Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

E+/taseffski/via Getty Images (Stock photo. Posed by model.)

POUSEHLAHTE MWASAMWASAHN!

Lalaudlahn Kahpwal en Roson en Madamadau en me Pwulopwul kan (Teenage)—Dahme Paipel Mahsanih?

Lalaudlahn Kahpwal en Roson en Madamadau en me Pwulopwul kan (Teenage)—Dahme Paipel Mahsanih?

 Niehd, February 13, 2023, Pali en Pere oh Apwalih Soumwahu (CDC) nan United States ripohtki duwen roson en madamadau en me pwulopwul kan nan U.S. E kasalehda me daulih persent 40 en tohnsukuhl kan (pwihn kawaluh lel kaeisek riau) kin pehm me arail nsensuwed oh sohla koapworopwor kin mihmihte.

 Dr. Kathleen Ethier, kaunen Pali en Roson en me Pwulopwul oh Tohnsukuhl (DASH) nan CDC koasoia, “Mendahki se kin kilang suwedlahn roson en madamadau en me pwulopwul kan daulih sounpar 10, ahpw ahnsou wet, uwen laud en serepein pwulopwul kan ar kahpwal en roson en madamadau, oh ar madamadau oh wiewia kan en kemehla pein irail kin lalaudla sang mahso.”

 Ripoht kin kasalehda:

  •    Tohtohsang emen sang rehn serepein pwulopwul 10 ko, (persent 14) meteikan idingohng irail en wie nsenen pwopwoud, mendahki re sohte men. Dr. Ethier koasoia, “Met uhdahn kamasepwehk. Pwe nanpwungen serepein pwulopwul 10 me ke ese, emen rehra, oh mwein tohtohsang, meteikan angkehlail.”

  •    Kereniong emen sang rehn serepein pwulopwul 3 (persent 30) uhdahn medewehda en kemehla pein irail.

  •    Kereniong 3 sang rehn serepein pwulopwul 5 (persent 57) kin pehm me ar nsensuwed oh sohla koapworopwor kin mihmihte.

 Roporop pwukat uhdahn kansensuwed. Ahnsoun pwulopwul iei ahnsoun peren oh nsenamwahu. Dahme kak sewese me pwulopwul kan pwe ren powehdi kahpwal me re lelohng rahn pwukat? Dahme Paipel kin mahsanih?

Paipel kin kihda sawas ong me pwulopwul kan (teenage)

 Paipel kin kasalehda ahnsou apwal me kitail kin momour loale rahnwet. E kin kahdaneki “ahnsou apwal oh keper.” (2 Timoty. 3:1-5) Ahpw Paipel kin kihda kaweid me kin sewese me pwulopwul rar kei nan sampah pwon ahnsou koaros pwe ren powehdi kahpwal kan me re lelohng. Menlau tehk ire kan me poahsoankihda Paipel.

 Sawas ong me pwulopwul kan pwe ren powehdi pepehm en men mehla

 Sawas ong me pwulopwul kan pwe ren powehdi pepehm en nsensuwed, pahtou, pepehm en sohte katepe

 Sawas ong me pwulopwul kan pwe ren powehdi meteikan ar kin lidere (bullying) de kauwe nan SNS (cyberbullying)

 Sawas ong me pwulopwul kan pwe ren powehdi meteikan ar lidere (sexual harassment) oh tiahk suwedih

Paipel kihong pahpa oh nohno kaweid mwahu

 Paipel pil kihda kaweid mwahu me kin sewese pahpa nohno kan pwe ren kak sewese neirail me pwulopwul kan en powehdi ar kahpwal en mour. Menlau tehk ire kan me poahsoankihda Paipel.