Yi nɛmbëlɛnë ghë

Yi nɛmbëlɛ bunë eba ewunë ghë

E+/taseffski/via Getty Images (Stock photo. Posed by model.)

ÉRƐ PUƆ!

Ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛnë akɔnda edɔ eshe kelënë, kë edɔ eyi: ?Mabu jɔ Biblënë ehɛ é?

Ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛnë akɔnda edɔ eshe kelënë, kë edɔ eyi: ?Mabu jɔ Biblënë ehɛ é?

 Agbʋʋn 2023 Avɛ-aɲʋn lɛndi mici 13 ghë, akɔndanë edɔ eshe ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛnë kë nʋn Eta Zini gbonë jɔnë ghënë, le Centre américain d’épidémiologie (CDC) ghɛ́ghɛ jɔ nkpɔ ëë ghë. Jɔnë kë ghɛ́ghɛnë hɛ́ kɔ nakwajɛelënë kë nʋn lise lɛ kolɛʒë lɛ ghënë, àlɛ́ kë abɔ 100, kelë 40 aarɛrɛ kelë, sɛ ekpa erɔrɔ kelë shi edɔ eyi esëkpɔ.

 Dɔtɔrëgho Katlinë Izɛrë, ëënë lɛ́ directrice du département du CDC chargé des adolescents et de la santé à l’école hɛ́ kɔ “ewú n’ye, agbʋʋn enɛn ntɛnɩelë sásɛnë ghënë, ncacɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ sɛjɔnë yí apʋpʋ ghë esëkpɔ akɔndanë edɔ eshe kelënë ghëwu. Ese, mbɛe eenë kpa ɔɔ mɛnsɩ dɔ́ she ntɔnë. Ese ngɔyighɔnelë, kerienë ëë gha kpa gha lɛ́ mbë-lɛ ee n’ye, noo kelë afannga nhɛn kë edi rɔ akɔnda, kë ebaba bu, kë ekpa elɛ bu álɛ kebë ee kelë esë omunë kebë erɔ, kebë esɛshi erɔ.”

 Kpe bu nfre nfrenë kë ɲi ëë eyimbu bunë kë ghɛ́ghɛnë ghënë jɔghɔ:

  •   Dɔtɔrëgho Izɛrë hɛ́ kɔ “àlɛ́ kë abɔ ngɔyighɔ 10, agheci 1 o, agheci dɔ́ she ntɔnë bɔ́bɔ́, (14%), kë emiamian ëë álɛ në lɛ́ ghɩ lɛ bë erɛ.” Në kpa hɛ́ kɔ “ngɔyighɔnë eɲë mʋnnë, àlɛ́ kë abɔ 10, agheci 1 o, agheci dɔ́ she ntɔnë bɔ́bɔ́, kë já ëë abutu.”

  •   Àlɛ́ kë abɔ ngɔyighɔ 3, lɛ́ fɛ 1 mɩnɛn (30%) víɛ tete n’ye bë ee ëë esë bë erɔ.

  •   Àlɛ́ kë abɔ ngɔyighɔ 5, lɛ́ fɛ 3 mɩnɛn (57%) aa erɛrɛ kelë, sɛ ekpa erɔrɔ kelë shi eyi esëkpɔ.

 Àlɛ́ enë eka jɔ nhɛnnë, ehʋn elë sɛ, erɛrɛ elë edɔ tete. Casɔghɔje cibɩnë, teteghë bë elɛ sɛyɛyɛ cibɩ. ?Amɛn, mabu bë eɔsɛ eboka ncasɔghɔnelë lɛ ngɔyighɔnelë lɛ, akɔndanë edɔ eshe kelënë lɛ, opunë eji kelënë lɛ ngbeɲi é? ?Mabu jɔ Biblënë ehɛ é?

Biblënë eo jɔ ayɔghɔ tetenë eboka ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ

 Cibɩ ntɛnɩ elë ehʋn-oo ëë ghë óó akɔnda edɔ eshe ngiki edɔnë, Biblënë ehɛ ëë jɔ ayɔghɔ nhɛn. Biblënë ehɛ kɔ cibɩnë ntɔnë ghë, “oohʋn bá ekpɛkpɛ hʋn ghë” (2 Timothée 3:1-5). Ese, Biblënë eo jɔ ayɔghɔ tetenë eboka ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ fannga nhɛn maɛnnë kwapowu ghë, ë kë eɔsɛ erishi ekpɛkpɛ bu akpɛkpɛnë efɩ kelënë ngbeɲi. Ka Biblë jɔ nfre nfrenë kë gbágbashi oghoshi n’yenë.

 Bokanë ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛnë kë evivi n’ye kebë ee kelë esënë kebë eɔsɛ ewu

 Bokanë ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ kebë eɔsɛ ewu álɛ kebë emʋn n’ye kebë eba elɛ órònë enɛnɛ kelë aa punë lɛ, sɛshirɔrɔ lɛ, akɔnda pʋpʋnë ewa kelë órònë lɛ ngbeɲi

 Bokanë ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ kebë eɔsɛ ewu álɛ kebë emʋn n’ye kebë eba elɛ mianmiannë kelë cɛwuelë emianmian kelënë ngbeɲinë lɛ, mianmiannë kë eghʋ̀ ɛntɛrnɛtë ghë emianmian kelënë ngbeɲinë esë lɛ

 Bokanë ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ kebë eɔsɛ ewu álɛ kebë emʋn n’ye kebë eba elɛ mianmiannë kë emianmian yiki álɛ në lɛ ghɩ fuɔ lɛ bë erɛnë lɛ, janë kë eja yiki abutunë lɛ ngbeɲi

Biblënë eo jɔ ayɔghɔnë eboka shìelë

 Biblënë ekpa eo shìelë jɔ ayɔghɔ tete álɛ kebë eboka kelë jɛelë álɛ kelë jɛelë bë emʋn n’ye kebë eba elɛ, bu akpɛkpɛnë efɩ kelë oohʋn ghënë ngbeɲi. Ka Biblë jɔ nfre nfrenë kë gbágbashi oghoshi n’yenë.