Na lango 24 ti février 2022, aturugu ti Russie alï na ngangu ti mû Ukraine. Ye so asara si fini ti azo ayeke na yâ ti ngangu kpale na azo kutu mingi agi lege hio ti kpe kodro ni. a

 “Abombe asungba na ando nde nde. A yeke ngangu mingi ti fa mara ti mbeto so asara e lani. Na temps so e mä a tene atrain ayeke dä ti mû azo ti hon na ala, e décidé ti quitté ti hon. E doit ti dö aye kue ti zia ni ndali ti so zo oko oko apeut ti mû gï kete bozo ti hon na ni. E peut ti mû gï ambeni mbeti, ayorö, ngu nga na ambeni ye ti tengo ni. E dö aye kue na e gue na place ti mungo train na abombe angbâ ti sungba.”—Nataliia, na Kharkiv, Ukraine.

 “Na temps so ye ni akomanse, e pensé lani so bira ayeke duti dä ape. Mbi mä totongo ti abombe na ambeni mbage ti gbata ni, na afenêtre ayengi. Mbi décidé ti quitté ti hon na mbi mû gï aye so ayeke important. Mbi quitté yanga-da na ngbonga 8 ti ndapre na mbi mû train ti gue na Lviv, na pekoni mbi mû bus ti gue na Pologne.”—Nadija, na Kharkiv, Ukraine.

Na yâ ti article so e yeke bâ:

•  Aye wa la ayeke biani na gunda ti kpale ti aréfugié?

•  Na ndo wa la aréfugié apeut ti wara beku?

•  Eskê Bible apeut ti mû maboko na aréfugié laso?

 Aye wa la ayeke biani na gunda ti kpale ti aréfugié?

 Kpale ti aréfugié na Ukraine akomanse lani na temps so aturugu ti Russie alï na ngangu ti mû kodro ni. Ye oko, Bible afa ambeni raison nde so ayeke na gunda ti akpale ti aréfugié:

•   Agouvernement ti azo na ndö ti sese kue alingbi pëpe ti mû na azo aye so ala yeke na bezoin ni. Mingi ni, agouvernement ni ayeke sara kua na komandema ti ala ti sara ye ti ngangu na azo.—Zo-ti-fa-tene 4:1; 8:9.

•   Satan Zabolo, “mokonzi ti dunia so,” ayeke sara ngangu na ndö ti azo, ni la Bible atene: “Dunia so kue ayeke na gbe ti Zo ti sioni.”—Jean 14:30; 1 Jean 5:19.

•   Nde na akpale so azo awara teti angu mingi, e yeke vivre laso na yâ ti mbeni ngoi so Bible asara tënë ni kozo awe: “Na lâ ti nda ni, angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni ayeke duti dä.” (2 Timothée 3:1). Na ndö ni, aye so ayeke hinga na alango ni so ayeke abira, angu so asuku amû ndo nga na yengingo ti sese, kota nzara nga na asioni kobela so amû ndo, aye so la asara si azo ayeke kpe ndo ti ala.—Luc 21:10, 11.

 Na ndo wa la aréfugié apeut ti wara beku?

 Bible afa so Wasarango e, Jéhovah b ayeke Nzapa so ayeke na ndoye nga lo bâ mawa ti aréfugié nga na azo so adoit ti zia ada ti ala ti hon (Deutéronome 10:18). Lo mû zendo ti leke akpale ti aréfugié na lege ti gouvernement ti lo so ayeke na yayu, so a iri ni Royaume ti Nzapa so ayeke mû ande place ti agouvernement ti azo (Daniel 2:44; Matthieu 6:10). Jéhovah ayeke sara kua na Royaume ti lo ti futi Satan Zabolo (aRomain 16:20). Royaume so ayeke komande ande dunia kue, na a yeke sara si kangbi aduti dä encore ape ndali ti tene ti afrontière. Azo kue ayeke duti ande mbeni sewa so ayeke beoko na yâ ti dunia kue. Zo oko ayeke duti ande na bezoin pëpe ti kpe ndo ti lo, ndali ti so Bible amû zendo so: “Zo oko oko ayeke duti ande na gbe ti keke ti vigne ti lo nga na gbe ti keke ti figue ti lo, zo oko ayeke zia mbeto na yâ ti ala pëpe. Tënë so asigi na yanga ti Jéhovah ti aturugu la.”—Michée 4:4.

 Gï Royaume ti Nzapa la alingbi ti hunzi akpale ti aréfugié kue so e yeke bâ laso. Jéhovah ayeke sara ande kua na Royaume ti lo ti zi akpale so asara si azo aga aréfugié. Bâ ambeni tapande ni:

•   Bira. “[Jéhovah] ayeke sara si abira ahunzi na ndö ti sese kue.” (Psaume 46:9). Ti hinga tongana nyen la Nzapa ayeke hunzi ande bira, diko article “Siriri ayeke ga ande na ndö ti sese tongana nyen?”

•   Sarango pasi nga na sarango ye ti ngangu na zo. “[Jéhovah] ayeke zi ala na yâ ti pasi nga na yâ ti ye ti ngangu so a yeke sara na ala.” (Psaume 72:14). Ti hinga tongana nyen la azo alingbi ti changé asarango ye so ala yeke na ni teti angu mingi, diko molongo ti a-article so li ni ayeke “Lege ti hon ndö ti bibe ti kengo zo.”

•   Yere. “[Jéhovah] ayeke zi awayere so atoto ti tene a mû maboko na ala.” (Psaume 72:12). Ti hinga tongana nyen la Nzapa ayeke zi ande aye so ayeke na gunda ti yere, diko article “Peut-on espérer un système économique plus juste ?”

•   Kota nzara. “Alê ti kobe ayeke dü mingi na ndö ti sese.” (Psaume 72:16). Ti hinga tongana nyen la Nzapa ayeke sara ande si zo oko akui nzara ape, diko article “Plus jamais la faim dans le monde ?”

 Eskê Bible apeut ti mû maboko na aréfugié laso?

 En. Nde na vrai beku so Bible amû na aréfugié ndali ti kekereke, Bible apeut nga ti aidé ala ti gbu lê ni na yâ ti akpale so ala yeke tingbi na ni laso.

 Mama-ndia ti Bible: “Ala gi bê ti ala na ndö ti mbeni ye pëpe, me na yâ ti aye kue, na lege ti sambela, na lege ti vorongo terê na Nzapa nga na sambela ti kiringo singila, ala hunda na Nzapa aye so agbu bê ti ala, na fade siriri ti Nzapa so ahon ndö ti bibe kue ayeke bata bê ti ala nga na lege ti hingango ndo ti ala.”—aPhilippien 4:6, 7.

 Nda ti tënë ni: Hunda na Nzapa ti mû na mo siriri ti bê na yâ ti situation so mo yeke dä. Bâ article “Philippiens 4:6, 7: ‘Ne vous inquiétez de rien.’”