Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

RIJCHARISHCA SHINA CATISHUNCHIJ

Ucraniapi llaqui tiyashcamantami achcacuna llujshicun

Ucraniapi llaqui tiyashcamantami achcacuna llujshicun

 24 de febrero de 2022-tami Rusiamanta soldadocunaca Ucrania llajtata llaquichi callarirca. Cai jatun llaqui tiyashcamantami achca gentecunaca Ucrania llajtamanta rato llujshicuncuna. a

 Járkov (Ucrania) ciudadmanta Natalia shuti huarmica: “Bombacuna tugyacujta uyashpami achcata mancharircani. Ima shina sintirishcataca mana parlai tucunichu. Huaquin trencuna gentecunata llujshichun ayudashcata yachashpami chaicunapi rinatami decidircanchij. Cada uno shuj mochilallata apana cashcamantami tucui charishcacunata saquina carcanchij. Chaimi ñucanchij documentocunata, medicinacunata, yacuta, ashalla micunata aparcanchij. Tucuita huashaman saquishpami tren japina ladoman rircanchij. Chaiman ricushpaca ñucanchij muyundijpi bombacuna tugyacujtami uyarcanchij” ninmi.

 Járkov ciudadmanta Nadia shuti huarmica: “Chai ratocama shuj guerra callarishcataca mana crircanchijchu. Bombacuna tugyacushcamanta ventanacuna ima shina cuyuri callarishcatami uyarcani. Chaimi minishtirishca cosascunallata apashpa rinata decidircani. Ñuca huasimantaca 8:00 de la mañanatami llujshircani. Chaimi Lviv llajtaman apaj shuj trenpi viajarcani. Qꞌuipaca Polonia llajtamanmi buspi rircani” ninmi.

Cai yachaipica caicunatami ricushun:

 ¿Ucrania llajtamantaca imamantataj achca gentecunaca llujshicuncuna?

 Rusiamanta soldadocuna Ucrania llajtata llaquichijpimi achca gentecunaca llujshicun. Shinapish Bibliaca imamanta cai llaqui tiyashcatami ashtahuan intindichin.

  •   Cai Allpapi tiyaj gobiernocunaca gentecuna minishtishca cosascunataca mana cui tucushcachu. Gobiernocunaca autoridadta charishcamantami shujtajcunata llaquichishcacuna (Eclesiastés 4:1; 8:9).

  •   Satanás cai pachata mandaj cashcamantami gentecunataca mana allita rurachun pandachicun. Chaimantami Bibliapica: “Tucui cai pacha gentecunaca Diablopaj maquipimi can” nin (Juan 14:30; 1 Juan 5:19).

  •   Tucui cai huatacunatami achca gentecunaca chꞌican chꞌican problemacunata charishcacuna. Shinapish Bibliapica cunan punllacunamanta parlashpaca: “Tucuri punllacunapica mana ahuantaipaj sinchi, llaqui punllacunami shamunga” nishpami huillarca (2 Timoteo 3:1). Ashtahuanpish cai punllacunapica macanacuicuna tiyashcamanta, sinchi acapanacuna, terremotocuna tiyashcamanta, micuna illashcamanta, millai ungüicuna ricurishcamantapishmi ashtahuan llaquicuna tiyashca. Cashna tucui llaquicunamantami achca gentecunaca paicunapaj huasicunamanta rinata decidishcacuna (Lucas 21:10, 11).

 ¿Paicunapaj llajtamanta llujshij gentecunaca maipitaj shuj esperanzata tari tucun?

 Bibliapica ñucanchijta ruraj Jehová Diosca b llaquicuna tiyashcamanta paicunapaj huasicunata saquij gentecunata achcata cꞌuyashcata, llaquishcatami ricuchin (Deuteronomio 10:18). Yaya Diosca llaquicuna tiyashcamanta paicunapaj huasicunata saquij gentecunata ayudashami nin. Chaita pajtachingapajca Diosca paipaj Gobiernotami apamunga. Cai Gobiernoca ñami jahua pachapi mandacun. Pero ñallami cai Allpapi tiyaj tucui gobiernocunata tucuchinga (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Jehová Diosca paipaj Gobiernota apamushpami Satanasta tucuchinga (Romanos 16:20). Diospaj Gobiernoca tucui cai Allpatami mandanga. Chashnami gentecunaca ña mana chꞌicanyarishca causanga. Tucui cai Allpaca shuj solo llajta shinami canga. Chaimi tucui gentecunaca shuj familia shina tandalla causangacuna. Ña mana pi llaquicuna tiyashcamanta paicunapaj huasicunamanta llujshingachu. Bibliapica: “Chaipica pi mana manchachingachu. Quiquin uva yura ucupi, quiquin higo yura ucupi tiyarishpami samaringacuna. Caitaca tucuita Mandaj Diosllatajmi huillashca” ninmi (Miqueas 4:4).

