Ja 24 b’a Febrero b’a 2022, ja soldadoʼik bʼa Rusia ochye ja b’a Ucrania. Ja it jelni yiʼajan wokol, jitsan kristyano xiwela sbʼaj ay ja sakʼanili, sok wanexa slejel modo elel ja b’a paisi. a

 «Waneni sjipjel bombaʼik. Jelni xiwel ayon b’a mi xbʼobʼ jchol ja jastal ayon xkabʼi. Yajni kabʼtikon ayto trenik b’a oj bʼobʼ elkotikonsok, eltikon. Chʼak katikonkan spetsanil yujni kechanta ay jas wa xbʼobʼ kitikon b’a jun yal chʼin mochila. Kechantani kiʼajtikon juʼunik b’a tʼilan, ja’, an, sok tʼun waʼelal. Ja yuj chʼak katikonkan yibʼanal sok wajtikon ja b’a wa x-el ja treni bʼa kechan wantikon yabʼjel jastal wane sjipjel ja bomba». (Natalia, bʼa Járkov, Ucrania).

 «Ja bʼajtanto mini xkʼuʼantikon ta meran oj ajyuk jun guerra. Wa xkabʼtikon wan bʼojtel jastik jel tsats man bentanaʼik wa yaʼ ja sruidoʼili. Ja yuj jpensaraʼan oj elkon sok yijel ja jastik ita mas tʼilani. Elyon ja b’a jnaj bʼa las 8 bʼa saʼan sakbʼel sok kʼeyon jun tren bʼa Lviv, sok tsaʼan b’a jun autobús man Polonia» (Nadia, b’a Járkov).

Ja bʼa artikulo it oj kiltik ja jas ti nochani:

•  ¿Jas yuj wan ekʼel ja tsatsal wokolik it sbʼaja refugiadoʼiki?

•  ¿B’a wa xbʼobʼ staʼe jun smajlajel ja refugiadoʼiki?

•  ¿Wan ma’ xbʼobʼ koltajuke yuja Biblia ja refugiadoʼiki?

 ¿Jas yuj wan ekʼel ja tsatsal wokolik it sbʼaja refugiadoʼiki?

 Ama ja tsatsal wokolik it kʼe ekʼuk yajni ja soldadoʼik b’a Rusia och ja b’a Ucrania, pe ja Biblia wani sjeʼa tuk rasonik jas yuj wan ekʼel ja tsatsal wokolik it.

•   Ja gobyernoʼiki mini bʼobʼelyujile yajelyile ja jas wa xmakuniyujile ja kristyanoʼiki. Jaʼuktoma oj skoltaye, ja gobyernoʼiki tikʼanxtani wa xyawe makunuk ja xchol yiʼojeʼi b’a yixtalajel ja kristyanoʼiki (Eclesiastés 4:1; 8:9).

•   Ja Satanás, ja Dyablo, «ja smandaranumil ja luʼumkʼinali», jelni wan yajel ajyuk ja jastik mi lekuk sbʼaja kristyanoʼiki, ja Biblia wa xyala: «Ja luʼumkʼinali tey bʼa skʼabʼ ja Maʼ jel malo» (Juan 14:30; 1 Juan 5:19).

•   Chomajkil b’a mini jaʼukta ja wokolik yiʼojanyi ja kristyano b’a jitsanxa sigloʼik, ja wego tixani aytik b’a jun tyempo yalunejkan ja Biblia. Ja b’a 2 Timoteo 3:1 wa xyala: «Ja bʼa tsaʼanikxta kʼakʼu oj jak tyempoʼik jel wokol sok mi pasiluk oj kuchkujtik». B’a tini chʼikan ja guerraʼik, desgrasyaʼik, waʼin sok chamelik wa spuku sbʼaj b’a wani xchiktes tixa aytik ja b’a tsaʼanikxta k’ak’u. Yuja jastik it wani xya eluk ja kristyanoʼik ja b’a slugare (Lucas 21:10, 11).

 ¿B’a wa xbʼobʼ staʼe jun smajlajel ja refugiadoʼiki?

