nga ti figi tɛ lo, ta ye kɔi na hɛ̃ngɔ la mbɛtɔ ma, Yehova gbia ti linɔ tɛ asoda nvɛ̃ni la atɛnɛ ni.”—Mika 4:4.
Bo Lo-lengɔ Gbia tɛ Yehova kɔi la alengbi ti onzingɔ bwai akpale mɛ ndɛ ndo li ya, azi akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la. Na lége ti Lo-lengɔ Gbia tɛ lo, Yehova na onzingɔ akpalɛ zu mɛ ndo li ya azi akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la. Zia e ba ambanga aye ni:
To. “[Yehova] ndo li ya, to wɛ ge lɛ sese.” (Nzembo 46:9) Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga se mɛ Yehova na onzingɔ na to zu ko, di tɛnɛ mɛ “Ndenge nini kimya ekokɔta na mokili?”
Hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ pɛnɔ ná mobulu. “[Yehova] na sarangɔ ala na ya kpale ti mobulu nga na zaga.” (Nzembo 72:14) Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga se mɛ azi alengbi ti ziangɔ aseliye tɛ ala ti gã mɛndó ala mɛsɛnɛ na ni ko, di tɛnɛ mɛ: “Koyinana ekoki kosila?”
Yɛlɛ. “[Yehova] na zangɔ wa yɛlɛ mɛ ndo to to hɛ̃ lo.” (Nzembo 72:12) Ti nɛngɔ ya mɔ hĩnga se mɛ Yehova na onzingɔ yɛlɛ ko, di tɛnɛ mɛ: “Mikakatano ya nkita ekosila mokolo mosusu?”
Gwɛ̃. “Atɛ ti tɛngɔ na dungɔ mawoma ge lɛ sese.” (Nzembo 72:16) Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga se mɛ Yehova na lingɔ ya, ta zo kɔi azanga tɛ ti tɛngɔ ma ko, di tɛnɛ mɛ: “Plus jamais la faim dans le monde?”
Ngbangɔ lengbi ti zangɔ azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la?
Ĩi. Hãngɔ nzɔ̃ dangɔ bɛ mɛ Ngbangɔ hɛ̃ azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la zingɔ ko, ni lengbi ti zangɔ ala na kpengba kpale mɛ ala ndo tengbi na ni ndɛ.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Zo mɛ zanga ndara ndo ye lo ti atɛnɛ zu, kanda zo mɛ na kpengba lɛ ndo ba talége tɛ lo na seni.”—Masese 14:15.
Afa ya: Gbɔ̃ li mɔ na ndo aye ti siɔni mɛ alengbi ti singɔ na mɔ nga aye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, mɔ bata tɛrɛ mɔ. Keba na azi mɛ ndo gi lége ti bubangɔ azi mɛ akpɛ kɔdɔrɔ tɛ la, na lo mɛ ya, ala hĩnga ya, ta zo ti batangɔ ala da ma, wa ta la hĩnga nga akpale ti kɔdɔrɔ ti fãnani mɛ ala ka da ma.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Se e du na tɛ nga na bɔngɔ ko, oko alengbi na e.”—1 Timɔte 6:8.
Afa ya: Ta mɔ kpã bo lɛ mɔ na ndo aye ti mi ma. Se mɔ ndo sepala na aye mɛ mɔ na ni mɛ ando za mɔ ya, mɔ du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ko, mɔ na dungɔ na dengɔ bɛ.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Ye kwɛ zu mɛ ĩ ndoye ya, azi ali tɛrɛ ĩ ko, ĩ li nga bo gi tɛrɛ ye ni ko na tɛrɛ la.”—Matie 7:12.
Afa ya: Du na yɔngɔrɔ bɛ nga na wo bɛ. Se mɔ du na aseliye niko ko, azi ti ya kɔdɔrɔ ti fãnani mɛ mɔ ka da na tɔndɔngɔ mɔ, ala nga na yengɔ mɔ.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Se afɔ̃ ĩ ali ĩ siɔni ko, ta ĩ li nga ala siɔni ma, [bere ta ĩ diri na siɔ kpale na ndo siɔ kpale ma].”—Roma 12:17.
Afa ya: Na ngoi mɛ ali siɔ kpale tɛrɛ mɔ ko, ta mɔ zia ya, ngɔnzɔ ato mɔ, mɔ diri na siɔ kpale ndo siɔ kpale ma. Ta lingɔ ngaso na lɛkɛngɔ kpale ma, kutu ni la na lingɔ ya, kpale ti siɔni fãni mɛndɛ̃ gba.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Mbi lengbi ti gbengɔ bɛ mbi na lingɔ aye ko zu, na lo [tɛ zo mɛ ndo hɛ̃ mbi] ngunu.”—Filipɛ 4:13.
Afa ya: Kpã Nzapa na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ, wa ndo li sambela hɛ̃ lo. Lo lengbi ti hɛ̃ngɔ mɔ ngunu ya, mɔ gbe bɛ mɔ.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Ta bɛ ĩ angbã ngbũ na lo ye kɔi ma, kanda na ya alo zu mɛ asi na ĩ ko, ĩ hũnda Nzapa ya, lo hɛ̃ ĩ ye mɛ ĩ na gwɛ̃ ni, ko ĩ hũnda lo na ya sambela tɛ ĩ, ĩ hũnda lo na hɛ̃ngɔ lo sia kɔli. Se ĩ li ngaso, wa Nzapa ali ya, bɛ ĩ adu pii, ko bɛ pii ni aɔ kɔdɛ tɛ azi. Bɛ pii ni na batangɔ bɛ ĩ nga na dangɔ bɛ tɛ ĩ.”—Filipɛ 4:6, 7.
Afa ya: Yɔ ka ti Nzapa ya, lo hɛ̃ mɔ siriri ti bɛ abɛse kpale mɛ mɔ ndo tengbi na ni adu ti ngasia. Ba tɛnɛ mɛ: “Bafilipi 4:6, 7—‘Bómitungisa ata na likambo moko te.’”
a Bi sɛ na pɛ bingɔ to tɛrɛ azi ti Ukraine, linɔ ti ONU mɛ ando ba kpale tɛ azi mɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ tɛ la (UNHCR) atɛnɛ ya, kpale niko adu siɔni nvɛ̃ni na lo mɛ ya, azi na kpɛlɛngɔ kɔdɔrɔ tɛ la na ndenge mɛ ta adɛndó ali tɛrɛ lo uzu ma. Na ya bi 12 gɛgɛrɛ, azi ɔngɔ miliɔ̃ sɛ akpɛlɛ kɔdɔrɔ ti Ukraine agwe kaya akɔdɔrɔ mɛndɛ̃ so gunda ni, wa azi miliɔ̃ kɔi akpɛlɛ da tɛ la agwe abata tɛrɛ la ka ndo mɛndɛ̃ bo so ya kɔdɔrɔ ti Ukraine.
b Yehova la adu bɛta ili Nzapa. (Nzembo 83:18) Ba tɛnɛ mɛ: “Yehova azali nani?”
Ba nga atɛnɛ mɛ
DU NA KPENGBA LƐ!
Russie ndo tiri to na Ukraine—Aprɔfɛsi ti ya Ngbangɔ ndo ti nana seni?
Ba kambisangɔ ti kpale mɛ.
