Skip to content

Skip to table of contents

AMULANGILE!

Bantu Banji Baccija Nkondo mu Ukraine

Bantu Banji Baccija Nkondo mu Ukraine

 Mu February 24, 2022, basikalumamba bakucisi ca Russia bakanjila mu Ukraine, akutalisya mapenzi aataambiki calo cakapa kuti bantu banji baccije mucisi cabo. a

 “Mabbomba akali kubboloka koonse-koonse. Cakali kuyoosya kapati cakuti cilandaalila akupandulula. Notwakamvwa kuti kuli zitima zinyamuna bantu baccija nkondo, twakayeeya kunyamuka mpoonya-mpoonya. Twakazisiya zintu zyesu zyoonse akaambo kakuti aumwi wakeelede kunyamuna buyo kabbeeke komwe. Aboobo twakabweza buyo mapepa aayandika, misamu, maanzi alimwi atwakulya tusyoonto. Twakazisiya zintu zimbi zyoonse akubalikila kucitisyini cacitima kumwi mabbomba kaabboloka.”—Ba Nataliia, baku Kharkiv, Ukraine.

 “Tiitwakali kuyeeyela naaceya kuti inga kwabuka nkondo. Ndakatalika kumvwa kubboloka kwamabbomba kumasena aamwi aadolopo, alimwi mawindo aaŋanda yesu akali kuzungaana. Ndakanyamuka akubwezelezya buyo tuntu tusyoonto twakali kuyandika. Ndakazwa aŋanda kuma 8hrs kuseeni akutanta citima icakali kuunka ku Lviv, mpoonya ndakaakutanta bbaasi yakanditola ku Poland.”—Ba Nadija, baku Kharkiv, Ukraine.

Mucibalo eeci tulalanga-langa makani aatobela

 Ncinzi cini capa kuti bantu basiye maanda aabo akuba bazangalisi?

 Bantu bakaccija mu Ukraine akaambo kankondo njobakatalisya basikalumamba baku Russia. Nokuba boobo, Bbaibbele lilaamba cini cipa kuti kube mapenzi aali boobu:

  •   Mfwulumende zyabantu nyika yoonse zyaalilwa kupa bantu zintu nzyobayandika. Aabo bali mubweendelezi kanji-kanji babelesya nguzu zyabo kudyaaminina akupenzya bantu.—Mukambausi 4:1; 8:9.

  •   Saatani Diabolosi, “mweendelezi wanyika,” ulabayunga kapati bantu cakuti Bbaibbele lyaamba kuti: “Nyika yoonse ili mumaanza aamubi.”—Johane 14:30; 1 Johane 5:19.

  •   Kunze aamapenzi ngobali kulwana bantu kwamyaka minji, lino tupona muciindi Bbaibbele ncolyaamba kuti: “Mazuba aamamanino.” Kunze lyaboobo lyaamba kuti aciindi eeci “kuyooba ziindi zikatazya ncobeni.” (2 Timoteyo 3:1) Kuyungizya waawo, lyaamba kuti mazuba aaya anoozwide zintu zipa kuti bantu basiye maanda aabo, mbuli nkondo, ntenda zilicitikila, nzala, alimwi azilwazi.—Luka 21:10, 11.

 Nkookuli bazangalisi nkobakonzya kujana bulangizi?

 Bbaibbele liyubununa kuti Mulengi wesu Jehova, b ulabayanda kapati alimwi ulabeetelela bazangalisi abantu ibasiya maanda aabo. (Deuteronomo 10:18) Wasyomezya kumana mapenzi aabo kubelesya mfwulumende yakwe yakujulu, yiitwa kuti Bwami bwa Leza, yalo iiyoonjila mubusena bwamfwulumende zyabantu. (Daniele 2:44; Matayo 6:10) Jehova uyoobelesya Bwami bwakwe kunyonyoona Saatani Diabolosi. (Baroma 16:20) Bwami oobu buyakweendelezya nyika yoonse, akumana mapenzi aaboola akaambo kakwiindana zisi. Bantu boonse bayooba mukwasyi omwe uukamantene. Alimwi kunyina naba omwe uuyakusiya munzi wakwe alimwi, nkaambo Bbaibbele lisyomezya kuti: “Bayookkala umwi aumwi munsi lyamusaansa wakwe amunsi lyamukuyu wakwe, alimwi takukabi muntu naba omwe uuyoobayoosya, nkaambo majwi aaya azwa kumulomo wa Jehova wamakamu.”—Mika 4:4.