 Llaquicuna tiyashcamanta paicunapaj llajtamanta miticushpa llujshij gentecunataca Diospaj Gobiernollami para siempre ayudai tucunga. Cai gentecuna charishca llaquicunataca Diospaj Gobiernollami tucuchinga. Jehová Dios imata ruragrishcata ricui:

  •   Guerracunatami tucuchinga. ‘Diosca tucui cai pacha macanacuicunata tucuchijmi’ (Salmo 46:9). Cai macanacuicunata Yaya Dios ima shina tucuchinata yachangapajca “¿Cai Allpapica ima shinashi tranquilo causai tiyanga?” nishca yachaita liyi.

  •   Llaquichij gentecunaca ña mana tiyangachu. Yaya Diosca “paicunataca umashca, llaquichishca causacunmanta llujshichingami” (Salmo 72:14, Biblia en Quichua Chimborazo, 1989). Huaquin gentecuna shujtajcunata llaquichinata, pꞌiñanata ima shina saqui tucushcata yachangapajca “Shujtajcunata ama pꞌiñangui” nishca revistapi tiyaj yachaicunata liyi.

  •   Pobrezaca ña mana tiyangachu. ‘Huajchacuna caparijpica, Diosmi quishpichinga’ (Salmo 72:12). Huaquin gentecuna mana allita rurashcamantami pobrezaca tiyan. Pero chai llaquita ima shina Yaya Dios tucuchinata yachangapajca “¿Es realista esperar un sistema económico justo?” nishca yachaita españolpi liyi.

  •   Micuna illajcunaca ña mana tiyangachu. “Allpapica lutsai muyullatami tarpunga” (Salmo 72:16). Yaya Dios ima shina tucui gentecunaman micunata caranata yachangapajca “¿Un mundo sin hambre?” nishca yachaita españolpi liyi.

 ¿Paicunapaj llajtamanta llujshij gentecunataca Bibliaca ayudai tucunchu?

 Ari. Llaqui tiyashcamanta paicunapaj huasita saquijcunamanca Bibliaca mana shamuj punllacunapajllachu shuj esperanzata cun. Ashtahuanpish cai punllacunapi llaquicunata chꞌimbapurachunpishmi ayudan.

 Bibliamanta valishca verso: “Yachai illaj runaca imata nijpipish, crishpa catinllami. Ashtahuanpish yachajcunaca imata rurangapajpish, alli yuyarinrajmi” (Proverbios 14:15).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Ima peligrocuna tiyanata, chai peligrocunamanta ima shina cuidarinatami alli yuyarinaraj cangui. Shuhuacunamanta, llaquichijcunamanta cuidari. Cai millai gentecunaca llaqui tiyan lugarmanta llujshij gentecuna manchaihuan cashcata, ima experienciatapish mana charishcatami alli yachancuna. Chaimantami paicunata llaquichisha nincuna.

 Bibliamanta valishca verso: “Micunata, churanata charishpaca chaicunallahuan cushilla cashunchij” (1 Timoteo 6:8).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Ashtahuan cosascunata charinallapi ama yuyaichu. Charishca cosascunallahuan cushilla cai.

 Bibliamanta valishca verso: “Shujtajcuna cancunapaj imatami rurachun munanguichij, cancunapish paicunapajca chashnallataj ruraichij” (Mateo 7:12).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Pacienciata charishpa shujtajcunaman cꞌuyaita ricuchi. Can chashna cajpica shujtaj gentecunaca cantaca respetohuan allimi tratangacuna.

 Bibliamanta valishca verso: “Cancunata mana allita rurajpica ama chashnallataj mana allita rurashpa tigrachinguichijchu” (Romanos 12:17).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Canta llaquichijpica ama canpish tigra llaquichichu. Can tigra llaquichijpica ashtahuan pꞌiñanacuimi miranga.

 Bibliamanta valishca verso: “Dios poderta cujpimi ñucaca tucuita rurangapaj fuerzata charini” (Filipenses 4:13).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Cambaj causaipica Diostaca punta lugarpi churai. Diosman mañashpaca cambaj llaquicunata ahuantangapaj fuerzasta cuchun mañai. Paica cantaca ayudangatajmi.

 Bibliamanta valishca verso: ‘Imamantapish ama yallitaj sustarichijchu. Ashtahuanpish Diosta mañashpa, pagui nishpa, rogarishpa tucuita paiman huillaichij. Chashna rurajpimi Diosca pi mana intindipaj sumaj causaita cancunaman cunga. Shinallataj cancunapaj shungutapish, yuyaitapish Diosca huaquichinga’ (Filipenses 4:6, 7).

 ¿Cai versoca imatataj yachachin? Ima llaquihuan cajpica Yaya Diosmanca cambaj shungupi, yuyaipipish tranquilo cangapaj ayudachun mañai. “Filipenses 4:6, 7 | ‘No se inquieten por nada’” nishca yachaita españolpi liyi.

a Rusia llajta Ucraniata llaquichishca shuj punlla qꞌuipaca Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Refugiados nishcaca Ucrania llajtapi tiyaj llaquica jatun cashcatami huillarca. 12 punllacunallapimi dos millones yalli gentecunaca Ucraniamanta llujshishpa shujtaj llajtacunaman rishcacuna. Cutin shuj millón gentecunaca Ucraniallapitaj saquirij shujtaj lugarcunamanmi rishcacuna.

b Diosca Jehová shutimi can (Salmo 83:18). “¿Jehová Diosca pitaj can?” nishca yachaita liyi.