 Ja Biblia wa sjeʼa ke ja jKʼulumantik, Jyoba b, kʼotelni jun Dyos b’a wa syajtay sok wa stalnay syajulal ja refugiadoʼiki sok ja kristyanoʼik yaʼunejkan ja snaje’i (Deuteronomio 10:18). Ja yeʼn wa skʼapa oj stojbʼes ja wokolik wa xyiʼaje ja refugiadoʼiki. ¿Jastal? Jani oj ya makunuk ja sGobyerno ja Dyos, jun gobyerno tey b’a satkʼinal b’a oj ya slokʼolukan ja gobyernoʼik b’a luʼumi (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Ja Jyoba oj ya makunuk ja sGobyerno b’a oj xchʼaysnajel ja Dyablo (Romanos 16:20). Ja Gobyerno jaw ojni kʼot jun gobyerno b’a yibʼanal ja luʼumi, oj xchʼaysnajel yibʼanal ja pilwanelik wa xyiʼajan ja chonabʼiki. Yibʼanal ja kristyanoʼik ojni kʼotuke jun ita pamilya bʼa yibʼanal ja luʼumi. Mixa ma’ ojto yakan ja snaji yujni ja Biblia wa skʼapa: «Jujune bʼa yeʼnle oj kulanuke ja bʼa yibʼel stsʼusubʼe sok ja bʼa yibʼel ja steʼil yigoʼe, sok mixa maʼ oj ajuk xiwukeyuj, yujni jach elel ja bʼa stiʼ ja Jyoba bʼa kʼakʼanumik» (Miqueas 4:4).

 Kechantani ja sGobyerno ja Dyos oj stojbʼes b’a tolabida ja wokolik wane yijel ja refugiadoʼik ja b’a jtyempotiki. Ja Jyoba oj ya makunuk ja sGobyerno b’a oj xchʼaysnajel ja wokolik wa skʼulan obligar ja kristyanoʼik b’a a-eluke jastal refugiadoʼik. La kiltik jujuntik sjejel:

•   Guerraʼik. «Ja [Jyoba] wan yajel kʼot tikʼan ja guerraʼik bʼa yibʼanal ja luʼumi» (Salmo 46:9). Bʼa snajel jastal oj xchʼaysnajel ja Dyos ja guerraʼiki, kʼuman ja artikulo «¿Cómo llegará a haber paz en la Tierra?».

•   Tʼenwanel sok spekʼjel chikʼ. «Ja Jyoba oj ya elanik libre ja b’a tʼenwanel sok ja b’a spekʼjel chikʼi» (Salmo 72:14). B’a yabʼjel stojol jastal ja kristyanoʼik wa xbʼobʼ stukbʼes ja smodoʼe mi lekuki, kʼuman ja lame artikuloʼik wa sbʼiʼilan «Aʼakan smakʼlajel ja ilkʼujoli».

•   Pobreʼil. «Ja [Jyoba] oj skoltay ja pobre bʼa wa skʼana skoltajeli» (Salmo 72:12). B’a yiljel jastal ja Dyos oj xchʼaysnajel ja jastik wa xyijan ja pobre’ili, kʼuman ja artikulo «¿Es realista esperar un sistema económico justo?».

•   Waʼin. «Oj ajyuk jitsan sat jastik junuk ja bʼa luʼumi» (Salmo 72:16). B’a yiljel jastal ja Dyos oj xchʼaysnajel ja stekʼjel waʼini, kʼuman ja artikulo «¿Un mundo sin hambre?».

 ¿Wan ma’ xbʼobʼ koltajuke yuja Biblia ja refugiadoʼiki?

 Wani’a. Mini kechanta wa xyayi jun smajlajel ja refugiadoʼik ja b’a tyempo jakumi, ja Biblia cha wa xyayile rasonik b’a kuchelyujile ja wokolik wane stʼaspujel ja b’a jtyempotiki.

 Rason b’a Biblia: «Mok jas chamuka kʼujolex. Mas lek, bʼa chikan jastal wala taxyex, sok orasyonik sok spatjel kʼujolal sok yajel tsʼakatal, awik snaʼ ja Dyos ja jastik waxa kʼanawexi, sok jaxa slamanil ja Dyos, bʼa masto ekʼxel lek yuja janekʼ wa xbʼobʼ yabʼ stojol jun kristyano, oj stalnay jawa kʼujolexi sok jawa pensarex yuja Kristo Jesús» (Filipenses 4:6, 7).

 Ja jas wa stojolan: B’a chikan jas wokol wan ekʼelabʼaj, kʼanayi ja Dyos b’a ayawi ja lamanili. K’ela ja artikulo «Filipenses 4:6, 7 | ‹No se inquieten por nada›».