 Bulikke Bwami bwa Leza mbobukonzya kwaamana cakumaninina mapenzi aapa bantu kusiya maanda aabo. Jehova uyoobelesya Bwami bwakwe kugusya mapenzi aapa kuti bantu babe bazangalisi. Mucikozyanyo, amubone ncayoocita:

 Sena Bbaibbele lilakonzya kubagwasya bazangalisi mazuba aano?

 Inzya. Kunze lyakubapa bulangizi bwakumbele bubotu, Bbaibbele lilakonzya kubagwasya bazangalisi noliba lino.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Muntu mufwubafwuba ulaasyoma makani oonse, pele ooyo uucenjede ulakkala ansi kuyeeya ntaamu zyakwe.”—Tusimpi 14:15.

 Bupanduluzi: Amuyeeyele limwi ntenda zikonzya kucitika alimwi ambomukonzya kulikwabilila. Amubacenjelele bantu bacita zintu zibi kubazangalisi akaambo kakuti balizyi kuti bazangalisi balayoowa alimwi tabakuzyi kubusena nkobaccijila.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Twanoojisi cakulya azisani, tunookkutila azintu eezyi.”—1 Timoteyo 6:8.

 Bupanduluzi: Mutanoobikkili kapati maano kuzintu zyakumubili. Muciindi caboobo, kukkutila azintu nzyomujisi kuyoomuletela lukkomano.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Aboobo, zintu zyoonse nzyomuyanda kuti bantu bamucitile, anywebo nzyomweelede kubacitila.”—Matayo 7:12.

 Bupanduluzi: Amukkazike moyo akuba aluzyalo. Bube oobu buyoopa kuti bantu bakubusena nkomwaccijila kabamulemeka akuti kamukkala kabotu ambabo.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Mutapilusizyi muntu uuli woonse bubi.”—Baroma 12:17.

 Bupanduluzi: Mutalekeli bukali kumupa kupilusya cibi ciindi bantu nobatamweendelezya kabotu. Kucita oobo inga kwaile kukomezya penzi.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Muzintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.”—Bafilipi 4:13.

 Bupanduluzi: Amusyome Leza lyoonse alimwi akupaila kulinguwe. Uyoomupa nguzu zyakuliyumya.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Mutalibiliki acintu nociba comwe, pele muzintu zyoonse, kwiinda mumupailo akukombelezya antoomwe akulumba, amumuzyibye Leza nzyomulomba; eelyo luumuno lwa Leza oolo lwiinda maano oonse luyookwabilila myoyo yanu amizeezo yanu.”—Bafilipi 4:6, 7.

 Bupanduluzi: Kufwumbwa mubukkale momukonzya kulijana, amumulombe Leza kuti amupe luumuno lwamumizeezo. Amubale cibalo cakuti “Bafilipi 4:6, 7—‘Mutalibiliki Acintu Nociba Comwe.’”

a Basikalumamba baku Russia nobakanjila mucisi ca Ukraine, buzuba bwakatobela bamukabunga kaitwa kuti United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), bakaamba kuti penzi lyacitika eeli ndipati alimwi lyeelede kubikkilwa maano kapati. Mumazuba buyo aali 12, bantu bamu Ukraine bainda ku 2 miliyoni bakaccija akuunka kumasi aambi aali afwaafwi. Mpoonya ibali 1 miliyoni bakasiya maanda aabo akuunka kumasena aamwi aali moonya mucisi.

b Jehova ndezina lya Leza limugeme. (Intembauzyo 83:18) Amubone cibalo cakuti “Ino Jehova Nguni?